1 Kara ograniczenia wolności

2 Jest karą nieizolacyjnąZostała wymieniona w Kodeksie karnym na drugim miejscu, co jest przejawem prymatu kar wolnościowych przed karami izolacyjnymi Występuje zarówno w Kodeksie karnym, jak i w Kodeksie wykroczeń oraz Kodeksie karnym skarbowym Do katalogu kar ustawodawca wprowadził ją w 1969r. Nie jest dopuszczalne warunkowe zawieszenie wykonania kary ograniczenia wolności

3 Cel kary ograniczenia wolnościWykonywanie kary ograniczenia wolności ma na celu wzbudzenie w skazanym woli kształtowania jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego

4 Treść kary ograniczenia wolnościKara ograniczenia wolności polega na: Obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne Potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznych na cel społeczny Są to dwie formy kary ograniczenia wolności. Mogą one zostać orzeczone łącznie lub osobno.

5 Dodatkowo w czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany (elementy obligatoryjne):nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu oraz ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary Ponadto skazany ma obowiązek sumiennie wykonywać ciążące na nim obowiązki, a w miejscu pracy lub pobytu przestrzegać ustalonych zasad zachowania, porządku i dyscypliny

6 Nieodpłatna, kontrolowana praca na cele społeczneWykonywana na cel społeczny Wymiar: od 20 do 40 godzin w stosunku miesięcznym Ustawodawca w art. 58 § 2a kk ustanowił zakaz orzekania kary ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, jeżeli stan zdrowia oskarżonego lub jego właściwości i warunki osobiste uzasadniają przekonanie, że oskarżony nie wykona tego obowiązku

7 Potrącenie z wynagrodzeniaWysokość potrąceń: od 10 % do 25 % wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym może być ono orzeczone jedynie w stosunku do osoby zatrudnionej (nie może być zatem zastosowana względem osób prowadzących działalność gospodarczą, emerytów, rencistów itd.) skazany nie może rozwiązać bez zgody sądu stosunku pracy Wykonywane na cel społeczny wskazany przez sąd

8 Cel społeczny „Ponadindywidualny cel niedochodowy, pozytywnie oceniany przez ogół społeczeństwa i mający na uwadze dobro tego ogółu” (M. Osiński Kodeks karny wykonawczy. Komentarz pod red. J. Lachowskiego, s. 322) W wyroku może być określony w sposób ogólny lub poprzez wskazanie konkretnego podmiotu

9 Obowiązek udzielania wyjaśnieńSkazany ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary ograniczenia wolności na każde żądanie sądu lub sądowego kuratora zawodowego Żądanie złożenia wyjaśnień może być zgłoszone w każdym czasie W celu złożenia przez skazanego wyjaśnień można żądać jego osobistego stawiennictwa Umożliwia lepszą indywidualizację kary Wyjaśnienia mogą dotyczyć wszystkich elementów kary, jak i sytuacji życiowej skazanego Wyjaśnienia mogą być składne ustnie lub pisemnie

10 Dodatkowe obowiązki, które mogą być nałożone na skazanego (fakultatywnie)Świadczenie pieniężne, o którym mowa w art. 39 pkt 7, Obowiązki, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 2 – 7a kk tzw. obowiązki probacyjne: Przeproszenie pokrzywdzonego, Wykonywanie ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby, Wykonywanie pracy zarobkowej, nauki lub przygotowania się do zawodu, Powstrzymywania się od nadużywania się alkoholu lub używania innych środków odurzających, Poddanie się terapii uzależnień, Poddanie się terapii, w szczególności psychoterpii lub psychoedukacji, Uczestnictwo w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych, Powstrzymywanie się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, Powstrzymywanie się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób.

11 Czas i sposób wykonania obowiązków dodatkowych określa sąd po wysłuchaniu skazanego. Jeśli względy wychowawcze za tym przemawiają sąd może ustanawiać, rozszerzać albo zmieniać obowiązki lub też od ich wykonania zwolnić, przy czym nałożenie na skazanego obowiązku poddania się terapii uzależnień lub terapii (psychoterapii, psychoedukacji itp.) wymaga jego zgody

