1 Kontrola wykonywania zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych. Ewa Klimut, Warszawa 2017r.

2 Agenda Pojęcie i istota kontroli. Przebieg kontroli.Prawa i obowiązki stron w kontroli prowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Standardy kontroli w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Efekty działań kontrolnych ZUS w 2015r.

3 Pojęcie i istota kontroliKontrola w znaczeniu : ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ewa Klimut, Warszawa 2017r.

4 KONTROLA control contre rôleŹródła pojęciowe „ kontrola” contre rôle control KONTROLA Samo pojęcie kontroli nie jest zjawiskiem nowym i nieznanym. Jego znaczenie dla dobrego funkcjonowania państwa zostało uzasadnione już przez starożytnych myślicieli i docenione przez władców. Słowo „kontrola” wywodzi się z dwóch głównych źródeł, a mianowicie z tradycji francuskiej oraz brytyjskiej. We Francji i na kontynencie wywodzi się ze słowa le contrôle, pochodzącego od słów contre rôle (przeciwzapisek), odzwierciedlających część dokumentu sporządzanego w ramach swoistego, wykształconego w okresie kameralistyki sposobu przyjmowania podatku od podatnika. Sposób ten polegał na tym, że urzędnik przyjmujący podatek sporządzał dokument w dwóch jednakowych kolumnach, a następnie przerywał go między kolumnami. Jedną część wręczał podatnikowi, w postaci zwoju, jako dowód spełnienia obowiązku podatkowego. Druga część dokumentu składana była w urzędzie dla celów ewidencyjnych i potwierdzenia autentyczności dokumentu, który otrzymał podatnik. Część dokumentu zatrzymywaną przez urzędnika określano słowem contre rôle, co doprowadziło do wykształcenia się słowa kontrola. W tradycji brytyjskiej „kontrola” stanowi to samo co „władza”. Kontrolowanie to sprawowanie władzy publicznej. [1] B. Kuc „Kontrola, kontroling i audyt w zarządzaniu”, WSZiP, Warszawa 2006, s.112

5 Definicja kontroli KONTROLA, to szereg czynności podejmowanych przez inspektora kontroli ZUS u płatnika składek, których celem jest porównanie stanu istniejącego u płatnika składek ze stanem oczekiwanym (postulowanym) przez przepisy powszechnie obowiązującego prawa wraz z przyczynami ewentualnych niezgodności. Wyniki tych porównań są opisywane w protokole kontroli, który stanowi podstawę do wydania decyzji administracyjnej. KONTROLA, to szereg czynności podejmowanych przez inspektora kontroli ZUS u płatnika składek, których celem jest porównanie stanu istniejącego u płatnika składek ze stanem oczekiwanym (postulowanym) przez przepisy powszechnie obowiązującego prawa. Wyniki tych porównań są opisywane w protokole kontroli, który stanowi podstawę do wydania decyzji administracyjnej. Podkreślić należy, że ZUS przede wszystkim przeprowadza kontrole u płatników składek zdefiniowanych w art. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wśród podmiotów kontrolowanych są również podmioty, które nie są przedsiębiorcami, mam tu na myśli: organy administracji publicznej, stowarzyszenia, fundacje, które zatrudniają osoby na podstawie tytułu prawnego rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych . Tym tytułem prawnym jest: zatrudnienie na umowę o pracę czy też umowę cywilną-prawną (umowę zlecenia, umowę o świadczenie usług, kontrakt menadżerski itp.)

6 Na czynności kontrolne składa się ustalenie:Istota kontroli Na czynności kontrolne składa się ustalenie: stanu obowiązującego, czyli wyznaczeń, które zależą od przyjętych kryteriów kontrolnych; stanu rzeczywistego – tak zwanych wykonań; relacji pomiędzy wyznaczeniami a wykonaniami, wraz z przyczynami ewentualnych niezgodności. Wymień…. czynności kontrolne? Na czynności kontrolne składa się... 1)Ustalenie stanu obowiązującego, czyli wyznaczeni, które zależą od przyjętych kryteriów kontrolnych; 2)Ustalenie stanu rzeczywistego – tak zwanych wykonań; 3)Ustalenie relacji pomiędzy wyznaczeniami a wykonaniami, wraz z przyczynami ewentualnych niezgodności. Istota kontroli sprowadza się przede wszystkim do zarejestrowania stanu faktycznego dotyczącego przedmiotu kontroli oraz porównania go ze stanem wyznaczonym przez prawo. Istotą kontroli jest także ocena tego, co wynika z owego porównania oraz wyciągnięcie na tej podstawie wniosków co do dalszego funkcjonowania badanego lub kontrolowanego zjawiska. Kontrola dostarcza materiału, na podstawie którego możliwe jest zapobieżenie powstawaniu niekorzystnych zjawisk, jak również zweryfikowanie nieprawidłowych zachowań kontrolowanych podmiotów. Wyniki kontroli mogą być również podstawą do orzekania o odpowiedzialności prawnej podmiotów kontrolowanych. ?

7 Podstawa prawna do przeprowadzenia kontroli przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Rozdział 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829, z późn. zm.) Ustawa z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.) Rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli płatników składek (Dz. U. z 1998 r. Nr 164 poz. 1165) Zgodnie z art. 68 ust.1 pkt 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do zakresu działania Zakładu należy między innymi kontrola wykonywania przez płatników składek i przez ubezpieczonych obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz innych zadań zleconych Zakładowi. Na podstawie art. 77 ust.2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej do kontroli przedsiębiorcy w zakresie nieuregulowanym w rozdziale 5 tejże ustawy stosuje się przepisy ustaw szczególnych Z powyższego wynika, że kontrola przedsiębiorcy w zakresie nieobjętym ustawą o swobodzie działalności gospodarczej odbywa się na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która jest wspierana przez przepisy rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli płatników składek oraz przepisami k.p.a.

