1 Kształcenie Ustawiczne
2 Kształcenie ustawiczne w PolsceKształcenie ustawiczne w Unii Europejskiej Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracy Planowanie ścieżki kariery zawodowej
3 Kształcenie ustawiczne - definicjeKształcenie ustawiczne to współczesny model edukacji polegający na ciągłym odnawianiu i podnoszeniu wiedzy i kwalifikacji ogólnych i zawodowych, trwający w ciągu całego życia jednostki. Potrzeba edukacji permanentnej rodzi się w warunkach współczesnej, ciągle zmieniającej się rzeczywistości społeczno-kulturowej, do której jednostka musi się adoptować i którą musi rozumieć (Encyklopedia pedagogiczna XXI w, red. T.Pilch)
4 Kształcenie ustawiczne - definicjeWłaściwości edukacji ustawicznej: 1. Trwałość procesu kształcenia i wychowania 2. Szeroko pojęta drożność pomiędzy różnymi formami i ogniwami kształcenia 3. Elastyczność edukacji jako podstawowy warunek zapewnienia jej ustawiczności.
5 Kształcenie ustawiczne w PolsceFormy kształcenia ustawicznego 1. Osadzone w systemie oświaty 2. Warunkowane przez wolny rynek realizowane na zasadach określonych w przepisach o działalności gospodarczej (tzw. zasadach komercyjnych) lub na zasadach wynikających z innych przepisów, np. przepisów dotyczących wykonywania zawodów regulowanych.
6 Kształcenie ustawiczne w PolsceSystem kształcenia ustawicznego w Polsce jest skierowany głównie do: bezrobotnych (szkolenia i warsztaty z poradnictwem) dorosłych planujących uzupełnić swój poziom wykształcenia (szkoły dla dorosłych) Zwykle w obu tych grupach przeważają osoby relatywnie młode.
7 Kształcenie ustawiczne w PolsceSamokształcenie 1 2 3 Kształcenie nadobowiązkowe Kształcenie obowiązkowe w systemie szkolnym Przygotowanie do kształcenie ustawicznego Dalsze kształcenie w systemie oświaty Kształcenie w życiu zawodowym
8 Kształcenie ustawiczne w PolsceInstytucje działające w obszarze kształcenia ustawicznego w Polsce Poziom centralny Ministerstwo Edukacji Narodowej Ministerstwo Gospodarki Ministerstwo Finansów Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Poziom wojewódzki Urząd Marszałkowski Wojewódzki Urząd Pracy Kuratorium Oświaty Poziom Powiatu / Gminy Urząd Miasta, Starostwo Powiatowe Powiatowe Urzędy Pracy
9 Kształcenie ustawiczne w PolsceRynek usług edukacyjnych Centra Kształcenia Ustawicznego Centra Kształcenia Praktycznego Szkoły dla dorosłych Szkoły Wyższe (w tym studia podyplomowe i doktoranckie) Placówki Naukowe, ośrodki badawczo rozwojowe Ośrodki szkolenia, dokształcania i doskonalenia kadr, stowarzyszenia, fundacje, spółki z o.o, spółdzielnie i inne
10 Kształcenie ustawiczne w PolsceRejestr instytucji szkoleniowych baza sprawozdawcza (Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 października 2004 w sprawie rejestru instytucji szkoleniowych) ułatwienie osobom zainteresowanym ogólnej orientacji w rynku ofert szkoleniowych wpis do rejestru odbywa się na podstawie wniosku instytucji złożonego w WUP potwierdzenie jakości – system akredytacji Kuratorium Oświaty
11 Kształcenie ustawiczne w PolsceUdział Polaków w kształceniu ustawicznym Rodzaj kształcenia ustawicznego: nieformalne 29 %, pozaszkolne 15 %, szkolne 10% Czynniki demograficzne: płeć wiek status na rynku pracy wielkość miejsca zamieszkania
12 Kształcenie ustawiczne w PolsceBariery brak świadomości potrzeby kształcenia negatywne postawy społeczne wobec idei uczenia się przez całe życie, szczególnie wśród osób starszych i gorzej wykształconych stosunkowo niski poziom dostępu do Internetu koszt szkoleń brak wiedzy nt. szkoleń niewystarczająca współpraca instytucji szkolących z pracodawcami oraz partnerami społecznymi i gospodarczymi
13 Kształcenie ustawiczne w PolsceUniwersytety Trzeciego Wieku W Polsce działa blisko 110 Uniwersytetów Trzeciego Wieku, które łącznie zrzeszają 25 tysięcy słuchaczy. Uczestnictwo na zasadzie dobrowolności Przeważają kobiety Wykształcenie formalne na średnim lub wyższym poziomie Swoista elita osób starszych, dla których ważny jest indywidualny rozwój poprzez edukacje Wiek osób przyjmowanych jest zróżnicowany, zazwyczaj powyżej 40 lat.
14 Kształcenie ustawiczne w UEStrategia Lizbońska: Stworzenie najbardziej konkurencyjnej gospodarki na świecie, której głównym motorem jest edukacja. Edukacja w Strategii jest przedstawiona jako droga do pomyślności jednostki i dobrobytu społeczeństwa, a także jako narzędzie do wyrównywania szans życiowych dla wielu ludzi i zmniejszania marginalizacji.
