1 Kurs walutowy w długim okresieFinanse międzynarodowe

2 Finanse międzynarodowe 120180-1165Plan wykładu Prawo jednej ceny Teoria parytetu siły nabywczej (PPP) Model monetarny oparty na PPP Rozwinięcie teorii PPP Finanse międzynarodowe

3 Finanse międzynarodowe 120180-1165Prawo jednej ceny Założenie: brak barier w handlu, brak kosztów transportu Cena identycznych dóbr w różnych krajach wyrażona w tej samej walucie powinna być równa Przykład: Jeżeli ER=1,5 USD/GBP PGBP=30 GBP PUSD=45 USD Finanse międzynarodowe

4 Finanse międzynarodowe 120180-1165Prawo jednej ceny PGBP>PUSD  import z USA cena spada w GB PUSD= ER USD/GBP*PGB Finanse międzynarodowe

5 Teoria parytetu siły nabywczej (PPP)(1)Siła nabywcza waluty odzwierciedla się w nominalnej cenie referencyjnego koszyka dóbr Finanse międzynarodowe

6 Teoria parytetu siły nabywczej (2)Kus walutowy wiążący dwie waluty odpowiada PPP jeśli za jednostkę jednej waluty można nabyć taki sam koszyk dóbr w kraju i za granicą Finanse międzynarodowe

7 Teoria parytetu siły nabywczej (3)Siłę nabywczą walut mierzy się za pomocą realnego kursu walutowego RER= NER* Pn/Pa NER*Pn/Pa=1 RER=1 Finanse międzynarodowe

8 Teoria parytetu siły nabywczej (4)Waluta przewartościowana gdy RER>1 oznacza to: NER* Pn>Pa Waluta niedowartościowana gdy RER<1 oznacza to: NER* Pn Arbitraż  Pn i NER spada (lub wzrasta) więc RER=1 Finanse międzynarodowe

9 Absolutna i względna wersja teorii PPPAbsolutna wersja PPP nie jest potwierdzona empirycznie RER nie równa się 1! Finanse międzynarodowe

10 Realny kurs PLN względem EURŹródło: R. Kelm, Model behawioralnego kursu równowagi złotego do euro, Bank i Kredyt 41 (2), NBP, Warszawa 2010. Finanse międzynarodowe

11 Absolutna i względna wersja teorii PPPWzględna wersja PPP: zmiany NER danej waluty są równe różnicy temp zmian cen w kraju i za granicą (NERt+1-NERt)/NERt=Πnt-Πat Finanse międzynarodowe

12 Różnice w poziomie inflacjiZgodnie z teorią PPP zmiany NER wynikają z różnych poziomów inflacji Πn=3% Πa=1%  waluta krajowa powinna się zdeprecjonować o 2% p.a. NERt+1/NERt=101/103=98% Finanse międzynarodowe

13 Empiryczna weryfikacja teorii PPPEmpiryczne poparcie jedynie w długim okresie PPP RER często używane do porównań stanu dobrobytu w krajach Problem- struktura konsumpcji Zależność od konstrukcji referencyjnego koszyka dóbr – istnieje wiele RER PPP Finanse międzynarodowe

14 Model monetarny oparty na PPP (1)Założenie: NER= Pn/Pa więc PPP spełnione Pn=Mn/L(in, Yn) Pa= Ma/L(ia, Ya) W długim okresie NER jest wyznaczane przez względną podaż pieniądza i względny popyt na pieniądz w kraju i za granicą Finanse międzynarodowe

15 Model monetarny oparty na PPP (2)Wzrost podaży pieniądza wzrost cen deprecjacja waluty Wzrost stóp procentowych  spadek popytu na pieniądz przy stałej podaży pieniądza  wzrost cen deprecjacja waluty Wzrost produkcji  wzrost popytu na pieniądz  spadek cen  aprecjacja waluty Finanse międzynarodowe

16 Model monetarny oparty na PPP (3)Sprzeczne wnioski?? Wpływ stóp procentowych na zmiany kursu walutowego jest zależny od powodu zmian stóp procentowych! W modelu założyliśmy, że stopa procentowa jest niezależna od podaży pieniądza- czy słusznie?? Finanse międzynarodowe

17 Model monetarny oparty na PPP(4)Stały wzrost podaży pieniądza  uporczywa inflacja Paradoks tłumaczy połączenie parytetu stóp procentowych i PPP Finanse międzynarodowe

18 Połączenie parytetu stóp procentowych i PPP (1)Πe=(Pe-P)/P (NERe-NER)/ NER= Πen- Πea (względna PPP) in= ia+ (NERe-NER)/NER (parytet stóp procentowych) Wniosek: in- ia = Πen- Πea Finanse międzynarodowe

