Śladami Tomka Wilmowskiego

1 Śladami Tomka Wilmowskiego ...
Author: Tadeusz Matusiak
0 downloads 3 Views

1 Śladami Tomka Wilmowskiego

2 Warszawa w 1902 roku

3 W Warszawie w 1902 roku rządził Mikołaj II Romanow Cesarz i Samodzierżca Wszechrusi, Król Polski, Wielki Książę Finlandii. Polską rządził w latach Pełny tytuł Mikołaja II jako Cesarza, opisany jest w 59. Artykule Konstytucji z 1906: "Z Bożej Łaski, My Mikołaj, Cesarz i Samodzierżca Wszechrosyjski, Moskiewski, Kijowski, Włodzimierski, Nowogrodzki; Car Kazański, Car Astrachański, Car Polski, Car Syberyjski, Car Chersonezu Taurydzkiego, Pan Pskowski, i Wielki Książę Smoleński, Litewski, Wołyński, Podolski i Fiński; Książę Estoński, Inflancki, Kurlandzki i Semigalski, Żmudzki, Białostocki, Karelski, Twerski, Jugorski, Permski, Wiacki, Bołgarski i innych; Suweren i Wielki Książę Niżnonowogrodzki, Czernihowski, Riazański, Połocki, Rostowski, Jarosławski, Biełozierski, Udorski, Obdorski, Kondyjski, Witebski, Mścisławski, Zdobywca Całej Północy, Suweren i Pan Iberyjski, Kartlijski, ziem Kabardyńskich i prowincji Armeńskich: dziedziczny Suweren i Zdobywca Czerkieskich i Górskich Książąt i innych; Suweren Turkiestański, Dziedzic Norweski, Książę Szlezwiku-Holsztyna, Sztormarn, Ditmarschen i Oldenburga, i tak dalej, i tak dalej, i tak dalej."

4 Wiedeń Stolica i największe miasto w Austrii. Znajduje się w północno-wschodniej części kraju, nad Dunajem. Jest miastem statutarnym, tworząc jednocześnie odrębny kraj związkowy.

5 Triest W latach wolne cesarskie miasto Triest było jednym z krajów koronnych Cesarstwa Austrii . Triest leży u północnych wybrzeży Adriatyku, nad Zatoką Triesteńską, która stanowi najbardziej na północ wysuniętą część basenu Morza Śródziemnego. Miasto położone jest u północno-wschodnich granic Włoch, tuż przy granicy ze Słowenią. Zajmuje amfiteatralnie opadającą ku morzu krawędź płaskowyżu Kras zamykając północną krawędź wybrzeża Dalmacji. Najwyższy punkt tego płaskowyżu przy granicy z miastem sięga 458 metrów n.p.m. Klimat Triestu jest stosunkowo ciepły - jest to najbardziej na północ wysunięte miejsce na ziemi o klimacie śródziemnomorskim. Średnia temperatura stycznia wynosi ok. 6°C, a lipca 24°C. Lata są długie, suche i upalne, natomiast zimy łagodne i deszczowe. Charakterystyczny dla regionu jest rodzaj wiatru katabatycznego zwanego bora, który zimą przynosi chłodne i suche powietrze znad Gór Dynarskich.

6 Port Said Miasto egipskie (populacja ok. 500 tys.) leżące na północnym wschodzie tego kraju, nad Morzem Śródziemnym, w pobliżu Kanału Sueskiego. Zostało założone w 1859 r. w związku z rozbudową tego kanału. Nazwane na cześć Said Paszy, wicekróla Egiptu. Podstawą gospodarki Port Saidu jest rybołówstwo i przemysł spożywczo-tytoniowy oraz chemiczny. Port miejski odgrywa dużą rolę w eksporcie (np. bawełny i ryżu)z Egiptu, jak również w żegludze śródziemnomorskiej (jako port przystankowy). Duże dochody przynosi również strefa wolnocłowa, jaką jest port, jak i lokalne ośrodki wypoczynkowe. Port Said jest strefą przemysłową

7 Statek „ALIGATOR”- statek parowy napędzany tłokową maszyną parową lub turbiną parową.

8 Słoń cejloński na statku

9 Tygrys bengalski na statkuNajliczniejszy podgatunek tygrysa azjatyckiego, ssaka z rodziny kotowatych. Trzecim tak dużym kotem był żyjący jeszcze w latach 60. XX wieku tygrys kaspijski. Wszystkie trzy wymienione tygrysy zaliczane są do największych kotowatych jakie kiedykolwiek istniały. Tygrys bengalski jest narodowym zwierzęciem Bangladeszu. Ubarwienie pomarańczowo-brązowe z czarnymi pręgami. Występuje również w odmianie bez pręg, albinotycznej (biały) i melanistycznej (czarny). Dojrzały samiec osiąga przeważnie długość do 290 cm (razem z ogonem długim na ok. 1 m) przy przeciętnej masie ciała 220–230 kg (podobną wielkość i masę ma lew). Samice są mniejsze – osiągają do 250 cm długości i przeciętnie ok. 140 kg masy ciała. Największy odnotowany w literaturze osobnik nazwany Bachelor of Powalgarh, zastrzelony w roku w Kumaon (północne Indie) mierzył mm długości. Najcięższy osobnik ważył 258,2 kg. Samce zajmują terytoria o powierzchni od 30–105 km², a samice od 10–39 km². Ze względu na zmniejszające się powierzchnie siedlisk dostępnych dla tak dużych drapieżników w Indiach obserwowane jest największe ich zagęszczenie. Spotykane są nawet grupy wzajemnie tolerujących się osobników – tygrysy są samotnikami o wysoko rozwiniętej agresji terytorialnej.

