1

2 Konferencja „Eksport – Invest Lubelskie”Atrakcyjność inwestycyjna gmin województwa lubelskiego – czynniki wpływające na pozycję w rankingu dr Agnieszka Komor Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Lublin, 17 marca 2017 r. Konferencja „Eksport – Invest Lubelskie”

3 Autorzy raportów „Atrakcyjność inwestycyjna regionów”Prof. dr hab. Hanna Godlewska – Majkowska – Kierownik zespołu dr Agnieszka Komor dr Dariusz Turek dr Patrycjusz Zarębski mgr Mariusz Czernecki mgr Magdalena Typa

4 RAPORTY ATRAKCYJNOŚCI INWESTYCYJNEJ INSTYTUTU PRZEDSIĘBIORSTWA KNOP SGH

5 POTENCJALNA ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA PAIzespół regionalnych walorów lokalizacyjnych, które mają wpływ na osiąganie celów inwestora (np. w postaci kształtowania się kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, przychodów ze sprzedaży, rentowności netto oraz konkurencyjności danej inwestycji)

6 RZECZYWISTA ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNAzdolność skłonienia inwestorów do wyboru regionu jako miejsca lokalizacji inwestycji zdolność regionu do absorpcji kapitału finansowego i rzeczowego w formie inwestycji

7 MODEL ATRAKCYJNOŚCI INWESTYJNEJ𝑋= 𝑥 𝑖𝑗 = 𝑥 𝑥 12 … 𝑥 1𝑛 𝑥 𝑥 22 … 𝑥 2𝑛 … … … … 𝑥 𝑟1 𝑥 𝑟2 … 𝑥 𝑟𝑛 𝑖=1, …, 𝑟 𝑗=1, …, 𝑛 , (1) Opisuje kluczowe obszary istotne dla inwestora (klimat inwestycyjny) Zawiera wieloelementowe zbiory wskaźników o zróżnicowanym charakterze Umożliwia pomiar zjawisk społeczno-gospodarczych na poziomie lokalnym i rozpoznanie zróżnicowania wewnętrznego z zachowaniem porównywalności dla okresu kilkuletniego Pozwala na wielokryterialne analizy lokalizacji inwestycji przy uwzględnieniu różnych czynników Jest narzędziem do oceny potencjału regionu, rozpoznania mocnych jak i słabych elementów, wyznaczania celów strategicznych z punktu widzenia rozwoju przedsiębiorczości

8 WIZUALIZACJA POZIOMÓW ANALIZYGMINY POWIATY Ścieżka analizy PODREGIONY WOJEWÓDZTWA

9 MODEL ATRAKCYJNOŚCI INWESTYJNEJPrzemysł przetwórczy Zakwaterowanie i gastronomia Handel i naprawy Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Gospodarka Narodowa Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna (PAI 1, PAI 2) Rzeczywista atrakcyjność inwestycyjna RAI NUTS 2 NUTS 3 NUTS 4 NUTS 5 MIKROKLIMAT ZASOBY PRACY NUTS 2 MIKROKLIMAT INFRASTRUKTURA TECHNICZNA MIKROKLIMAT PRODUKTYWNOŚĆ PRACY MIKROKLIMAT INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA MIKROKLIMAT NAKŁADY INWESTYCYJNE MIKROKLIMAT RYNKOWY MIKROKLIMAT RENTOWNOŚĆ MAJĄTKU TRWAŁEGO MIKROKLIMAT ADMINISTRACJA MIKROKLIMAT SAMOFINANSOWANIE JST MIKROKLIMAT PRZYRODNICZY WSKAŹNIK SYNTETYCZNY RAI WSKAŹNIK SYNTETYCZNY PAI

10 PAI 1 - ZASOBY PRACY Odsetek ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym Wskaźnik aktywności zawodowej - liczba osób pracujących w przeliczeniu na 100 osób w wieku produkcyjnym Saldo migracji stałej wewnętrznej na 1000 mieszkańców Saldo migracji zagranicznej na 1000 mieszkańców Ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym Udział ludności w wieku produkcyjnym Wydatki na oświatę i wychowanie Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego

11 PAI 1 - INFRASTRUKTURA TECHNICZNAUdział % ludności obsługiwanej przez wodociąg Udział % mieszkań z podłączeniem do gazociągu Udział % ludności obsługiwanej przez kanalizację Gęstość sieci wodociągowej w km na 100 km kw Gęstość sieci gazociągowej w km na 100 km kw Gęstość sieci kanalizacyjnej w km na 100 km kw Odpady wytworzone w ciągu roku - unieszkodliwione /Odpady wytworzone w ciągu roku Udział ścieków oczyszczonych w ściekach wymagających oczyszczenia Wydatki na transport i łączność

12 PAI 1 - INFRASTRUKTURA SPOŁECZNAPraktyki lekarskie na wsi i w mieście na mieszkańców Liczba zakładów opieki zdrowotnej ogółem na 100 tys. mieszkańców Liczba aptek na 100 tys. mieszkańców Powierzchnia użytkowa mieszkań per capita Liczba komputerów podłączonych do Internetu do ogółu komputerów w szkołach podstawowych Liczba komputerów podłączonych do Internetu do ogółu komputerów w gimnazjach Liczba uczniów na komputer z dostępem do Internetu w szkołach podstawowych Liczba uczniów na komputer z dostępem do Internetu w gimnazjach Wypożyczenie księgozbioru na zewnątrz na mieszkańców Liczba mieszkańców przypadających na 1 kino stałe Liczba widzów w kinach stałych na 100 mieszkańców Kubatura nowych budynków mieszkalnych na 100 mieszkańców Liczba mieszkańców przypadających na 1 muzeum z oddziałami Liczba zwiedzających muzea z oddziałami na mieszkańców Hale sportowe o wymiarach od 36x19 do 44x22 m oraz 44x22 m i większe na 1000 mieszkańców Korty tenisowe otwarte i kryte na mieszkańców Pływalnie otwarte i kryte na 1000 mieszkańców Aquaparki na 1000 mieszkańców Skateparki na 1000 mieszkańców Długość ścieżek rowerowych na 1000 mieszkańców

13 PAI 1 - RYNKOWY Gęstość zaludnienia km2Dochody budżetów gmin z podatku PIT na mieszkańca (PLN) Dochody budżetów gmin z podatku CIT na tysiąc pracujących (PLN) Udział wpływów z podatku rolnego w dochodach podatkowych

14 PAI 1 - ADMINISTRACJA Powierzchnia objęta planem zagospodarowania przestrzennego odniesiona do powierzchni gminy Środki na dofinansowanie własnych zadań pozyskane z innych źródeł na 1 mieszkańca Udział dochodów własnych w dochodach ogółem Wydatki majątkowe ogółem na wydatki bieżące ogółem Udział wydatków na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska, kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego, bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową

15 PAI 1 – modyfikacja wskaźników w badanych sekcjachSekcja C - Przemysł przetwórczy (Przetwórstwo przemysłowe) Sekcja G - Handel i naprawy Sekcja I Zakwaterowanie i gastronomia Sekcja M - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna

16 Rezygnacja z części wskaźników

17 Wskaźniki specyficzne dla danej sekcjiSekcja C - Osady dotychczas składowane (nagromadzone) na terenie oczyszczalni - stan na [w tonach masy suchej]/1000 mieszkańców; Dochody budżetów gmin z podatku CIT na 1000 podmiotów sekcji C Sekcja G Roczne wpływy z opłaty targowej na targowiskach stałych i sezonowych ogółem na 1000 mieszkańców; Roczne wpływy z opłaty targowej na targowiskach stałych i sezonowych ogółem na podmiot sekcji G; Roczne wpływy z opłaty targowej na targowiskach stałych i sezonowych w przeliczeniu na 1 targowisko; Stałe punkty sprzedaży drobnodetalicznej na targowiskach czynnych codziennie (obiekty) na 100 mieszkańców; Wydatki na pomoc społeczną i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej; Podmioty gospodarcze z wyłączeniem G przypadające na podmiot G; Gęstość pozahandlowych jednostek gospodarczych; Liczba mieszkańców na 1 podmiot G; Wydatki na transport i łączność na osobę; Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego na mieszkańca; udział wydatków na turystykę

18 Wskaźniki specyficzne – przykład Sekcji I – zakwaterowanie i gastronomiaLiczba turystów zagranicznych korzystających z noclegów w obiektach noclegowych /Liczba korzystających z noclegów w obiektach noclegowych; Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego; Wydatki na kulturę fizyczną i sport; Wydatki na turystykę; Wydatki na bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową Parki spacerowo-wypoczynkowe [ha]/ mieszkańców; Liczba miejsc noclegowych w zakładach uzdrowiskowych/ na mieszkańców; Liczba korzystających z noclegów w obiektach noclegowych / Liczba miejsc w obiektach noclegowych; Udzielone noclegi w obiektach noclegowych / liczba mieszkańców;

