1 Kontrola i nadzór

2 KONTROLA Definicja: Badanie zgodności stanu istniejącego ze stanem postulowanym; Ustalenia przyczyn oraz zakresu rozbieżności; Przekazanie wyników kontroli podmiotowi kontrolowanemu.

3 KONTROLA MIERNIKI KONTROLI: Legalność; Celowość; Rzetelność;Gospodarność.

4 KONTROLA Różnorodność kryteriów kontroli jest związana z różnorodnością kontroli Prawodawca pozostawia wykładnię tych pojęć podmiotom kontrolującym. Tendencją było ograniczenie kryteriów kontroli, tak aby ograniczyć niejasność ich sformułowania.

5 KONTROLA KONTROLA PRAWNA Kontrola regulowana prawemKontroli tej podawani są wszyscy obywatele oraz administracja publiczna Kontrola ta ma szeroki zasięg A. przedmiotowy B. podmiotowy

6 KONTROLA Administracja publiczna, a kontrola:Administracja publiczna może być: Kontrolowanym; Kontrolującym.

7 KONTROLA Cel kontroli:Zwiększenie sprawności administracji publicznej; Minimalizowanie zjawisk patologicznych w administracji publicznej; Prewencyjne zapobieganie powstanie tych zjawisk.

8 KONTROLA Treść działania kontrolnego:Ustalenie zasięgu i przyczyn rozbieżności pomiędzy stanem istniejącym a stanem postulowanym. Stanem istniejącym (kontrolowanym) może być: Stan faktyczny; Stan prawny.

9 KONTROLA Przedmiotem działania jest: Sposób prowadzenia działań;Efekty działań.

10 KONTROLA Kontrola powinna zakończyć się przekazaniem wyników kontroli podmiotowi kontrolowanemu. - W celu wyeliminowania rozbieżności – podmiot kontrolujący nie może samodzielnie wyeliminować tych rozbieżności.

11 KONTROLA Problem ingerencji podmiotu kontrolującego. Kontrola czysta:Oznacza brak bezpośredniego wpływu na działalność kontrolowanego. Ingerencja: - Powinna być oparta na wyraźnej podstawie prawnej.

12 KONTROLA PODMIOT KONTROLI:Kontrola zewnętrzna – prowadzona przez podmioty spoza administracji pub. Kontrola wewnętrzna – prowadzona przez podmioty w strukturze administracji pub.

13 KONTROLA Kontrola sprawowana przez społeczeństwo:Wykonywana przez obywateli – kontrola społeczna; Wykonywana przez przedstawicieli społeczeństwa – kontrola parlamentarna, podobnie kontrola sprawowana przez OSiK jst.

14 KONTROLA Kontrola może być sprawowana przez:Sprawowana przez sądy administracyjne; Sprawowane przez organy administracji publicznej (Prezes NIK); Kontrola prokuratorska; Kontrola RPO.

15 KONTROLA Kontrola sprawowana przez organy wewnątrz adm. pub. - np. kontrola sprawowana przez inspekcje powoływane w ramach pionów organizacyjnych lub pomiędzy tymi pionami.

16 KONTROLA Zakres kontroli:Kontrola zupełna – obejmuje wszystkie działania jednostki kontrolowanej; Kontrola ograniczona – dotyczy konkretnego działania jednostki kontrolowanej. Kontrola ograniczona to np.: Kontrola decyzji administracyjnej; Wg określonej kategorii wykonywanych działań.

17 KONTROLA Wg. czasu wykonywania kontroli:Kontrola wstępna – ex ante – ma prewencyjne znaczenie; Kontrola faktyczna – jest podejmowana równolegle; Kontrola następcza – ex post – po zakończeniu czynności kontrolowanej.

18 KONTROLA Wg. inicjatywy przeprowadzonej kontroli:Kontrola przeprowadzona z urzędu; Kontrola przeprowadzona na wniosek innego podmiotu – np. uruchomiona w ramach kontroli społecznej – inicjatywna obywateli w zakresie rozpoczęcia kontroli.

