1 Maciej Nowicki Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Zielona Góra, 4 maja 2011 r. Innowacje w krajowych dokumentach strategicznych w kontekście aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

2 Zatrudnienie, Badania i innowacje, Zmiany klimatu i energia, Edukacja, Walka z ubóstwem Cele do realizacji: Europejska perspektywa na innowacyjność – Strategia Europa 2020 Komisja Europejska zaproponowała pięć celów UE na rok 2020, które nadają kierunek procesowi ożywienia gospodarki: 1.Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat powinien wynosić 75% 2.Na inwestycje w badania i rozwój należy przeznaczyć 3% PKB UE 3.Należy osiągnąć cele 20/20/20 w zakresie klimatu i energii (emisję CO2 ograniczyć co najmniej o 20% w porównaniu z poziomem z 1990, zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii w całkowitym zużyciu energii do 20%, zwiększyć efektywność wykorzystania energii o 20%) 4. Liczbę osób przedwcześnie kończących naukę szkolną należy ograniczyć do 10%, a co najmniej 40% osób z młodego pokolenia powinno zdobyć wyższe wykształcenie 5. Liczbę osób zagrożonych ubóstwem należy zmniejszyć o 20 mln

3 Polska 2030 – wyzwania rozwojowe w kontekście innowacyjności - Wzrost i konkurencyjność - Wysoka aktywność zawodowa oraz adaptacyjność zasobów pracy - Odpowiedni potencjał infrastruktury - Bezpieczeństwo energetyczno-klimatyczne - Gospodarka oparta na wiedzy i rozwój kapitału intelektualnego Kluczowe czynniki rozwoju Polski w horyzoncie 2030: - Warunki dla szybkiego wzrostu inwestycji - Wzrost aktywności zawodowej i mobilności Polaków - Rozwój produktywności i innowacyjności - Efektywna dyfuzja rozwoju w wymiarze regionalnym i społecznym Cele - horyzont 2030 w odniesieniu do innowacji -5 proc. wzrostu średniorocznie w latach 2009-2030; 40 proc. udziału produktów high-tech w eksporcie, -25 proc. studentów na kierunkach inżynieryjno-technicznych; 4 proc. PKB na badania i rozwój; 40 proc. naukowców w sektorze prywatnym, -20 proc. ludności w kształceniu ustawicznym Krajowe dokumenty strategiczne w odniesieniu do innowacyjności

4 Długookresowa strategia rozwoju Kraju

5 Cele i wyzwania Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Układ celów odzwierciedla podstawowe obszary oddziaływania KSRR do 2020r. Tworzy triadę: konkurencyjność – spójność – sprawność Konkurencyjność – wspieranie mocnych stron wszystkich miast wojewódzkich oraz ośrodków subregionalnych, Celem strategicznym KSRR 2010-2020 jest: efektywne wykorzystanie specyficznych regionalnych oraz terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągnięcia celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym. Cel szczegółowy: Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów; Wyzwanie: Zwiększenie potencjału do tworzenia, dyfuzji i absorpcji innowacji.

6 Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki (konsultacje społeczne do 30 marca br., prace na dokumentem prowadzi Ministerstwo Gospodarki) Potencjał polskiej gospodarki (PKB wg Parytetu siły nabywczej): 7 miejsce w UE, 21 miejsce na świecie Tło społeczno-gospodarcze: Wyczerpywanie się dotychczasowych źródeł wzrostu gospodarczego Polski, takich jak m.in. relatywnie niskie koszty pracy, czy dostępność tanich surowców. Diagnoza - obszary problemowe: słabej jakości otoczenie działalności gospodarczej, niedostateczna efektywność pracy, wiedzy, kapitału, wykorzystania zasobów naturalnych, niski stopień umiędzynarodowienia gospodarki Szansą na stały i dynamiczny rozwój gospodarczy Polski jest wykorzystanie przez przedsiębiorców innych źródeł przewagi konkurencyjnej, poprzez: − maksymalizację efektywności i optymalizację wykorzystania zasobów (wiedzy, kapitału, pracy, surowców i zasobów naturalnych), − wzrost innowacyjności - zdolności i motywacji przedsiębiorstw do doskonalenia i poszukiwania nowych rozwiązań technologicznych, pomysłów i wynalazków związanych z ulepszaniem i tworzeniem produktów