8 KONTROLA Rozróżniamy kilka rodzajów kontroli.Rodzaje kontroli KONTROLA PROBLEMOWA DORAŹNA OKRESOWA Rozróżniamy kilka rodzajów kontroli. Pierwszym i podstawowym jest kontrola okresowa realizowana na podstawie „Programu kontroli wykonywania zadań i obowiązków przez płatników składek w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz innych zadań zleconych Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych” – znak NK /2005. W trakcie kontroli okresowej badane są następujące zagadnienia: prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, ustalanie uprawnień do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz świadczeń rodzinnych, wypłacanie świadczeń i zasiłków oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu, prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe oraz o ustalenie kapitału początkowego, prawidłowość wystawiania zaświadczeń lub zgłaszania danych dla celów ubezpieczeń społecznych. Jest to kontrola, która swoim zakresem obejmuje największy obszar działalności płatników składek w zakresie realizacji zadań dotyczących ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia zdrowotnego, Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Kolejnym rodzajem kontroli jest kontrola problemowa. Jak wskazuje sama nazwa, tematem takiej kontroli jest określony problem, zakres, dotyczący wąskiego obszaru działalności płatników składek. Celem takiej kontroli jest ocena prawidłowości i rzetelności wykonywania przez płatników składek obowiązków np. w zakresie ustalania uprawnień i dokumentowania prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, wypłacania tych świadczeń oraz dokonywania rozliczeń z tego tytułu. Realizacja kontroli okresowych i problemowych uwzględniana jest w rocznych planach kontroli dla każdego Wydziału Kontroli Płatników Składek – są to tak zwane „kontrole planowe”. Ostatnim rodzajem kontroli, jest kontrola doraźna, która ma na celu zasilenie komórki merytorycznej prowadzącej postępowanie administracyjne w istotne do rozstrzygnięcia informacje, których ta komórka nie może uzyskać własnymi siłami. Zakres takiej kontroli jest przeważnie bardzo wąski i dotyczy konkretnego zagadnienia. Przykładem takiej kontroli może być kontrola w zakresie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń konkretnego ubezpieczonego lub okres prowadzenia działalności przez płatnika składek w kontekście braku dokumentacji zgłoszeniowej lub rozliczeniowej. W ramach kontroli doraźnej przeprowadzić można także kontrolę dotyczącą oględzin składników majątku płatnika składek zalegającego z opłatą należnych składek.

9 KONTROLA ZUS – przedmiot i zakresPrzedmiotem kontroli jest ocena rzetelności i prawidłowości wywiązywania się praz płatnika składek z zadań oraz obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek. ONTROLA ZUS – przedmiot i zakres Przedmiotem kontroli jest ocena rzetelności i prawidłowości wywiązywania się praz płatnika składek z zadań oraz obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek. Zakres kontroli wyznacza art. 86 ust.2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Slajd 10 Zakres kontroli określa art. 86 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: Przepis ten stanowi, że kontrolę wykonywania zadań i obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych przez płatników składek przeprowadzają inspektorzy kontroli Zakładu. 2. Kontrola może obejmować w szczególności: 1) zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych; 2) prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest Zakład; 3) ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu; 4) prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe; 5) wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych; 6) dokonywanie oględzin składników majątku płatników składek zalegających z opłatą należności z tytułu składek.

10 Inspektorzy ZUS podczas kontroli mogą sprawdzić, czy płatnik składek:Kontrola ZUS – przedmiot i zakres Inspektorzy ZUS podczas kontroli mogą sprawdzić, czy płatnik składek: dochował terminów zgłoszenia pracowników do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, prawidłowo naliczył wszystkie składki oraz je zadeklarował, prawidłowo obliczył wysokość świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz czy właściwie udokumentował prawo do ich wypłaty, terminowo i bez błędów opracował wnioski o emerytury i renty oraz rzetelnie wystawił zaświadczenia i zgłosił dane do celów ubezpieczeniowych.

11 Przebieg kontroli prowadzonej przez inspektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Ewa Klimut, Warszawa 2017r.

12 Przed rozpoczęciem kontroli inspektor kontroli otrzymuje:Czynności wstępne Przed rozpoczęciem kontroli inspektor kontroli otrzymuje: ZAWIADOMIENIE O ZAMIARZE WSZCZĘCIA KONTROLI PŁATNIKA SKŁADEK, UPOWAŻNIENIE DO PRZPROWADZENIA KONTROLI, TECZKA AKTA KONTROLI. Od 01 stycznia 2009r. ustawa o s.d.g. wprowadziła zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli. Instytucja zawiadomienia ma na celu przede wszystkim ochronę kontrolowanych przed zdezorganizowaniem ich działalności gospodarczej w wyniku niezapowiedzianej kontroli i jednocześnie przyczynienie się do sprawniejszego i szybszego przeprowadzenia kontroli. Na tym etapie płatnik składek ma czas na przygotowanie dokumentów do kontroli, wyznaczenia osoby kompetentnej do reprezentowania kontrolującego i współpracy z kontrolującymi. Podjęcie czynności kontrolnych jest możliwe po doręczeniu płatnikowi składek pisma, które musi zawierać co najmniej 5 elementów: 1. - oznaczenie organu,2- datę i miejsce wystawienia,3 -oznaczenie przedsiębiorcy,4- wskazanie zakresu przedmiotowego kontroli, które notabene powinno być identyczne w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli.5 - podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia. Brak któregokolwiek z wyżej wymienionych elementów zawiadomienia powoduje, że wszczęcie kontroli staje się bezskuteczne. Podstawa prawna: art. 79 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

