1 Kujawsko-Pomorskie w dwóch perspektywach Unii Europejskiej – Produkt Krajowy Brutto na 1 mieszkańca wg PPS (Parytetu Siły Nabywczej) jako % średniej dla EU28 w 2013 r. (źródło: Eurostat) Odsetek dzieci w wieku do 3 lat objętych opieką w żłobkach w województwach w 2014 r. (źródło: Dziedzinowe Bazy Wiedzy GUS) Odsetek ludności korzystającej z sieci wodociągowej w gminach województwa kujawsko-pomorskiego w 2014 r. (źródło: Strateg GUS) Kujawsko-Pomorskie w dwóch perspektywach Unii Europejskiej – wykorzystane możliwości i nowe szanse XII Posiedzenie KM RPO WK-P na lata Górzno, 1 września 2016 r.

2 Oceniając pozycję i znaczenie województwa kujawsko-pomorskiego w kraju należy uwzględnić, że pod względem liczby mieszkańców, stanowimy 5,4%, a pod względem zajmowanej powierzchni – 5,7% wartości krajowej. W obydwu przypadkach lokuje to kujawsko-pomorskie na 10 pozycji wśród 16 województw.

3 Zróżnicowanie województwa kujawsko-pomorskiego, jako wynik wcześniejszych podziałów administracyjnych oraz uwarunkowań historycznych

4 Oddziaływanie stolic sąsiednich województw na kujawsko-pomorskie

5 Wybrane wskaźniki społeczno–ekonomiczne obrazujące stan rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego w roku 2007 i 2014 u progu perspektyw UE

6 Wybrane wskaźniki 2007-2014 DEMOGRAFIA RYNEK PRACY EDUKACJA WSKAŹNIK 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 DEMOGRAFIA Ludność wg grup wieku i płci os. Udział ludności wg ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem: w wieku przedprodukcyjnym % 20,4 20,0 19,6 19,4 19,0 18,8 18,5 18,3 w wieku produkcyjnym 64,6 64,7 64,4 64,1 63,7 63,3 w wieku poprodukcyjnym 15,0 15,3 15,7 16,0 16,6 17,1 17,8 18,4 ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym 54,9 54,7 54,6 55,3 56,0 57,0 58,1 saldo migracji zagranicznych -908 -622 -82 -240 -328 -478 -1 026 -1 100 przyrost naturalny 1 487 3 226 2 670 2 143 1 308 328 -632 3 Gospodarstwa domowe wyposażone w komputer osobisty z dostępem do Internetu 33,6 43,1 53,7 58,6 59,5 59,2 64,5 70,2 RYNEK PRACY Stopa bezrobocia rejestrowanego 14,9 13,3 16,2 17,0 18,1 18,2 15,5 Współczynnik aktywności zawodowej w wieku 15 lat i więcej 51,6 52,4 54,8 54,3 54,2 56,3 55,8 wskaźnik zatrudnienia w wieku 15 lat i więcej 45,8 47,7 49,1 48,5 48,3 49,6 48,8 49,4 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym 9,2 8,2 10,0 10,3 11,1 11,3 9,6 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto zł 2 443,2 2 691,7 2 811,0 2 910,8 3 062,3 3 182,3 3 322,1 3 439,1 EDUKACJA Dzieci objęte wychowaniem przedszkolnym w wieku 3-5 lat 22 000 25 046 29 862 33 913 41 171 43 681 47 545 48 872 uczniowie szkół podstawowych ogółem w tys. 134,6 130,3 125,7 122,9 121,6 120,8 119,7 127,1 uczniowie w gimnazjach w tys. 83,4 79,5 75,9 72,2 68,8 65,5 62,9 60,9 zasadniczych zawodowych w tys. 16,9 17,2 16,1 13,9 14,1 liceach ogólnokształcących w tys. 36,0 34,0 31,5 29,9 28,6 27,8 26,9 26,3 technikach w tys. 32,8 33,2 33,3 32,4 31,8 30,9 30,2 liczba studentów na 1000 ludności 41,4 40,7 41,1 40,3 39,0 36,6 31,2

7 Wybrane wskaźniki 2007-2014 KULTURA. TURYSTYKA. SPORT2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 KULTURA. TURYSTYKA. SPORT widzowie w kinach, teatrach i odwiedzający w muzeach i galeriach w tys. os. 3101,90 3301,40 3472,50 3389,30 3426,80 3336,40 3389,60 3613,50 Stopień wykorzystania miejsc noclegowych % 45,80 47,20 45,70 39,90 40,50 41,70 42,50 Korzystający z noclegów na 1000 ludności 366,10 376,70 370,40 378,30 397,60 401,10 413,90 444,50 OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA Szpitale ogólne ob. 39 36 38 42 Łóżka w szpitalach ogólnychb na 10 tys. ludności szt. 42,30 44,90 43,70 43,00 45,30 46,10 47,30 Liczba ludności na: 1 przychodnię 3393 3379 3121 3128 2794 2777 2761 2697 1 aptekę ogólnodostępną i punkt apteczny 3415 3470 3549 3480 3160 3172 3156 3101 TRANSPORT. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE Linie kolejowe eksploatowane km 1308 1302 1301 1259 1258 1276 1195 1196 Udział linii kolejowych normalnotorowych zelektryfikowanychbd w długości ogółem 42,7 43,2 43,3 44,7 44,8 44,0 47,0 47,1 Drogi o twardej nawierzchni: wojewódzkie 1751,1 1752,8 1756,0 1757,3 1756,4 1712,5 1713,7 1712,1 powiatowe 6610,3 6607,8 6624,0 6648,1 6714,8 6666,8 6666,6 6747,4 gminne 4990,8 5181,0 5693,8 6167,5 6513,6 6975,9 7141,3 7299,2 Drogi publiczne o twardej nawierzchni na 100 km2 powierzchni ogólnej 80,1 81,3 84,2 87,0 89,6 91,7 92,9 94,4 Samochody osobowe zarejestrowane na 1000 ludności 355,2 410,4 426,8 441,1 461,4 477,6 495,0 510,3 Ruch pasażerów w portach lotniczych (przyloty i odloty) w tys. 157,7 282,1 294,7 278,2 279,3 339,7 343,3 288,6 Wypadki drogowe 2040 1912 1646 1490 1336 1318 1189 1044 Przestępstwa stwierdzone przez policję w zakończonych postęp. 61183 58966 58572 56164 59130 60745 53459 41571