7 ZASADY HORYZONTALNE Realizacji Strategii będą przyświecać zasady horyzontalne: Kreowanie wiedzy wzrost inwestycji w kapitał ludzki, wsparcie edukacji i szkoleń, poszukiwanie nowych rozwiązań, prowadzenie badań, inwestycje w infrastrukturę edukacji, rozwój niezbędnych kompetencji Partnerska współpraca odpowiedni poziom kapitału społecznego, wzajemne zaufanie uczestników życia gospodarczego, sieci społeczne, kształtowanie relacji przedsiębiorstw z otoczeniem Efektywna alokacja zasobów / gospodarowanie w obiegu (closed loop) racjonalne wykorzystanie czynników produkcji, właściwa alokacja wiedzy, kompetencji i umiejętności, zasada „closed loop” - gospodarowanie w obiegu zamkniętym Zarządzanie strategiczne / odpowiedzialne przywództwo długookresowe zamierzenia rozwoju, wzmacniane odpowiedzialnym przywództwem, społeczna odpowiedzialność biznesu, wytyczanie kierunku oraz implementacji koniecznych reform.

8 Cele i wyzwania Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 mające wpływ na innowacyjność Celem strategicznym KPZK 2030 jest: „efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zróżnicowanych potencjałów rozwojowych dla osiągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjności, zatrudnienia, sprawności funkcjonowania państwa oraz spójności w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym w horyzoncie długookresowym". Wyzwania związane z innowacjami: 1.Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającej spójności. 2.Poprawa spójności wewnętrznej kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów. 3.Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.

9 Priorytetowe obszary wsparcia w SRPZ zgodnie z Porozumieniem z 26 sierpnia 2010r. Transport i komunikacja; Społeczeństwo informacyjne; Współpraca nauki i biznesu (B+R); Bezpieczeństwo energetyczne; Ochrona przeciwpowodziowa; Planowanie przestrzenne i rozwój miast; Turystyka; inne obszary wsparcia uzgodnione przez Sygnatariuszy Porozumienia. POLSKA ZACHODNIA 2020

10 Szanse dla obszaru Polski zachodniej -propozycje wypracowane podczas warsztatów Grupy Sterującej 17-18 marca 2011r. 1.Rozwój funkcji metropolitalnych Polski zachodniej; 2.Wzmocnienie sieciowych powiązań innowacyjnego rozwoju; 3.Poprawa dostępności wewnętrznej i zewnętrznej; 4.Wykorzystanie strategicznego położenia w Europie; 5.Wzmocnienie potencjału rozwojowego poprzez synergię; 6.Otwartość i wielokulturowość; 7.Wykreowanie i promocja marki Polski zachodniej; 8.Rzeka Odra, jako czynnik rozwoju; 9.Efektywne zarządzanie. POLSKA ZACHODNIA 2020

11 Strategia Rozwoju Województwa Lubuskieg o Cele strategiczne odnoszące się do innowacyjności: Cel 1. Zapewnienie przestrzennej, gospodarczej i społecznej spójności regionu. Cele operacyjne: 1.1.Modernizacja infrastruktury transportowej oraz zwiększenie dostępności komunikacyjnej regionu. 1.2.Udoskonalenie i rozbudowa infrastruktury technicznej i komunalnej poprawiającej warunki życia oraz podnoszącej atrakcyjność inwestycyjną obszarów aktywności gospodarczej. 1.4.Usprawnianie systemu transportu publicznego z wykorzystaniem partnerstwa publiczno-prywatnego. 1.7.Uzyskanie trwałych efektów płynących ze współpracy trans-granicznej i międzyregionalnej.

12 Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego Cele strategiczne Województwa Lubuskiego w odniesieniu do innowacyjności: Cel 2. Podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zwiększenie potencjału innowacyjnego nauki oraz informatyzacja społeczeństwa Cele operacyjne: 2.1. Podniesienie jakości kształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym i wyższym. 2.2.Wzmocnienie i ustabilizowanie kadry naukowej oraz rozwój bazy naukowo-badawczej lubuskich uczelni oraz stymulowanie ich współpracy. 2.3.Dostosowanie kształcenia do potrzeb regionalnego rynku pracy i standardów UE. 2.5. Wspieranie działań na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego.

13 Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego Cele strategiczne Województwa Lubuskiego w odniesieniu do innowacyjności: Cele operacyjne: 3.1. Usprawnienie mechanizmów transferu innowacji i technologii oraz wzrost efektywności współpracy strefy gospodarki i instytucji naukowych. 3.2. Rozwój instytucjonalnego i kapitałowego otoczenia biznesu. Cel 3. Rozwój przedsiębiorczości, oraz działania mające na celu podniesienie poziomu technologicznego przedsiębiorstw i ich innowacyjności dzięki współpracy z nauką. Cel 4. Efektywne, prorozwojowe wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczego i kulturowego. Cele operacyjny: 4.2. Promocja walorów turystycznych i stworzenie systemu informacji turystycznej.