13 2) doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.Przesłanki wyłączające obowiązek zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli Inspektor kontroli ZUS odstępuje od zawiadomienia płatnika składek o wszczęciu kontroli w przypadku, gdy: płatnik składek nie przebywa w miejscu zamieszkania lub zameldowania będącym siedzibą firmy lub miejscem prowadzenia działalności; 2) doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione. Wprawdzie ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (w art. 79 ust.2 i 3) wymienia 9 przypadków, w których możliwe jest wszczęcie kontroli bez zawiadomienia przedsiębiorcy (płatnika składek) o zamiarze wszczęcia kontroli. Powody zwolnienia z tego obowiązku generalnie można podzielić na 2 kategorie: ze względu na szczególny przedmiot postępowania lub zaistniałe wcześniej zastrzeżenia co do podmiotu kontrolowanego. ZUS wszczyna kontrole bez zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli w tylko w 2 przypadkach, gdy: 1) płatnik składek nie przebywa w miejscu zamieszkania lub zameldowania będącym siedzibą firmy lub miejscem prowadzenia działalności;2) doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione. Uzasadnienie przyczyny braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli inspektor kontroli zamieszcza w książce kontroli i protokole kontroli. Pamiętać należy, że wszystkie podmioty mają obowiązek podawania organom swoich aktualnych adresów- czy to na gruncie przepisów o KRS, NIP czy też CEIDG. Zaniedbanie tych obowiązków wiąże się z sankcjami, chociażby z omawianym przypadkiem.

14 INNA KONTROLA U PŁATNIKA SKŁADEKPrzesłanki do odstąpienia od kontroli INNA KONTROLA U PŁATNIKA SKŁADEK Czy inspektor kontroli ZUS może rozpocząć kontrole u płatnika składek, u którego toczy się kontrola Urzędu Skarbowego?. Odpowiedź na to pytanie brzmi…..

15 od podjęcia czynności kontrolnych.Przesłanki do odstąpienia od kontroli W sytuacji, kiedy działalność płatnika objęta jest już inną kontrolą, inspektor kontroli ZUS odstępuje od podjęcia czynności kontrolnych. Jeżeli płatnik składek będący przedsiębiorcą jest już objęty kontrolą innego organu, inspektor kontroli Zakładu odstępuje od kontroli oraz może ustalić inny termin rozpoczęcia kontroli. Sporządza na tą okoliczność notatkę służbową, dołącza do akt kopię książki kontroli albo wydruk z systemu informatycznego, w którym prowadzona jest książka kontroli, zawierające wpis z informacją o kontroli innego organu kontroli. Gdy kontrola została wszczęta pomimo faktu, że płatnik składek będący przedsiębiorcą jest już objęty kontrolą innego organu, inspektor kontroli ZUS powinien niezwłocznie odstąpić od przeprowadzania kontroli płatnika składek i sporządzić protokół kontroli.

16 Inspektor kontroli ZUS wszczyna kontrolęWszczęcie kontroli przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektor kontroli ZUS wszczyna kontrolę nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Wszczęcie kontroli u płatnika składek Inspektor kontroli ZUS wszczyna kontrolę nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli czynności kontrolne nie zostaną podjęte w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Na wniosek przedsiębiorcy rozpoczęcie kontroli może nastąpić przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia.

17 Wszczęcie kontroli Inspektor kontroli Zakładu wszczyna kontrolę u płatnika składek po okazaniu legitymacji służbowej i po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli kontrolowanemu płatnikowi składek albo osobie przez niego upoważnionej. Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez inspektora kontroli ZUS po okazaniu przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli powinno zawierać co najmniej: 1) oznaczenie organu, datę i miejsce wystawienia, 2) wskazanie podstawy prawnej, 3) imię i nazwisko kontrolującego, 4) numer legitymacji służbowej kontrolującego, 5) oznaczenie kontrolowanego, 6) określenie zakresu kontroli, 7) datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli, 8) podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji, 9) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego wynikających z przepisów niniejszego działu. Z konstrukcji art. 80 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jasno wynika podmiot kontrolowany nie zawsze musi występować wobec ZUS-u osobiście. Ma prawo działać przez swojego przedstawiciela. Umocowanie do działania w cudzym imieniu opiera się na oświadczeniu reprezentowanego mocą którego zobowiązuje on przedstawiciela do czynności faktycznej lub prawnej określonego rodzaju.

