1 Konferencja nt. Rozwój szkolnictwa zawodowego w Białymstoku a potrzeby rynku pracy Białystok, 17 czerwca 2010 Pracodawcy o rynku pracy w Białymstoku – potrzeby, niedostosowania, oczekiwania wyniki badań Urszula Kłosiewicz-Górecka

2 Plan wystąpienia 1. Przyjęcia i zwolnienia pracowników 2. Sposoby pozyskiwania pracowników 3. Trudności pracodawców związane ze znalezieniem pracownika 4. Działania instytucji rynku pracy w opinii pracodawców 5. Współpraca pracodawców ze szkołami zawodowymi

3 1. Przyjęcia i zwolnienia pracowników Wyniki badań: -w przewadze były opinie wskazujące na zatrudnianie pracowników, mimo oznak spadku koniunktury gospodarczej w kraju -bilans przyjętych i zwolnionych z pracy w ciągu 2009 roku przez badanych białostockich pracodawców był dodatni -małe jest zaangażowanie pracodawców w rozwój i podnoszenie jakości kształcenia zawodowego Źródło: badanie pracodawców z IV kwartału 2009 r.

4 Podsumowanie: - są to stanowiska na których we wszystkich firmach obserwuje się dużą rotację pracowników - istnieje przekonanie wśród potencjalnych kandydatów na te stanowiska, że są to miejsca pracy słabo opłacane i związane z niekorzystnymi warunkami pracy - współczesny rynek pracy wchłania osoby z coraz wyższym wykształceniem, z szerszą wiedzą ogólną i chętne do zdobywania umiejętności praktycznych pożądanych przez pracodawców Osoby zatrudniane Najwięcej zatrudniano na stanowisku: sprzedawca, kasjer, agenta handlowego, pracownika obsługi restauracji, kucharza, kierowcy, pracownika budowlanego, montera, elektromechanika, pracownika biurowego Osoby zwalniane Najwięcej było w zawodzie: kasjerzy, sprzedawcy, agenci handlowi, kucharze, pracownicy restauracji

5 2. Sposoby pozyskiwania pracowników w opinii przedsiębiorców Podsumowanie:  sposoby poszukiwania pracowników przez pracodawców są zbieżne ze źródłami poszukiwania pracy przez absolwentów szkolnictwa zawodowego  niepokojący jest niski udział szkół zawodowych jako źródła podaży pracowników  niski poziom korzystania pracodawców z naboru wewnętrznego w firmie, co może wynikać z braku odpowiedniego statusu planowania zatrudnienia w firmie i budowania ścieżek kariery, ale także z braku silnego rozwoju firmy (np. wchodzenie na nowe rynki,) wymagającego zatrudniania nowych pracowników

6 3. Trudności pracodawców związane ze znalezieniem pracowników  około 50 do 80% przedstawicieli firm było zdania, że w zasadzie nie mają większych problemów ze znalezieniem pracowników  pojawiają się trudności związane ze znalezieniem osoby o szczegółowo zdefiniowanych kwalifikacjach i umiejętnościach Przyczyny problemów ze znalezieniem pracowników:  zbyt wysokie oczekiwania płacowe kandydatów  brak kandydatów o odpowiednim doświadczeniu zawodowym  brak kandydatów o odpowiednich predyspozycjach i umiejętnościach  brak kandydatów o odpowiednich kwalifikacjach „ Mniej niż połowa ankietowanych (45%) sądzi, że może zdobyć pracę w wyuczonym zawodzie, jednak większość z nich (63%) uważa, że istnieje prawdopodobieństwo, że znajdą „jakąś” pracę”

7 Opinie pracodawców o absolwentach szkolnictwa zawodowego jako pracownikach  przejawiają często niechęć do pracy (brak elementarnej dyscypliny i staranności w wykonywaniu zadań, a zdarza się nawet porzucanie pracy)  szukają pracy blisko domu  szukają pracy nie wymagającej wysiłku fizycznego  nie wierzą w siebie Pracodawcy oczekują pracowników, których charakteryzuje:  pracowitość  zaangażowanie  zdyscyplinowanie  uczciwość  komunikatywność  myślenie produktowe  umiejętność pracy w zespole  przygotowanie merytoryczne  lojalność wobec pracodawcy Podsumowanie:  problemy pracodawców ze znalezieniem pracowników wynikają z dysproporcji pomiędzy tym, co młodzież otrzymuje w systemie szkolnym i jakie postawy wobec pracy reprezentuje, a wymaganiami, jakie stawiają pracodawcy przed osobami wchodzącymi na rynek pracy  „dobre wykształcenie zawodowe zwiększa absolwentom szanse znalezienia pracy. Dobrzy absolwenci szkolnictwa zawodowego szybko znajdują pracę, gorsi pozostają bezrobotni”