12 20 godzin pracy = 10% wynagrodzeniaZmiana formy wykonywania kary ograniczenia wolności na podstawie art. 63a kkw Przesłanką zmiany formy kary ograniczenia wolności jest zaistnienie szczególnie uzasadnionego wypadku Zmiana zostaje dokonana przy zastosowaniu następującego przelicznika: 20 godzin pracy = 10% wynagrodzenia Przy czym orzeczona praca nie może przekroczyć 40 godzin w stosunku miesięcznym Zmiana formy kary jest zawsze fakultatywna Dopuszczalna jest zmiana nieopłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne na potrącenie z części wynagrodzenia za pracę i odwrotnie O zmianie formy sąd orzeka postanowieniem, na które przysługuje zażalenie Wprowadzenie takiej możliwości czyni tę karę bardziej elastyczną i pozwala na uniknięcie zarządzenia zastępczej kary ograniczenia wolności Do zmiany może dojść kilkukrotnie w trakcie odbywania przez skazanego kary ograniczenia wolności (tak: M. Osiński Kodeks karny wykonawczy. Komentarz pod red. J. Lachowskiego, Warszawa 2016, s. 336; odmiennie S. Lelental Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Legalis 2014, kom. do art. 63a kkw)

13 Modyfikacja obowiązków w toku postępowania wykonawczegoW okresie wykonywania kary ograniczenia wolności sąd może ustanawiać, rozszerzać lub zmieniać obowiązki, o których mowa w art. 34 § 3 kk (obowiązki fakultatywne), a nawet zwolnić od ich wykonywania Sąd może również zmniejszyć orzeczoną liczbę godzin wykonywanej pracy w stosunku miesięcznym lub wysokość miesięcznych potrąceń z wynagrodzenia za pracę. Nie może to jednak przekroczyć ustawowego minimum Jedyną przesłanką uzasadniającą modyfikację obowiązków lub zmianą liczby godzin albo wysokości miesięcznych potrąceń są względy wychowawcze Do modyfikacji obowiązków może dochodzić wielokrotnie w toku wykonywania kary (zmiana obowiązków orzeczonych wyrokiem jak i postanowieniem) O modyfikacji obowiązków, o której mowa wyżej sąd orzeka postanowieniem, przy czym zażalenie przysługuje jedynie na postanowienie wydane na podstawie art. 61 § 1 kkw (a więc jedynie w zakresie modyfikacji obowiązków podstawowych) W tym zakresie sąd może orzec z urzędu albo na wniosek skazanego, jego obrońcy, prokuratora albo sądowego kuratora zawodowego

14 Wymiar kary ograniczenia wolnościWymierzana jest w: w miesiącach i latach Ustawowy wymiar tej kary wynosi: od jednego miesiąca do 2 lat (kara nadzwyczajnie obostrzona, jak i kara łączna nie może przekroczyć 2 lat)

15 Miejsce wykonywania kary ograniczenia wolnościWykonuje ją się w miejscu stałego pobytu (np. w razie orzeczenia kary ograniczenia wolności w formie nieopłatnej, kontrolowanej pracy) lub zatrudnienia skazanego (gł. w przypadku wykonywania kary ograniczenia wolności w formie potrącenia) albo w niewielkiej odległości od tego miejsca Ważne względy mogą przemawiać za wykonywaniem kary w innym miejscu W przypadku orzeczenia kary ograniczenia wolności w stosunku do: - żołnierza innej służby niż zasadnicza miejsce pełnienia przez niego czynnej służby wojskowej (co do zasady będzie to jednostka macierzysta skazanego) - żołnierza zasadniczej służby wojskowej – wydzielona jednostka wojskowa

16 Moment rozpoczęcia odbywania kary ograniczenia wolności – art. 57a kkwPrzy nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne – dzień, w którym skazany faktycznie przystąpił do wykonywania wskazanej pracy (termin rozpoczęcia pracy określa sądowy kurator zawodowy po wysłuchaniu skazanego – art. 57§ 1 kkw) Dzień ten wyznacza również terminy miesięcznych rozliczeń skazanego z tytułu wykonywania obowiązku nieodpłatnej, kontrolowanej pracy Wykonywanie kary ograniczenia wolności w tej formie może odbywać się także w dni ustawowo wolne od pracy i dni wolne od pracy u podmiotu, w którym kara jest wykonywana Przy dokonywaniu potrąceń z wynagrodzenia za pracę - pierwszy dzień okresu, w którym dokonuje się potrącenia skazanemu z wynagrodzenia za pracę W przypadku żołnierzy zasadniczej służby wojskowej – chwila zgłoszenia się lub doprowadzenia skazanego do jednostki Moment ten pozawala co do zasady obliczyć termin końcowy odbywania kary ograniczenia wolności (co z kolei ma również znaczenie dla zatarcia skazania), ma również znaczenie dla ewentualnego zwolnienia skazanego z obycia reszty kary, uznania kary za wykonaną