19 Połączenie parytetu stóp procentowych i PPP (2)Jeśli ludzie oczekują spełnienia teorii PPP, różnica stóp procentowych miedzy dwoma krajami jest równa różnicy między oczekiwanymi poziomami inflacji w tych dwóch krajach Finanse międzynarodowe

20 Finanse międzynarodowe 120180-1165Efekt Fisher’a (1) in- ia = Πen- Πea Wzrost oczekiwanej inflacji (uporczywej inflacji) w danym kraju powoduje w długim okresie identyczny wzrost stóp procentowych papierów wartościowych denominowanych w walucie tego kraju Finanse międzynarodowe

21 Finanse międzynarodowe 120180-1165Efekt Fisher’a (2) Wzrost inflacji powoduje, iż stopy procentowe doganiają poziom inflacji Realna stopa zwrotu z aktywów denominowanych w walucie kraju, w którym występuje inflacja nie zmienia się Finanse międzynarodowe

22 Finanse międzynarodowe 120180-1165Efekt Fisher’a (3) Efekt działa tylko w długim okresie Wyjaśnia on paradoks deprecjacji waluty przy wzroście stóp procentowych W krótkim okresie sztywność cen powoduje, iż zmiany podaży pieniądza wpływają wyłącznie na poziom stóp procentowych a nie na ceny W długim okresie zmiany cen niwelują efekt wzrostu stóp procentowych w ujęciu realnym Finanse międzynarodowe

23 Czynniki zaburzające teorię PPPBariery w handlu Dobra niehandlowe Struktury rynkowe zaburzające konkurencję Różnice w strukturach konsumpcji i cenach Efekt Ballassy-Samuelsona Finanse międzynarodowe

24 Finanse międzynarodowe 120180-1165Bariery w handlu Koszty transportu Polityka handlowa Ograniczenia przepływu kapitału Finanse międzynarodowe

25 Finanse międzynarodowe 120180-1165Dobra niehandlowe Usługi Brak międzynarodowego powiązania cen Duży udział dóbr niehandlowych w PKB Finanse międzynarodowe

26 Finanse międzynarodowe 120180-1165Struktury rynkowe Segmentacja rynku Dyskryminacja cenowa Ceny dumpingowe Finanse międzynarodowe

27 Różnice w strukturach konsumpcjiRóżne sposoby mierzenia inflacji Przewaga dóbr krajowych w strukturze konsumpcji Różnice w strukturze konsumpcji wpływają na KW PPP Finanse międzynarodowe

28 Finanse międzynarodowe 120180-1165Big Mac index Finanse międzynarodowe

29 Efekt Balassy-Samuelson’aKraje cechujące się szybszym wzrostem wydajności pracy cechują się wyższym poziomem cen niż kraje o niższym wzroście wydajności pracy Różnice w wzroście wydajności w sektorze dóbr handlowych i niehandlowych Wzrost wydajności  wzrost płac w obu sektorach Finanse międzynarodowe

30 Efekt Balassy-Samuelson’aWyższa inflacja w sektorze dóbr niehandlowych Efekt- kraje o wyższym wzroście wydajności wyższy poziom cen  RER >1 Zwłaszcza- gospodarki doganiające Finanse międzynarodowe

31 Długookresowa równowaga na rynku walutowymMożna potraktować realny kurs walutowy jako czynnik kształtujący nominalny kurs walutowy NERe/NER=RERe/RER+(Πen - Πea ) Z parytetu stóp procentowych wynika: NERe/NER= in-ia Finanse międzynarodowe

32 Parytet stóp procentowych w długim okresieCzyli otrzymujemy: in-ia= (RERe-RER)/RER +(Πen - Πea ) Różnica w stopach procentowych jest równa oczekiwanej realnej deprecjacji kursu walutowego i oczekiwanych różnic w poziomach inflacji Finanse międzynarodowe

33 Parytet realnych stóp procentowychOczekiwane zmiany RER są równe oczekiwanym zmianom realnych stóp procentowych rien-riea=(RERe-RER)/RER Finanse międzynarodowe

34 Finanse międzynarodowe 120180-1165Literatura P. Krugman, M.Obstfeld, International economics: theory and policy. Part II, Pearson, Addison Wesley, Boston 2009 R. Kelm, Model behawioralnego kursu równowagi złotego do euro, Bank i Kredyt 41 (2), NBP, Warszawa 2010 M. Rubaszek, Economic convergence and the fundamental equilibrium exchange rate in Poland, Bank i Kredyt 40 (1), NBP, Warszawa 2009. M. Wagner, J. Hlouskova, What’s really the story with this Balassa-Samuelson Effect in the CEECs?, Diskussionschriften, Universität Bern, 2004 Finanse międzynarodowe