19 Wskaźniki specyficzne – przykład Sekcji I – zakwaterowanie i gastronomiaSekcja I - Stałe punkty sprzedaży drobnodetalicznej na targowiskach czynnych codziennie (obiekty) na 100 mieszkańców; Księgozbiór na 1000 mieszkańców; Parki spacerowo-wypoczynkowe [ha]/ 1000 mieszkańców; Liczba miejsc noclegowych w zakładach uzdrowiskowych VII/ na mieszkańców; Odsetek podmiotów sekcji C; Liczba korzystających z noclegów w obiektach noclegowych I-XII dzielona przez Liczba miejsc w obiektach noclegowych VII; Udzielone noclegi w obiektach noclegowych I-XII dzielona przez liczbę mieszkańców; Udzielone noclegi w obiektach noclegowych I-XII dzielona przez liczbę pracujących; Liczba turystów zagranicznych korzystających z noclegów w obiektach noclegowych I-XII/Liczba korzystających z noclegów w obiektach noclegowych I-XII; Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego; Wydatki na ochronę zdrowia; Wydatki na kulturę fizyczną i sport; Wydatki na administrację publiczną; Wydatki na turystykę; Wydatki na bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową

20 Sekcja M - Osady dotychczas składowane (nagromadzone) na terenie oczyszczalni - stan na [w tonach masy suchej]/1000 mieszkańców Księgozbiór na 1000 mieszkańców; Wydatki na pomoc społeczną i pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej Liczba podmitów bez sekcji M na km2 Liczba jednostek w eskcji M przypadająca na 100 jednostek ogółem Liczba podmiotów prywatnych w sekcji M w przeliczeniu na 1000 podmiotów prywatnych ogółem Wydatki na transport i łączność Wydatki na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska Wydatki na gospodarkę mieszkaniową Wydatki na oświatę i wychowanie Wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego Wydatki na ochronę zdrowia Wydatki na kulturę fizyczną i sport Wydatki na administrację publiczną Wydatki na turystykę Wydatki na bezpieczeństwo publiczne i ochronę przeciwpożarową Wydatki na oświatę w stosunku do subwencji oświatowej Wydatki bieżące na oświatę przypadające na 1000 mieszkańców

21 Sekcja G - HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, WŁĄCZAJĄC MOTOCYKLESekcja I DZIAŁALNOŚĆ ZWIĄZANA Z ZAKWATEROWANIEM I USŁUGAMI GASTRONOMICZNYMI

22 ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA REGIONÓW 2016RAPORTY ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA REGIONÓW 2016 Charakterystyka gospodarki regionalnej województwa Pozycja województwa na mapie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i Unii Europejskiej Zróżnicowanie wewnętrzne atrakcyjności inwestycyjnej województw Wsparcie instytucjonalne inwestora i przedsiębiorcy w województwie Instytucje otoczenia biznesu Efekty funkcjonowania specjalnych strefy ekonomicznych w województwie

23 POTENCJALNA ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA DLA GOSPODARKI NARODOWEJ 2016

24 POTENCJALNA ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA DLA GOSPODARKI NARODOWEJ 2016

25 Atrakcyjność inwestycyjna jest wynikiem oceny istotnych z punktu widzenia inwestora warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej Gwiazda złota jest najwyższym wyróżnieniem i oznacza najwyższą ocenę wszystkich analizowanych sekcji gospodarczych w danym powiecie lub gminie Gwiazda pomarańczowa oznacza, iż powiat lub gmina uzyskała ponadprzeciętną ocenę we wszystkich analizowanych obszarach (gospodarki narodowej, przemysłu, handlu, usług turystycznych oraz usług profesjonalnych)

26 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIEZłote gwiazdy Biała Podlaska (m) Chełm (m) Lublin (m) Puławy (m) Świdnik (m) Zamość (m)

27 Gwiazdy pomarańczowe W grupie gmin miejskich: Hrubieszów (m), Krasnystaw (m), Kraśnik (m), Lubartów (m), Łuków (m), Międzyrzec Podlaski (m), Radzyń Podlaski (m), Stoczek Łukowski (m), Terespol (m), Tomaszów Lubelski (m), Włodawa (m) W grupie gmin wiejskich: Jastków (w), Końskowola (w), Lubartów (w), Niedrzwica Duża (w), Niemce (w), Puchaczów (w), Puławy (w), Wólka (w). W grupie gmin miejsko-wiejskich: Janów Lubelski (m-w), Kazimierz Dolny (m-w), Łęczna (m-w), Opole Lubelskie (m-w), Poniatowa (m-w), Ryki (m-w).

