1 Klasyczny nurt w zarządzaniu

2 Tło filozoficzne i naukoweParadygmat kartezjański – opisana w XVII w. przez Kartezjusza metoda naukowa postulująca m.in. badanie całości poprzez analizę części. Rozważania dotyczące podziału procesu pracy – A. Smith „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” Reguła Babbage’a – „proces pracy podzielony na części, z których każda jest przydzielana innemu pracownikowi w efekcie jest szybszy i tańszy, niż ten sam proces wykonywany od początku do końca przez tę samą osobę”. REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA – TZW. „DRUGA FAZA UPRZEMYSŁOWIENIA”

3 Kierunek klasyczny Nurt administracyjny Nurt przemysłowySpecjalizacja Opracowanie ogólnych, uniwersalnych zasad administracji „One best way” Racjonalizacja metod zarządzania Formalizacja – jako podstawa racjonalizacji działań. Homo oeconomicus Rozdział „myślenia” i „wykonania” – ścisłe określenie i oddzielenie odpowiedzialności kierowników i robotników. Zarządzanie poprzez dyscyplinę Hierarcha zapewnia porządek Przedstawiciele: F.W. Taylor, H. LeChatelier Przedstawiciele; H.L. Gantt, M. Weber – idealny typ biurokracji F. i L. Gilbreth - therbligi K. Adamiecki, H. Ford H. Fayol

4 Nurt przemysłowy Jak odnaleźć „one best way”? –Czyli, co oznacza „metoda naukowa” (Le Chatelier, 1926) Przyjęcie deterministycznej wizji świata. Wyszczególnienie wszystkich czynników wpływających na dane zjawisko. Określenie stopnia wpływu każdego czynnika na skutek. Przeprowadzenie szczegółowych pomiarów (chronometraż, eksperymenty) w celu określenia siły i sposobu wpływu badanych czynników na zjawisko – time and motion study. Gdy już zostanie odnaleziony, to : Szczegółowa instrukcja Szkolenie Nadzór Odpowiedni system wynagradzania.

5 Szkoła klasyczna w teorii organizacji – nurt przemysłowyFrederick Taylor – zastosowanie metod naukowych w celu wykrycia najskuteczniejszych metod pracy. Twórca naukowego zarządzania. 4 czynniki ograniczające wydajność robotnika (Zawiślak, 1975): Wadliwy system wynagradzania robotników – ukrywanie możliwości produkcyjnych. Bark zgodności pomiędzy cechami robotników i wymaganiami pracy. Nieracjonalne metody pracy stosowane w przemyśle. Przekonanie pracowników, że wzrost produkcji prowadzi nieuchronnie do wzrostu bezrobocia.

6 F.W Taylor – c.d Wydajność miał pobudzać i wpierać:różnicowy system płac w zależności od zadania – wysoka stawka za każdą sztukę dobrej jakości, przy wyrobieniu normy dziennej. Kary w postaci obniżenia stawki jednostkowej w przypadku niewykonania zadania. Stawka zawsze wyższa niż u konkurencji. Taylor krytykował system: dniówkowy, akordowy, czasowo-premiowy. Poszanowanie przepisów, ale i „traktowanie robotników w sposób bardziej ludzki”. Propagowanie racjonalizacji w organizacjach – obiektywny pomiar i definiowanie wszystkich czynności. Podwaliny pod współczesne zarządzanie poprzez jakość.

7 Karol Adamiecki (1866 – 1933) „(…) Z żadnym materiałem nie obchodzimy się tak nieoszczędnie jak z czasem, toteż bardzo często badając przyczyny wysokich kosztów własnych (…) musimy stwierdzić, ze najgłówniejszą z tych przyczyn jest za duże zużycie czasu”.

8 Prawa Karola AdamieckiegoPrawo optymalnej produkcji – dla każdego zakładu, maszyny robotnika istnieje ściśle określona granica wydajności, przy której koszt jednostkowy jest najmniejszy. Koszt straconego czasu – sytuacja niedociążenia/ przeciążenia pracą kiedy produkcja rzeczywista jest mniejsza/ większa od produkcji wzorcowej. Prawo harmonii działania – konieczne jest, aby „te organy działały w ścisłym ze sobą związku, tak, aby każda czynność odbyła się w swoim czasie (eliminacja „wąskich gardeł”). Prawo harmonii duchowej – konieczność istnienia więzi emocjonalnych łączących „jednostki ludzkie współpracujące w jednym zbiorowym organizmie, jakim jest każdy zakład wytwórczy” (Adamiecki, 1924, Kurnal, 1972).

9 Henry Ford ( ) 1900r. – zaprezentował pierwszy skonstruowany przez siebie automobil. 1903r. – zakłada Ford Motor Company. Cel: wielkie pieniądze to ekonomiczna produkcja wielkoseryjna, szybki obrót kapitału, tanie, standardowe części zamienne. 1909r. – Pierwszy egzemplarz forda „T” (Blaszanej Lizy) opuszcza linie montażową- cena 875 $ - sprzedaż szt. Pierwszy wprowadza „montaż w ruchu” –> taśma produkcyjna. Czas montażu od 12,5 h 93 min.!!! 1913r. – płynność załogi przekroczyła 380% ze względu na niekorzystne warunki pracy Rozwiązanie: 5$ dniówka i 8h dzień pracy 1919r. – cena 575$ - sprzedaż około 1mln szt.

10 Nurt administracyjny – Henri FayolHenri Fayol – „Zarządzanie ogólne i przemysłowe” 1919 r. Odniósł sukces, jako dyrektor spółki węglowej: od granicy bankructwa do lidera rynku. Po odejściu z pracy założył ośrodek naukowy, aby opracować zebraną wcześniej wiedzę Sukces przedsiębiorstwa to konsekwentne i systematyczne stosowanie szeregu prostych i efektywnych zasad. „Nigdy prawie nie stosuje się dwa razy tej samej zasady w identycznych warunkach: należy brać pod uwagę zmienne okoliczności, ludzi również różnych i zmieniających się oraz wiele innych, coraz to nowych czynników. Liczba zasad administracji nie jest ograniczona”. (Fayol, 1947, Kurnal, 1972). ”

11 Zasady Fayola Funkcje administracyjne – „rozkładają się pomiędzy kierowników i pracowników wykonawczych” Główne 14 zasad: Podział pracy Autorytet Dyscyplina Jedność rozkazodawstwa Jednolitość kierownictwa – jeden kierownik w zespole i jeden plan dla wszystkich. Prymat interesu ogółu Wynagrodzenie – sprawiedliwe, motywujące, nie przesadnie wysokie. Centralizacja - „zmienna zależnie od potrzeb” Hierarchia Ład Ludzkie traktowanie pracowników Stabilizacja personelu Inicjatywa Harmonia personelu