1 Konferencje rejonowe w roku szkolnym 2015/2016Temat : Edukacja matematyczna i przyrodnicza w wychowaniu przedszkolnym. Miejsca realizacji: Kolno, Wysokie Mazowieckie, Zambrów, Łomża Terminy: września 2015 r. Prowadzi: Maria M. Ferenc, konsultant ODN w Łomży

2 KOMUNIKATY MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I PODLASKIEGO KURATORA OŚWIATYInformacje pełne i szczegółowe Na stronie

3 Priorytet MEN na bieżący rok szkolnyRok Otwartej Szkoły Otwarta szkoła to taka, która nie zamyka się na kulturę, sztukę, sport, środowiska lokalne, lecz potrafi korzystać z tego, co ją otacza.

4 Kierunki realizacji polityki oświatowej na rok szkolny 2015/2016Kierunek 3. Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. Kierunek 4. Edukacja matematyczna i przyrodnicza w kształceniu ogólnym. Działania podejmowane przez szkołę służą m.in.:  kształtowaniu umiejętności pracy grupowej i badawczej,  rozwijaniu współpracy z partnerami lokalnymi, a także czerpaniu z osiągnięć środowiska  wspieraniu uczniów o szczególnych potrzebach edukacyjnych  rozwijaniu edukacji obywatelskiej, ekologicznej, ekonomicznej, regionalnej, globalnej  włączaniu rodziców w proces kształcenia dzieci i młodzieży oraz w życie szkoły  pobudzaniu uczniów do aktywności

5 Zmiany w nadzorze pedagogicznymnowelizacja ustawy o systemie oświaty (ustawa z 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw) W ustawie o systemie oświaty zobowiązano radę pedagogiczną do ustalania sposobu wykorzystania wyników nadzoru pedagogicznego, w tym sprawowanego nad szkołą lub placówką przez organ nadzoru pedagogicznego (art. 41); Rozporządzenie w sprawie wymagań wobec szkół i placówek zostało podpisane przez Ministra Edukacji Narodowej 6 sierpnia 2015 r. Rozporządzenie w sprawie nadzoru pedagogicznego zostało podpisane przez Ministra Edukacji Narodowej 12 sierpnia 2015 r.

6 Zmiany w nadzorze pedagogicznymKontrola przewidziana w planie nadzoru, o którym mowa w § 22 ust. 1, nie powinna trwać dłużej niż 2 dni. Wizytatorzy KO mogą monitorować pracę szkoły lub placówki w zakresie ustalonym na dany rok szkolny przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w podstawowych kierunkach realizacji polityki oświatowej państwa, o których mowa w art. 35 ust. 2 pkt. 1 ustawy. Wewnętrzny nadzór pedagogiczny Dyrektor szkoły lub placówki w ramach realizowanego nadzoru wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez:• diagnozę pracy szkoły lub placówki, • planowanie działań rozwojowych, w tym motywowanie nauczycieli do doskonalenia zawodowego,• prowadzenie działań rozwojowych, w tym organizowanie szkoleń i narad.

7 Zmiany w sprawie wymagań wobec szkół i placówekRozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2015 r. Nie zmieniono istoty wymagań obowiązujących od 2009 r.  Dotychczasowe wymaganie: Respektowane są normy społeczne zostało rozszerzone o aspekt dotyczący kształtowania postaw uczniów i wychowanków.  Zapis dotyczący realizowania działań antydyskryminacyjnych został przeniesiony z wymagania 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji do wymagania 5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne.

8 Nadzór pedagogiczny KO w roku szkolnym 2014/2015 – wnioskiSprawozdanie z nadzoru pedagogicznego, sprawowanego przez Podlaskiego Kuratora Oświaty w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 31 maja 2015 r., jest dostępne na stronie internetowej urzędu:

9 Nadzór pedagogiczny KO w roku szkolnym 2014/2015 – wnioskiWNIOSKI Z MONITOROWANIA REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ  Na zajęciach z poszczególnych przedmiotów w większym zakresie wykorzystywać technologie informacyjno-komunikacyjne -TIK,  W procesie edukacyjnym stosować szerszą gamę aktywizujących metod nauczania, w tym metodę projektu edukacyjnego.  Edukację artystyczną realizować w szkołach z częstszą organizacją spotkań z ludźmi sztuki, poprzez oglądanie spektakli za pośrednictwem Internetu.  Rozwijać u uczniów zamiłowanie do czytelnictwa, częściej kształtować umiejętność uczenia się na pamięć, np. wierszy.  Podczas realizacji podstawy programowej z przyrody, fizyki i chemii organizować uczniom więcej wycieczek dydaktycznych i umożliwiać im obserwację pokazów i doświadczeń poza szkołą.  Częściej stosować gry i zabawy dydaktyczne jako skuteczną formę wspomagania edukacji matematycznej.