15 Kształcenie ustawiczne w UEStrategia Lizbońska - cele Zapewnienie powszechnego dostępu do edukacji ustawicznej Zapewnienie powszechnego dostępu do Internetu Działania zapobiegające marginalizacji społecznej i promujące aktywne postawy obywatelskie Poradnictwo Przeciwdziałanie wydłużaniu czasu trwania kształcenia prowadzącego do uzyskania kwalifikacji Aktualizowanie programów nauczania Zapewnienie wysokiej jakości kształcenia i szkolenia Doprowadzenie do uznawalności kwalifikacji w UE
16 Kształcenie ustawiczne w UEEuropejskie ramy referencyjne Kompetencje to połączenie wiedzy, umiejętności i odpowiednich do kontekstu postaw. Zestaw ośmiu kompetencji kluczowych dla kształcenia ustawicznego: I. Porozumiewanie się w języku ojczystym II. Porozumiewanie się w językach obcych III. Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne IV. Kompetencje informatyczne V. Zdolność uczenia się VI. Kompetencje interpersonalne, między kulturowe i społeczne oraz kompetencje obywatelskie VII. Przedsiębiorczość VIII. Ekspresja kulturalna.
17 Kształcenie ustawiczne w UEEuropejskie ramy kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie W 2007 roku Parlament Europejski przyjął opracowany przez Komisję Europejską traktat Europejskie ramy kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (European Qualifications Framework - EQF). Jest to nowe narzędzie, które ma umożliwić obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, a szczególnie pracodawcom, łatwiejsze porównanie kwalifikacji osób pochodzących z różnych krajów oraz lepszą przejrzystość kwalifikacji.
18 Kształcenie ustawiczne w UENadrzędne cele EQF: promowanie mobilności zawodowej obywateli między państwami członkowskimi ułatwianie kształcenia przez całe życie. Obydwa cele są obecnie niezbędne do osiągania bardziej satysfakcjonującej pracy przez obywateli oraz wzrostu ekonomicznego w Europie
19 Kształcenie ustawiczne w UELifelong Learning zintegrowany program obejmujący programy edukacyjne, programy praktyk zawodowych oraz programy promujących e-learning w budżecie na lata prawie 7 miliardów euro program LLP umożliwia uczenie się osobom w każdym wieku. składa się z czterech subprogramów: Comenius - przeznaczony dla szkół niższego szczebla Erasmus - dla instytucji kształcenia wyższego, Leonardo da Vinci - dla organizujących praktyki zawodowe, Grundtvig - dla edukacji dorosłych.
20 Kształcenie ustawiczne w UEKształcenie ustawiczne w Szwecji Zintegrowane podejście na każdym szczeblu edukacji specjalne plany dotyczące kształcenia dorosłych Więcej dzieci uczestniczących w zajęciach przedszkolnych Wspólne podstawy programowe umożliwiające zdobycie określonego zestawu umiejętności Szereg opcji o wspólnej podstawie programowej uprawniających do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe Indywidualne programy wyrównawcze Różnorodność, elastyczność i nowe technologie z myślą o jak najszerszym dostępie oraz współpraca ze środowiskiem Szeroki wachlarz możliwości Priorytetowy cel: średnie wykształcenie dla wszystkich Pomoc materialna
21 Kształcenie ustawiczne w UEKształcenie ustawiczne we Francji Bardzo racjonalne powiązanie kształcenia w systemie szkolnym z ogólnym i zawodowym kształceniem ustawicznym Walidacja doświadczenia zawodowego Priorytetowe obszary i sektory edukacji oraz program „nowych szans” mający zapobiec odchodzeniu ze szkoły młodzieży bez kwalifikacji Nowe technologie informacyjno-komunikacyjne i Internet w większości szkół Uznawanie doświadczenia zawodowego w postaci formalnie udokumentowanych kwalifikacji Przeciwdziałanie niepowodzeniom w nauce i zmniejszenie liczby studentów przerywających studia
22 Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracyCzym dla Ciebie jest praca? trud i wysiłek akt twórczy rozwój osobowości zaspokajanie potrzeb znaczenie społeczne
23 Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracyElastyczność i mobilność zawodowa 1. Elastyczność zawodowa pozwala na dostosowanie się do nowych wymagań na stanowisku pracy, do nowych rozwiązań a także przekwalifikowania się. Mobilność zawodowa zjawisko przemieszczania się pracowników i zmiany zawodów polega na bieżącym monitorowaniu zmian zachodzących na rynku pracy i uzyskiwaniu takich kompetencji, które są poszukiwane przez pracodawców. umiejętność dostosowania się pracowników do wymogów rynku pracy poprzez: - gotowość do zmian pracy, zawodu, - doskonalenie i poszerzanie swoich kwalifikacji zawodowych,