19 KONTROLA Cechy kontroli:Bezstronność – obiektywność – np. najlepiej jest widoczna w przypadku kontroli sądowej Bezstronność jest związana np. z brakiem odpowiedzialności organu kontrolującego za działania organu kontrolowanego

20 KONTROLA Cechy kontroli: - Fachowość – kontrolujący powinien mieć większą wiedzę / doświadczenie niż podmiot kontrolowany. Z tej przyczyny kontrola społeczna jest jedynie inicjowana przez obywateli, a nie przez nich przeprowadzona.

21 KONTROLA Cechy kontroli:Efektywność – prawodawca powinien określić instrumenty służące prowadzeniu efektywnej kontroli. W tym przypadku – zbyt duży zakres tych instrumentów prowadzi do zmiany kontroli w nadzór.

22 KONTROLA Cechy kontroli - Proporcjonalna – kontrola nie powinna uniemożliwiać bieżącego działania podmiotu kontrolowanego.

23 KONTROLA Kontrola parlamentarna:Kontrola Sejmu nad rządem – polityczny charakter. W trakcie: Debaty budżetowej; Udzielania rządowi absolutorium; Prac komisji sejmowych; Działalności poszczególnych posłów.

24 KONTROLA Kontrola sprawowana przez NIK:Prezes NIK ma obowiązek przedkładać Sejmowi – informacji o wynikach przeprowadzonych kontroli. - Organy administracji rządowej / samorządowej są obowiązane do współpracy z NIK.

25 KONTROLA Kontrola sprawowana przez NIK:Kontrola jest wykonywana w toku postępowania kontrolowanego określonego w ustawie o NIK NIK przekazuje kierownikowi jednostki kontrolowanej / jednostki nadrzędnej wniosków pokontrolnych.

26 KONTROLA Kontrola sądów i trybunałów: Sądy administracyjne;Sądy i trybunały. Kontrola aktów normatywnych; Kontrola organów administracji publicznej.

27 KONTROLA Kontrola prokuratorska:Udział prokuratora w postępowaniu administracyjnym. Udział prokuratora w postępowaniu sądowo-administracyjnym

28 KONTROLA Kontrola sprawowana przez RPOKontrola związana z naruszeniem praw / wolności człowieka RPO może: Żądać wszczęcia postępowań; Wnieść skargę do sądu administracyjnego;

29 NADZÓR Definicja: Nadzór obejmuje: Kontrolę;Połączoną z pomocą, modyfikacją działań podmiotu nadzorowanego.

30 NADZÓR Podział nadzoru ze względu na: Podmiot nadzorujący;Podmiot nadzorowany. Nadzór obejmuje: Nadzór nad administracją rządową; Nadzór nad działalnością jst; Nadzór policyjny.

31 NADZÓR Ad. 1 Nadzór nad administracją rządowąadm. rząd. – jest zcentralizowna Układy nadrzędności / podporządkowania są ujęte w formie nadzoru hierarchicznego – nazywanego inaczej kierownictwem

32 NADZÓR ad. 2 Nadzór nad działalnością jst. Samodzielność prawna jst;Ograniczenie samodzielności przez prawo. Swoistość tego nadzoru Nadzór weryfikacyjny; Kryterium nadzoru – zgodność z prawem

33 NADZÓR ad. 2 Nadzór nad działalnością jst. C.D. Organy nadzoru:Prezes RM Wojewoda RIO Organy spełniające funkcje nadzorcze: Sejm Minister właściwy ds. adm. pub.

34 NADZÓR ad. 2 Nadzór nad działalnością jst. C.D. Sądowa ochrona jst przed nielegalną ingerencją nadzorczą

35 NADZÓR Ad. 3 Nadzór policyjny.Należy odnieść do policji administracyjnej; Ingerencja wobec działania podmiotu, który jest zewnętrzny wobec administracji publicznej.

36 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