10 Nadzór pedagogiczny KO w roku szkolnym 2014/2015 – wnioskiPodsumowanie na podstawie raportów z ewaluacji. „Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci” 1.Przyjęte koncepcje pracy są oparte o dogłębne diagnozy potrzeb dzieci, rodziców, a także lokalnego środowiska. 2. Realizacja założeń odbywa się przy szerokiej współpracy z rodzicami, którzy są też zapraszani do modyfikacji. Daje to im poczucie współdecydowania o ważnych aspektach życia placówek. 3. Przy realizacji założeń koncepcji pracy wiele przedszkoli wykorzystuje swój wewnętrzny i zewnętrzny potencjał, a przede wszystkim kreatywność kadry pedagogicznej. 1. W niektórych przedszkolach zauważa się niewielką aktywność rodziców i brak zachęty ze strony kadry pedagogicznej do włączania ich w realizacje założeń koncepcji. 2. W nielicznych przedszkolach modyfikacja koncepcji pracy przebiega bez czynnego udziału rodziców.

11 Nadzór pedagogiczny KO w roku szkolnym 2014/2015 – wnioskiPodsumowanie na podstawie raportów z ewaluacji. "Dzieci są aktywne” 1.Przedszkola oferują dzieciom szeroki wachlarz zajęć obowiązkowych i dodatkowych umożliwiający rozwój ich uzdolnień. 2.Przedszkola konsekwentnie realizują działania mające na celu kształtowanie u dzieci umiejętności samoobsługowych adekwatnych do ich wieku. 3 Przedszkola współpracując z różnymi instytucjami środowiska zewnętrznego umożliwiają dzieciom udział w różnorodnych prezentacjach swoich uzdolnień i talentów. 1.W nielicznych przedszkolach aktywność dzieci oparta jest jedynie na zabawach swobodnych. 2.W niektórych placówkach angażowanie dzieci w działania na rzecz środowiska lokalnego nie ma charakteru powszechnego. 3.Prezentowane w przedszkolach wytwory dzieci są efektem pracy ukierunkowanej przez kadrę pedagogiczną, rzadziej są wynikiem pracy twórczej zainicjowanej przez samych najmłodszych.

12 Nadzór pedagogiczny KO w roku szkolnym 2014/2015 – wnioskiPodsumowanie na podstawie raportów z ewaluacji. „Przedszkole wspomaga rozwój dzieci z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji” 1.W wielu przedszkolach prowadzi się szczegółową i dogłębną diagnozę indywidualnych potrzeb rozwojowych, materialnych i społecznych dziecka. Wnioski z tych badań służą do podejmowania skutecznych działań wspierających. 2.Wiele placówek systematycznie współpracuje z różnymi instytucjami pomocowymi oraz wspomagającymi rozwój dzieci. 3. W działania pomocowe skutecznie angażuje się rodziców. 1.Niektóre przedszkola w ograniczonym stopniu współpracują z instytucjami świadczącymi poradnictwo i wspomagającymi dzieci w ich rozwoju. 2.W niektórych przedszkolach organizowane zajęcia specjalistyczne obejmują tylko najstarsze dzieci.

13 Nadzór pedagogiczny KO w roku szkolnym 2014/2015 – rekomendacjeW bieżącym roku szkolnym należy zintensyfikować nadzór pedagogiczny we wskazanych zakresach: jakościowe monitorowanie pracy nauczycieli uczących w jednym oddziale w kontekście potrzeb, możliwości i efektywności pracy uczniów; planowanie i prowadzenie obserwacji lekcji, w tym całodniowych w danej klasie jako zadania identyfikującego rzeczywiste problemy konkretnej klasy i szkoły; zgodna z prawem organizacja kształcenia uczniów o SPE, w szczególności realizacja zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach wydanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne oraz zapewnienie uczniom niepełnosprawnym zajęć rewalidacyjnych;

14 Nadzór pedagogiczny KO w roku szkolnym 2014/2015 – rekomendacje5. Zobowiązać placówki doskonalenia nauczycieli do uwzględnienia szkoleń doskonalących kompetencje nauczycieli w zakresie organizacji procesów edukacyjnych oraz nabywania przez uczniów wiedzy i umiejętności. 6. Promować „dobre praktyki” w zakresie atrakcyjnych i efektywnych form i metod pracy z uczniami, w tym systematyczne stosowanie na różnych przedmiotach technologii informacyjno – komunikacyjnej. 7. Inspirować dyrektorów i nauczycieli do ewaluacji podejmowanych w szkole działań w celu skutecznego wsparcia uczniów o różnych potrzebach edukacyjnych.