14 14 Średniookresowa ocena oddziaływania SRWL na rozwój Województwa Lubuskiego Cel raportu: przeprowadzenie niezależnego i obiektywnego badania oceny wpływu SRWL na rozwój województwa lubuskiego, poprzez:  określenie zmian sytuacji społeczno – gospodarczej zgodnie z zakresem tematycznym celów strategicznych i operacyjnych Strategii,  określenie rzeczowo – finansowego postępu realizacji celów Strategii,  wskazanie obszarów strategicznej interwencji w regionie,  sformułowanie wniosków, wskazanie rekomendacji do aktualizacji SRWL. Zakres czasowy raportu: lata 2000 – 2009.

15 15 Ogólne tendencje rozwojowe w latach 2005-2008/09, Produkt Krajowy Brutto na 1 mieszkańca w zł w województwie lubuskim Źr ó dło: US w Zielonej G ó rze

16 16 2. Podniesienie poziomu wykształcenia społeczeństwa, zwiększenie potencjału innowacyjnego nauki oraz informatyzacja społeczeństwa. Zatrudnieni w B+R w % w pracujących ogółem w województwie lubuskim Liczba studentów na 10 tys. mieszkańców w województwie lubuskim

17 17 3. Rozwój przedsiębiorczości oraz działania mające na celu podniesienie poziomu technologicznego przedsiębiorstw i ich innowacyjności dzięki współpracy z nauką. Podmioty gospodarcze sektora prywatnego zarejestrowane w rejestrze REGON na 10 tys. mieszkańców w województwie lubuskim Wskaźnikjm. Lata 200020012002200320042005200620072008 Nakłady na działalność B+R ogółem mln zł38,025,325,232,723,235,823,825,928,2 na 1 mieszkańcazł371725332335242628 na 1 zatrudnionego w B + Rtys. zł27,112,919,725,617,526,822,623,626,6 relacja do PKB (ceny bieżące)%..0,140,180,110,150,100,090,10 Nakłady na działalność B+R w województwie lubuskim

18 18 Lubuska Mapa Potrzeb i Aspiracji Cel: zidentyfikowanie potrzeb rozwojowych poszczególnych części województwa lubuskiego w kontekście rozwoju całego regionu. 12 warsztatów w lubuskich powiatach opartych na analizie SWOT Uczestnicy: władze samorządowe gmin i powiatów, przedstawiciele instytucji okołobiznesowych i zrzeszeń pracodawców, reprezentanci organizacji społecznych, liderzy opinii publicznej

19 19 Lubuska Mapa Potrzeb i Aspiracji SILNE STRONY: SŁABE STRONY:  położenie geograficzne,  transgraniczność,  dostępność komunikacyjna, ważne szlaki komunikacyjne o znaczeniu międzynarodowym,  warunki naturalne: -lasy, -jeziora, -Odra, -klimat,  dziedzictwo kulturowe, wielokulturowość,  potencjał energetyczny,  sektor przedsiębiorczości,  tereny inwestycyjne.  infrastruktura komunikacyjna,  edukacja niezgodna z wymogami rynku pracy,  odpływ kapitału ludzkiego,  niski poziom innowacyjności,  niekorzystna sytuacja demograficzna  bezrobocie,  niewykorzystanie potencjału dziedzictwa kulturowego,  zagrożenia powodziowe,  dostęp do szerokopasmowego internetu,  utrudniony dostęp do usług, publicznych na obszarach wiejskich.

20 20 Rada ds. rozwoju województwa lubuskiego – posiedzenie w dniu 23 marca 2011 r. Priorytety Zarządu Województwa Lubuskiego:  rozwój gospodarczy oparty na wiedzy,  wdrożenie i rozliczenie inwestycji sfinansowanych z LRPO,  przygotowanie do nowej perspektywy finansowania UE,  poprawa infrastruktury transportowej,  inwestowanie w ochronę zdrowia,  rozwój infrastruktury społecznej.

21 21 Konkluzje dotyczące aktualizacji Strategii:  tranzytowe położenie województwa jako jego największy potencjał,  ciągle bagatelizowane, duże znaczenie Odry i jej dorzecza,  wzmocnienie najsilniejszych ośrodków akademickich generujących badania naukowe,  bezpieczeństwo energetyczne,  dostępność stref rozwoju gospodarczego,  rozwój przedsiębiorczości i firm innowacyjnych,  niepokojący spadek ilości studentów.

22 Dziękuję za uwagę Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego ul. Podgórna 7 65 - 057 Zielona Góra www.lubuskie.pl tel. 68 45 65 289, fax: 68 327 14 29 [email protected]