1 KOMUNIKACJA INTERPERSONALNAANNA KAWALEC

2 KOMUNIKACJA To proces wzajemnego przekazywania informacji: ludzie zdobywają potrzebne im informacje, przekazują własne zdanie, przekonują się nawzajem, dochodzą do porozumienia 1.poziom werbalny 2.poziom niewerbalny

3 SCHEMAT PROCESU KOMUNIKOWANIA SIĘNADAWCA może być nią dowolna osoba KOMUNIKAT to, co przekazuje nadawca KANAŁ KOMUNIKATU to określony sposób przekazu ODBIORCA do niego kierowany jest komunikat

4 Wrogowie dobrej komunkiacji.

5 OSĄDZANIE Polega ono na narzucaniu własnych wartości innym osobom i formułowaniu rozwiązań cudzych problemów. Kiedy osądzamy nie słuchamy tego, co mówią inni, ponieważ zajęci jesteśmy oceną ich wyglądu, tonu głosu i słów, których używają. Ktoś, kto osądza mówi:

6 Czy ty naprawdę nic nie rozumiesz?” (krytyka)„To dlatego, że jesteś leniwa!” (obraza) „Ciebie w ogóle ten temat nie interesuje.” (orzekanie) „Gdybyś się trochę postarał, na pewno wyszło by ci to znacznie lepiej.” (manipulacja)

7 DECYDOWANIE ZA INNYCH Może ono utrudniać porozumiewanie nawet wtedy, gdy podyktowane jest troską i chęcią pomocy. Decydując za innych uzależniamy ich od siebie i pozbawiamy możliwości samodzielnego podejmowania decyzji. Ktoś, kto decyduje za innych mówi:

8 „Będziesz się uczył dwie godziny każdego wieczora.” (rozkazywanie)„Jeśli tego nie zrobisz, to dopiero zobaczysz!” (groźba) „Powinieneś się lepiej zachowywać.” (moralizowanie)

9 INNE BARIERY KOMUNIKACYJNEHałasy ze środowiska zewnętrznego Uprzedzenia Nastawienie do osoby nadawcy lub odbiorcy Zmęczenie Zły stan psychofizyczny

10 INNE BARIERY KOMUNIKACYJNENiespójność komunikatów Popędzanie Nadmierne wypytywanie

11 BARIERY KOMUNIKACYJNENieuwzględnianie informacji zwrotnej Niesłuchanie, słuchanie pozorne, słuchanie bez zrozumienia Brak kontaktu wzrokowego, zajmowanie się czymś innym w trakcie rozmowy

12 BARIERY KOMUNIKACYJNENiezrozumiałość komunikatu (język, ilość informacji, tempo)

13 KILKA PRAWD NA TEMAT KOMUNIKOWANIA SIĘ1.Komunikowanie jest zasadniczo procesem wzajemnie sprzężonym . 2.Komunikowanie się może być jednokierunkowe lub dwukierunkowe. 3.Komunikowanie wymaga znajomości zasad gramatycznych i słownika języka , którego używamy

14 4.Komunikowanie powinno być spójne z wykorzystaniem współpracujących kanałów: werbalnego i niewerbalnego. 5. W komunikowaniu zachodzi nie tylko wymiana informacji, ale ujawnia się też szereg zjawisk natury psychologicznej.

15 KOMUNIKACJA WERBALNA Czyli CO MÓWIMY? Treściowy aspekt wypowiedziJest bardzo ważnym elementem procesu komunikowania się To umiejętność przełożenia języka myśli na język słów

16 AKTYWNE SŁUCHANIE Okazywanie szacunku Okazywanie akceptacjiOkazywanie zrozumienia Bez własnych sądów

17 TECHNIKI AKTYWNEGO SŁUCHANIAODZWIERCIEDLANIE Mówimy rozmówcy o tym, jakie-według nas-przeżywa uczucia np.: „Mam wrażenie, że jesteś zadowolony”. „Czuję, że bardzo się tym przejmujesz „Widzę, że jest Pan/pani zdenerwowany/a”.

