1 Krzysztof Martyniak Marka lokalna jako narzędzie rozwoju lokalnego
2 Długotrwały proces zmian, które mają charakter celowy, czyli są ukierunkowane na zamierzoną poprawę stanu istniejącego. Pojęcie rozwoju lokalnego odnosi się zatem do dwóch podstawowych pojęć: „terytorium” (np. gminy, sołectwa) oraz „zmiany”. POJĘCIE ROZWOJU LOKALNEGO
3 1- układ oddziaływania na inny układ, które to oddziaływanie obejmuje: zdolność do dokonania zmiany 2- zdolność do sterowania przebiegiem zmiany MATERIAŁ: INSTRUMENTY LOKALNEGO I REGIONALNEGO ROZWOJU GOSPODARCZEGO Prof. UJ dr hab. inż. arch. Aleksander Noworól; mgr Paweł Hałat, mgr Justyna Sobolewska- Noel http://www- isp.miks.uj.edu.pl/pliki/dydaktyczne/noworol/1%20INSTRUMENTY%20START.pdf,http://www- isp.miks.uj.edu.pl/pliki/dydaktyczne/noworol/1%20INSTRUMENTY%20START.pdf Instrument/narzędzie rozwoju 1
4 przestrzeń, wyznaczoną granicami administracyjnymi, wspólnotę mieszkańców, żyjącą w wymienionej przestrzeni – tzw. kapitał ludzki, wszelkiego typu związki o charakterze społeczno-gospodarczym i technologicznym, a także stosowane systemy wymiany informacji i zarządzania JST. Rozwój lokalny obejmuje zmiany w obrębie każdego z wymienionych wyżej i powiązanych ze sobą elementów. TERYTORIUM TO ŁĄCZNIE:
5 ŚRODOWISKO PRZESTRZENNE - Zasoby środowiska (zasoby geofizyczne, zasoby przyrodnicze, surowce, klimat) - struktura przestrzenna (kapitał urbanistyczny, infrastruktura) – krajobraz KAPITAŁ LUDZKI ("CZŁOWIEK„) - Liczebność- zdrowie- poczucie bezpieczeństwa- kompetencje, wzorce zachowań, otwartość na zmiany KAPITAŁ ORGANIZACYJNY - Systemy technologiczne- system społeczno-gospodarczy- system pozyskiwania i wymiany informacji (w tym - kształcenia)- poziom zorganizowania społeczności
6 Poprawa stanu środowiska i podniesienie standardów zagospodarowania Oznacza to: zagospodarowywanie nowych terenów, przez nowe inwestycje, poprawę zagospodarowania terenów zdegradowanych (miejskich, poprzemysłowych, powojskowych), poprzez rekultywację i rewitalizację, ograniczanie eksploatacji środowiska, czyli racjonalne wykorzystanie terenów nieczynnych biologicznie, ograniczanie zużycia wody, zmniejszanie emisji gazów, ochronę przyrody. ROZWÓJ ŚRODOWISKA PRZESTRZENNEGO
7 Oczekiwania i aspiracje mieszkańców Typowe pożądane zmiany kapitału ludzkiego dotyczą: korzystnych procesów demograficznych (np. zwiększenie liczby ludności), poprawy stanu zdrowia, zadowolenia z życia i poczucia bezpieczeństwa mieszkańców, wzrostu kompetencji, czyli poziomu wykształcenia ludności, możliwości znalezienia pracy. Kapitał społeczny „Organizacja społeczna tworzy kapitał społeczny ułatwiając sobie osiągnięcie celów, które w przypadku jego braku nie byłyby osiągnięte lub ich koszt byłby większy” (J. S. Coleman) Kapitał społeczny generuje pozytywne efekty dla członków grup, które osiągane są przez podzielane normy, zaufanie i wartości, a te z kolei wpływają na zachowanie jednostek w obrębie grupy. ROZWÓJ KAPITAŁU LUDZKIEGO
8 Rozwój gospodarczy oznacza długofalowy proces przemian (przekształceń) gospodarki obejmujący zmiany ilościowe i jakościowe Zmiany ilościowe (wzrost gospodarczy) – wzrost: rozmiarów funkcjonującego kapitału inwestycji produkcji zatrudnienia dochodów spożycia ROZWÓJ GOSPODARCZY
9 Zmiany jakościowe Konkurencyjność gospodarki Postęp techniczny i technologiczny, innowacyjność gospodarki System zewnętrznych i wewnętrznych powiązań gospodarki Podniesienie kwalifikacji siły roboczej, Unowocześnienie struktury gospodarki (np. zwiększenie udziału małych i średnich przedsiębiorstw w tworzeniu PKB, stopień prywatyzacji gospodarki) Pojawianie się nowych produktów i doskonalenie jakości już produkowanych ROZWÓJ GOSPODARCZY
10 Przez rozwój zrównoważony rozumie się taki rozwój społeczno –gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. (Ustawa z 27.04.2001, Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2001.62.627) EKOROZWÓJ
11 Kompleksowy, skoordynowany, wieloletni, prowadzony na określonym obszarze proces przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych, inicjowany przez samorząd terytorialny (głównie lokalny) w celu wyprowadzenia tego obszaru ze stanu kryzysowego, poprzez nadanie mu nowej jakości funkcjonalnej i stworzenie warunków do jego rozwoju, w oparciu o charakterystyczne uwarunkowania endogeniczne. REWITALIZACJA