8 Wybrane wskaźniki 2007-2014 MIESZKANIA. INFRASTRUKTURA KOMUNALNA2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 MIESZKANIA. INFRASTRUKTURA KOMUNALNA Zasoby mieszkaniowe w tys. szt. 678,6 686,1 692,7 703,8 709,7 715,3 721,2 726,6 Sieć rozdzielcza na 100 km2: wodociągowa km 115,8 118,3 119,9 121,2 123,2 125,5 126,5 127,9 kanalizacyjna 29,8 31,5 33,6 35,4 38,7 39,0 41,1 42,6 Ludność korzystająca z sieci wodociągowej w % ogółu ludności % 90,2 90,5 90,6 90,8 90,9 91,1 91,2 95,2 Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności 62,5 63,1 63,9 64,3 65,2 65,6 66,1 69,1 Ludność korzystająca z oczyszczalni ściekówb w % ogólnej liczby ludności 67,3 69,7 70,3 69,8 70,2 71,0 70,8 71,6 Odpady komunalne zebrane na 1 mieszkańca kg 249,5 247,8 253,2 245,3 250,1 245,6 245,9 261,0 Nakłady inwestycyjne (ceny bieżące) służące ochronie środowiska mln zł 303,4 336,9 525,8 495,4 514,2 462,8 384,6 663,7 ROLNICTWO powierzchnia użytków rolnych (stan w czerwcu) tys. ha 1055,5 1107,6 1087,5 1078,8 1051,7 1010,3 1052,3 1066,6 w tym w dobrej kulturze rolnej 98,6 99,3 99,1 99,2 98,5 99,0 99,5 Plony z 1 ha: zboża podstawowe (łącznie z mieszankami zbożowymi) dt 35,5 31,9 37,1 36,7 35,7 36,2 40,7 44,7 ziemniaki 226 183 202 232 235 243 272 buraki cukrowe 556 522 566 479 561 601 605 619 Produkcja na 1 ha użytków rolnych: żywca rzeźnego w przeliczeniu na mięso (łącznie z tłuszczami i podrobami) 317,0 275,6 276,2 299,6 289,7 321,0 321,2 360,2 mleka krowiego l 705,9 730,0 815,4 805,1 825,9 835,5 828,3 844,5 INWESTYCJE. ŚRODKI TRWAŁE. NAUKA I TECHNIKA Nakłady inwestycyjne (ceny bieżące) 8106,7 9954,0 11120,4 10627,1 11313,1 9567,4 9285,9 11102,0 na 1 mieszkańca zł 3925 4817 5375 5064 5392 4561 4434 5310 Wartość brutto środków trwałych (bieżące ceny ewidencyjne) 86709 93853 102238 108801 120927 126658 135753 142610 41967 45385 49412 51842 57629 60417 64874 68235 Nakłady na działalność badawczą i rozwojową (ceny bieżące) 109,5 129,4 346,8 204,2 187,3 304,4 228,9 255,6 relacja do PKB 0,20 0,22 0,56 0,31 0,27 0,42 x Udział przedsiębiorstw przemysłowych, które poniosły nakłady na działalność innowacyjną 27,9 32,2 31,2 30,4 28,0 26,5 27,2 28,4

9 Wybrane wskaźniki 2007-2014 PODMIOTY GOSPODARCZE FINANSE PUBLICZNE2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 PODMIOTY GOSPODARCZE Podmioty gospodarki narodoweja w rejestrze REGON ogółem: tys. 188,5 192,2 182,0 186,0 184,4 188,0 191,3 192,1 w tym do 9 osób pracujących 179,3 182,6 172,2 176,2 174,6 179,1 182,5 183,3 w tym spółki z udziałem kapitału zagranicznego szt. 1609 1617 1645 1695 1724 1762 1791 1815 FINANSE PUBLICZNE Budżety gmin: dochody na mieszkańca zł 2226,7 2487,8 2618,2 2798,0 2908,4 3067,1 3149,9 3360,0 wydatki na mieszkańca 2201,4 2493,6 2775,3 3076,5 3055,5 3061,6 3138,5 3436,5 różnica dochodu i wydatków na mieszkańca 25,2 -5,9 -157,1 -278,5 -147,1 5,4 11,4 -76,6 Budżety miast na prawach powiatu: 3193,0 3465,5 3386,2 3530,3 3807,5 4199,9 4500,3 4704,1 3225,0 3649,4 3616,2 3899,1 4343,3 4650,2 4666,6 4917,5 -32,0 -184,0 -230,0 -368,9 -535,9 -450,3 -166,4 -213,4 Budżety powiatów: 605,9 675,7 787,2 876,2 902,0 873,9 914,2 946,8 592,6 673,3 840,7 931,9 912,5 853,2 910,1 951,4 13,3 2,4 -53,5 -55,7 -10,6 20,7 4,1 -4,6 Budżet województwa: 257,3 302,8 460,2 391,5 351,1 362,2 360,9 403,4 287,6 310,1 471,1 405,4 369,4 365,2 354,5 399,3 -30,3 -7,3 -10,8 -13,9 -18,3 -3,0 6,5