8 Pożądane działania w opinii pracodawców:  przewartościowanie postaw zawodowych młodzieży, w tym wykształcenia chęci do pracy  pomoc młodzieży w wyborze zawodów zgodnych z ich predyspozycjami i potrzebami rynku pracy Działania te są potrzebne, gdyż: - znaczna część absolwentów szkół zawodowych dysponuje niewielką wiedzą na temat własnych kompetencji - charakteryzuje ich niska samoocena - nie potrafią korzystnie zaprezentować się pracodawcy - nie są odporni na stres - nie wiedzą, jaki rodzaj aktywności mógłby przynieść im satysfakcję i w jakich zawodach najlepiej mogliby wykorzystać swoje predyspozycje i umiejętności

9 Co to oznacza dla szkolnictwa zawodowego?  kształtowanie poważnego stosunku do pracy  kształtowania pożądanych postaw zawodowych tj. mobilności i elastyczności  uczenia realizmu życiowego i umiejętności sterowania własną karierą  uczenia przedsiębiorczości

10 4. Działania instytucji rynku pracy w opinii pracodawców Pomoc różnych instytucji rynku pracy w znalezieniu odpowiednich pracowników, ocenili pracodawcy na poziomie niskim bądź bardzo niskim Stosunkowo wysoki procent respondentów nie potrafił ocenić pracy poszczególnych instytucji rynku pracy Ocena współpracy firm z PUP:  nie mają ciekawych ofert pracy  kierowane do pracy osoby często nie posiadają kwalifikacji wymaganych przez pracodawcę  przyjęci z ofert PUP pracownicy są mało zaangażowani, niezdyscyplinowani lub nieefektywni Są też pozytywne przykłady współpracy przedsiębiorstw z PUP

11 5. Współpraca pracodawców ze szkołami zawodowymi  Ponad ¾ przedstawicieli przedsiębiorców stwierdziło, że firma nie współpracuje ze szkołami zawodowymi; 11% uznało, że są to luźne relacje. Około 11% firm oceniło współpracę ze szkolnictwem zawodowym jako dobrą  Krytycznie o współpracy szkół zawodowych i przedsiębiorstw wypowiadali się przedstawiciele szkolnictwa zawodowego. Wskazywali, że od pracodawców nie otrzymują żadnych istotnych informacji, które wsparłyby szkoły w przygotowaniu: - informacji dla uczącej się młodzieży o przemianach dokonujących się na rynku pracy np. nowe technologie, oczekiwane umiejętności - oferty szkolnictwa zawodowego dostosowanej do potrzeb rynku pracy Źródło: badanie pracodawców z IV kwartału 2009 r. Oczekiwane zachęty dla firm do zwiększania zatrudnienia absolwentów szkolnictwa zawodowego:

12 Podsumowanie 1. Współpraca instytucji rynku pracy oraz szkolnictwa zawodowego i pracodawców jest niezadowalająca 2. Są trudności w formułowaniu oferty edukacyjnej z praktyczną nauką zawodu DziałaniaNarzędzia 1. Kształtowanie wśród młodzieży szkolnej świadomości rynku Kształcenie w szkole ułatwiające absolwentom poruszanie się po rynku pracy; informacja o zmianach na rynku pracy; pomoc doradcy zawodowego; 2. Uczenie umiejętności praktycznych zawodu Zwiększona liczba godzin praktycznej nauki zawodu; instruktorzy nauki zawodu w szkołach; zajęcia u pracodawców; spotkania z pracodawcami; uaktualnianie wiedzy nauczycieli o nowych technologiach 3. Zmiana wizerunku szkolnictwa zawodowego Popularyzowanie osiągnięć szkolnictwa zawodowego; upublicznianie ścieżek karier absolwentów szkolnictwa zawodowego; doskonalenie warunków nauczania 4. Współpraca instytucji rynku pracy, szkolnictwa zawodowego i pracodawców i samorządu terytorialnego Szybka i sprawna komunikacja; wspólne organizowanie targów pracy i imprez zbliżających stronę podażową i popytową rynku pracy

13 Dziękuję za uwagę