1 Korekcja astygmatyzmuCylinder skrzyżowany inż. Piotr Michałowski wrzesień 2012

2 2 Cylinder skrzyżowany Dobrane szkła niezależnie od zastosowanej metody doboru zawsze wymagają sprawdzenie czy dobrane szkła zapewniają najlepszą korekcję. Zastosowanie cylindra skrzyżowanego pozwala precyzyjnie sprawdzić prawidłowości korekcji cylindrycznej dla pojedynczego oka.

3 3 Cylinder skrzyżowany Metoda ta pozwala nie tylko ocenić czy zastosowane szkło zapewnia najlepszą korekcję, ale w przypadku nieprawidłowości wskazuje na kierunek poprawy, co umożliwia zastosowanie cylindra skrzyżowanego zarówno do wstępnego jak i ostatecznego doboru szkieł cylindrycznych dla każdego oka oddzielnie

4 Cylinder skrzyżowany Budowa 4Soczewka sferocylindryczna o mocach +0,5 dptr cyl w jednej osi i -0,5 dptr cyl w drugiej (czasem ±0,25 dptr cyl) Oprawka z rączką umieszczoną pod kątem 45o w stosunku do głównych osi soczewki

5 5 Cylinder skrzyżowany Metodę zastosowania takiej soczewki zaproponował Jackson w 1907r stąd cylinder skrzyżowany występuje czasem pod nazwą cylindra Jackson’a lub z angielskiego jako cross-cylinder w skrócie CC

6 Cylinder skrzyżowany Warunki pomiaru 6 Zasłonięte drugie okoWyrównana wada sferyczna Przyciemnione światło Pomieszczenie 5÷6 m Zestaw soczewek cylindrycznych i oprawka próbna lub foropter Wygodne posadzenie pacjenta (dopasowanie fotela, oprawki, głowicy foroptera) Poinstruowanie pacjenta o istocie badania

7 Instrukcja dla pacjentaCylinder skrzyżowany 7 Instrukcja dla pacjenta Przed jednym okiem będziemy dokładali przyrząd ze specjalną soczewką w dwóch położeniach Oczekujemy od pacjenta aby powiedział w którym położeniu będzie lepiej widział: w pierwszym czy w drugim Może się zdarzyć że dołożenie przyrządu pogorszy widzenie, ale to nie jest ważne Istotne jest tylko to w którym położeniu jest lepiej Jednakowe widzenie w obu położeniach jest celem naszego badania

8 Cylinder skrzyżowany Istota astygmatyzmu 8Pionowe ramię krzyża jest załamywane przez oś I soczewki cylindrycznej i skupia się w ognisku osi I. W osi I poziome ramię krzyża nie jest załamywane i w ognisku I powstaje linia odwzorowująca poziome ramię krzyża, a nie punkt.

9 Cylinder skrzyżowany Istota astygmatyzmu 9Poziome ramię krzyża jest załamywane przez oś II soczewki cylindrycznej i skupia się w ognisku tej osi . W osi II pionowe ramię krzyża nie jest załamywane i w ognisku II powstaje linia odwzorowująca pionowe ramię krzyża a nie punkt.

10 Cylinder skrzyżowany Istota astygmatyzmu 10polega na tym, że obraz dowolnego przedmiotu np. krzyża powsta- jący za układem optycznym z wadą astygmatyczną powstaje nie w jednym ognisku jak przy układzie o mocy sferycznej lecz w dwóch punktach oddalonych od siebie. Oddalenie tych dwóch ognisk jest tym większe im wyższa jest wada astygmatyczna układu optycznego

11 11 Cylinder skrzyżowany Badania fizjologiczne wykazują : że w przypadku występowania astygmatyzmu oko w naturalny sposób ogniskuje się na liniach pionowych Źródło: Astigmatism, accommodation and visual instrumentation, N Charman and H. Whitefoot, Applied Optics, Vol. 17, N° 24, 1978. Oko ma tendencję do ogniskowania na liniach pionowych

12 Trzeba rozpatrzyć dwie możliwości12 Cylinder skrzyżowany ? A co będzie gdy astygmatyzm układu optycznego oka spotka się z astygmatyzmem cylindra skrzyżowanego Trzeba rozpatrzyć dwie możliwości

13 Cylinder skrzyżowany Możliwość pierwsza - astygmatyzm zgodny13 Cylinder skrzyżowany Możliwość pierwsza - astygmatyzm zgodny Jeżeli oś astygmatyzmu cylindra będzie zgodna z wadą układu optycznego to odległość ognisk się powiększy - całkowity astygmatyzm układu wzrośnie - widzenie się pogorszy

14 Cylinder skrzyżowany Możliwość druga - astygmatyzm przeciwny14 Możliwość druga - astygmatyzm przeciwny Jeżeli astygmatyzm cylindra będzie przeciwny do wady układu optycznego to odległość ognisk zmaleje - całkowity astygmatyzm układu zmniejszy się - widzenie się poprawi

15 Cylinder skrzyżowany Metoda szukania mocy astygmatyzmu 15Przykładamy cylinder skrzyżowany przed jedno oko trzymając rączkę pod kątem 45o Pytamy pacjenta czy widzi lepiej w pierwszym położeniu (czas ) W tym momencie szybko obracamy rączkę, by osie soczewki zamieniły się miejscami i pytamy dalej czy w drugim położeniu Przy odpowiedzi w „pierwszym” zwiększamy moc soczewki korygującej w osi 90o , a w „drugim” w 180o Powyższe czynności powtarzamy tak długo, aż pacjent powie że nie widzi różnicy