10

11 Kujawsko-pomorskie w latach 2007 i 2014 - ludnośćWojewództwo Powierzchnia w km² (wg danych Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii) Ludność w 2014 roku ogółem lokata wzrost lub spadek w stosunku do 2007 r. w % na 1 km² w miastach w % ogółu ludności (wg faktycznego miejsca zamieszkania) POLSKA X 1,0 123 60,34 DOLNOŚLĄSKIE 19 947 5 146 69,28 KUJAWSKO-POMORSKIE 17 972 10 1,2 116 59,83 LUBELSKIE 25 122 8 -0,9 85 46,22 LUBUSKIE 13 988 15 73 63,09 ŁÓDZKIE 18 219 6 -2,0 137 63,23 MAŁOPOLSKIE 15 183 4 2,7 222 48,62 MAZOWIECKIE 35 558 1 2,8 150 64,25 OPOLSKIE 9 412 16 -3,5 106 52,02 PODKARPACKIE 17 846 9 1,5 119 41,35 PODLASKIE 20 187 14 -0,1 59 60,48 POMORSKIE 18 310 7 4,1 126 64,87 ŚLĄSKIE 12 333 2 -1,5 372 77,26 ŚWIĘTOKRZYSKIE 11 711 13 -1,0 108 44,64 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 24 173 12 60 59,16 WIELKOPOLSKIE 29 826 3 2,5 55,07 ZACHODNIOPOMORSKIE 22 892 11 1,4 75 68,65

12 wzrost lub spadek w % stosunku do 2007 r.Kujawsko-pomorskie w latach 2007 i ludność Województwo Ludność w wieku Przyrost naturalny Zgony niemowląt poniżej 25 lat 65 lat i więcej na 1000 osób lokata na 1000 urodzeń żywych w % ogółu ludności wzrost lub spadek w % stosunku do 2007 r. POLSKA 26,8 -13,4 15,3 13,4 0,0 x 4,2 DOLNOŚLĄSKIE 25,0 -14,4 15,5 14,7 -0,9 11 4,6 10 KUJAWSKO-POMORSKIE 27,5 -14,1 17,3 8 LUBELSKIE -15,1 15,9 10,6 -1,1 13 6 LUBUSKIE 27,0 -15,3 14,1 19,2 0,2 7 3,8 5 ŁÓDZKIE 25,2 -11,7 17,1 14,3 -2,8 16 4,4 MAŁOPOLSKIE 28,3 -12,6 14,9 10,8 1,4 3 3,2 2 MAZOWIECKIE 26,7 -9,6 15,8 8,7 0,7 4 3,7 OPOLSKIE 24,8 -16,8 12,7 -1,2 14 4,7 12 PODKARPACKIE 28,7 -15,2 14,5 11,1 5,0 15 PODLASKIE 27,2 -16,0 15,7 6,9 -0,7 4,5 9 POMORSKIE -12,5 2,0 1 3,3 ŚLĄSKIE -13,7 16,1 16,0 4,9 ŚWIĘTOKRZYSKIE 26,1 -15,0 16,6 11,8 -2,3 3,1 WARMIŃSKO-MAZURSKIE -16,4 14,2 0,6 4,8 WIELKOPOLSKIE 28,2 -12,7 18,1 1,7 4,3 ZACHODNIOPOMORSKIE 26,2 14,6 19,6 -0,4 5,3

13 Ludność wg ekonomicznych grup wiekowych w kujawsko-pomorskim 2007- 2014-8,2% -10,3% -2,1% -2,0% 18,8% 22,7%

14 Wskaźnik obciążenia ekonomicznego w województwiekujawsko-pomorskim w latach 2007 i –

15 Produkt Krajowy Brutto na 1 mieszkańca w 2013 r. (zmiana od 2007 rProdukt Krajowy Brutto na 1 mieszkańca w 2013 r. (zmiana od 2007 r. – Polska 38,2%) 31,2%

16 Zmiana stopy bezrobocia rejestrowanego w kujawsko-pomorskim 2007- 20144,8 p. proc. 3,8 p. proc. 3,5 p. proc.

17

18 Stopa bezrobocia rejestrowanego w województwie kujawsko-pomorskim 2011-2016 ( w %)styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2011 17,8 18,1 18,0 17,4 16,9 16,3 16,0 15,9 16,4 17,0 2012 17,9 17,1 16,7 16,6 16,8 17,3 2013 19,0 19,3 18,6 18,2 17,7 17,5 2014 18,8 18,3 15,8 15,7 15,3 15,4 15,5 2015 16,1 14,9 14,2 13,6 13,4 13,1 13,0 12,8 12,9 13,3 2016 13,9 14,0 12,7 12,2 12,0 - 5,3 p. proc. - 5,5 p. proc.