10 Australia Państwo położone na półkuli południowej, obejmujące najmniejszy kontynent świata - Australię, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejsze wyspy na Oceanie Indyjskim i Spokojnym. To jedyny kraj na świecie, który obejmuje cały kontynent. Siłą rzeczy nie posiada granic lądowych z żadnym państwem. Jest szóstym pod względem powierzchni i pięćdziesiątym drugim pod względem liczby ludności państwem świata.

11 Plemiona australijskiePlemiona australijskie dzielą się na klany, a każdy z nich przybiera nazwę od rodzaju swego zajęcia. Na przykład krajowcy trudniący się polowaniem na kangury przybierają nazwę ludzi-kangurów, łowcy emu nazywani są ludźmi-emu, inni znów znani są jako ludzie-woda. Kangur, emu, czy też woda stają się wtedy ich symbolami i totemami. Krajowcy należący do danej grupy totemicznej starają się o powiększenie, trwałość i używanie rzeczy bądź też zwierzęcia, którego imię noszą. Tak więc plemię człowieka kangura zaopatruje w kangurze mięso i skóry plemiona człowieka-emu, człowieka-wody i inne, a w zamian otrzymuje od nich jaja emu, wodę i tak dalej

12 Kangury Kangur – rodzaj torbaczy z rodziny kangurowatych. Są endemitami australijskiej krainy zoogeograficznej. Kangur szary-duży torbacz z rodziny kangurowatych. Dorosłe samce osiągają wysokość w pozycji stojącej około dwóch metrów i wagę 65 kg. Zamieszkuje suche zarośla i lasy. Odżywia się głównie trawą i innymi roślinami zielnymi. Ciąża trwa zaledwie 36 dni, a młode pozostają w torbie przez 9 miesięcy. Żyje w dużych grupach, w których przeważają samice i młode. Wciąż jeszcze bardzo liczny w Australii, lecz rzadko eksponowany w europejskich kolekcjach. Chroniony od 1983 roku. Zezwolenia na eksport dopuszczalne jest tylko w stanach Australii Południowej i Nowej Południowej Walii. W 1978 roku gatunek liczył osobników. Masa: samiec: 53 kg. samica: 27,5 kg. Długość ciała: od 95 cm do 220 cm. Ubarwienie: Pokryty sierścią szarobrązową.

13 Struś Emu-podrodzina ptaków z rodziny kazuarowatych. Podrodzina obejmuje ptaki lądowe, nielotne i szybko biegające, zamieszkujące całą Australię. Długość ciała cm, masa ciała kg. Ptaki te charakteryzują się redukcją skrzydła, lotek i sterówek. Ich pióra przypominają sierść. Odżywiają się trawą, nasionami, owocami i owadami. Obok strusi, emu są największymi żyjącymi obecnie ptakami

14 Dingo australijskie Dingo australijski- podobny do psa domowego, , różni się jednak od niego wieloma istotnymi cechami, m.in. ma inną budowę czaszki i nie umie szczekać. Przedstawiciel rodziny psowatych, zamieszkuje Australię, Nową Gwineę, a ostatnio stwierdzono, że najprawdopodobniej należą do tego podgatunku również dzikie psy z obszaru Azji Południowo-Wschodniej i Filipin. Na podstawie badań genetycznych stwierdzono, że przodek dingo dotarł na kontynent prawdopodobnie przed 3,5 tys lat wraz z jedną z późniejszych fal osadniczych z Azji Południowo- Wschodniej. Dingo pierwotnie były udomowionymi towarzyszami człowieka, jednak w Australii wtórnie zdziczały. Znakomicie przystosowany do warunków środowiska; ani australijska, ani azjatycka populacja dingo nie wykazuje tendencji spadkowych. Żywi się królikami, małymi torbaczami, kangurami i zwierzętami domowymi.

15 Burza piaskowa Burza piaskowa (burza pyłowo- piaskowa) to zjawisko atmosferyczne wywołane przez silne wiatry związane z wtargnięciem chłodnego powietrza polarnego na ciepłe obszary pustynne i półpustynne, lub przez feny napotykające na swojej drodze luźny materiał skalny, zwietrzelinę, piasek i pył. Burza piaskowa powstaje zazwyczaj wskutek konwekcji powietrza. Promienie Słońca rozgrzewają piasek, co powoduje podgrzanie mas powietrza znajdującego się bezpośrednio nad nim, co z kolei powoduje wzniesienie się gorącego powietrza, a ruch powietrza powoduje zmianę ciśnienia i powstanie silnego wiatru.

16 Skrob Skrob-formacja roślinna, odmiana buszu, charakterystyczna dla Australii. Tworzą ją wiecznie zielone, twardolistne zarośla, składające się głównie z krzewiastych gatunków eukaliptusów i akacji. Wyróżnia się 3 jego rodzaje: brigalow, malee i mulga

17 Kolczatka Kolczatka-zwierzę o krępej budowie, prawie kulistej. W zależności od miejsca występowania samce i samice mogą różnić się wielkością. Bardzo długi ryjek (o kostnej podstawie) zakończony jest małym otworem gębowym. Język bardzo długi (do 18 cm), pokryty lepką śliną, do której przylepiają się owady. Zdobycz miażdżona jest między rogowymi naroślami w jamie ustnej. Łapy silne, przystosowane do kopania, u samców na tylnych kończynach ostrogi do obrony. Ubarwienie czarne z jasnymi, grubymi kolcami rozłożonymi równomiernie na całej powierzchni grzbietowej, zaś od strony brzucha ma sierść. Długość ciała bez ogona 30–45 cm, ogon szczątkowy o długości 9 cm, masa ciała 2–7 kg. Kolczatki zamieszkują wiele rodzajów siedlisk: otwarte lasy, sawanny, tereny rolnicze, obszary pustynne i półpustynne, tereny przybrzeżne i górskie.

18 Koala Koala australijski-gatunek torbacza z rodziny koalowatych, nadrzewne zwierzę roślinożerne, zamieszkujące wschodnią Australię. Koala schodzi na ziemię tylko po to, by przejść na kolejne drzewo. Żyje samotnie lub w niewielkich grupach złożonych z samca i kilku samic. Koala australijski występuje wzdłuż wybrzeża Queensland, Nowej Południowej Walii oraz Wiktorii. Większość swego życia spędza na najwyższych gałęziach drzew eukaliptusowych. Jest zwierzęciem aktywnym nocą. wymiary: 60–85 cm masa ciała: 8–15 kg okres godowy grudzień-marzec (na półkuli południowej jest wówczas lato)

19 Góra Kościuszki Góra Kościuszki- najwyższy szczyt w Australii (2228 m n.p.m.), niekiedy podawany jako najwyższy szczyt Australii i Oceanii, choć w klasyfikacji tej części świata jest dopiero na 11 miejscu. Jest położona w Górach Śnieżnych w paśmie Alp Australijskich. Została odkryta i zdobyta 12 marca roku przez polskiego podróżnika i odkrywcę Pawła Edmunda Strzeleckiego i nazwana przez niego dla uczczenia pamięci gen. Tadeusza Kościuszki. Położona jest w Nowej Południowej Walii, w Parku Narodowym Kościuszki. Nadana przez Strzeleckiego nazwa przyjęła wkrótce angielską formę "Mount Kosciusko". Dopiero w Komisja Nazw Geograficznych Nowej Południowej Walii podjęła próbę przywrócenia oryginalnej polskiej pisowni. Jednak proponowany przez nią zapis "Mount Kościuszko" nie przyjął się, gdyż Australijczycy nie są przyzwyczajeni do używania jakichkolwiek znaków diakrytycznych, nie ma ich też na klawiaturach komputerowych. Ostatecznie przyjęto kompromisowe rozwiązanie, z zapisem zbliżonym do polskiej pisowni – "Mount Kosciuszko". Australijska wymowa nazwy odbiega znacznie od jej wymowy w języku polskim– w przybliżeniu brzmi "kozyjosko". Ponieważ Góra Kościuszki okazała się niższa od sąsiedniej Mount Townsend, w końcu XIX w. zamieniono ich nazwy

20 Dziobak Dziobak australijski-prowadzący częściowo wodny tryb życia endemiczny dla wschodnich stanów Australii (w tym Tasmanii) gatunek ssaka z grupy stekowców, jedynych członków tej gromady składających jaja. Jest ostatnim istniejącym do dziś przedstawicielem swego rodzaju i rodziny, choć znaleziono skamieniałości licznych przedstawicieli tych taksonów. Ma wiele nietypowych jak na ssaka cech: składa jaja, wydziela jad i ma dziób. Ujrzawszy go po raz pierwszy, europejscy przyrodnicy byli bardzo zdezorientowani, niektórzy sądzili nawet, że mają do czynienia z dobrze spreparowanym oszustwem. Należy do kilku jadowitych ssaków. Samiec posiada na tylnych łapach ostrogi wydzielające jad zdolny wywołać silny ból u człowieka. Unikatowe cechy dziobaka czynią go ważnym obiektem badań biologii ewolucyjnej i czynią zeń ikonę Australii. Wybierano go jako maskotkę imprez narodowych, przedstawia go też rewers australijskiej dwudziestocentówki. Stanowi także zwierzęcy symbol Nowej Południowej Walii.

21 Koniec