24 Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracyCechy współczesnego rynku pracy otwarty – zasada konkurencyjności wydajności pracy sprzyjający tworzeniu się rynku fachowców, akcentujący zapotrzebowanie na zawody techniczne wymagający aktywności pracowników i pracodawców wskazujący na znaczenie kompetencji ponadzawodowych, promujący elastyczność działania i myślenia zachęcający do rozwijania postawy interkulturowej umożliwiającej poruszanie się w środowisku międzynarodowym motywujący, wymagający mobilności, promujący całożyciowe uczenie się
25 Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracyCechy człowieka mobilnego zawodowo: umie wyrażać swoje oczekiwania potrafi przekładać swoje oczekiwania na działania potrafi formułować cele i dążyć do ich realizacji jest dokładny, skrupulatny, zorganizowany jest pozytywnie nastawiony do życia, do zmian ma świadomość swoich możliwości umie pracować w zespole umie analizować informacje łatwo nawiązuje kontakty jest otwarty na zmiany
26 Przekwalifikowanie nabycie dodatkowych bądź nowych kwalifikacji w ramach tej samej grupy zawodowej, np. pedagogiki: Przekwalifikowanie najczęściej związane jest ze zmianą zapotrzebowania na rynku pracy bądź dążeniem do udoskonalenia się w swojej dziedzinie. Zarządzanie zmianą
27 Planowanie ścieżki kariery zawodowejPrzemyślane planowanie własnej kariery zawodowej składa się z kilku etapów zawierających obie te grupy czynników: 1. Poznania siebie, czyli czynniki wewnętrzne. 2. Poznanie zawodów, rynku pracy, czyli czynniki zewnętrzne. 3. Konfrontacja tych dwóch grup czynników. 4. Właściwe zaplanowania kariery, czyli określenia drogi rozwoju zawodowego, w tym znalezienia ścieżek kształcenia prowadzących do wybranego zawodu lub grupy zawodów.
28 Planowanie ścieżki kariery zawodowejCzynniki wewnętrzne: zainteresowania umiejętności – kompetencje temperament system wartości stan zdrowia samoocena
29 Planowanie ścieżki kariery zawodowejNajbardziej pożądane na rynku pracy kompetencje miękkie: umiejętność strategicznego, analitycznego i kreatywnego myślenia dobra organizacja pracy własnej, chęcią i umiejętnością nabywania nowych kompetencji odpornością na stres umiejętność sprawnego komunikowania sięi prezentowania wiedzy wywieranie wpływu na inne osoby (w tym negocjowanie) nawiązywanie kontaktu i utrzymywania długoterminowych relacji skuteczne zarządzanie innymi osobami, w tym zarządzanie zespołem motywowania współpracowników oraz rozwijania ich potencjału.
30 Planowanie ścieżki kariery zawodowejCzynniki zewnętrzne - klasyfikacje zawodów: Opracowana przez Departament Pracy USA, zgodnie, z którą zawody dzielą się na trzy grupy (zawody dot. danych (informacji), zawody dotyczące ludzi, zawody dotyczące przedmiotów, (rzeczy). Klasyfikacja Johna L. Hollanda, której autor wyróżnia 6 typów środowisk zawodowych odpowiadających 6 typom osobowości. Zarówno do jednej, jak i do drugiej klasyfikacji istnieją narzędzia - testy, diagnozujące predyspozycje do wykonywania zawodu z danej grupy. Rodzima, polska „Klasyfikacja zawodów i specjalności". Struktura tej klasyfikacji systematyzuje ponad półtora tysiąca zawodów w grupy elementarne, a te z kolei w bardziej złożone grupy średnie duże i wielkie. Z klasyfikacją tą można się zapoznać na stronie:
31 Edukacja dla potrzeb współczesnego rynku pracyPrzyszłość na rynku pracy informatyka, telekomunikacja, Internet i technologie informacyjne biotechnologia i ochrona środowiska nowoczesne operacje finansowe oraz elektroniczna bankowość i handel elektroniczny ochrona zdrowia i opieka społeczna informacja, kultura popularna i przemysł rozrywkowy edukacja biznes – zarządzanie firmą, transport i logistyka budownictwo, nieruchomości oraz ochrona osób i mienia
32 Planowanie ścieżki kariery zawodowejWykształcenie jest jednak jednym z czynników najsilniej różnicujących grupy pracowników pod kątem wynagrodzenia. Wiązany z edukacją poziom wiedzy i umiejętności determinuje zakres obowiązków i odpowiedzialności, na podstawie których wyceniana jest praca. Zarówno fakt ukończenia kolejnych szczebli edukacji, jak i wybór określonego profilu kształcenia są dla pracodawców dowodem pozyskania pewnego zakresu kompetencji przez pracownika, co z kolei przekłada się na wycenę wartości jego pracy. Najwięcej zarabiają osoby posiadające dyplom uczelni wyższej. Mediana ich płac jest aż o 31% wyższa od mediany zarobków pracowników o wykształceniu niepełnym wyższym lub posiadających tytuł licencjata (na podst. OBW)
33 Dziękuję za uwagę Izabella Panuś Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych ul. Kopernika 36/ Warszawa tel faks