18 OZNACZENIE ODDZIAŁU ZAKŁADU, Książka kontroli przedsiębiorcy INSPEKTOR KONTROLI PO WSZCZĘCIU KONTROLI DOKONUJE WPISU DO KSIĄŻKI KONTROLI: OZNACZENIE ODDZIAŁU ZAKŁADU, OZNACZENIE UPOWAŻNIENIA DO PRZEPROWADZENIA KONTROLI, ZAKRES KONTROLI, DATA WSZCZĘCIA KONTROLI. Inspektor kontroli Zakładu po wszczęciu kontroli obowiązany jest niezwłocznie wpisać w książce kontroli: 1) oznaczenie oddziału Zakładu; 2) oznaczenie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli; 3) zakres kontroli; 4) datę wszczęcia kontroli. Gdy nie ma książki kontroli, inspektor kontroli Zakładu przyjmuje od płatnika składek pisemne wyjaśnienie w tej sprawie. Dodać należy, że rozwiązanie zastosowane w art. 81 u.s.d.g. jest instytucją charakterystyczną wyłącznie dla organizacji kontroli przedsiębiorcy. Jej celem jest doprowadzenie do powstawania dokumentacji ilustrującej kolejne kontrole, którymi objęto przedsiębiorcę. Ma z niej wynikać, jak często płatnik składek był kontrolowany, przez kogo i z jakim skutkiem. Dzięki tym informacjom, inspektor kontroli ZUS ma możliwość rezygnacji z podjęcia kontroli, szczególnie gdy jest już prowadzona u płatnika składek kontrola przez inny organ. Niesprawdzenie w książce kontroli tych informacji przez inspektora kontroli Zakładu może doprowadzić do naruszenia podstawowej zasady ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zasady jednej kontroli . Co do formy prowadzenia książki kontroli ustawodawca nie określił jednolitego formularza. W praktyce doprowadziło to do wykształcenia się różnych form i technik jej prowadzenia. Zgodnie z normą ust.1 a art. 81 u.s.d.g. książkę kontroli można prowadzić w wersji elektronicznej. Od r. ustawodawca nowelizacją ustawy, nałożył na przedsiębiorcę obowiązek zapewnienia inspektorowi dostępu do ksiąg prowadzonych w wersji elektronicznej pozwalającego na zapoznanie się z jej treścią i dokonanie wpisu albo wykonanie wydruków z systemu informatycznego, w którym prowadzona jest książka kontroli, poświadczonych przez przedsiębiorcę za zgodność z wpisem w książce kontroli.”;

19 CZAS TRWANIA KONTROLI liczy się :Zgodnie z art. 83. 1.ustawy o swobodzie działalności gospodarczej czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać: 1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych; 2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych; 3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych; 4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: 1)    zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz 2)    osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: 1)    zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz 2)    osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: 1)    zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz 2)    osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro. Do czasu trwania kontroli nie wlicza się czasu nieobecności płatnika lub osoby przez niego upoważnionej, jeżeli stanowi to przeszkodę w przeprowadzeniu czynności kontrolnych. liczy się : od daty doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli do daty doręczenia protokołu lub w dniu nadania go za pośrednictwem operatora pocztowego.

20 1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych;SZKOLENIE Z ZAKRESU PROCEDUR KONTROLI Zgodnie z art. 83. 1.ustawy o swobodzie działalności gospodarczej czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać: 1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych; 2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych; 3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych; 4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: 1)    zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz 2)    osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: 1)    zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz 2)    osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: 1)    zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz 2)    osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro. Do czasu trwania kontroli nie wlicza się czasu nieobecności płatnika lub osoby przez niego upoważnionej, jeżeli stanowi to przeszkodę w przeprowadzeniu czynności kontrolnych.

21 MIEJSCE PROWADZENIA KONTROLI:- w siedzibie płatnika składek, - w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej przez płatnika składek, Miejsce prowadzenia czynności kontrolnych. Kontrole przeprowadza się w siedzibie płatnika składek lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego (art. 80a ust.1 u.s..d.g.). Jednakże za zgodą (lub na wniosek), o której mowa w ust. 2 art. 80a cytowanej ustawy, kontrola lub też poszczególne czynności kontrolne mogą być również prowadzone w miejscu przechowywania dokumentów, w tym ksiąg rachunkowych oraz w siedzibie terenowej jednostki organizacyjnej ZUS. W praktyce płatnicy składek najczęściej korzystają z tej drugiej możliwości. Wolą, by kontrola była prowadzona poza siedzibą przedsiębiorstwa. Wyrażają zgodę na to ze względów czysto technicznych, brak miejsca do sprawnego przeprowadzenia kontroli, a po drugie- z powodów czysto psychologicznych. Przedsiębiorcy swobodniej się czują w prowadzonej firmie, kiedy czynności kontrolne wykonywane są poza siedzibą. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, aby kontrola wobec płatnika składek została przeprowadzona w siedzibie terenowej jednostki organizacyjnej ZUS. - w innych miejscach przechowywania dokumentacji, w tym ksiąg podatkowych (za zgodą lub na wniosek płatnika składek).

22 Płatnik składek nie zapewnił warunków Prowadzenie kontroli w siedzibie terenowej jednostki organizacyjnej ZUS Płatnik składek nie zapewnił warunków technicznych inspektorowi kontroli ZUS Płatnik składek wyraził zgodę na prowadzenie kontroli lub poszczególnych czynności w siedzibie terenowej jednostki organizacyjnej ZUS Miejsce prowadzenia czynności kontrolnych. Kontrole przeprowadza się w siedzibie płatnika składek lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego (art. 80a ust.1 u.s..d.g.). Jednakże za zgodą (lub na wniosek), o której mowa w ust. 2 art. 80a, kontrola lub też poszczególne czynności kontrolne mogą być również prowadzone w miejscu przechowywania dokumentów, w tym ksiąg rachunkowych oraz w siedzibie terenowej jednostki organizacyjnej ZUS. W praktyce płatnicy składek najczęściej korzystają z tej drugiej możliwości. Wolą, by kontrola była prowadzona poza siedzibą przedsiębiorstwa. Wyrażają zgodę na to ze względów czysto technicznych, brak miejsca do sprawnego przeprowadzenia kontroli, a po drugie- z powodów czysto psychologicznych. Przedsiębiorcy swobodniej się czują w prowadzonej firmie, kiedy czynności kontrolne wykonywane są poza siedzibą. Nic więc nie stoi na przeszkodzie, aby kontrola wobec płatnika składek została przeprowadzona w siedzibie terenowej jednostki organizacyjnej ZUS. Charakter czynności tego wymaga

