1 Konstruowanie programów przeciwdziałania agresji i przemocy w szkoleStanisław Bobula Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli „Sophia”

2 Trzy zjawiska Złość Agresja Przemoc

3 Przemoc rówieśnicza Początkowa chęć skrzywdzenia kogośPoczątkowa chęć wyrażana jest w działaniu Ktoś przeżywa ból (fizyczny, bądź psychiczny) Przemoc stosowana jest przez silniejszych wobec słabszych Jest nieusprawiedliwona Jest cykliczna Rigby K., Bullying in schools – And what to do about it, Jessica Kingsley Publishers Ltd. London and Philadelphia 1997.

4 Elementy szkolnego programu przeciwdziałania agresji i przemocy1. Systematyczne badania 2. Podnoszenie świadomości 3. Zajęcia edukacyjne 4. Interwencje 5. Grupy wsparcia 6. Zmiany w środowisku szkolnym

5 Systematyczne badania

6 Zajęcia edukacyjne Rozwój klasy jako zespołuBudowanie poczucia własnej wartości Wspieranie rozwoju moralnego Rozwijanie umiejętności społecznych Uczenie kontrolowania złości (Kellner M. „Pod kontrolą”)

7 Interwencja Interwencja w sytuacji „gorącej agresji”:Reagowanie na każde agresywne zachowanie Ocena sytuacji i plan działania Zachowanie spokoju Obniżenie tonu głosu

8 Interwencja Prowadzenie rozmów z: ofiarą agresorem świadkami

9 Trzy podejścia do radzenia sobie z agresją i przemocąDziałania moralistyczne Działania humanistyczne Działania legalistyczne

10 Działania moralistyczneZakłada się, że jednoznaczne stwierdzenia, wielokrotnie powtarzane wartości i moralne uzasadnienia związane ze stosunkiem szkoły do problemu stosowania przemocy spowodują dostosowanie się uczniów do wyznaczonych norm lub zrozumienia wartości reprezentowanych przez szkołę.

11 Działania humanistycznePrzy pomocy autentycznej dwustronnej komunikacji (uczeń-nauczyciel) można doprowadzić do zmiany nie tylko w zachowaniu ucznia, ale także w sposobie jego myślenia i uczuciach. Metoda wspólnej sprawy. Metoda bez obwiniania.

12 Działania legalistyczneOdwołanie się do sankcji (konsekwencji) za przekroczenie ustalonych zasad i norm.

13 Konsekwencje Naturalne Logiczne Sprawiedliwość naprawcza Nieadekwatne

14 Poziom oddziaływania Jednostka Klasa Szkoła

15 Jednostka Rozmowy ze sprawcami i ofiarami przemocyWspieranie ofiar i agresorów w radzeniu sobie z problemem Rozmowy z rodzicami, których dotyczy problem Angażowanie uczniów „neutralnych” Wsparcie ze strony szkoły dla rodziców Fachowa pomoc psychologa lub pedagoga Zmiana klasy

16 Klasa Tworzenie zasad klasowych zapobiegających przemocyLekcje wychowawcze Nauka poprzez współpracę Zajęcia integrujące klasę Zebrania z rodzicami

17 Szkoła Ankieta wśród uczniów Szkolny dzień przeciw przemocyZwiększenie kontroli podczas przerw Ciekawe zajęcia pozalekcyjne Telefon kontaktowy w sprawach przemocy Ogólnoszkolne zebrania dla rodziców Doskonalenie zawodowe nauczycieli Współpraca szkoła – dom Zmiany w środowisku szkolnym

18 „Agresja i przemoc w szkole”Warto przeczytać Jakub Kołodziejczyk „Agresja i przemoc w szkole” Konstruowanie programu przeciwdziałania agresji i przemocy w szkole Sophia, Kraków 2004

19 Dziękuję za uwagę! Stanisław Bobula