28 Lista tzw. sektorów wysokich szans:WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE Tradycje przemysłowe, przemysł środków transportu, maszynowy, chemiczny oraz spożywczy Predyspozycje do rozwoju BPO, dostęp do wykwalifikowanych kadr, oraz niewysokie oczekiwania płacowe Korzystne położenie na szlaku Wschód-Zachód, dostęp do rynków zagranicznych, szczególnie Ukrainy i Białorusi Stosunkowo niskie koszty pracy, przy jednoczesnym dostępie do wykwalifikowanych kadr w miastach regionu Duży potencjał naukowo-badawczy Lista tzw. sektorów wysokich szans: elektroniczny elektromaszynowy chemiczny i spożywczy

29 Wnioski Atrakcyjność inwestycyjna województwa wykazuje duży związek z poziomem jego rozwoju gospodarczego Pod względem atrakcyjności inwestycyjnej najbardziej wyróżniają się dobrze rozwinięte gospodarczo województwa: mazowieckie, dolnośląskie, śląskie oraz małopolskie. Wyróżniają się też łódzkie i pomorskie Najbardziej atrakcyjnym polskim województwem jest województwo mazowieckie, zarówno na tle pozostałych regionów Polski, jak i Unii Europejskiej. W ciągu ostatnich 4 lat stale utrzymuje najwyższe klasy atrakcyjności dla wszystkich rodzajów inwestycji przemysłowych i usługowych

30 Wnioski Występują duże kontrasty wewnętrzne wśród liderów atrakcyjności inwestycyjnej, szczególnie w województwie mazowieckim. Mniejsze są one w województwie śląskim Wszystkie województwa posiadają lokomotywy rozwoju w postaci dużych miast lub dawnych miast wojewódzkich. Atrakcyjne są także ośrodki przemysłowe i centra turystyczne W skali lokalnej ważną rolę w kształtowaniu atrakcyjności inwestycyjnej, szczególnie rzeczywistej, odgrywają podstrefy ekonomiczne, szczególnie, jeśli towarzyszą im inne formy wspierania przedsiębiorczości (parki naukowo-techniczne, inkubatory przedsiębiorczości)

31 Wnioski Czynnikiem, który wpływa na atrakcyjność regionów Polski jest program specjalnych stref ekonomicznych Specjalne strefy ekonomiczne przyczyniają się do kształtowania rzeczywistej atrakcyjności inwestycyjnej w skali lokalnej jeśli towarzyszą im inne formy wspierania przedsiębiorczości (parki naukowo-techniczne, inkubatory przedsiębiorczości) Efekty specjalnych stref ekonomicznych są szczególnie widoczne w województwie dolnośląskim, które posiada najlepiej wykształconą sieć lokalizacji dla przemysłu i usług dla biznesu wpływają na poprawę pozycji polskich regionów na arenie europejskiej w konkurowaniu o napływ inwestycji zagranicznych

32 Wnioski W 2015 roku badaniami objęto około 160 instytucji okołobiznesowych działających na terenie wszystkich województw Dla inwestorów szczególnie ważnym wsparciem jest system regionalnych Centrów Obsługi Inwestora stworzony przez PAIiIZ S.A. w porozumieniu z marszałkami województw dla zapewnienia inwestorom kompleksowej obsługi na poziomie województw Oferta parków (technologicznych, przemysłowych, naukowo-badawczych) została uznana za najbardziej kompleksową w zakresie wsparcia przedsiębiorców. Wykazano tendencję łączenia oferty Parków z korzyściami działania w ramach SSE, funkcjonowaniem inkubatorów (technologicznych i przedsiębiorczości), klastrów, laboratoriów badawczych, czy Data Center

33 Dziękuję za uwagę Dr Agnieszka Komorp.o. Kierownika Katedry Zarządzania i Marketingu Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ul. Akademicka 13, Lublin tel