15 Plan nadzoru KO na rok 2015/2016 Ewaluacje problemowe w zakresie wybranym przez Ministra Edukacji Narodowej Typ szkoły/ placówki Liczba Ewaluacja w zakresie wymagań Przedszkola 30 · Przedszkole realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój dzieci. · Dzieci są aktywne. · Przedszkole wspomaga rozwój dzieci z uwzględnieniem ich indywidualnych sytuacji.

16 Plan nadzoru KO na rok 2015/2016 Ewaluacje problemowe w zakresie wybranym przez Podlaskiego Kuratora Oświaty na podstawie wniosków z nadzoru pedagogicznego Typ szkoły/ placówki Liczba Ewaluacja w zakresie wymagań wszystkie typy 56 · Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. · Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. · Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi.

17 Plan nadzoru KO na rok 2015/2016 Kontrole Typ szkoły lub rodzajplacówki Liczba Zakres kontroli wszystkie typy szkół i placówek 80 Zgodność zatrudniania nauczycieli z wymaganymi kwalifikacjami.

18 Komunikaty ogłoszone przez KODo udziału w konkursie zapraszamy wszystkie przedszkola, szkoły i placówki oświatowe oraz gminne i miejskie domy kultury z województwa podlaskiego.

19 WYBRANE ASPEKTY W KONTEKŚCIE TEMATU KONFERENCJIEDUKACA PRZEDSZKOLNA WYBRANE ASPEKTY W KONTEKŚCIE TEMATU KONFERENCJI

20 Formy edukacji w przedszkoluZajęcia i zabawy dowolne dzieci podejmują z własnej inicjatywy w czasie na to przeznaczonym. Są działaniami indywidualnymi lub mogą się odbywać w samorzutnie zorganizowanych zespołach. W tym czasie dzieci mogą: organizować zabawy: tematyczne, konstrukcyjne, ruchowe, badawcze, wycinać, malować, manipulować przedmiotami, sprzątać.

21 Formy edukacji w przedszkoluDo zajęć obowiązkowych zaliczyć można wszelkie czynności samoobsługowe i prace użyteczne na rzecz przedszkola i grupy. Dochodzą do tego spacery, wycieczki, wyjścia okolicznościowe, uroczystości przedszkolne, koncerty, zajęcia organizowane przez nauczyciela oraz zajęcia dodatkowe, organizowane dla zainteresowanych dzieci (język obcy, taniec, rytmika, balet, basen itp.). Pomimo tego, że czynności samoobsługowe i prace użyteczne mogą być uznane za sytuacje naturalne, jednak w przedszkolu objęte są zamierzoną pracą wychowawczą.

22 Formy edukacji w przedszkoluKolejną formą są sytuacje okolicznościowe, które oznaczają nieoczekiwane sytuacje podsuwające dzieciom jakiś problem wynikający z ich ciekawości, zainteresowań, obserwacji, bezpośrednich przeżyć. Sytuacje te stwarzają nauczycielowi okazję do oddziaływań wychowawczych, do odpowiedzi na pytania wychowanków, do rozstrzygania konfliktów, czy do indywidualnych oddziaływań wychowawczych. Sytuacji okolicznościowych nie można zaplanować, lecz należy je przewidywać.

23 Obszar XII: Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt.Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) wymienia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych, np. na polu, na łące, w lesie; 2) wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń życiowa, bezpieczeństwo, pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność); 3) potrafi wymienić zmiany zachodzące w życiu roślin i zwierząt w kolejnych porach roku; wie, w jaki sposób człowiek może im pomóc i je chronić

24 Obszar XIII: Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją matematyczną.Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1) liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego; 2) wyznacza wynik dodawania i odejmowania pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych; 3) ustala równoliczność dwóch zbiorów, a także posługuje się liczebnikami porządkowymi; 4) rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów; 5) wie na czym polega pomiar długości i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stopą; 6) zna stałe następstwo dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku.

25 Etapy kształtowanie orientacji przestrzennejświadomość własnego ciała rozpatrywanie otoczenie ze swego punktu widzenia przejście od egocentryzmu do decentracji - patrzenie na świat oczami innych ludzi orientowanie się na kartce papieru Dziecko poznaje przestrzeń poprzez własny ruch, obserwując ją, odczuwając i nazywając słowami własne doświadczenia. Bardzo ważne są metody, jakimi nauczyciel będzie rozwijał orientację przestrzenną. Najważniejsze są doświadczenia dziecka. Trzeba więc organizować dziecku specjalne sytuacje poznawcze, zabawy, zadania do wykonania - stopniując ich trudność!