23 Prawa i obowiązki stron w kontroli prowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych PRAWA I OBOWIĄZKI STRON W KONTROLI PROWADZONEJ PRZEZ ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Prawa i obowiązki uczestników kontroli głównie płatnika składek i inspektora kontroli ZUS określają one wzajemne relacje, służące sprawnemu przeprowadzeniu kontroli oraz efektywnemu przeprowadzeniu postępowania dowodowego. Prerogatywy przysługujące kontrolującemu zawarte są w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Najszerszy katalog tych uprawnień zawarty jest w rozdziale X ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Do uprawnień organu służące sprawnemu zrealizowaniu kontroli należy: 1) Prawo do udostępnienia wszelkich ksiąg, dokumentów finansowo-księgowych i osobowych i innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli oraz sporządzenie ich kopii w terminie wyznaczonym przez inspektora kontroli ZUS; 2)Zabezpieczenie zebranych dowodów; 3) Przesłuchanie świadków Ewa Klimut, Warszawa 2017r.

24 Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do:Uprawnienia inspektora kontroli ZUS Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do: Wstępu i poruszania się po terenie siedziby płatnika oraz miejscach prowadzenia przez niego działalności bez przepustki. Nie podlega on rewizji osobistej przewidzianej w wewnętrznym regulaminie określonym przez płatnika składek. Prawo inspektora kontroli ZUS do wstępu i poruszania się po terenie siedziby płatnika oraz miejscach prowadzenia przez niego działalności bez przepustki wynika z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Inspektor kontroli nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w wewnętrznym regulaminie określonym przez płatnika składek. Uprawnienie do wstępu na teren siedziby i miejsca prowadzenia działalności gospodarczej i poruszania się w budynkach, lokalach, pomieszczeniach bez potrzeby uzyskania przepustki znajdujących się w tym obszarze nie tylko służy sprawnemu zrealizowaniu kontroli ale pozwala na dokonanie oględzin majątku płatnika jeżeli ma związek z zakresem kontroli. Inspektor kontroli nie podlega rewizji wewnętrznej. Podlega on jednak przepisom BHP obowiązującym u płatnika składek.

25 Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do:Uprawnienia inspektora kontroli ZUS Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do: Legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości. Prawo inspektora kontroli do legitymowania w celu ustalenia tożsamości wynika z art. 87 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Obowiązkiem okazania dokumentów, które umożliwiają identyfikację może być objęta każda osoba fizyczna jeżeli ustalenia tożsamości wymagają potrzeby kontroli.

26 Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do: Uprawnienia inspektora kontroli ZUS Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do: Stosownych warunków pracy na czas kontroli u płatnika składek. Prawo inspektora kontroli do zapewnienia przez płatnika składek odpowiednich warunków pracy wynika z art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W ramach tych uprawnień płatnik składek ma obowiązek zapewnić kontrolującemu w miarę możliwości samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów, w tym udostępnić środki łączności, z wyjątkiem środków transportowych, oraz inne niezbędne środki techniczne do wykonania czynności kontrolnych, którymi dysponuje płatnik.

27 Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do:Uprawnienia inspektora kontroli ZUS Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do: Udostępnienia ksiąg, dokumentów finansowo-księgowych i osobowych oraz sporządzanie ich kopii Prawo do żądania udostępnienia ksiąg, dokumentów finansowo-księgowych i osobowych oraz sporządzanie ich kopii powinno być zrealizowane przez płatnika składek w wyznaczonym terminie. Księgi rachunkowe oraz dokumenty księgowe powinny być przechowywane przez płatnika składek przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Natomiast akta osobowe, w tym karty wynagrodzeń płatnik składek powinien przechowywać przez okres co najmniej 50 lat dla celów emerytalno-rentowych.

28 Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do:Uprawnienia inspektora kontroli ZUS Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do: zabezpieczenia zebranych dowodów Z prawa zabezpieczenia zebranych dowodów inspektor kontroli może skorzystać w związku podejrzeniem popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przez płatnika składek, jak również, kiedy płatnik składek nie zapewnia warunków umożliwiających wykonywanie czynności kontrolnych. W tym ostatnim przypadku czas pobrania dokumentów od płatnika składek jest limitowany i wynosi 3 tygodnie.

29 INSPEKTOR KONTROLI MA PRAWO PRZESŁUCHIWAĆ:SZKOLENIE Z ZAKRESU PROCEDUR KONTROLI INSPEKTOR KONTROLI MA PRAWO PRZESŁUCHIWAĆ: PŁATNIKA SKŁADEK Uprawnienia inspektora kontroli ZUS związane z przesłuchaniem i żądaniem wyjaśnień przede wszystkim służy do ustalenia stanu faktycznego (prawdy obiektywnej) , przy czym nie należy zapominać, że te instrumenty prawne należą do grupy pośrednich środków dowodowych. UBEZPIECZONEGO ŚWIADKA

30 Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do:Uprawnienia inspektora kontroli ZUS Inspektor kontroli Zakładu ma prawo do: Tłumaczenia dokumentacji kontrolnej Uprawnienie inspektora kontroli ZUS do żądania przedstawienia nieodpłatnego tłumaczenia na język polski dokumentacji sporządzonej w języku polskim zawarte jest w art. 88 ust.1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ustaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych nie jest możliwe posługiwanie się treścią obcojęzycznego dokumentu bez jego uprzedniego urzędowego przetłumaczenia. Potwierdza to art. 27 Konstytucji RP, językiem urzędowym w Rzeczypospolitej Polskiej jest język polski.