19 Ludność w wieku 15 lat i więcej w województwie kujawsko-pomorskim wg poziomu wykształcenia w roku 2007 i 2014 Struktura wykształcenia mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego, pomimo pozytywnych jej zmian, kwalifikuje województwo do grupy regionów charakteryzującej się ludnością o średnim poziomie wykształcenia. Osoby z wykształceniem wyższym w 2014 r. (wg BAEL) stanowiły 16,6% mieszkańców województwa (w kraju udział ten wyniósł 21,7%).

20 Województwo kujawsko-pomorskie w latach 2007,2012 i 2014 – studenci szkół wyższychStudenci szkół wyższych na 10 tys. ludności ogółem Studenci szkół wyższych na 10 tys. ludności w wieku lata 2007 2012 2014 Spadek w 2014 r. w stosunku do 2012 r. w % lokata POLSKA 504 435 382 -12,2 x 5 104 5 269 4 964 -5,8 DOLNOŚLĄSKIE 597 532 470 -11,7 6 6 102 6 832 6 525 -4,5 5 KUJAWSKO-POMORSKIE 414 366 312 -14,8 10 4 099 4 338 3 910 -9,9 11 LUBELSKIE 491 430 -11,2 4 4 737 4 909 4 643 -5,4 LUBUSKIE 340 208 176 -15,4 12 3 285 2 545 2 308 -9,3 ŁÓDZKIE 544 403 349 -13,4 8 5 965 5 220 4 759 -8,8 9 MAŁOPOLSKIE 631 605 545 2 6 262 6 903 6 696 -3,0 3 MAZOWIECKIE 671 589 530 -10,0 7 342 7 654 7 444 -2,7 OPOLSKIE 367 343 278 -19,0 14 3 645 4 117 3 677 -10,7 13 PODKARPACKIE 352 317 279 -12,0 7 3 352 3 462 3 243 -6,3 PODLASKIE 442 391 322 -17,6 4 222 4 387 3 854 -12,1 POMORSKIE 466 465 426 -8,4 1 4 655 5 531 5 486 -0,8 ŚLĄSKIE 425 344 294 -14,5 4 435 4 411 4 118 -6,6 ŚWIĘTOKRZYSKIE 401 302 239 -20,9 16 4 090 3 631 3 009 -17,1 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 411 307 246 -19,9 15 3 785 3 466 2 958 -14,7 WIELKOPOLSKIE 521 -11,5 5 130 5 187 4 967 -4,2 ZACHODNIOPOMORSKIE 467 363 308 -15,2 4 659 4 501 4 024 -10,6

21

22 Wykorzystane możliwości kujawsko-pomorskiego w perspektywie i nowe szanse dla województwa w perspektywie

23 Środki dla Kujawsko-Pomorskiego w ramach polityk wspólnotowychWspólna Polityka Rolna Wspólna Polityka Rybacka Polityka Spójności ok. 12 mld zł ok. 5,35 mld zł ok. 60 mln zł

24 Polityka spójności – środki z programów dla Województwa Kujawsko-PomorskiegoRPO POIŚ POIG POKL 4,1 mld zł 2,1 mld zł 1,2 mld zł 4,2 mld zł* Dane z KSI SIMIK na * Dane z KSI SIMK na

25 Wspólna Polityka Rolna Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-20134 524 mln zł UMWK-P ARMIR 623,9 mln zł 3,9 mld zł

26 Wspólna Polityka RybackaZrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich PO RYBY Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego został instytucją pośredniczącą dla czwartej osi priorytetowej programu – Oś Priorytetowa 4: Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa Łączna kwota podpisanych umów o dofinansowanie - 60,7 mln zł

27 Środki finansowe z 2007-2013 wydatkowane w woj. kujawsko-pomorskimNie dzielimy środków terytorialnie traktujemy region spójnie przedsiębiorcy nauka zdrowie samorządowcy Łączna pula środków UE z perspektywy ok. 17 mld zł Z Polityki Spójności na 1 mieszkańca województwa przypadło 5,5 tys. zł Ze Wspólnej Polityki Rolnej (bez dopłat bezpośrednich) na 1 mieszkańca województwa przypadło 2,5 tys. zł mieszkańcy kujawsko-pomorskiego organizacje pozarządowe kultura turystyka rolnicy

28

29 Podział środków polityki spójności w kraju na lata 2007-2013 PROGRAMY mld euro udział % Program Infrastruktura i Środowisko 28,34 41,72 16 Programów Regionalnych 17,28 25,44 Program Kapitał Ludzki 10,01 14,74 Program Innowacyjna Gospodarka 8,66 12,75 Program Rozwój Polski Wschodniej 2,39 3,52 Program Pomoc Techniczna 0,52 0,77 Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 0,73 1,07  RAZEM 67,93 100 w tym RPO WK-P ok. 996 mln €

30 Udział wykorzystanych środków w ramach całkowitej alokacjiWykorzystanie środków polityki spójności perspektywy w kujawsko-pomorskim (67,9 mld €) alokacja wykorzystanie w WK-P Udział wykorzystanych środków w ramach całkowitej alokacji mld € mld zł % POIŚ 28,3 113,2 4,1 3,62 POIG 8,7 34,8 1,2 3,45 POKL 10,0 40,0 2,1 5,25 RAZEM  47,0 188,0 7,4 3,94