12 Obejmuje: planowanie marketing terytorialny politykę inwestycyjną gospodarkę nieruchomościami Aktywność prorozwojowa: prowadzenie inwestycji publicznych, które podnoszą standard życia, a jednocześnie –przyciągają mieszkańców, inwestorów i turystów, podnoszenie sprawności funkcjonowania usług publicznych, zachowania wysokich standardów środowiskowych (czystych wód i powietrza, ograniczenia hałasu). W każdej sytuacji można dokonać wyboru różnych instrumentów, wiodących do tego samego celu. POLITYKA ROZWOJU LOKALNEGO
13 działania o charakterze regulacyjnym, które mogą przybrać postać: sterowania, definiującego ściśle dopuszczalne formy aktywności gospodarczej i społecznej, delimitacji granicznej, dopuszczającej aktywność społeczno-gospodarczą w określonych przedziałach wartości; działania o charakterze aktywizacyjnym, które mogą przybrać postać: aktywności własnej, z wykorzystaniem zasobów publicznych: terenowych, budżetowych, informacyjnych, organizacyjnych, animacji współpracy międzysektorowej, a w szczególności –koordynacji prorozwojowych działań organizacji gospodarczych i społecznych. Animowanie współpracy międzysektorowej Istotą tego rodzaju aktywności są: koordynacja, mediacja, tzw. matchmaking(j.ang-swatanie), prowadzone wobec podmiotów z różnych sektorów w dwóch celach: by pomóc w nawiązaniu współpracy tym, którzy nie posiadają odpowiednich zdolności organizacyjnych (zasobów o masie krytycznej, kultury organizacyjnej, wiedzy o kanałach współpracy), by ukierunkować działalność podmiotów na realizację celów zgodnych ze strategią rozwoju terytoriów, zapisaną (lub nie) w dokumentach władz publicznych. angażowane zasoby publiczne mają –w tym wypadku –wyłącznie charakter informacyjny lub organizacyjny INTERWENCJA PUBLICZNA UKIERUNKOWANA NA ROZWÓJ
14 Przywództwo Charyzma – zdolności komunikacji Wiedza i świadomość Wartości Równoważenie rozwoju – zasady ekorozwoju Bezpieczeństwo Polityki horyzontalne Unii Europejskiej Wizja i misja rozwoju terytorialnego –jako instrument INSTRUMENTY SPOŁECZNO-POLITYCZNE I KULTUROWE
15 Kontraktowanie rozwoju Program wsparcia –kontrakty regionalne Programy pomocowe –fundusze strukturalne Polityka finansowa Instrumenty dochodowe Instrumenty wydatkowe Gospodarowanie mieniem i przestrzenią Przekształcenia własnościowe Aktywizacja gospodarcza mienia publicznego Systemy wspierające System szkoleń i poradnictwa Marketing terytorialny – promocja INSTRUMENTY LOKALNEGO I REGIONALNEGO ROZWOJU GOSPODARCZEGO Prof. UJ dr hab. inż. arch. Aleksander Noworól; mgr Paweł Hałat, mgr Justyna Sobolewska-Noel „SYSTEMY” INSTRUMENTY BIEŻĄCEGO ZARZĄDZANIA
16 AKTORZY MARKETINGU MIEJSCA MIEJSCE AKTORZY LOKALNI -Liderzy lokalni - Lokalne władze samorządowe - Producenci lokalni - Szkoły AKTORZY MIĘDZYNARODOWI - Urzędy UE - Specjaliści ds. marketingu terytorialnego - Ambasady -Izby Media Autorytety AKTORZY KRAJOWI - Rząd - NGO - Sieci Partnerstw - Związki AKTORZY REGIONALNI - Regionalne władze - NGO - Agencje rozwoju
17 FUNKCJE MARKI LOKALNEJ funkcja identyfikacji wartości miejsca [dziedzictwo, wyróżniki] – odnajdując tożsamość miejsca i ludzi, którzy w nich żyją, pozwala odnaleźć powody do dumy dla lokalnej społeczności, obdarowując lokalne produkty identyfikatorem lokalności, którego poszukuje konkretny klient; funkcja integrująca społeczność lokalną [siła grupy, gwarancja, rekomendacja] – dając poczucie wspólnoty, buduje aktywną społeczność, odpowiedzialną za przyszłość własną oraz miejsca, w którym żyje; funkcja aktywizująca do przedsiębiorczości [przedsiębiorcza postawa, lokalne miejsca pracy, lokalne przewagi konkurencyjne ] – energia przedsiębiorczych ludzi, promocja przykładów sukcesów lokalnych produktów skłania większą grupę osób do podjęcia aktywności na rynku; funkcja promocyjna – magnetyzm, klimat miejsca i produktów pod nią sprzedawanych, co sprawia, że są powody do skorzystania z oferty pod marką lokalną [spotkanie klienta z produktem, miejscem]. Wyróżnienie funkcji marki lokalnej porządkuje proces jej budowania, pozwala dostrzec korzyści z jej wprowadzenia, istotne z punktu widzenia: regionu (miejsca), lokalnej społeczności konkretnego producenta.