17 Zaliczenie okresu pozbawienia wolności – art. 63 kkNa poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności należy zaliczyć okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, przyjmując, że: 1 dzień kary pozbawienia wolności = 2 dni kary ograniczenia wolności Za dzień wykonywania kary rozumie się okres 24 godzin liczony od chwili rzeczywistego pozbawienia wolności

18 Podmioty na rzecz których wykonywana jest kara ograniczenia wolnościWłaściwy wójt, burmistrz lub prezydent miasta wyznacza miejsca, w których może być wykonywana nieodpłatna, kontrolowana praca na cele społeczne. Podmioty, dla których organy samorządu terytorialnego są organami założycielskimi, a także państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne oraz spółki prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub gminy, powiatu lub województwa mają obowiązek umożliwienia skazanym wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne. Praca ta może być również wykonywana na rzecz instytucji lub organizacji reprezentujących społeczność lokalną oraz w placówkach oświatowo – wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych lub socjoterapii, pomiotach leczniczych, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej i innych instytucjach lub organizacjach użyteczności publicznej, niosących pomoc charytatywną – za ich zgodą. Praca ta może być także wykonywana na rzecz innych podmiotów niż te, o których mowa wyżej, którym powierzono w dowolny sposób wykonywanie zadań gminy, o których mowa w art. 7 ust 1-3, 4-6 lub 7-15 ustawy o samorządzie gminnym

19 Ubezpieczenie skazanych na karę ograniczenia wolności – 56a kkwWydatki związane z ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków skazanych na karę ograniczenia wolności w formie wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne oraz pracę społecznie użyteczną ponosi Skarb Państwa Umowa zawierana jest na cały rok kalendarzy na zasadach ogólnych przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych Minimalna suma ubezpieczenia skazanego w odniesieniu do jednego zdarzenia to 250% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia, a maksymalna – 1250% Obecnie ustawodawca nie nakłada obowiązku ponoszenia wydatków związanych z wydatkami w związku z ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej z tytułu szkód wyrządzonych przez skazanego przy wykonywaniu przez niego pracy osobom trzecim

20 Wykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne – artWykonywanie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne – art. 56 §1 i art. 57 kkw W celu wykonania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne sąd przesyła sądowemu kuratorowi zawodowemu odpis orzeczenia W terminie 7 dni od doręczenia tego orzeczenia, kurator wzywa skazanego oraz poucza go o prawach i obowiązkach, a także o konsekwencjach związanych z uchylaniem się od odbywania kary. Do kompetencji kuratora (a nie sądu) należy również określenie rodzaju, miejsca i terminu rozpoczęcia pracy oraz zawiadomienie właściwego organu gminy i podmiotu, na rzecz którego wykonywana będzie praca. Jeżeli skazany nie stawi się na wezwanie lub pomimo uprzedniego pouczenia go o prawach, obowiązkach oraz konsekwencjach związanych z wykonywaniem kary ograniczenia wolności oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, kurator ma obowiązek skierowania do sądu wniosek o orzeczenie kary zastępczej. Dotyczy to również sytuacji, gdy skazany nie podejmie pracy w wyznaczonym terminie lub w inny sposób będzie uchylał się od odbywania kary ograniczenia wolności lub wykonania nałożonych na niego obowiązków.

21 Decyzja określająca rodzaj, miejsce i termin rozpoczęcia pracyDecyzję w tym przedmiocie podejmuje sądowy kurator zawodowy Przy określeniu rodzaju, miejsca i terminu rozpoczęcia pracy kurator powinien wziąć pod uwagę wiek, stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe skazanego (nie można przydzielić skazanemu pracy, która będzie go ośmieszać lub poniżać w oczach innych osób) Osobom, które w chwili podejmowania pracy społecznie użytecznej nie będą miały ukończonych lat 18 nie wolno przydzielać prac wzbronionych młodocianym, a kobietom – prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia (nie ma przeszkód powierzania pracy na stanowiskach, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia) Wyznaczony termin pracy nie powinien być odległy W szczególnie uzasadnionych wypadkach sądowy kurator zawodowy może podjąć również decyzję o zmianie rodzaju, miejsca lub terminu rozpoczęcia pracy