31 Podział środków polityki spójności w kraju na lata 2014-2020Programy mld euro udział % Program Infrastruktura i Środowisko 27,41 34,89 16 Programów Regionalnych 31,3 39,84 Program Inteligentny Rozwój 8,61 10,96 Program Wiedza Edukacja Rozwój 4,69 5,97 Program Polska Cyfrowa 2,17 2,76 Program Polska Wschodnia 2 2,55 Program Pomoc Techniczna 0,7 0,89 Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 1,68 2,14 RAZEM 78,56 100,00 w tym RPO WK-P ok. 1,9 mld €

32 wykorzystanie na poziomie 4% jak w perspektywie 2007-2013Symulacja wykorzystania środków polityki spójności perspektywy w kujawsko-pomorskim (78,6 mld €) alokacja wykorzystanie na poziomie 4% jak w perspektywie mld euro mld zł Program Infrastruktura i Środowisko 27,4 109,6 Program Inteligentny Rozwój 8,6 34,4 Program Wiedza Edukacja Rozwój 4,7 18,8 Program Polska Cyfrowa 2,2 8,7 RAZEM 42,9 171,5 6,9

33

34 Kluczowy program dla województwa –RPO zarządzany przez władze regionalne(1,45%) (2,41%)

35 Celem głównym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w latach , było tworzenie warunków do poprawy konkurencyjności województwa oraz spójności społeczno- gospodarczej i przestrzennej jego obszaru, to jest stanowienie w nim warunków do dynamicznego rozwoju społeczno-gospodarczego, wzrostu potencjału i efektywności gospodarowania, kreowanie zdolności do skutecznej gospodarczej rywalizacji z otoczeniem, przy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju.

36 Cel strategiczny, prezentowany przez następujące cele szczegółowe, był realizowany poprzez ukierunkowane działania określone jako osie priorytetowe: - Zwiększenie atrakcyjności województwa kujawsko-pomorskiego - jako obszaru aktywności gospodarczej, lokalizacji inwestycji, jako obszaru atrakcyjnego dla zamieszkania i wypoczynku zarówno dla mieszkańców regionu jak i turystów; Zwiększenie konkurencyjności gospodarki regionu - cel ten zakładał wzrost przedsiębiorczości mieszkańców i poziomu innowacyjności przedsiębiorstw; - Poprawa poziomu i jakości życia mieszkańców - realizacja tego celu zakładała poprawę infrastruktury społecznej w aspekcie podniesienia jakości świadczonych usług, w szczególności szkolnictwa wyższego, specjalistycznych usług medycznych.

37 Wartość alokacji wg obszarów interwencji realizowanych w ramach RPO W-K (mln zł) - stan na r. 28,3% 26,2% 15,8% 10,4% 7,1% 6,3% 3,0% 2,8%

38 Przykładowe infrastrukturalne efekty wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata

39 Infrastruktura komunikacyjnaRozwój sieci komunikacji tramwajowej w Toruniu w latach 2,9-kilometrowy odcinek linii tramwajowej do miasteczka uniwersyteckiego. Wartość całego projektu to prawie 75 milionów złotych. Dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego to prawie 42 miliony złotych. Budowa Trasy Średnicowej Północnej w głównym szkieletowym układzie drogowym Torunia Na realizację I etapu inwestycji z RPO WK-P trafi 20 mln zł. dofinansowania, wartość inwestycji 39,2 mln zł. W II etapie dofinansowanie to 30 mln zł. Wartość inwestycji 111 mln zł.

40 Infrastruktura komunikacyjnaLinia tramwajowa do dworca głównego PKP w Bydgoszczy Otwarty w listopadzie 2012 roku 1,75-kilometrowy odcinek z ulicą Focha przez 70-metrowy wiszący most przez Brdę i dochodzi do ulicy Rycerskiej. Oprócz budowy torowiska projekt dotyczył też przebudowy ulic i chodników, budowy ścieżek rowerowych I instalacji nowoczesnego systemu informacji pasażerskiej. Wartość inwestycji to prawie 82 miliony złotych, wsparcie z RPO WK-P to 34,4 mln zł. Trasa Uniwersytecka w Bydgoszczy Przedsięwzięcie jest jednym z projektów kluczowych RPO WKP , dofinansowanie wyniosło 92,7mln zł. Całkowita wartość projektu to 218,4 mln zł

41 Infrastruktura komunikacyjnaModernizacja sieci tramwajowej Grudziądza W pierwszym etapie remont kapitalny przeszło 6 wysłużonych tramwajów. Kolejny objął modernizację i rozbudowę infrastruktury. Większość odcinków z jednym torem został rozbudowanych do dwutorowych. Modernizacji została też poddana towarzysząca linii tramwajowej infrastruktura. Dofinansowanie realizacji projektu z RPO WK-P to 37,5 mln zł, wartość projektu to ponad 66 mln zł. Rewitalizacja linii kolejowej nr 207 Toruń Wschodni –Malbork etap I obejmujący odcinek Chełmża – Grudziądz. Wartość dofinansowania z RPO WK-P na lata wyniosła 64,6 mln zł. Całkowita wartość realizowanej inwestycji to 96,9 mln zł.