18 KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ISTNIENIA MARKI LOKALNEJ
19 WARTOŚĆI Produkty i usługi przygotowane dla klientów pod marką lokalną niosą w sobie wartości, które zasadniczo wyróżniają je spośród lawiny innych dostępnych dóbr. Są to: związek z regionem powstania; przyjazność dla środowiska; tworzenie lokalnych miejsc pracy. Te trzy cenne cechy determinują charakter, nie tylko produktów i producentów, ale też określają klientów, odbiorców marki, sprawiając jednocześnie, że marka lokalna staje się wyróżnikiem regionu.
20 Korzyści dla różnych instytucji i organizacji zaangażowanych we współpracę (instytucji publicznych, firm i organizacji pozarządowych): rozwój kapitału ludzkiego – stworzenie okazji do szkoleń, praktyk, wymian; podnoszenie świadomości obywatelskiej, umiejętności przywódczych, itp.; poprawa skuteczności działania – redukcja kosztów, większa efektywność działania, dostarczanie lepszych usług, itp.; innowacje organizacyjne – rozwijanie nowych metod działania w odpowiedzi na złożone wyzwania i potrzeby; lepszy dostęp do zasobów: finansowych, technicznych i zarządczych, które mogą pomóc w realizacji wspólnego celu; lepszy dostęp do informacji na temat ludzi i wspólnot zamieszkujących na danym terenie; efektywniejsze produkty i usługi – dostosowanie oferty do potrzeb odbiorców, dzięki lepszej wiedzy na temat lokalnej społeczności; wzrost reputacji i wiarygodności – budowanie dobrych stosunków z innymi aktywnymi członkami społeczności lokalnej, wzajemne uwiarygodnienie partnerów; stworzenie stabilnego społeczeństwa – jest to długoterminowy cel władz i wielu organizacji pozarządowych, ale leży on także w interesie biznesu Źródło: Nelson J., Zadek S., dz. cyt., s. 15
21 Dla każdego z sektorów, ryzyko może być związane z następującymi zagadnieniami:
22 ZASADY KONSTRUOWANIA MAREK SZACUNEK WIEDZA WYRÓŻNIALNOŚĆ · cele · zaplecze · korzenie · tożsamość · kapitał · wizerunek · zasięg (zakres) · benefity · zapotrzebowanie (segmentacja rynku na potrzeby Marki) · pozycjonowanie ZAPOTRZEBOWANIE
23 NA POJĘCIE MARKI SKŁADAJĄ SIĘ:
24 STRATEGIA MARKI POZWALA ZDEFINIOWAĆ TAKIE ELEMENTY JAK:
25 DEKALOG MAREK WG MIROSŁAWA BORUCA, PREZESA INSTYTUTU MARKI POLSKIEJ I. NIE WYSTARCZY ISTNIEĆ, TRZEBA BYĆ POTRZEBNYM II. WYSOKA JAKOŚĆ NIE GWARANTUJE SUKCESU III. TRZEBA BYĆ ODMIENNYM IV. TRZEBA ZNAĆ POTRZEBY KONSUMENTÓW V. NIE WOLNO IŚĆ ZA KONSUMENTEM – TRZEBA GO PROWADZIĆ VI. NIE WOLNO ODCHODZIĆ OD KORZENI VII. TRZEBA BYĆ SOBĄ, ALE CAŁY CZAS SIĘ ZMIENIAĆ VIII. NIE WOLNO MÓWIĆ DO WSZYSTKICH – BO MÓWI SIĘ DO NIKOGO IX. TRZEBA BYĆ WIDOCZNYM X. NIE WOLNO PRZESADZAĆ W OSTROŻNOŚCI. BEZPIECZNE STRATEGIE SĄ RYZYKOWNE
26 PODSTAWOWE FUNKCJE TEJ MARKI TO:
27 MARKA OPIERAĆ SIĘ BĘDZIE NA PEWNYCH PODSTAWACH, WARTOŚCIACH
28 Dane kontaktowe KONTAKT: KRZYSZTOF MARTYNIAK tel. kom. 501-531-802 e-mail: [email protected]