22 Podstawowe obowiązki osób zobowiązanych do kontroli wykonywania przez skazanego pracyWłaściwy organ gminy przekazuje sądowemu kuratorowi zawodowemu informację o wyznaczonych dla skazanych miejscach i rodzaju pracy, a także o osobach odpowiedzialnych za organizowanie pracy i kontrolowanie jej przebiegu. Osoby zobowiązane do kontroli wykonywania pracy mają obowiązek niezwłocznego informowania sądowego kuratora zawodowego o istotnych okolicznościach dotyczących przebiegu pracy i zachowania się skazanego. Dotyczy to w szczególności: - terminu rozpoczęcia i zakończenia pracy, - liczbie przepracowanych godzin, - rodzaju wykonywanej przez skazanego pracy, - niepodjęcia przez skazanego pracy, - niezgłoszenia się do pracy, - przeszkody uniemożliwiającej wykonywanie pracy, - opuszczenia pracy bez usprawiedliwienia, - każdego przypadku niesumiennego wykonywania pracy - uporczywego nieprzestrzegania ustalonego porządku i dyscypliny pracy.

23 Rozliczenie godzin nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w innych okresach niż miesięczny – art. 63b kkw Zawsze fakultatywnie, Przesłanką są ważne względy (w szczególności uzasadnione wykonywaną przez skazanego pracą zarobkową lub stanem zdrowia), Jest to kompetencja sądu, Tylko na wniosek skazanego, Wniosek powinien być rozpoznany w terminie 14 dni od jego złożenia, Rozliczenie godzin nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w innych okresach niż miesięczny, nie może przekroczyć okresu orzeczonej kary ani orzeczonej łącznej liczby godzin wykonywanej w tym okresie, Na postanowienie w przedmiocie rozliczenia godzin nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne przysługuje zażalenie.

24 Dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia za pracę – art. 59 kkwW stosunku do skazanego zatrudnionego, wobec którego orzeczono karę ograniczenia wolności w postaci dokonywania potrąceń z wynagrodzenia za pracę, sąd przesyła odpis orzeczenia odpowiedniemu zakładowi pracy. Sąd wskazuje na czyją rzecz mają być dokonywane potrącenia, dokąd należy je wpłacać, a także z jakich składników wynagrodzenia i w jaki sposób należy ich dokonywać. Wypłacając wynagrodzenie skazanemu, potrąca się określona w orzeczeniu część wynagrodzenia i bezzwłocznie przekazuje się ją zgodnie ze wskazaniem Sądu. Potrącenia dokonuje się od kwoty wynagrodzenia netto Każdorazowo od potrąceń wolna jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy Potrącenie nie powinno ograniczać praw wierzycieli skazanego, dlatego powinno dokonywać się po potrąceniu innych sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych Koszty związane z przekazywaniem potrącanych kwot odlicza się od dokonywanych potrąceń. W trakcie zatrudnienia skazany nie może bez zgody sądu rozwiązać stosunku pracy

25 Nadzór i Kontrola Nadzór nad wykonywaniem kary ograniczenia wolności w obu jej formach oraz orzekanie w sprawach dotyczących jej wykonywania należy do sądu rejonowego, w okręgu którego kara jest lub ma być wykonywana (niezależnie od tego, który sąd karę wymierzył) – art. 55 § 1 kkw Czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kary ograniczenia wolności oraz obowiązków nałożonych na skazanego wykonuje sądowy kurator zawodowy – art 55 § 2 kkw Sądowy kurator zawodowy może również złożyć wniosek w przedmiocie zmian w sposobie wykonywania kary ograniczenia wolności oraz w przedmiocie wykonania kary zastępczej Sądowy kurator zawodowy może również złożyć wniosek w przedmiocie zmian formy wykonywania kary ograniczenia wolności oraz w przedmiocie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności, a także zwolnienia skazanego od odbycia reszty kary

26 Rola sądu w procesie wykonywania kary ograniczenia wolnościNadzór nad wykonywaniem kary ograniczenia wolności: Uprawnienie do żądania od skazanego wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary w każdym czasie Ocena czy skazany sumiennie wykonuje ciążące na nim obowiązki oraz przestrzega ustalonych zasad zachowania, porządku i dyscypliny w miejscu pracy lub swojego pobytu, przestrzega rygorów wynikających z istoty kary ograniczenia wolności, przestrzega porządku prawnego, wykonuje obowiązki probacyjne (dodatkowe) Postępowania incydentalne: Zgoda na zmianę miejsca stałego pobytu lub rozwiązanie przez skazanego stosunku pracy Modyfikacja obowiązków, zmniejszenie liczby godzin wykonywanej pracy lub wysokości potrąceń Odroczenie wykonania kary lub udzielenie przerwy, a także ich odwołanie Zmiana formy obowiązku pracy Uznanie kary za wykonaną Wykonanie kary zastępczej, a także wstrzymanie jej wykonania Zwolnienie z odbycia reszty kary

