1 Mamo! Tato! Chcę być uczniem, co Ty na to?PORADNIK DLA RODZICÓW DZIECI 5,6 - LETNICH BĘDĄCYCH U PROGU EDUKACJI SZKOLNEJ Zabrze 2012

2 WSTĘP Gotowość do rozpoczęcia nauki w szkole objawia się u dziecka chęcią i zapałem do podejmowania nowych obowiązków, nowych wyzwań. Radość ta związana jest przede wszystkim z przejściem na wyższy stopień edukacji, czyli w mniemaniu przedszkolaka stanie się, przeobrażenie w ważnego, „dorosłego” ucznia. Niestety, bardzo często zapał i entuzjazm dzieci mija wraz z rozpoczęciem roku szkolnego, ponieważ nowe warunki, nieznany nauczyciel, a często zmiana kolegów - przytłacza pierwszaków. Do tego nakłada się przejście z formy pracy, jaką w przedszkolu była zabawa w obowiązek nauki. Nawet niewielkie braki, czy niedociągnięcia w umiejętnościach dzieci mogą wpłynąć negatywnie nie tylko na ich start, ale na całą edukację szkolną. W dużej mierze zależy to od wrażliwości emocjonalnej i odporności psychicznej dzieci. Jednakże ogromne znaczenie ma ich stopień przygotowania, czyli poziom osiągniętej gotowości szkolnej. Dlatego zadbajmy wspólnie, aby ten start był dla dzieci jak najlepszy, aby już na początku tej długiej drogi mogły odnosić sukcesy, oczywiście na swoją, własną miarę.

3 „mamo, tato, pomóż mi zrobić to samemu…”Już dzisiaj my- nauczyciele, rodzice postarajmy się, aby dzieci nie stawały przed sytuacjami trudnymi , wynikającymi nie z braku ich własnych zdolności, czy potencjału, ale zaniedbań nas-dorosłych. Wspierajmy nasze dzieci , pomóżmy im przygotować się do szkoły, będąc z nimi, dostarczając im rożnorodnych aktywności. Ale rozwijając ich umiejętności i sprawności, pozwólmy na tak ważną rzecz, jaką jest samodzielność. Czyli stosując zasadę: „mamo, tato, pomóż mi zrobić to samemu…” Niniejsza publikacja pozwoli Państwu zwrócić uwagę na najważniejsze aspekty gotowości szkolnej. Tylko dziecko samodzielne, sprawne fizycznie i umysłowo oraz silne emocjonalnie poradzi sobie w nowym środowisku. Zadbajmy o to, aby szkoła stała się dla dziecka przygodą, a obowiązek nauki niekończącą się przyjemnością….. Anna Przepióra doradca metodyczny wychowania przedszkolnego w Zabrzu

4 CO ZAWIERA PORADNIK? Porady:Jak pomóc dziecku w wykształceniu gotowości szkolnej? Jak wykształcić słuch fonemowy?- sylabizowanie, głoskowanie. Jak nauczyć dziecko prawidłowego liczenia? Jak wypracować sprawność grafomotoryczną? Przydatne artykuły nauczycieli edukacji początkowej i logopedy.

5 „Lata dziecięce są górami, z których rzeka bierze swój początek…….Janusz Korczak

6 CHCĘ BYĆ MĄDRY! Pytaj mnie każdego dnia, co robiliśmy w przedszkolu, co się działo? Nie tylko o to, czy wszystko zjadłem. Rozmawiaj ze mną na różne tematy, kiedy tylko nadarza się ku temu okazja! To rozwija mój język, poszerza mój zasób słów . Oglądaj ze mną telewizję, tłumacz mi rzeczy niezrozumiałe. Dzisiejsze bajki i programy dla dzieci- nie zawsze są dla nas dobre! Zapisz mnie do biblioteki! Chodźmy tan razem. Czytaj mi codziennie książki i rozmawiaj ze mną o tym, czego się dowiedziałem. Gdy przechodzimy przez ulicę, utrwalaj mi nawyk prawidłowego wykonywania tej czynności- wkrótce będę chodził do szkoły sam!