31 Prawo płatnika składek do:Prawa kontrolowanych Prawo płatnika składek do: 1. Czynnego udziału w czynnościach kontrolnych, 2. Prawo do informacji o prawach i obowiązkach, 3. Prawo do identyfikacji osób dokonujących kontroli, 4. Prawo do zapoznania się z zakresem i planowanym czasem trwania kontroli Prawa płatnika składek przyznane w toku kontroli wynikają z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jak również z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wśród licznych uprawnień przyznanych płatnikowi składek, prawo do czynnego udziału w czynnościach kontrolnych jest jednym z najważniejszych praw. Realizacją prawa czynnego udziału jest nie tylko fizyczne uczestnictwo w kontroli przez płatnika składek lub osoby przez niego upoważnionej lecz również uprawnienie do zapoznania się z treścią protokołu i wniesienia zastrzeżeń w ciągu 14 dni od daty doręczenia protokołu. Ponadto kontrolowany ma prawo do poinformowania go o jego prawach i obowiązkach przed podjęciem pierwszej czynności kontrolnej. Ten obowiązek ZUS realizuje w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli w części dotyczącej „POUCZENIE” . W upoważnieniu realizuje się prawo do zapoznania się z zakresem i planowanym czasem kontroli. Wraz z doręczeniem upoważnienia do przeprowadzenia kontroli inspektor kontroli musi okazać płatnikowi składek legitymację służbową.

32 Prawo do przeglądania akt kontroliPrzeglądanie akt kontroli Uprawnienie przeglądania akt kontroli na każdym jego etapie kontroli jest konkretyzacją prawa do czynnego udziału płatnika składek w kontroli. Realizacja tego prawa odbywa się w warunkach opisanych w art. 73 i 74 k.p.a. i nie ogranicza się tylko do samego oglądania akt. Płatnik składek może sporządzać notatki, odpisy oraz może żądać uwierzytelnienia kopii dokumentów pobranych z akt jeżeli jest to uzasadnione ważnym interesem. Prawo do przeglądania akt kontroli

33 Prawo do żądania wyłączenia inspektora kontroli przeprowadzającego czynności kontrolne.Płatnik składek ma prawo do żądania wyłączenia inspektora kontroli ZUS prowadzającego czynności kontrolne. Płatnik składek ma prawo do żądania wyłączenia inspektora kontroli ZUS prowadzającego czynności kontrolne. Wyłączenie takie, poza sytuacjami obligatoryjnego wyłączenia, które wymienione są w art. 24 k.p.a. może nastąpić na wniosek płatnika składek jeżeli uprawdopodobni on istnienie okoliczności , które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności kontrolującego w czasie kontroli.

34 PRZEZ INSPEKTORA KONTROLIPrzerwanie kontroli SPRZECIW PŁATNIKA SKŁADEK WOBEC PODJĘCIA I WYKONYWANIA CZYNNOŚCI KONTROLNYCH PRZEZ INSPEKTORA KONTROLI Płatnik składek może wnieść sprzeciw na podjęcie i wykonywanie czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ma on postać protestu, który szczegółowo został uregulowany w art. 84c ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

35 ZACHOWANIE 3 DNIOWEGO TERMINU NA WNIESIENIE SPRZECIWU (DNI ROBOCZE)Wymogi formalne wniesienia sprzeciwu FORMA PISEMNA WNIESIENIA SPRZECIWU WRAZ Z UZASADNIENIEM Do wniesienia sprzeciwu uprawniony jest wyłącznie przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Sprzeciw należy sporządzić na piśmie, wraz z uzasadnieniem oraz wnieść do ZUS-u w określonym terminie: 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli przez organ kontroli. Jest to pierwszy z dwóch możliwych przypadków. ZACHOWANIE 3 DNIOWEGO TERMINU NA WNIESIENIE SPRZECIWU (DNI ROBOCZE)

36 Wymogi formalne wniesienia sprzeciwuW PRZYPADKU, GDY SPRZECIW DOTYCZY CZASU TRWANIA KONTROLI – BIEG TERMINU NA WNIESIENIE SPRZECIWU ROZPOCZYNA SIĘ Z DNIEM, W KTÓRYM NASTĄPIŁO PRZEKROCZENIE LIMITU CZASU TRWANIA KONTROLI Drugi przypadek, uprawniający przedsiębiorcę do wniesienia sprzeciwu związany jest z przekroczeniem limitu czasu trwania kontroli. Bieg 3 dniowego terminu na wniesienie sprzeciwu rozpoczyna się z dniem, w którym nastąpiło przekroczenie limitu czasu trwania kontroli. Do osiągnięcia prawem przewidzianych skutków w postaci wstrzymania biegu czasu trwania kontroli konieczne jest zawiadomienie inspektora kontroli ZUS na piśmie o wniesieniu sprzeciwu. Katalog naruszeń ustanowiony w art. 84c u.s.d.g. jest zamknięty obejmuje swym zasięgiem naruszenie np. prowadzenie kontroli bez udziału kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej lub przekroczenie dopuszczalnego limitu czasu.

37 Skutek wniesienia sprzeciwu:Skutki wniesienia sprzeciwu dla przedsiębiorcy Skutek wniesienia sprzeciwu: W S T R Z Y M A N I E biegu czasu trwania kontroli, czynności kontrolnych. Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje bieg czasu trwania kontroli od dnia wniesienia sprzeciwu do dnia doręczenia płatnikowi składek postanowienia o jego rozpatrzeniu. Zawiadomienie inspektora kontroli ZUS o wniesieniu sprzeciwu powoduje wstrzymanie czynności kontrolnych, które trwa od chwili doręczenia tego zawiadomienia aż do czasu rozpatrzenia sprzeciwu.

