1 Kompleksowe rozwiązywanie problemów wód opadowychDr hab. inż. Paweł Licznar, prof. nadzw. Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska Politechnika Wrocławska

2 Przykłady powodzi i podtopień po intensywnych opadach

3 i popularne odpowiedziSkąd biorą się problemy z wodami opadowymi? nadmierne uszczelnienie powierzchni miejskich, zaniedbania w eksploatacji i modernizacji systemów odwodnienia, zmiany klimatyczne??? To są znane i popularne odpowiedzi

4 Chłonność odbiornika może być zasadniczym progiem rozwoju miasta!Często zapominane lub celowo pomijane odpowiedzi to: brak pieniędzy – od lat dyskutowany i nadal rzadko spotykany „podatek od deszczu”, nieuregulowana sytuacja prawna wielu systemów odwodnienia, brak jednego eksploatatora, wieloletnie zaniedbania w zakresie melioracji, brak odbiornika ścieków lub jego przeciążenie zarówno ilością jak i jakością zrzucanych ścieków! Chłonność odbiornika może być zasadniczym progiem rozwoju miasta! Strumień zrzutu wód opadowych nie może być większy od przepływu w odbiorniku; max. dopuszczalne przewyższenie w granicach 10% przepływu miarodajnego (SNQ).

5 Inne całkiem ignorowane czynniki: kompakcja gleby; stan terenów zielonych. Źródło: Purdue University+Michelin

6 Inne całkiem ignorowane czynniki: Mgliste pojęcie zielonego dachu

7 Jeszcze inny czynnik: Lobbing – przykład: bezmyślne instalowanie separatorów zawiesiny i substancji ropopochodnych w miejsce rozwoju retencji i świadomości użytkownków

8 Ignorancja i brak wiedzy!Wstydliwe czynniki: brak inwentaryzacji systemów odowodnienia i opomiarowania przelewów burzowych oraz innych punktów zrzutu ścieków, Ignorancja i brak wiedzy! Czy przeczytałeś (przestudiowałeś) normę kanalizacyjną PN-EN 752 z 2000 roku? (16/18) Czy przeczytałeś (przestudiowałeś) uaktualnioną normę kanalizacyjną EN 752 z 2008 roku? (1/33)

9 Jak można próbować rozwiązywać problem? Przykład: „Koncepcja zagospodarowania wód opadowych Skawińskiej Strefy Aktywności Gospodarczej w zlewni Rzepnika” Symulacje modelowe dla fali powodziowej dla p = 1% oraz p = 0,2 % dla scenariuszy: W0: Sytuacja obecna W1: Sytuacja docelowa z uwzględnieniem nowych inwestycji na terenie 5 ha – z założeniem oczyszczenia i konserwacji koryt cieków wodnych W2: Sytuacja docelowa z uwzględnieniem nowych inwestycji na terenie 5 ha – z założeniem profilowania koryt, wyrównania spadku dna i przebudowy mostków i przepustów

10 Zastosowano kombinację trzech modeli symulacyjnych:W celu kompleksowego odwzorowania interakcji w zlewni Rzepnika na terenie S.A.G, zastosowano kompleksowy model matematyczny MIKE FLOOD, który umożliwia zintegrowane modelowanie przepływu i poziomu wody w sieci kanalizacyjnej, ciekach powierzchniowych oraz na terenach zalewowych. W efekcie połączono trzy modele: • Model 2D w MIKE 21 spływu powierzchniowego uwzgledniający tereny zalewowe, ulice oraz budynki, • Model 1D w MIKE 11 koryta potoku Rzepnik i rowów melioracyjnych w obrębie analizowanego terenu, • Model 1D w MIKE URBAN sieci kanalizacyjnej.

11 MIKE 11 i sieć hydrologicznaWygenerowano łącznie 170 przekrojów korytowych.

12 MIKE 11 i sieć hydrologicznaNa wszystkich rowach oraz w korycie pot. Rzepnik wprowadzono do modelu geometrię 42 obiektów inżynierskich: 28 przepustów, 10 mostów, 4 zastawki.

13 MIKE 21 i zlewnia NMT z wprowadzonymi obiektami kubaturowymiMapa szorstkości n Maninga

14 MIKE 21 i zlewnia Mapa wartości CN w metodzie SCSPrzykładowe wyniki symulacji (Wariant 0, przepływ Q1%)

15 MIKE 21 i zlewnia Mapy ryzyka powodziowegoMaksymalna głębokość zalewu, scenariusz W2 dla Q1%

16 MIKE URBAN – sieć kanalizacyjnaCałkowita ilość studzienek: 331; całkowita liczba przewodów: 329. Odwzorowanie objętości retencyjnej rurowych zbiorników podziemnych i samych kolektorów

17 MIKE FLOOD – ostateczny wynik: kompleksowa, wielowariantowa ocena niezbędnej retencji zbiornikowejDopływ do zbiornika retencyjnego kolor czarny z uwzględnieniem fali powodziowej - scenariusz W0, kolor niebieski - scenariusz W2.

18 Dziękuję za uwagę