42 Infrastruktura komunikacyjnaDrogi powiatowe W powiecie inowrocławskim przebudowano drogę powiatową nr 2558C Janikowo-Tupadły - wartość projektu wyniosła 14,1 mln zł, przy dofinansowaniu z RPO WK-P wynoszącym 5,9 mln zł. Drogi gminne Przebudowa drogi gminnej relacji Łasin – Szonowo Szlacheckie na odcinku 3,52 km. Wartość zrealizowanego projektu wyniosła 1,7 mln zł., dofinansowanie z RPO WK-P wyniosło 0,5 mln zł.

43 Infrastruktura komunalnaGospodarka wodno-ściekowa W ramach projektu „Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie aglomeracji Choceń” Zrealizowano zadanie o wartości 7,6 mln zł, przy dofinansowaniu z RPO WK-P w wysokości 4,6 mln zł. Oczyszczalnie ścieków Wartość projektu „Rozbudowa oczyszczalni ścieków w miejscowości Bysław wraz z wykonaniem sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w miejscowościach Zamrzenica i Minikowo wyb.” wyniosła 5,7 mln zł., przy dofinansowaniu z RPO WK-P w wysokości 3,5 mln zł.

44 Infrastruktura biznesuCentrum Nowoczesności „Młyn Wiedzy” W budynkach dawnych Młynów Toruńskich za 13,5 mln złotych wsparcia z RPO WK-P powstało Centrum Nowoczesności „Młyn Wiedzy”. Wartość projektu to 20,6 mln zł. Toruński Inkubator Technologiczny W kompleksie zabytkowych młynów w którym znajdzie się miejsce dla 200 młodych firm. Dofinansowanie na realizację tego projektu to prawie 9 mln zł. Międzynarodowe Centrum Spotkań Młodzieży w Toruniu Koszt budowy obiektu to prawie 20,3 miliony złotych zł. Wsparcie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego wyniosło 12,1 miliona złotych zł.

45 Infrastruktura biznesuUzbrojenie terenu Parku Przemysłowego w Paterku – Etap I Przedmiotem projektu jest przeprowadzenie kompleksowych prac budowlano-montażowych, w wyniku których nastąpi uzbrojenie terenów inwestycyjnych w Gminie Nakło nad Notecią. Wartość dofinansowania z RPO WK-P to 12,9 mln zł. Wartość projektu wynosi 16,4 mln zł. Regionalne Inkubatory Przedsiębiorczości Kujawsko-Pomorski Fundusz Pożyczkowy zaadoptuje na ten cel zabytkowe gmachy w Bydgoszczy oraz w Toruniu i Włocławku. Na realizację projektu otrzymał 7,9 miliona złotych wsparcia z RPO WK-P, przy wartości projektu wynoszącej 26,9 mln zł. Dotacje trafią na budowę w sumie 6 tego typu instytucji. Kolejny inkubator w Bydgoszczy wybudował Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny.

46 Infrastruktura edukacyjnaTablice interaktywne W ramach drugiej edycji przygotowanego wspólnie przez samorząd województwa i samorządy lokalne projektu do 539 placówek trafi w sumie 2127 takich urządzeń. W pierwszej edycji do klas pierwszych, drugich i trzecich szkół podstawowych w regionie trafiło w sumie 2346 zestawów tablic multimedialnych. W sumie, do szkół w regionie trafiły 4473 takie urządzenia. Był to największy tego typu projekt w Polsce. Astrobazy Kopernik 14 astrobaz wraz z ich specjalistycznym wyposażeniem, powstało dzięki wsparciu w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Koszt budowy i zakupu wyposażenia obserwatorium to 299 tys. zł. Całkowity koszt realizacji projektu to prawie 4,2 mln zł.

47 Infrastruktura naukowaBiblioteka Główna UKW w Bydgoszczy Na budowę nowej biblioteki uczelnia otrzymała wsparcie z RPO WK-P w wysokości 31,8 mln zł. Całkowita wartość projektu to 45,5 mln zł. Centrum Edukacji Kultury Fizycznej i Sportu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Na budowę centrum przeznaczono 21 milionów złotych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Na realizację II etapu inwestycji bydgoski uniwersytet otrzymał dodatkowo ponad 8 milionów złotych z RPO WK-P.

48 Infrastruktura naukowaBudowa Interdyscyplinarnego Centrum Nowoczesnych Technologii UMK w Toruniu Dofinansowanie z RPO WK-P wyniosło 49,7 mln zł. Całkowita wartość projektu wyniosła 71,5 mln zł. Budowa Collegium Humanisticum UMK w Toruniu Ze środków RPO WK-P dofinansowano budowę kwotą 40,2 mln zł. Projekt o wartości 74,9 mln zł.

49 Infrastruktura turystycznaUzdrowisko Inowrocław – rozwój funkcji uzdrowiskowej Rozbudowie i rewitalizacja Parku Solankowego oraz przebudowie kompleksu basenowo – hotelowego. Dofinansowanie z RPO WK-P to 22,7 mln zł, wartość projektu to kwota 36,0 mln zł. Grudziądzkie nabrzeże dla mieszkańców i turystów Wartość inwestycji to 30 mln zł. Dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego wyniosło ponad 10 mln zł.