38 odstąpieniu od czynności kontrolnych Procedura rozpatrzenia sprzeciwu przez ZUS DYREKTOR ODDZIAŁU ROZPATRUJE SPRZECIW W TERMINIE 3 DNI ROBOCZYCH OD DNIA OTRZYMANIA SPRZECIWU I WYDAJE POSTANOWIENIE O: odstąpieniu od czynności kontrolnych kontynuowaniu czynności kontrolnych Sprzeciw wniesiony i oparty na przesłance wymienionej w art. 84c u.s.d.g. ZUS rozstrzyga w formie postanowienia, na które przysługuje płatnikowi składek zażalenie ( w ciągu 3 dni od daty otrzymania postanowienia). Nierozpatrzenie sprzeciwu w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprzeciwu jest równoznaczne w skutkach z wydaniem przez Dyrektora Oddziału ZUS postanowienia o odstąpieniu od czynności kontrolnych. Rozpatrzenie zażalenia następuje w drodze postanowienia , który wydaje Prezes Zakładu lub Główny Inspektor Kontroli (w ciągu 7 dni od jego wniesienia).

39 Zakończenie kontroli wobec płatnika składekKontrola zostaje zakończona w dniu doręczenia płatnikowi składek protokołu kontroli jeżeli inspektor kontroli ZUS doręcza ten dokument osobiście lub w dniu nadania protokołu kontroli w formie przesyłki rejestrowanej u operatora publicznego.

40 PROTOKÓŁ KONTROLI Ustalenia kontroli opisuje się w protokole kontroli, który powinien zawierać: oznaczenie terytorialnej jednostki organizacyjnej Zakładu; oznaczenie kontrolowanego płatnika składek; oznaczenie inspektorów kontroli Zakładu wykonujących kontrolę; określenie zakresu kontroli; czas trwania kontroli z określeniem daty wszczęcia i zakończenia kontroli oraz z wymienieniem dni przerwy w kontroli; opis dokonanych ustaleń z podaniem podstaw prawnych; przedstawienie dowodów; pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń; pieczęć i podpis inspektora kontroli Zakładu; informacje o wpisie do książki kontroli. Ustalenia kontroli inspektor kontroli ZUS opisuje w protokole kontroli. O elementach protokołu kontroli mówi art. 91 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym protokół powinien zawierać: 1) oznaczenie terytorialnej jednostki organizacyjnej Zakładu; 2) oznaczenie kontrolowanego płatnika składek; 3) oznaczenie inspektorów kontroli Zakładu wykonujących kontrolę; 4) określenie zakresu kontroli; 5) czas trwania kontroli z określeniem daty wszczęcia i zakończenia kontroli oraz z wymienieniem dni przerwy w kontroli; 6) opis dokonanych ustaleń z podaniem podstaw prawnych; 7) przedstawienie dowodów; 8) pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń; 9) pieczęć i podpis inspektora kontroli Zakładu; 10) informacje o wpisie do książki kontroli. Podkreślenia wymaga fakt, że wprawdzie protokół kontroli stanowi podstawę do wydania decyzji administracyjnej to jednak nie kończy on dochodzenia prawdy obiektywnej przez ZUS. To oznacza, że w postępowaniu administracyjnym zmierzającym do wydania decyzji na podstawie ustaleń kontroli, ZUS może nadal analizować materiał dowodowy zebrany w sprawie, który podlega dodatkowej ocenie chociażby ze względu na złożenie przez płatnika zastrzeżeń do protokołu kontroli lub nowych wniosków dowodowych i w konsekwencji może doprowadzić do zmiany stanowiska zawartego w protokole kontroli co do meritum sprawy.

41 ZASTRZEŻENIA DO PROTOKOŁU KONTROLIPłatnik składek ma prawo w terminie 14 dni od daty otrzymania protokołu złożyć pisemne zastrzeżenia do jego ustaleń, wskazując równocześnie stosowne środki dowodowe. ZASTRZEŻENIA DO PROTOKOŁU KONTROLI Zastrzeżenia do protokołu kontroli. W przypadku gdy płatnik składek po zapoznaniu się z protokołem kontroli uzna, że nie odzwierciedla on w sposób obiektywny stanu faktycznego bądź też nie zgodzi się z oceną prawną zdarzeń zawartych w protokole kontroli może skorzystać z prawa wniesienia zastrzeżeń do tego protokołu. Pozwala jemu na to art. 91 ust.3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że płatnik składek ma prawo w terminie 14 dni od daty otrzymania protokołu złożyć pisemne zastrzeżenia do jego ustaleń, wskazując równocześnie stosowne środki dowodowe. Płatnik składek korzystając z tego prawa powinien pamiętać, że ma 14 dni na złożenie zastrzeżeń. Termin ten biegnie od daty doręczenia protokołu kontroli. Materialnoprawny charakter tego terminu powoduje, że ZUS w praktyce nie przywraca terminu na złożenie zastrzeżeń argumentując brakiem uprawnień w tym obszarze. Ponadto, dla skuteczności tej czynności prawnej ustawodawca wymaga od płatnika składek formy pisemnej oraz wskazania stosownych środków dowodowych. Spełnienie tego ostatniego wymogu w praktyce nastręcza płatnikom składek wiele problemów. Najczęściej płatnicy składek domagają się przesłuchania nowych świadków na okoliczności objętą zastrzeżeniami. Niestety, tego typu inicjatywa dowodowa zazwyczaj spotyka się z odmową ponieważ płatnik wskazuje nowe źródła dowodowe (osobę, która ma wiedzę o faktach), a nie środki dowodowe (protokół przesłuchania osoby, której zeznania zostały pominięte przez inspektora kontroli), czego wymaga cytowany wyżej art. 91 ust.3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. 14 DNI

42 ma Zakład Ubezpieczeń Społecznych do kontroli Przedsiębiorcy ?Jakie podejście ma Zakład Ubezpieczeń Społecznych do kontroli Przedsiębiorcy ? W ramach odpowiedzi na pytanie:” Jakie ma podejście ZUS do kontroli przedsiębiorcy?” Zakład Ubezpieczeń Społecznych oferuje Przedsiębiorcy współpracę opartą na wartościach przestrzegania prawa i zaufania do instytucji państwowej. Ewa Klimut, Warszawa 2017r.