26 Rytmy, czyli wychwytywania regularnościĆwiczenia rytmiczne, stopniowo wzbogacane: wzrokowe – rytmiczne układy elementów graficznych słuchowe - rytmiczne układy elementów dźwiękowych, wykonywane ciałem - rytmiczne układy elementów ruchowych, Rytmiczna organizacja czasu: dnia i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesiące w roku

27 Rozwój dziecięcego liczeniaLiczenie obiektów i odróżnianie prawidłowego liczenia od błędnego - przestrzeganie reguły jeden do jednego: jeden liczony przedmiot, jeden gest wskazujący go i jeden wypowiadany liczebnik. Ostatni wypowiadany liczebnik ma podwójne znaczenie: oznacza ostatni liczony przedmiot i określa liczbę policzonych przedmiotów. Trzeba organizować sytuacje pomagające dzieciom zrozumieć, że wynik liczenia nie zależy od kierunku liczenia oraz od tego, czy się przedmioty przestawiło.

28 Rozwój dziecięcego liczeniaDodawanie i odejmowanie, czyli rachowanie na konkretach, potem na palcach i wreszcie w pamięci. Do tego powinno już ujmować globalnie małe liczebności. Nauczyciel musi pamiętać, że „dziecko przechodząc przez opisane etapy musi wykonać setki obliczeń. Im trening będzie intensywniejszy i mądrzej prowadzony, tym dziecko szybciej pokona drogę do liczenia w pamięci.” (Gruszczyk-Kolczyńska E.)

29 Rozwój dziecięcego liczeniaUstalanie, gdzie jest więcej, a gdzie mniej przedmiotów. Dla dzieci „rozumujących jeszcze na niższym poziomie - wcale nie jest oczywiste, że 5 słoni i 5 jabłek to tyle samo. Słonie są ogromnymi zwierzętami, a jabłka zmieszczą się w koszyku. W ich rozumowaniu cechy jakościowe są dominujące, chociaż łączą się już z cechami ilościowymi. Myślenie tych dzieci jest też silnie związane z wykonywanymi czynnościami i spostrzeganym obrazem, dlatego nie potrafią oderwać liczebności zbiorów od jakościowych cech elementów, które do nich należą.” (Gruszczyk-Kolczyńska E.)

30 Mierzenie długości Ocena „na oko” Co jest większe ode mnie, a co mniejsze? Mierzenie stopa za stopą, krokami, łokciem, dłonią, klockiem, patykiem, sznurkiem. Zapoznanie z narzędziami pomiaru i pierwsze próby mierzenia długości.

31 INSPIRUJĄCE PROPOZYCJECZYLI PRZEGLĄD NOWOŚCI WYDAWNICZYCH I OGÓLNODOSTEPNYCH PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH ORAZ MATERIAŁÓW METODYCZNYCH

32 Formy edukacji w przedszkolu

33

34

35 dofinansowana ze środków NFOŚiGW dystrybuowana bezpłatniePrzykład publikacji na stronie Stowarzyszenia Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła” Szkolne gry o wodzie Opracowanie: Adam Kaczmarek Wydanie pierwsze, Łódź 2014 ISBN: 978–83–64595–01–1 dofinansowana ze środków NFOŚiGW dystrybuowana bezpłatnie Na stronie internetowej woda.edu.pl znaleźć można wersję elektroniczną publikacji wraz ze wszystkim zadaniami gotowymi do samodzielnego drukowania, a także kilkadziesiąt artykułów o tematyce wodnej, infografiki, filmy edukacyjne, a także scenariusze zajęć dla wszystkich grup wiekowych.

36 Przykład gry dla grup przedszkolnych„DOKĄD PŁYNIE RZEKA?” Zadania, np., Ile wody mieści się w litrze?, Mokra matematyka, Wodne układanki, Zagadki (1. Gdy go długo nie ma/wszyscy narzekają,/a gdy przyjdzie, pod parasol/przed nim się chowają. 2. Ma na dnie piasek albo kamienie. Do morza spieszy wciąż niestrudzenie Wszyscy mówimy, że biała jak mleko. Przez nią nie widzimy, tego co daleko.)