7 CHCĘ BYĆ MĄDRY! Oglądaj ze mną książki, albumy i filmy edukacyjne na interesujące mnie tematy! Tak rozwijają się moje zainteresowania i poszerza zakres mojej wiedzy. Zaczynam się interesować literami i czytaniem, pomagaj mi, podawaj nazwy liter o które pytam. Graj ze mną w gry planszowe, one bardzo dobrze rozwijają mój mózg! Sprawdź, czy dobrze liczę przedmioty, bo często to robię. Wymyślaj dla mnie zadania!. Organizuj dla mnie wycieczki. Nie muszą być dalekie, ale spędzaj tak ze mną czas. Pokazuj i objaśniaj mi różne zjawiska, to dla mnie bardzo ciekawe.

8 CHCĘ BYĆ SAMODZIELNY! Nie wyręczaj mnie podczas czynności związanych z samoobsługą, nawet jak się śpieszymy, pozwól, bym robił to sam! W szkole nikt mnie nie wyręczy, będzie mi źle, gdy wszyscy inni sami się rozbiorą, ubiorą, a ja nie będę potrafił. Pomóż mi w nauce samodzielnego wiązania sznurowadeł. Przyda mi się ta umiejętność, zwłaszcza w szatni i podczas lekcji gimnastyki w szkole.

9 CHCĘ BYĆ SAMODZIELNY! Ja jestem leworęczny.Pozwól pomagać sobie w kuchni! Nawet jak trochę nabrudzę, ćwiczę swoje ręce i paluszki, a przy tym wiele ważnych funkcji, przydatnych w szkole. Potrafię nakryć do stołu. W przedszkolu uczę się posługiwania nożem i widelcem! W ciągu dnia zjedzmy przynajmniej jeden wspólny posiłek- całą rodziną! Pozwól mi pomagać w czynnościach porządkowych w domu! Nawet jak nie zrobię tego tak porządnie jak ty, za każdym razem zrobię to lepiej. Od czasu do czasu przydzielaj mi odpowiedzialne zadanie! Pochwal mnie, gdy się z nich dobrze wywiążę.

10 CHCĘ BYĆ SPRAWNY! Wychodź ze mną każdego dnia na spacer lub na plac zabaw. Pozwól mi biegać, pokonywać przeszkody, wspinać się i korzystać z drabinki. To wzmocni mój kręgosłup, który niedługo będzie dźwigał ciężki tornister do szkoły. Graj ze mną w piłkę! To wyrabia mój refleks, sprawność rzutu i chwytu, a każda z tych zabaw wspomaga pracę oka i ręki. To tak ważne w przygotowaniu do nauki pisania i czytania! -- Naucz mnie jeździć na rowerze! Organizuj rodzinne wycieczki rowerowe. Rób dla mnie ścieżki zdrowia, pokonujmy je razem. Zrobi to dobrze i Tobie i mnie.

11 CHCĘ BYĆ SPRAWNY! Pozwól mi się samemu ubierać i rozbierać. Wiem, że robię to bardzo długo, ale z każdym dniem będę lepszy. Pomóż mi, abym sam sznurował buty. Ćwicz ze mną całe ciało, nie zapominając o dłoniach i palcach. Przed nimi nauka pisania. Zwróć uwagę, czy prawidłowo trzymam kredkę, ołówek. Zwracaj uwagę, czy siedząc przed telewizorem, komputerem czy przy stole zachowuję prawidłową postawę! To bardzo ważne dla mojego kręgosłupa. Niedługo będzie musiał prawidłowo utrzymać moje plecy w ławce. Sprawdź, czy nie za dużo czasu przesiaduję przed komputerem czy telewizorem! Pamiętaj, że to Ty jesteś dla mnie wzorem….

12 CHCĘ MIEĆ SPRAWNE RĘCE! Urządź mi kącik w domu, w którym będę rozwijał umiejętności manualne. Czasami w nim trochę naśmiecę, ale to ważne, bym miał sprawne ręce, nim zacznę pisać. Kup mi nożyczki, plastelinę, kredki, farby, ołówek. Wyposaż mój kącik w papier i gazety. Baw się ze mną w wycinanie. Ze starych gazet możemy wycinać wszystko! To rozwija moje dłonie, ale również wyobraźnię.

13 CHCĘ MIEĆ SPRAWNE RĘCE! Pozwól mi lepić plasteliną mimo, że czasami przyklei się do podłogi. Plastelina wspaniale rozwija pracę palców. Pozwól mi malować farbami na starych papierach, gazetach. Na nich można wymalować wszystko. Zadawaj mi do rysowania szlaczki! Pamiętaj o dużej liniaturze i o ich stopniu trudności. Baw się ze mną w gry i rysowanie na dużych arkuszach papieru. Gra w „Kartofla” przypomni ci Twoje dzieciństwo.

14 CHCĘ PIĘKNIE PISAĆ! Pozwól mi na aktywność w kąciku manualnym w domu, bym wycinał, lepił, malował, rysował do woli. Wiem, że nabrudzę, ale to w tej chwili ważne dla mojego rozwoju. Dopilnuj, bym później posprzątał i pochwal mnie za to. Dostarczaj mi motywacji do kreślenia szlaczków i innych wzorów. Mimo, że nie od razu mi wyjdą, chwal mnie za najmniejsze postępy. Na początku daj mi duże arkusze papieru i pozwól kreślić nieregularne linie, wypełniać przestrzenie kolorem czy farbą. Następnie mogę próbować rysować ołówkiem lub kredką linie proste, od lewej do prawej, odwrotnie, z góry na dół, z dołu do góry.

15 CHCĘ PIĘKNIE PISAĆ! Kolejnym etapem przygotowującym mnie do nauki pisania jest kreślenie linii prostych w liniaturze. Nie może to być zeszyt! To musi być duża kartka i szeroka liniatura. Będę kreślił linie proste od lewej do prawej strony. Następnie mogę zacząć rysować zygzaki i fale. Gdy je opanuję, kolejne wzory. Na końcu uczę się rysować wzory pętelkowe, przypominające litery. Ciągle jednak rysuję wzory w szerokiej liniaturze. Przed pójściem do szkoły, z dobrze opanowanymi wzorami stopniowo możesz mi zmniejszać liniaturę. Przez cały czas tych ćwiczeń sprawdzaj, czy siedzę prawidłowo przy stole, czy dobrze mam ułożoną kartkę i czy przybór do pisania trzymam w odpowiedni sposób.

16 CHCĘ DOBRZE CZYTAĆ! Czytaj przy mnie gazety i książki- pamiętaj, że uczę się przez naśladownictwo. Czytaj mi książki każdego dnia. Pomagaj mi w opanowaniu kierunków, czyli odróżnianiu strony prawej od lewej. Baw się ze mną w kodowanie obrazków i odczytywanie kodów- to już elementy czytania! Rozwiązuj ze mną rebusy i zagadki, układaj puzzle- rozwijają moją spostrzegawczość. Urządźmy wyścigi, kto znajdzie więcej szczegółów lub różnic na obrazku? Sprawdź, czy dobrze orientuję się na kartce książki i potrafię wskazać np. jej prawy dolny róg?

17 CHCĘ DOBRZE CZYTAĆ! Baw się ze mną w sylabizowanie, bym dzielił wyraz na sylaby, liczył sylaby w wyrazie, łączył sylaby w nowe wyrazy. Pomóż mi w opanowaniu głoskowania! To dość trudne i wymaga wiele czasu. Muszę wykształcić umiejętność wyodrębniania głosek w wyrazie, łączenia głosek w wyraz, określania pierwszej, środkowej i ostatniej . Odwiedźmy bibliotekę, na razie oglądam obrazki, ale niedługo będę odczytywać pierwsze wyrazy. Chwal mnie zawsze za to.

18 CHCĘ WYRAŹNIE MÓWIĆ Baw się ze mną w teatr w domu. To doskonale wpływa na rozwój mojej mowy. Proś bym ci mówił wiersze, śpiewał piosenki, których się nauczyłem w przedszkolu. Wyjaśniaj mi niezrozumiałe słowa. Jeżeli moja mowa nie jest prawidłowa, odwiedźmy logopedę- on na pewno mi pomoże. Nie będę miał później problemów w szkole.