43 WSPÓŁPRACA A NIE KONFRONTACJAJakie ma podejście ZUS do kontroli Przedsiębiorcy WSPÓŁPRACA A NIE KONFRONTACJA W ramach odpowiedzi na pytanie:” Jakie ma podejście ZUS do kontroli przedsiębiorcy?” Zakład Ubezpieczeń Społecznych oferuje Przedsiębiorcy współpracę opartą na wartościach przestrzegania prawa i zaufania do instytucji państwowej.

44 TRANSPARENTNOŚĆ DZIAŁAŃ:Współpraca a nie konfrontacja STANDARYZACJA PROCESU KONTROLI TRANSPARENTNOŚĆ DZIAŁAŃ: Jednolite podejście do tych samych problemów i zadań; Bieżący monitoring zadań kontrolnych na każdym etapie ich realizacji w odniesieniu do: każdego obszaru kontroli, każdego kontrolującego , każdego kontrolowanego. ZUS mając świadomość swojej misji wobec społeczeństwa, dokłada wszelkich starań, aby realizujący ją pracownicy spełniali najwyższe wymagane standardy. Obowiązujące w ZUS standardy kontroli stanowią jednolitą płaszczyznę w odniesieniu do planowania i prowadzenia kontroli. Odzwierciedlają dotychczasowy dorobek krajowy i międzynarodowy zapewniający transparentność działań kontrolnych wobec płatników składek rozumiana m.in. jako: jednolite podejście inspektorów kontroli do tych samych problemów i zadań, które zapewnia bieżący monitoring zadań kontrolnych na każdym etapie realizacji w odniesieniu do każdego obszaru kontroli, kontrolującego i kontrolowanego.

45 STANDARDY PRACY INSPEKTORAWspółpraca a nie konfrontacja STANDARDY PRACY INSPEKTORA NALEŻYTE, BEZSTRONNE I TERMINOWE WYKONYWANIE ZADAŃ OBIEKTYWNE I RZETELNE USTALANIE DOKUMENTOWANIA WYNIKÓW KONTROLI KRYTYCYZM PRZY OCENIE DOWODÓW, DOCIEKLIWOŚĆ USTALANIE I PREZENTOWANIE FAKTÓW NIEPOZOSTAWANIE W KONFLIKCIE INTERESÓW WYCZULENIE NA WARUNKI MOGĄCE WSKAZYWAĆ MOŻLIWE ZNIEKSZTAŁCENIE INFORMACJI ZAWARTYCH W DOWODACH Dla utrzymania profesjonalnego poziomu kontroli przeprowadzanych przez inspektorów kontroli w „ Procedurze do procesu 5.1 Kontrola płatnika składek” wprowadzono zasady, w myśl których: Inspektor kontroli Zakładu ma obowiązek należycie, bezstronnie i terminowo wykonywać powierzone mu zadania oraz obiektywnie i rzetelnie ustalać i dokumentować wyniki kontroli. W trakcie wykonywania przydzielonych zadań inspektor kontroli Zakładu powinien kierować się krytycyzmem przy ocenie dowodów, dociekliwością wyczuleniem na możliwe zniekształcenia informacji spowodowane błędem lub celowym działaniem. Inspektor kontroli Zakładu ma obowiązek ustalać i prezentować fakty i dokonywać ocen według jasno zdefiniowanych kryteriów. Inspektor kontroli Zakładu jest niezależny. Oznacza to, że jest on wolny od wszelkich osobistych zewnętrznych i organizacyjnych czynników – zależności, okoliczności i powiązań – które naruszają lub mogą naruszyć jego obiektywizm. Inspektor kontroli Zakład nie może pozostawać w konflikcie interesów. Przez konflikt interesów należy rozumieć każdą relację, która faktycznie lub potencjalnie uniemożliwia inspektorowi kontroli Zakładu wykonanie zadań w sposób niezależny i obiektywny. Inspektor kontroli Zakładu informuje przełożonego na piśmie o konflikcie interesów, bezpośrednio po powzięciu wiadomości o tych okolicznościach. Wyłączenie inspektora kontroli następuje na jego wniosek, na wniosek jego bezpośredniego przełożonego lub na wniosek płatnika składek. Inspektor kontroli Zakładu nie może wykonywać czynności, które mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność, stałyby w sprzeczności z jego obowiązkami służbowymi albo mogłyby narazić na utratę nienagannej opinii. Inspektor kontroli Zakładu jest obowiązany zachować w tajemnicy informacje, które uzyskał w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa również po ustaniu zatrudnienia na stanowisku inspektora kontroli Zakładu.

46 Nieprawidłowości ujawniono w 50 444 kontrolach płatników składek.Czy kontrole ZUS mogą pomóc osobom zatrudnionym? W 2015r. ZUS przeprowadził: kontroli planowych, 5 598 kontroli doraźnych. Nieprawidłowości ujawniono w kontrolach płatników składek. Obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi objęto osób zatrudnionych u płatników składek.

47