37 Nowy program wychowania przedszkolnegoTablit – innowacyjny program wychowania przedszkolnego oparty na metodzie projektów oraz implementujący innowacyjną w skali kraju i Europy technikę modelowania dialogów w klasie Questioning the Author (QtA), integrującego realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego z nauką słów i fraz w języku angielskim. Umożliwia dzieciom poznawanie świata przez działanie, doświadczanie, odkrywanie, przeżywanie i dyskutowanie.

38 Nowy program wychowania przedszkolnegoZespół autorski: prof. dr hab. Katarzyna Dziubalska-Kołaczyk, Dawid Pietrala (kierownik zespołu), Anna Basińska (adiunkt na UAM, specjalista pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, mentor metody QtA w Polsce), Teresa Pietrala (nauczyciel, specjalista pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej, mentor metody QtA w Polsce) i Urszula Zielińska (wykładowca UAM, specjalista pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej z zakresu nauczania języka angielskiego).

39 Nowy program wychowania przedszkolnegoProgram wychowania przedszkolnego Tablit jest dostępny powszechnie dla wszystkich przedszkoli w kraju Zainteresowanym wdrożeniem Tablita autorzy obiecują wszelką możliwą pomoc i doradztwo. Warto zacząć od strony Do programu opracowana jest platforma edukacyjna

40

41 Projekty edukacyjne przykład z P21 , czyli Twórczego Przedszkola XXI wieku Hasło: Segregacja odpadów - leśne pudło, rozkład odpadów – doświadczenia długotrwałe, piknik ekologiczny, zabawy np. śmieciowy tor, zabawa „Recykling”, Hasło: pogoda - zabawa integrująca treści kilku obszarów „pogoda wyrażona dźwiękami” przykład z Tablitu Gospodarstwo: robienie mąki, wypieki, hodowla z ziaren

42

43 DOSKONALENIE ZAWODOWECzyli oferta Odn w Łomży

44 Motto Piramowicz „Powinności nauczyciela” , Lwów 1787Nie ma chwalebniejszego ani pożyteczniejszego powołania nad nauczycielskie, ale aby nauczyciel mógł wypełnić dobrze swoje obowiązki powinien sam się uczyć z książek ... Zadania swoje wypełni łatwiej, jeżeli zdobędzie sobie miłość dzieci przez serdeczne odnoszenie się do nich, sprawiedliwe traktowanie i przykłady dobrego postępowania.

45 Oferta dla przedszkoliRP - Innowacje pedagogiczne w szkole/przedszkolu KL – 1 Klub Nauczycieli Wychowania Przedszkolnego W – 5 Obserwacje w autoewaluacji W – 7 Przygotowanie, realizacja i dokumentowanie nowatorskich działań służących rozwojowi uczniów W – 11 Łączenie wychowania przez sztukę i przygotowania do nauki języka obcego W – 12 Kształtowanie zmysłów dziecka w wieku 3-5 lat poprzez działania artystyczne w oparciu o projekt edukacyjny P21 Twórcze Przedszkole XXI wieku

46 Oferta dla przedszkoliW – 8 Ozdoby z krepiny W – 9 Rzeczy zwykłe i niezwykłe W – 10 Zabawki z fantazją – skarby przyrody – pomysły na cały rok W – 13 Rysuję, maluję, tworzę i … liczę? W – 14 Wychowanie przez sztukę – różne formy plastyczne dla dzieci 3-4 letnich W – 15 Matematyka w działaniu – młodszy uczeń w szkole. Rozwój myślenia matematycznego na pierwszym etapie edukacji szkolnej. Metody wprowadzania pojęć matematycznych.

47 Nowa propozycja warsztatówW-91 „Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w przedszkolu” Wczesna diagnoza dziecka Tworzenie indywidualnych programów zajęć  wczesnego wspomagania Propozycje ćwiczeń stymulujących w poszczególnych obszarach rozwoju Metody i techniki wykorzystywane na zajęciach wczesnego wspomagania   Wspomaganie dziecka autystycznego Współpraca z rodzicami w zakresie wczesnej stymulacji rozwojowej i nauczania języka obcego.

48 wybór szkolenia uzupełnienie danych informacyjnych

49 uzupełnienie danych adresowych, zgłoszenie na formę szkoleniową

50 poprawnie zarejestrowane zgłoszenie poprzez formularz zgłoszeniowy

51 Kategorie szkoleń

52 wybór tematyczny formy szkoleniowej

53

54 uzupełnienie danych

55 poprawnie zarejestrowane zgłoszenie

56 Formularz zgłoszeniowy na formy doskonalenia w okresie IX 2015 -XII 2016

57 Terminarz szkoleń

58 Wybór szkolenia (więcej informacji)

59 Poprawnie zarejestrowane zgłoszenie

60