50 Infrastruktura turystycznaMuzeum Archeologiczne w Biskupinie W ciągu ostatnich lat zostały zrealizowane inwestycje za łączną kwotę 4 milionów złotych ze środków RPO WK-P. Muzeum Archeologiczne w Biskupinie jest jednostką organizacyjną samorządu województwa. Bory Tucholskie – w labiryntach natury* Wzmocnienie pozycji regionu Borów Tucholskich na turystycznej mapie Polski poprzez rozwój infrastruktury turystycznej, projekt realizowany w partnerstwie. Wartość dofinansowania z RPO WK-P wynosi 11,8 mln zł. Całkowita wartość wszystkich zrealizowanych inwestycji wynosi 22,3 mln zł

51 Infrastruktura kultury40 lat bydgoskiej Akademii Muzycznej Urząd Marszałkowski przekazał 6,2 miliona złotych z RPO WK-P na budowę sal dydaktycznych i wyposażenie budynku akademii przy ulicy Gdańskiej. Gmach został przekazany uczelni w Projekt „Modernizacja obiektu Akademii Muzycznej w Bydgoszczy wraz z pierwszym wyposażeniem” został dofinansowany kwotą 5,2 miliona złotych. Kolejny milion złotych z RPO trafił na remont elewacji i sali koncertowej, dzięki czemu budynek odzyskał swój XIX- wieczny charakter. Zagospodarowanie terenu Jordanek na cele kulturalno-kongresowe Projekt zrealizowany przy wsparciu z RPO WK-P na lata kwotą 46,9 mln zł. całkowita wartość projektu wyniosła 224,8 mln zł.

52 Ochrona środowiska Instalacje solarne w ŁubianceProjekt „Podniesienie jakości środowiska naturalnego na terenie Gminy Łubianka, poprzez montaż i uruchomienie indywidualnych jednostek wytwórczych, wykorzystujących energię promieniowania słonecznego” na kwotę 8,3 mln zyskał dofinansowanie w RPO WK-P w wysokości 6,2 mln zł. Termomodernizacje w Sępólnie Krajeńskim Termomodernizacja Zespołu Szkół Nr 3, Centrum Kultury i Sztuki oraz Biblioteki Publicznej w Sępólnie Krajeńskim której całkowita wartość wyniosła 2,0 mln zł, z dofinansowaniem z RPO WK-P w wysokości 1,5 mln zł.

53 Rewitalizacja Obiekty zabytkowe„Utworzenie parku kulturowego Kalwaria Pakoska jako elementu dziedzictwa Kujaw i Pałuk”, projekt o całkowitej wartości 12,5 mln zł, z dofinansowanie w ramach RPO WK-P w wysokości 7,8 mln zł. Obiekty zabytkowe Projekt „Remontu budynku byłego kina "Kujawianka" obecnie Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji w Strzelnie” zrealizowany za1,3 mln zł, został dofinansowany z RPO WK-P kwotą 845 tys zł.

54 Rewitalizacja Bydgoski Węzeł Wodny Rewitalizacja bulwarów i nabrzeży,Polegająca na przebudowie i budowie umocnień nabrzeży, przebudowie oświetlenia, przebudowie ścieżek rowerowych i pieszych, budowie obiektów małej architektury, przebudowie układu komunikacyjnego i budowie przystanków tramwaju wodnego. Dofinasowanie z RPO WK-P to 11,5 mln zł. Całkowita wartość inwestycji to 21,8 mln zł. Centrum Kultury Browar B we Włocławku Urząd Marszałkowski przekazał na utworzenie centrum 25,5 miliona złotych z RPO WK-P na lata Łączna wartość projektu „Centrum Kultury Browar B – adaptacja do nowych funkcji społeczno –gospodarczych obiektów poprzemysłowych we Włocławku ul. Bechiego – Łęgska” wyniosła 34,3 mln zł.

55 Odnowa przestrzeni publicznejAmfiteatr w Mogilnie W projekcie „Odbudowa amfiteatru letniego w Parku Miejskim w Mogilnie” zrealizowano zadanie, którego łączny koszt wyniósł 1,7 mln zł, a dofinansowanie z RPO wyniosło 1,4 mln zł. Jezioro Czarownic w Nowem Projekt „Rewitalizacja Jeziora Czarownic w miejscowości Nowe którego łączna wartość wyniosła 1,2 mln zł, został dofinansowany kwotą 683 tys. zł z RPO WK-P

56 Infrastruktura sportowa i edukacyjnaMoje Boisko – Orlik (213 obiektów) Kompleksy boisk do piłki nożnej i boisk wielofunkcyjnych na terenie jednostek samorządowych województwa kujawsko-pomorskiego. Planowane inwestycje były niezbędne, aby poprawić sportową infrastrukturę edukacyjną w regionie. Wartość dofinansowania z RPO WK-P wyniosła 22,2 mln zł, a wartość projektów 73,7 mln zł. Remonty i adaptacje placówek edukacyjnych Projekt „Remont i adaptacja sal dydaktycznych do praktycznej nauki zawodów rolniczych w ZSAE w Karolewie” o wartości 633,3 tys. zł, został dofinansowany z RPO WK-P kwotą 538,3 tys. zł.