27 Rola sądowego kuratora zawodowego w wykonywaniu kary ograniczenia wolnościCzynności organizacyjne i kontrolne , m.in.. Określenie rodzaju, miejsca i terminu rozpoczęcia pracy oraz dokonywanie zmian w tym zakresie Pozyskiwanie podmiotów na rzecz których skazany będzie wykonywał nieodpłatną, kontrolowaną pracę na cele społeczne Żądanie od skazanego wyjaśnień dot. przebiegu odbywania kary Składanie wniosków dotyczących wykonywania kary Udział w posiedzeniach sądu w przedmiocie zarządzenia wykonania kary zastępczej Kontrolowanie sposobu wykonywania kary oraz nałożonych obowiązków Kontrolowanie przestrzegania przez wyznaczone podmioty ustalonych zasad organizacji pracy skazanych

28 Odroczenie wykonania kary ograniczenia wolnościFakultatywnie Obligatoryjnie Na czas do 6 miesięcy, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki W razie powołania skazanego do czynnej służby wojskowej – do czasu ukończenia tej służby.

29 Odwołanie odroczenia Przesłanki:ustanie przyczyny, dla której wykonanie kary ograniczenia wolności zostało odroczone lub skazany nie korzysta z odroczenia zgodnie z celem, w jakim zostało ono mu udzielone albo rażące naruszenie przez skazanego porządku prawnego Zawsze fakultatywnie Odwołać można jedynie karę odroczoną na podstawie przesłanki fakultatywnej Odwołanie odroczenia wykonania kary ograniczenia wolności leży w kompetencji sądu. Na postanowienie zarówno w przedmiocie odroczenia, jak i odwołania odroczenia kary ograniczenia wolności przysługuje zażalenie.

30 Przerwa Fakultatywnie ObligatoryjnieNa okres do 1 roku jeżeli dalsze wykonywanie kary ograniczenia wolności pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki Jeżeli stan zdrowia skazanego uniemożliwia mu wykonanie kary ograniczenia wolności – do czasu ustania przeszkody W razie powołania skazanego do czynnej służby wojskowej – do czasu ukończenia tej służby

31 Odwołanie przerwy Przesłanki:ustanie przyczyny, dla której wykonanie kary ograniczenia wolności zostało odroczone lub skazany nie korzysta z odroczenia zgodnie z celem, w jakim zostało ono mu udzielone albo rażące naruszenie przez skazanego porządku prawnego Zawsze fakultatywnie Na postanowienie zarówno w przedmiocie przerwy, jak i odwołania przerwy w wykonywaniu kary ograniczenia wolności przysługuje zażalenie Decyzję w tym przedmiocie podejmuje sąd

32 Zwolnienie z wykonania części kary ograniczenia wolności na podstawie art. 83 kkPrzesłanki zwolnienia (łącznie): Skazany na karę ograniczenia wolności odbył co najmniej połowę wymierzonej kary W czasie wykonywania kary przestrzegał porządku prawnego Wykonał nałożone na niego obowiązki, orzeczone środki karne, środki kompensacyjne i przepadek

33 Takie zwolnienie powoduje uznanie kary za wykonaną.Zawsze fakultatywnie Decyduje o tym sąd Na postanowienie w przedmiocie zwolnienia skazanego z reszty kary ograniczenia wolności przysługuje zażalenie Ustawodawca nie uzależnił wprost stosowania tego mechanizmu od osiągnięcia celu kary ograniczenia wolności Sąd nie rozpoznaje wniosku skazanego lub jego obrońcy złożonego przed upływem 3 miesięcy od wydania poprzedniego postanowienia w tym przedmiocie (do czasu upływu tego okresu) W razie zwolnienia skazanego od odbycia reszty kary ograniczenia wolności sądowy kurator zawodowy zawiadamia o tym zakład pracy, placówkę, instytucję lub organizację, w której skazany odbywał karę

34 Uznanie kary za wykonaną w trybie art. 64 kkwW razie niewykonania pełnego wymiaru pracy albo niedokonania całości potrąceń z wynagrodzenia za pracę lub niewykonania innych obowiązków sąd orzeka o tym, czy i w jakim zakresie karę tę uznać za wykonaną ze wzglądu na osiągnięte cele kary Jeśli ustawa przewiduje zaliczenie dotychczas wykonanej kary ograniczenia wolności na poczet innej kary, sąd orzeka o tym, jaki okres kary ograniczenia wolności podlega zaliczeniu, biorąc pod uwagę zakres wykonania obowiązków i potrąceń oraz czas, który upłynął od rozpoczęcia odbywania kary w określonej formie Na postanowienie w przedmiocie zaliczenia okresu dotychczas wykonanej kary ograniczenia wolności podlegającej zaliczeniu na poczet innej kary, przysługuje zażalenie

35 Ratio legis: uchronienie skazanego od zastępczej kary pozbawienia wolności z powodu niewykonania w całości wszystkich elementów kary Nie dotyczy to sytuacji, gdy skazany uchyla się od wykonania kary Ocena następuje dopiero po upływie okresu na jaki orzeczono karę ograniczenia wolności Ocena zostaje dokonana przez pryzmat osiągnięcia celów kary Możliwe rozstrzygnięcia sądu: - kara zostaje uznana za wykonaną w całości; - kara zostaje uznana za wykonaną w części; - kara zostaje uznana za niewykonaną.

36 Zastępcza kara pozbawienia wolnościPrzesłanki zarządzenia zastępczej kary pozbawienia wolności: Obligatoryjna – skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności Fakultatywna – skazany uchyla się od świadczenia pieniężnego lub obowiązków, o których mowa w art. 72 § 1 pkt 2-7a

37 Pojęcie uchylania się od odbywania kary ograniczenia wolności„skazany, świadom ciążących na nim obowiązków składających się na treść określonej postaci kary oraz grożących mu konsekwencji prawnych na wypadek ich niewykonania i mając ku temu obiektywnie istniejące możliwości – z przyczyn od siebie tylko zależnych wzbrania się przed wykonaniem w całości lub w części któregokolwiek z nich w czasie, miejscu i zakresie wynikającym z obowiązujących przepisów oraz wskazanym przez właściwy organ wykonawczy” (S. Zimoch O uchylaniu się od odbywania kary ograniczenia wolności oraz o rodzajach i granicach kar zastępczych [w:] Nowe Prawo 1977, nr 2, s. 207)

38 Zasady określenia wysokości kary zastępczej1 dzień zastępczej kary pozbawienia wolności = 2 dni kary ograniczenia wolności Przy czym jeżeli ustawa nie przewiduje za dane przestępstwo kary pozbawiania wolności, górna granica zastępczej kary pozbawienia wolności nie może przekroczyć 6 miesięcy Jeżeli skazany wykonał część kary ograniczenia wolności, sąd zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym pozostałej jeszcze do wykonania karze ograniczenia wolności Zarządzenie wykonania kary zastępczej zapada w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie W posiedzeniu w przedmiocie zamianie kary ograniczenia wolności na zastępczą karę pozbawienia wolności może wziąć udział prokurator, sądowy kurator zawodowy, skazany, a także jego obrońca

39 Wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolnościPrzesłanki: Skazany oświadczy na piśmie, że podejmie odbywanie kary ograniczenia wolności i podda się rygorom z nią związanym Co do zasady decyzja w przedmiocie wstrzymania wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności ma charakter fakultatywny W przedmiocie wstrzymania wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności orzeka sąd Wstrzymanie wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności może nastąpić w każdym czasie Z możliwości wstrzymania wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności można skorzystać tylko raz Wstrzymanie następuje do czasu wykonania orzeczonej kary ograniczenia wolności Jeżeli skazany nadal uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd obligatoryjnie zarządza wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności

40 W razie wstrzymania wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności lub w razie zarządzenia jej wykonania sąd określa wymiar pozostałej do odbycia kary przyjmując, że: 1 dzień zastępczej kary pozbawienia wolności = 2 dni kary ograniczenia wolności Przy czym jeśli ustawa nie przewiduje za dane przestępstwo kary pozbawiania wolności, górna granica zastępczej kary pozbawienia wolności nie może przekroczyć 6 miesięcy W posiedzeniu w przedmiocie zarządzenia wykonania kary ma prawo wziąć prokurator, sądowy kurator zawodowy, skazany oraz jego obrońca Na postanowienie w przedmiocie wstrzymania i zarządzenia wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności oraz określenia wymiaru pozostałej do odbycia kary przysługuje zażalenie

41 Dziękuję za uwagę Gabriela Piekut