18 PARAFRAZOWANIE Powtarzanie własnymi słowami sensu usłyszanej wypowiedzi. Upewniamy się, że wszystko zrozumieliśmy prawidłowo. „Jeśli dobrze Cię rozumiem, to...” „Chce Pan/Pani powiedzieć ,że...” „Popraw mnie jeśli się mylę, czy masz na myśli...?

19 KLARYFIKACJA Zwracamy się do rozmówcy z prośbą o skoncentrowanie się na sprawach najważniejszych; ma ona pomóc w zrozumieniu wypowiedzi rozmówcy; dzięki niej możemy zdobyć więcej informacji.

20 „ Która z wszystkich spraw jest dla Ciebie najważniejsza?”„Czym proponujesz zająć się teraz?

21 INFORMACJA ZWROTNA, FEEDBACKPozwala na wyrażanie własnych racji i punktu widzenia w komunikacji między dwiema osobami Pozwala drugiej stronie uzyskać informacje jak postrzegamy jego działania, jakie wrażenie w nas wywołuje, jak jest odbierany Działa w obie strony-SPRZĘŻENIE ZWROTNE

22 KONSTRUKTYWNA INFORMACJA ZWROTNARespektuje potrzeby drugiej strony Sprzyja temu aby kontakt był coraz lepszy Dąży do porozumienia Jest to szczere, ale NIE raniąca drugiej strony wyrażanie własnej opinii

23 NIEKONSTRUKTYWNA INFORMACJA ZWROTNATo stawianie własnych potrzeb ponad potrzeby drugiej strony Skutek-zablokowanie porozumienia Druga strona czuje się zraniona i zaczyna się wycofywać

24 DWA TYPY KOMUNIKATÓW W FEEDBACKUKOMUNIKAT TYPU „JA”: Kładzie nacisk na emocje odbiorcy, z którymi trudno polemizować Hamuje agresję drugiej strony Składa się z 4 elementów:

25 DWA TYPY KOMUNIKATÓW W FEEDBACKUKOMUNIKAT TYPU „JA”: Kładzie nacisk na emocje odbiorcy, z którymi trudno polemizować Hamuje agresję drugiej strony Składa się z 4 elementów:

26 Ja czuję. -miejsce na odczucia kiedy TyJa czuję ...-miejsce na odczucia kiedy Ty...- miejsce na powiedzenie o konkretnym zachowaniu ponieważ... -wyjaśnienie dlaczego to zachowanie wywołało te uczucia i ja oczekuję...

27 KOMUNIKAT TYPU „TY” Kładzie akcent przede wszystkim na drugą osobę ma charakter oskarżający i atakujący Zawiera uogólnienia, oskarżenia, pouczanie ,ocenianie itp..

28 TECHNIKI SKUTECZNEJ KOMUNIKACJI1.Uważne słuchanie CEL: DOKŁADNE ZROUMIENIE TREŚCI WYPOWIEDZI Skoncentruj się Słuchaj od początku do końca W razie potrzeby notuj Parafrazuj Zadawaj pytania

29 2.Precyzyjne komunikowanie:Formułuj wypowiedzi językiem zrozumiałym dla odbiorcy Mów w sposób jasny i precyzyjny Mów w tempie zgodnym z tempem odbiorcy

30 3.Uzgadnianie znaczeń CEL: PRECYZOWANIE, WYJAŚNIANIE POJĘĆ, SFORMUŁOWAŃ NIEJASNYCH LUB NIEJEDNOZNACZNYCH Co dokładnie ma Pan na myśli? Co Pan przez to rozumie?

31 4.Zadawanie pytań CEL: UZUPEŁNIENIE BRAKUJĄCEJ INFORMACJI, SPRAWADZANIE ZROZUMIENIA Zadawaj pytania o rozumienie Zadawaj pytania zamknięte CZY....? Zadawaj pytania otwarte KTO? CO? DLACZEGO? KIEDY? JAK ?GDZIE?