57 Infrastruktura sportowaBudowa krytej pływalni przy Zespole Szkół Mechanicznych w Radziejowie Wartość projektu zrealizowanego ze wsparciem w ramach RPO wyniosła 12,1 mln zł., dofinansowanie wyniosło 7,4 mln zł. Budowa hali sportowej i basenu w Rypinie* Przedmiotem projektu jest budowa kompleksu, składającego się z basenu sportowego rekreacyjnego oraz wielofunkcyjnej hali sportowej o łącznej powierzchni 6,4 tys. m2 i kubaturze ok. 42,2 tys. m3. Dofinansowanie z RPO WK-P wyniosło 16,0 mln zł. Całkowita wartość inwestycji wyniosła 26,5 mln zł.

58 Bezpieczeństwo Infrastruktura dla PSPProjekt „Budowa infrastruktury ratowniczej i szkoleniowej na wypadek powodzi oraz innych zagrożeń naturalnych i technologicznych – etap I i II” o łącznej wartości 32,2 mln zł, dofinansowanie z RPO WK-P wyniosło 16,0 mln zł. Wyposażenie jednostek OSP W czterech etapach projektu „Ludziom na ratunek zakup sprzętu specjalistycznego dla jednostek OSP w terenu województwa kujawsko-pomorskiego” z RPO WK-P trafiło dofinansowanie w wysokości 3,6 miliona złotych. Dofinansowanie pozwoliło między innymi na zakup motopomp, łodzi, narzędzi hydraulicznych, sprzętu łącznościowego i sani lodowych. Łączna wartość zrealizowanych projektów wyniosła 4,5 mln zł.

59 Wybrane wskaźniki realizacji RPO WK-P w latach – efekty programu -długość wybudowanych dróg - 84,72 km; -długość przebudowanych dróg - 673,68 km; -długość sieci kanalizacyjnej, wybudowanej/zmodernizowanej - 226,58 km; -długość sieci wodociągowej, wybudowanej/zmodernizowanej km; -długość wybudowanej sieci Internetu szerokopasmowego - 62,68 km; -liczba jednostek publicznych, które uzyskały możliwość dostępu do Internetu jednostek; -liczba zakupionych tablic interaktywnych szt.; -liczba projektów z zakresu edukacji - 64 projekty; -liczba projektów z zakresu zdrowia - 66 projekty; -liczba wspartych przedsiębiorstw przedsiębiorstw; -liczba projektów z zakresu B+RT realizowanych przez MŚP - 5 projektów (dodatkowo pośrednio w ramach Vouchera badawczego, projektu realizowanego przez Kujawsko-Pomorski Związek Pracodawców i Przedsiębiorców sfinansowano realizację 124 projektów B+R, w ramach projektu „Fundusz Badań i Wdrożeń”, realizowanego przez KPAI wsparto 21 przedsiębiorstw, realizujących projekty B+R, razem 145 projektów); -liczba projektów równoważących rozwój oraz poprawiających atrakcyjność miast projekty -powierzchnia zrewitalizowanych obszarów ha; -liczba bezpośrednio utworzonych nowych etatów(EPC): kobiety, mężczyźni” etatów;

60 Wybrane wskaźniki przewidziane do realizacji w ramach RPO WK-P na lata 2014-2020wzrost nakładów na działalność B+R w relacji do PKB – z 0,27 do 0,89%; liczba przedsiębiorstw współpracujących z ośrodkami badawczymi – do 1821 szt.; powierzchnia przygotowanych terenów inwestycyjnych – do 380 ha; wzrost udziału produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w produkcji energii elektrycznej ogółem – z 58,7 do 64,7%; szacowany roczny spadek emisji gazów cieplarnianych – ,16 tony równoważnika CO2/rok odsetek odpadów komunalnych zbieranych selektywnie – z 9,7 do 50% odsetek ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków – z 71 do 80,5% liczba zakupionych jednostek taboru pasażerskiego w publicznym transporcie zbiorowym komunikacji miejskiej – 61 szt.; całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych dróg – 184,6 km całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii kolejowych – 26,9 km liczba gospodarstw domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społ. – z 92,1 do 87,9 tys.

61 Wybrane wskaźniki przewidziane do realizacji w ramach RPO WK-P na lata 2014-2020liczba jednostek służb ratowniczych doposażonych w sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof – 200 szt.; ludność objęta ulepszonymi usługami zdrowotnymi – os.; Liczba miejsc w infrastrukturze przedszkolnej – do os.; Liczba miejsc w infrastrukturze kształcenia zawodowego – os.; liczba uczniów szkół i placówek kształcenia zawodowego uczestniczących w stażach i praktykach u pracodawcy – os.; Liczba dzieci objętych w ramach programu dodatkowymi zajęciami zwiększającymi ich szanse edukacyjne w edukacji przedszkolnej – os.; odsetek dzieci w wieku 3-4 lata objętych wychowaniem przedszkolnym – z 55 do 75%

62 Perspektywy programowania UE a opracowania analityczneW opracowaniu wykorzystano dane z zasobów statystyki publicznej krajowej (Banku Danych Lokalnych (BDL) GUS, systemu Strateg GUS oraz kompozycje mapowe z Atlasu Regionów GUS) oraz statystyki europejskiej (EUROSTAT). „Bilans otwarcia okresu programowania ”, przygotowanego przez Urząd Statystyczny w Bydgoszczy w 2008 r. na zlecenie Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

63 Dziękuję za uwagę. Sławomir Wesołowski Biuro AnalizWydział Analiz i Ewaluacji Departament Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu