1 Logistyka dystrybucji część IProf. dr hab. inż. Tomasz NOWAKOWSKI, prof. nadzw. Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Logistyki i Systemów Transportowych Budynek B8, pok. 33
2 Logistyka dystrybucji
3 Definicja dystrybucji – droga produktu od producenta do użytkownikaLogistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucji Definicja dystrybucji – droga produktu od producenta do użytkownika Realizacja celów przedsiębiorstw produkcyjnych, produkcyjno-handlowych czy handlowych wymaga, aby produkt przeznaczony na sprzedaż dotarł do punktu sprzedaży detalicznej i został zaoferowany konsumentowi we właściwej ilości i jakości, we właściwym miejscu, we właściwym czasie i po akceptowalnych kosztach.
4 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiDYSTRYTRYBUCJA działalność zorientowana na osiąganie zysku, obejmująca planowanie, organizację i kontrolę sposobu rozmieszczania gotowych produktów na rynku i zaoferowanie ich do sprzedaży z pozycji producenta: kształtowanie łańcuchów logistycznych mających zaopatrzyć użytkownika w wytworzone produkty
5 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiLogistykę dystrybucji można zdefiniować jako system, który: opiera się na zintegrowanej koncepcji planowania, zarządzania i sterowania strukturą przepływów materiałowych oraz sprzężonych z nimi informacji ze sfery produkcji do nabywców (konsumentów) zapewnia gotowość i zdolność obsługi rynku zbytu wg przyjętych zasad technicznych i ekonomicznych
6 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiGłówny cel: dostawa finalnemu odbiorcy właściwego produktu, we właściwym miejscu i czasie, a także we właściwej ilości i jakości, przy minimalizacji procesów logistycznych (bardzo duże znaczenie standardu obsługi klienta) Zadania: analizy rynkowe (pozycja przedsiębiorstwa, strategia polityki cenowej, poziom konkurencyjności) kształtowanie fizycznych procesów dystrybucji projektowanie kanału dystrybucji (liczba i rodzaj pośredników, przestrzenne rozmieszczenie punktów dystrybucji, system transportowy) prognozowanie popytu na produkt wybór środków transportu optymalizacja tras dostaw optymalizacja zapasów wyrobów gotowych (zapasy dystrybucyjne) wymiana informacji
7 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiPowiązania występujące w przedsiębiorstwie pomiędzy logistyką, logistyką dystrybucji i gospodarką materiałową:
8 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiG. Zwrot opakowań i produktów A. Składanie zamówienia Przyjmowanie zamówienia B. Obsługa wewnętrzna zamówienia C. Przygotowanie produktów do wysyłki D. Dostawa do klienta E. Przekazanie, odbiór i kontrola dostawy F. Potwierdzenie i rozliczenie odbioru Klient Producent
9 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiIstota logistyki dystrybucji jest integralnie związana z takimi pojęciami jak: obsługa nabywców (usługi transportowe, usługi sprzedażne w hurcie i detalu, usługi konsultingowe), magazynowanie (wyrównywanie struktur czasowych i ilościowych w przepływach materiałowych), gospodarka magazynowa (kształtowanie wielkości poziomu zapasów) spedycja (organizowanie przewozów we współdziałaniu ze wszystkimi gałęziami transportu).
10 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiDystrybucję można również sklasyfikować w dwóch podstawowych ujęciach: logistycznym i marketingowym.
11 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiNajważniejszymi elementami w sferze logistyki dystrybucji są obecnie: Automatyczna identyfikacja materiałów (AI) Elektroniczna wymiana informacji o przepływach materiałów (electronic data interchange EDI) Komputerowo zintegrowane techniki zapewniające realizację bezkolizyjnych usług magazynowo - spedycyjnych
12 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiEDI SUPERMARKET MAGAZYN TRANSPORT EDI PRODUKCJA EDI EDI Logistyczne centra zarządzania TRANSFER KAPITAŁU BANK
13 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucji
14 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiPodstawowymi obszarami zadaniowymi dystrybucji fizycznej są: obsługa klienta i zamówień, transport produktów, użytkowanie magazynów, utrzymywanie zapasów. W każdym z nich są wykonywane czynności i ponoszone koszty, których identyfikacja stanowi podstawową przesłankę racjonalizacji kosztu całkowitego dystrybucji fizycznej.
15 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiLogistyczna obsługa klienta postrzegana jest przede wszystkim jako : określone działania – są to wszystkie czynności, które przyczyniają się do realizacji zamówienia i dostarczenia właściwych produktów do klienta, zaspakajając ich potrzeby pod względem: czasu niezawodności komunikacji wygody pomiar wykonania działań – są to określone, regularnie stosowane w przedsiębiorstwie mierniki, które wyznaczają poziom wykonania podstawowych czynności. Do mierników tych zaliczamy: dostępność , zdolność, jakość, filozofia - jest to podnoszenie obsługi klienta do rangi zobowiązania, za które odpowiedzialna jest cała firma.
16 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiTransport obejmuje czynności niezbędne do fizycznego przemieszczania produktów w przestrzeni, tj. z miejsca wysyłki do miejsca odbioru. Do najważniejszych decyzji dotyczących sposobu przemieszczania towarów należą: wybór gałęzi transportu, w tym środka transportu, podjęcie decyzji - transport własny czy obcy, wybór przewoźnika.
17 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiSkładowanie stanowi ważną pozycję w całym pakiecie usług dystrybucyjnych. Najważniejsze decyzje związane z tym procesem dotyczą: ustalenia zakresu korzystania z magazynów własnych i wynajmowanych, określenia liczby szczebli magazynowania, lokalizacji magazynów. W kanale dystrybucji fizycznej można wyróżnić: magazyny producenta (zakładowe, centralne — grupujące wyroby ze wszystkich zakładów produkcyjnych, regionalne, wysyłkowe), magazyny hurtowe (centralne, regionalne, lokalne), magazyny detaliczne (zasobowe, rozdzielcze), magazyny publiczne (centra usług logistycznych, regionalne centra dystrybucji, magazyny przedsiębiorstw świadczących usługi przechowywania produktów i in.).
18 Logistyka dystrybucji Istota i zakres logistyki dystrybucjiZapas oznacza stan fizycznego nagromadzenia produktów w celu zachowania ciągłości sprzedaży i umożliwienia nabywcy swobody wyboru. Potrzeba gromadzenia zapasów wynika z: trudności pełnej synchronizacji w czasie popytu i podaży określonych produktów, sezonowości i specjalizacji produkcji, cykliczności dostaw, dążenia do zapewnienia nabywcom pożądanego poziomu usług, dostępu do produktów w dogodnym dla nich miejscu i czasie.
19 Logistyka dystrybucji Zadania obszaru logistyki dystrybucjiPodstawowe zadania w obszarze logistyki dystrybucji Zarządzanie dystrybucją Sterowanie zapasami wyrobów gotowych Prognozowanie popytu Ocena podsystemu dystrybucji organizacja procesów realizacji zamówienia klienta struktura i kanały dystrybucji lokalizacja miejsca produkcji/magazynu logistyczne koncepcje zarządzania w sferze dystrybucji LOK wybór przewoźnika wybór formy transportu optymalizacja tras dostaw Opisując podsystem zaopatrzenia, nie sposób pominąć zadań, które realizowane są w jego obrębie.
20 Struktura systemu dystrybucji
21 Logistyka dystrybucji Struktura dystrybucji
22 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucjiKanałem dystrybucji jest jedna albo więcej firm lub osób uczestniczących w przepływie towarów i usług od producenta do końcowego użytkownika lub konsumenta.
23 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucjiAby kanał dystrybucji można było nazwać systemem, musi on spełniać 5 kryteriów: Musi istnieć zespół współpracujących ze sobą instytucji; Musi istnieć cel, który wykracza poza cele indywidualne członków realizujących różne działania w kanale; Kanał musi obejmować sekwencje czynności; zamówienia płyną do dostawcy, produkty zaś w kierunku rynku; W kanale musi zachodzić kilka różnych typów przepływów równocześnie Musi wystąpić efekt synergiczny (1+1=3) dzięki koordynacji indywidualnych decyzji poszczególnych członków kanału.
24 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucjiFirmy przetwórstwa żywności Niezależni dystrybutorzy Oddziały (filie) firmy Zakłady w pobliżu klienta Subdystrybutorzy Odbiorcy końcowi
25 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucjiKanał konwencjonalny Producent Hurtownik Detalista Konsument Projektowanie wykonania Tworzenie marki Ustalanie cen Promocja Sprzedaż Zakup Utrzymanie zapasu Ekspozycja Dostawa Finalizowanie FUNKCJE:
26 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucjiSystem marketingu (VMS) PRODUCENT DETALISTA HURTOWNIK KONSUMENT Zakup Ekspozycja Sprzedaż Dostawa Finalizowanie FUNKCJE: Projektowanie wykonania Tworzenie marki Ustalanie cen Promocja
27 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucjiFunkcje dystrybucji realizowane przez producenta za pośrednictwem własnego systemu dystrybucji.
28 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucjiFunkcje dystrybucji realizowane przez pośredników włączonych do systemu dystrybucji.
29 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucji
30 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucji
31 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucjiKryteria klasyfikacji Typy kanałów Rodzaj uczestników Bezpośrednie Pośrednie Liczba szczebli pośrednich Krótkie Długie Liczba pośredników na tym samym szczeblu Wąskie Szerokie Rodzaj przepływających strumieni Transakcyjne Rzeczowe Stopień integracji uczestników kanału Konwencjonalne Zintegrowane pionowo: - Administrowane - Kontraktowe - Korporacyjne Znaczenie dla producenta Podstawowe Pomocnicze
32 Logistyka dystrybucji Struktura kanałów dystrybucji
33 Strategie zarządzania łańcuchem dostaw
34 Logistyka dystrybucji Strategie zarządzania łańcuchem dostawEfektem logistycznie zorientowanych strategii i taktyk są takie metody jak: efektywna obsługa klienta (ECR), ciągłe uzupełnianie zapasów (continuous replenishment, CR), zarządzanie zapasami przez dostawcę/ sprzedawcę (vendor-managed inventories, VMI), dostawa bezpośrednio do sklepu (direct store delivery, DSD), zarządzanie łańcuchem dostaw (supply chain management, SCM), i inne.
35 ECR powstało na początku lat 90-tych XX wieku w USA - ECR to:Logistyka dystrybucji Strategia ECR ECR powstało na początku lat 90-tych XX wieku w USA - ECR to: Kooperacja zamiast konfrontacji Partnerstwo oraz zorientowanie na klienta Maksymalizacja wartości dostarczanych konsumentom Efektywność informacji Usprawnienie przepływu informacji Ujednolicenie pomiaru efektywności świadczonych usług
36 Logistyka dystrybucji Strategia ECRStrategia ECR (efektywna obsługa klienta) jest ukierunkowana na zwiększanie efektywności łańcucha dostaw, a głównym celem jest szybkie reagowanie na potrzeby konsumenta.
37 Logistyka dystrybucji Strategia ECRKoncepcja ECR opiera się na trzech głównych elementach: zapewnienie wymaganego poziomu obsługi eliminacja kosztów, które nie dodają wartości maksymalizacja efektów i eliminacja barier w całym łańcuchu dostaw.
38 Logistyka dystrybucji Strategia ECRObszary działań ECR: Zarządzanie popytem - efektywne zarządzanie asortymentem, efektywna promocja, efektywne wprowadzanie nowych produktów – kreowanie popytu poprzez działania marketingowe Zarządzanie podażą – efektywne uzupełnianie, zwiększenie efektywności zaopatrzenia dystrybucji i działań administracyjnych Wykorzystanie technologii informacyjnych – integracja informatyczna, zapewniająca szybki dostęp do rzetelnej informacji
39 Logistyka dystrybucji Strategia ECRTworzenie infrastruktury Optymalizacja asortymentu wprowadzeń promocji Zarządzanie kategorią produktów Inne działania Przeładunek kompletacyjny Zintegrowanie dostawców Synchronizacja produkcji Uzupełnianie zapasów System zamówień Uzupełnianie zapasów EDI EFT (Elektron. Transf. Fund.) ABC kosztów Zarządzanie bazą danych Technologie wspomagające
40 Logistyka dystrybucji Strategia ECRDzięki ECR uzyskuje się: lepsze planowanie produkcji i sprzedaży; zmniejszanie zapasów we wszystkich ogniwach łańcucha dostaw skrócenie czasu przepływów eliminację zbędnych kosztów wyeliminowanie transformacji papierowych podniesienie poziomu obsługi klienta.
41 Logistyka dystrybucji Flow logisticFlow logistic nazywany również crossdockingiem jest przeładunkiem kompletacyjnym. Jest to podstawowe rozwiązanie przy szybkiej przesyłce produktów w formie gotowej do wysyłki, pomiędzy dostawcami i klientami.
42 Logistyka dystrybucji Flow logisticPrzeładunek kompletacyjny (cross-docking) bez składowania Przenośnik sortujący Skanowanie kodów kreskowych Zbieranie danych głosowych DOSTAWA WYSYŁKA
43 Logistyka dystrybucji Flow logisticStrategia flow logistic eliminuje lub ogranicza etap składowania zapasu w magazynie przed przesłaniem go dalej, co redukuje wydatki na obsługę i magazynowanie oraz powoduje zminimalizowanie ilości przestojów produktu na drodze od produkcji do miejsca przeznaczenia.
44 Logistyka dystrybucji Flow logisticCechy operacyjne centrum z przeładunkiem kompletacyjnym: przeznaczenie towaru jest określane przed jego przybyciem do centrum nieprzerwany przepływ informacji od dostawcy przez magazyn do klienta operacje magazynowania wg zasady „dzisiaj weszło – dzisiaj wyszło” wysoka przepustowość dokładna realizacja harmonogramów
45 Logistyka dystrybucji Flow logisticWyróżnia się trzy odmiany przeładunku kompletacyjnego: przepływ ciągły – podstawowy. Towar jest przemieszczany z pojazdu dostawcy wprost na pojazd odbiorcy bez fazy sortowania przepływ rozdzielczy – jednostki ładunkowe są rozformowywane i następnie sortowane przepływ skonsolidowany – strategia hybrydowa
46 Cross-docking jednostopniowyLogistyka dystrybucji Flow logistic Producent 1 Producent 2 A1 A2 A3 B1 B2 B3 Klient 1 Klient 2 Klient 3 CDP Cross-docking jednostopniowy
47 Krytycznymi elementami cross – dockingu są:Logistyka dystrybucji Flow logistic Krytycznymi elementami cross – dockingu są: możliwość dokładnego określenia i dotrzymania terminu dojazdu środków transportu do CDP, dokładne monitorowanie przewozów, dyscyplina operacji przeładunkowych, dokładność i adekwatność informacji dotyczących tworzenia ładunków zgodnie z zamówieniami, właściwe przyporządkowanie środków transportowych do tworzonych tras dostaw, dokładne sterowanie kompletacją i załadunkiem.
48 Logistyczna obsługa klienta
49 Obsługa klienta w szerokim znaczeniu:Logistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Obsługa klienta w szerokim znaczeniu: Określone działania, czyli zespół czynności do wykonania w cyklu zamawiania, związanych z dostawą. Oferowanie i dotrzymywanie poziomu obsługi, czyli standardy wykonania podstawowych jej elementów zgodnie z oczekiwaniami klienta. Filozofia zarządzania i misja danej organizacji zapewniająca jej odpowiednio wysoką, nie zagrożona pozycję na rynku.
50 Różne rozumienie obsługi klientaLogistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Różne rozumienie obsługi klienta Dostosowanie procedur fakturowania do wymagań klienta Zapewnienie satysfakcjonujących warunków finansowych i kredytowych Zagwarantowanie dostawy w ściśle określonym terminie Usługi szybkich i uprzejmych przedstawicieli handlowych Rozszerzenie możliwości sprzedaży komisowej Zapewnienie odpowiednich materiałów pomocniczych przedstawicielom handlowym Instalacja produktu Utrzymanie wystarczających zapasów części zamiennych – obsługa posprzedażowa
51 Elementy wartości dostarczanej klientowiLogistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Elementy wartości dostarczanej klientowi cechy produktu cechy obsługi postrzegane korzyści oczekiwana wartość dla klienta postrzegane wydatki koszt zakupu koszt produktu w cyklu życia koszt ryzyka
52 Logistyczna obsługa klienta:Logistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Logistyczna obsługa klienta: System rozwiązań zapewniający takie relacje pomiędzy czasem złożenia zamówienia a czasem, w którym produkt dostarczono klientowi, aby go w pełni usatysfakcjonować i podtrzymywać tę satysfakcję w jak najdłuższym okresie
53 Proces obsługi klientaLogistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Jest to zdolność systemu logistycznego przedsiębiorstwa do zaspokajania potrzeb klientów pod względem czasu, niezawodności, komunikacji i wygody. Fazy procesu obsługi klienta: utworzenie systemu przyjmowania i realizacji zamówień klienta wewnątrz firmy, kontakt z klientem oraz wymiana informacji, obsługa wewnętrzna zamówienia klienta, przygotowaniem i wydawaniem zamówionego towaru, dostawa do klienta, obsługa płatności, serwis posprzedażny, warunki reklamacji, utylizacja odpadów i gospodarka opakowaniami. Proces obsługi klienta
54 Logistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klientaPoziom obsługi klienta zależy od wzajemnego oddziaływania wszystkich czynników. Które wpływają na dostępność towarów i usług dla nabywcy. Na poziom obsługi składają się elementy, które można zgrupować w trzech fazach jego realizacji: elementy przedtransakcyjne, elementy transakcyjne, elementy potransakcyjne.
55 Przedtransakcyjne elementy logistycznej obsługi klienta:Logistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Przedtransakcyjne elementy logistycznej obsługi klienta: sformułowana na piśmie polityka obsługi, przedkładane klientowi klarowne deklaracje obsługi, które chronią go przed nierealnymi oczekiwaniami, struktura organizacyjna firmy obsługującej, elastyczność systemu obsługi, szkolenia praktyczne i seminaria.
56 Potransakcyjne elementy logistycznej obsługi klienta:Logistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Potransakcyjne elementy logistycznej obsługi klienta: instalacja, gwarancja, zmiany, reperacja i dostawa części zamiennych, obserwacja produktu w eksploatacji, konsumpcji lub osobistym użytkowaniu, rozpatrywanie reklamacji, skarg i zarzutów.
57 Efektywny system obsługi klientaLogistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Efektywny system obsługi klienta Jakiego poziomu obsługi oczekuje klient? Jak wygląda to u konkurencji? Jakie narzędzia mogą być wykorzystane? Jakie działania należy podjąć, aby wskazać kto, kiedy, gdzie i jak ma wykonywać swoje zadania, aby osiągnąć oczekiwany przez klienta poziom obsługi?
58 Główne elementy obsługi klientaLogistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Główne elementy obsługi klienta Czas dostawy – czas od założenia zamówienia do dotarcia produktu do klienta. Niezawodność – prawidłowa realizacja zamówienia pod każdym względem. Komunikacja – proces dialogu pomiędzy sprzedającym, a kupującym umożliwiający kontrolowanie realizacji zamówienia oraz informowanie o zmianach i zakłóceniach. Elastyczność – zdolność dostawcy do spełnienia dodatkowych wymagań klienta np. rodzaj środka transportu, opakowanie, częstotliwość dostaw, terminy przyjmowania zamówień i realizacji dostaw, itp. 1. Czas realizacji zamówienia: Przekazanie zamówienia – złożenie zamówienia Opracowanie zamówienia – przyjęcie zamówienia i zarezerwowanie towarów do wysyłki Przygotowanie zamówionych towarów do wysyłki Wysyłanie zamówionych towarów Dostarczenie towarów
59 Pomiar obsługi klientaLogistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Wskaźniki pomiaru – mówiące o zamówieniach zrealizowanych perfekcyjnie: Zamówienia otrzymane punktualnie Zamówienia zrealizowane kompletnie Zamówienia otrzymane bez uszkodzeń Zamówienia dokładnie zrealizowane i zafakturowane Pomiar obsługi klienta
60 Najpopularniejsze mierniki obsługi klienta:Logistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Najpopularniejsze mierniki obsługi klienta: czas upływający od przyjęcia zamówienia w magazynie dostawcy do wysyłki zamówienia z magazynu, minimalna wielkość zamówienia lub limity co do pozycji asortymentowych w jednym zamówieniu, akceptowane przez dostawcę, udział procentowy pozycji wyczerpanych, czyli takich, których w danym momencie brakuje w magazynie, udział procentowy zamówień klienta zrealizowanych kompletnie,
61 Najpopularniejsze mierniki obsługi klienta:Logistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klienta Najpopularniejsze mierniki obsługi klienta: udział procentowy zamówień zrealizowanych w określonych przedziałach czasowych od chwili przyjęcia zamówienia, udział procentowy zamówień, które mogą być całkowicie zrealizowane z zapasów w magazynie, udział procentowy towarów, które bez uszkodzeń (w wymaganej kondycji) dotarły do miejsca przeznaczenia wskazanego przez klienta, czas upływający od złożenia zamówienia przez klienta do dostarczenia zamówionych towarów, ułatwienia w składaniu zamówień – łatwość i elastyczność, z jaką klient może złożyć zamówienie.
62 Logistyka dystrybucji Logistyczna obsługa klientaCzynniki powodujące wysokie koszty obsługi Czynniki powodujące niskie koszty obsługi 1. Produkcja wyrobów na indywidualne zamówienie / zamawianie niestandardowych produktów 1. Otrzymywanie zamówień na typowe wyroby 2. Małe ilości produktów w zamówieniu 2. Duże ilości produktów w zamówieniu 3. Nieprzewidywalne otrzymywanie zamówień 3. Regularne, przewidywalne otrzymywanie zamówień 4. Nietypowe warunki dostaw 4. Typowe warunki dostaw 5. Zmiana wymagań w zakresie dostaw 5. Niewystępowanie zmian w uzgodnionych warunkach dostaw 6. Ręczna obsługa i przetwarzanie danych 6. Elektroniczne przetwarzanie danych 7. Dużo czynności przed dokonaniem sprzedaży (marketing, przygotowanie oferty) 7. Sporadyczne lub w ogóle nie występujące czynności przedsprzedażne
63 Logistyka dystrybucji IIKolejny wykład Logistyka dystrybucji II