32 KOMUNIKACJA NIEWERBALNACzyli JAK MÓWIMY? Tworzy kontekst, w którym odczytywana jest treść tego, co mówimy To „mowa ciała”

33 PIERWSZE WRAŻENIE Wywieramy na sobie pierwsze wrażenie w ciągu 5-30 sek. od momentu zobaczenia nowo poznanej osoby Kierujemy się wtedy najbardziej dostępnymi informacjami: wyglądem osoby, otoczenia, sposobem powitania, tonem głosu, pierwszymi wypowiedzianymi słowami

34 Przywiązujemy się do pierwszego wrażenia.„dobre” lub „złe” , możemy je wywrzeć tylko RAZ(!), trwałe, błyskawicznie tworzone, często złudne, uogólniane, staje się podstawą dalszego KONTAKTU(!)

35 MOWA CIAŁA TO Kontakt wzrokowy Mimika twarzy Postawa ciałaOdległość od partnera rozmowy Gestykulacja Wygląd zewnętrzny, higiena osobista

36 BADANIA NAD KOMUNIKACJĄ WYKAZUJĄ IŻTREŚĆ SŁÓW TO % ASPEKTY MOWY % JĘZYK CIAŁA %

37

38 PRZESTRZEŃ OSOBISTA czyli odległość od partnera rozmowySTREFA INTYMNA: Najbliższa Od cm STREFA OSOBISTA: Na „wyciagnięcie ręki” Od 45 cm do 1,2m

39 STREFA SPOŁECZNA: STREFA PUBLICZNA: Od 1,2 do 3,6 mW rozmowach z nieznanymi lub mniej znanymi osobami STREFA PUBLICZNA: Powyżej 3,6 m Zarezerwowana dla oficjalnych spotkań

40 Pochylenie ciała do przodu Ciepły głos PRZYJAZNA MOWA CIAŁA- zachęca do kontaktu, dobrze nastawia Kontakt wzrokowy Uśmiech Pogodny wyraz twarzy Potakiwanie Pochylenie ciała do przodu Ciepły głos Otwarte dłonie i otwarta postawa

41 CO MÓWI NASZE CIAŁO

42 WROGA MOWA CIAŁA-zniechęca do kontaktu, źle nastawiaUnikanie kontaktu wzrokowego Patrzenie „spode łba” Uśmiech politowania, ironiczny Nadmierna gestykulacja Podniesiony ton głosu Wskazywanie palcem

43 ZALĘKNIONA MOWA CIAŁA:Odwracanie wzroku Przymykanie oczu Pochylenie głowy Niespokojne ruchy Zgarbiona postawa ciała Cichy, niepewny głos

44 MIMIKA Służy głównie wyrażaniu SIEDMIU podstawowych stanów emocjonalnych: Szczęścia Zdziwienia Strachu Smutku

45 Gniewu Wstrętu Pogardy

46 KONTAKT WZROKOWY Zbyt uporczywy spostrzegany jest jako próba inwazji, chęć dominacji czy próba wymuszenia uległości Unikanie kontaktu wzrokowego w trakcie trwania rozmowy interpretowane jest jako wyraz lęku, nieszczerości, lekceważenia czy tez braku zainteresowania

47 UŚMIECH Sygnał ten traktowany jest jako wyraz akceptacji dla partnera rozmowy, Jest komunikatem mówiącym wprost o sympatii, życzliwości i zainteresowaniu.

48 POTAKIWANIE W trakcie trwania rozmowy często mamy skłonność do potakiwania głowa Taki sygnał traktowany jest jako komunikat świadczący o zrozumieniu wypowiedzi partnera oraz o uważnym słuchaniu.

49 POCHYLENIE CIAŁA W trakcie rozmowy rzadko pozostajemy nieruchomi.Mamy skłonność do pochylania się w przód lub odchylania się od rozmówcy. Pochylenie ciała w przód traktowane jest jako wyraz zainteresowania rozmową.

50 Odchylenie w tył może świadczyć o dystansowaniusię do tematu lub rozmówcy

51 GESTYKULACJA Wzmacniają wartość wypowiedziGesty „ilustrują” wypowiadane słowa