16 Metoda szukania mocy astygmatyzmu w częściej występujących osiach16 Cylinder skrzyżowany Metoda szukania mocy astygmatyzmu w częściej występujących osiach Szybka zmiana osi powoduje przesuwanie ognisk: raz zbliżając je do siebie, aby za moment je oddalić Skutkuje to naprzemiennym poprawianiem i pogorszeniem widzenia Pozycja w której następuje poprawa wskazuje na położenie osi w której należy zwiększyć moc zgodnie z osiami cylindra skrzyżowanego

17 Cylinder skrzyżowany Niebezpieczeństwo błędu17 Cylinder skrzyżowany Niebezpieczeństwo błędu Zapytanie pacjenta czy widzi lepiej „teraz” czy „teraz” Zawsze kończy się odpowiedzią TERAZ Tylko które teraz pacjent miał na myśli???? Dlatego trzeba stawiać pytanie czy lepiej widać w pierwszym położeniu, (obrócić rączkę) czy w drugim

18 Metoda szukania mocy astygmatyzmu -osie skośne18 Cylinder skrzyżowany Metoda szukania mocy astygmatyzmu -osie skośne Jeśli trzymając rączkę pod kątem 45o pacjent nie widzi różnicy może to świadczyć, że astygmatyzm został już wyrównany lub że nie ma go w osiach prostych Obracamy rączkę w położenie poziome sprawdzając czy nie ma astygmatyzmu w osiach skośnych Pytamy pacjenta czy widzi lepiej w pierwszym położeniu, czy w drugim (obracając rączkę) Powyższe czynności powtarzamy tak długo, aż pacjent powie, że nie widzi różnicy, co świadczy o wyrównaniu mocy astygmatyzmu

19 Cylinder skrzyżowany Metoda korekcji osi astygmatyzmu 19Po wyrównaniu mocy należy sprawdzić czy osie włożonej soczewki pokrywają się z wadą Ustawiamy rączkę w położenie zgodne z osią wstawionej so-czewki Obracając rączkę pytamy pacjenta czy widzi lepiej w pierwszym położeniu, czy w drugim i oś soczewki korygującej obracamy w kierunku lepszego widzenia Powyższe czynności powtarzamy tak długo, aż pacjent powie, że nie widzi różnicy - co świadczy o właściwym ustawieniu osi astygmatyzmu

20 Cylinder skrzyżowany Metoda korekcji osi astygmatyzmu 20Po lewej stronie dodanie do soczewki korekcyjnej dodatkowej mocy cylin-drem skrzyżowanym po-woduje zmianę kąta wy-padkowego astygmatyzmu zgodnie ze skalą TABO Po prawej stronie zgodnie z ruchem zegara Obracamy soczewkę korekcyjną w kierunku lepszego widzenia Ustawiamy rączkę w no-wej osi soczewki korek-cyjnej i ponawiamy bada-nie

21 Metoda korekcji astygmatyzmu cylindrem ujemnym21 Cylinder skrzyżowany Metoda korekcji astygmatyzmu cylindrem ujemnym Ostrość wzroku V Vmax De DL Dołożenie cylindra ujemnego w osi „niebieskiej” Wprowadzenie zamglenia Poprawa korekcji sferycznej - „odmglenie” Dołożenie następnego cylindra ujemnego w osi „niebieskiej” i poprawa widzenia Korekcja sferyczna z „ekwiwalentem” Położenie ogniska w osi „zielonej” i w osi „niebieskiej”

22 Metoda korekcji astygmatyzmu cylindrem dodatnim22 Cylinder skrzyżowany Metoda korekcji astygmatyzmu cylindrem dodatnim Ostrość wzroku V Vmax De DL Dołożenie cylindra dodatniego w osi „zielonej” Korekcja sferyczna z „ekwiwalentem” Dołożenie następnego cylindra dodatniego w osi „zielonej” i pogorszenie widzenia Poprawa korekcji sferycznej i poprawa ostrości Położenie ogniska w osi „zielonej” i w osi „niebieskiej”

23 23 Cylinder skrzyżowany Wybór testu Do korekcji astygmatyzmu przy pomocy cylindra skrzyżowanego można uży-wać znaków na tablicy Snellena polecając obser-wować znaki o jeden rząd wyżej niż rozpoznawalne Dobrze jest wykorzystywać znaki „okrągłe” takie jak: 8, 6, 3, 0 a pomijać takie jak : 1, 4, 7 Jednak najlepszym testem jest obraz „solniczki” zaproponowany przez Goldmana.

24 Cylinder skrzyżowany Test kropek Goldman’a 24 solniczka sitko durszlakmaszynka do mięsa

25 i życzę wiele radości z podejmowanej pracy w poprawianiu widzenia25 Cylinder skrzyżowany Dziękuję za uwagę i życzę wiele radości z podejmowanej pracy w poprawianiu widzenia Powodzenia

26 26 Cylinder skrzyżowany

27 27 Cylinder skrzyżowany

28 28 Cylinder skrzyżowany