19 CHCĘ DOBRZE LICZYĆ! Sprawdzaj, czy dobrze liczę! Pozwól mi liczyć na palcach, lub wskaż przedmioty do przeliczenia. Nawet do 100! Baw się ze mną w dodawanie i odejmowanie przedmiotów. Ale na razie tylko do 10, bo dalej nie potrafię. Sprawdź, czy odróżniam pojęcia: na, pod, za, przed itp. Zwracaj uwagę, czy w dobrej kolejności wymieniam dni tygodnia, pory roku i nazwy miesięcy. Urządźmy wyścigi, zobacz czy potrafię określić, kto przybył do mety pierwszy, drugi czy trzeci ? Rozwiązuj ze mną zagadki matematyczne. Zobacz, czy prawidłowo szereguję przedmioty- np. od największego do najmniejszego. Układaj ze mną rytmiczne kompozycje- to fajna zabawa! Zrób ze mną grę, wymyślmy reguły i zagrajmy całą rodziną!

20 CHCĘ MIEĆ PRZYJACIÓŁ! Zwracaj uwagę na moje zachowanie w domu i na podwórku - względem kolegów, rodzeństwa, osób starszych. Jeżeli stanę przed sytuacją trudną, rozmawiaj ze mną i wyjaśniaj, co zrobiłem źle, a pochwal mnie zawsze, gdy zrobię coś dobrze. Podkreślaj mi często wagę koleżeństwa, przyjaźni, podawaj dobre przykłady- postaram się je naśladować. Rozmawiaj ze mną o moich kolegach. Nie krytykuj przy mnie innych- będę robił to samo. Pilnuj, bym nie krzywdził zwierząt, kiedyś mógłbym skrzywdzić człowieka. Bądź konsekwentny w tym co mówisz i robisz- jak coś obiecasz, dotrzymaj słowa. Nawet, jak ma to być kara.

21 Z mamą i tatą ćwiczę, rysuję szlaczki, głoskuję i liczę!

22 PODZIAŁ WYRAZU NA SYLABYZACZYNAMY OD BARDZO KRÓTKICH WYRAZÓW: 1 sylabowych 2 sylabowych 3 sylabowych DZIECKO KLASZCZE, MÓWIĄC WYRAZ: ul, las, lis, dom, kot, ma-ma, ta-ta, lo-dy, ko-ty, la-la, me-ta, sa-mo-lot, ce-bu-la, ba-na- ny, la-ta-wiec,

23 PODZIAŁ WYRAZU NA GŁOSKIZACZYNAMY OD BARDZO KRÓTKICH WYRAZÓW: 2-3 głoskowych Gdy dziecko opanuje umiejętność głoskowania krótkich wyrazów, można przystąpić do głoskowania dłuższych. 4 głoskowych Gdy dziecko opanuje umiejętność głoskowania 4- głoskowych wyrazów, można przystąpić do głoskowania dłuższych. 5-6 głoskowych w zależności od umiejętności dziecka DZIECKO KRÓTKO WYMAWIA GŁOSKĘ: u-l, l-a-s, l-i-s, d-o-m, k-o-t, o-k-o, u-ch-o m-a-m-a, t-a-t-a, l-o-d-y, k-o- t-y, l-a-l-a, m-e-t-a, s-e-l-e-r, l-a-l-k-a, c-e-b-u-l-a, b-a-n-a-n-y

24 WYODRĘBNIANIE GŁOSEK Co słyszysz na początku wyrazu UL? UZACZYNAMY OD BARDZO KRÓTKICH WYRAZÓW: Co słyszysz na początku wyrazu UL? Gdy dziecko opanuje umiejętność wskazywania pierwszej głoski, można przystąpić do wskazywania ostatniej. Co słyszysz na końcu wyrazu LAS? Gdy dziecko opanuje umiejętność wskazywania ostatniej głoski, można przystąpić do wskazywania środkowej. Co słyszysz w środku wyrazu LIS? DZIECKO KRÓTKO WYMAWIA GŁOSKĘ: U S I

25 WYRAZY TE INACZEJ WYMAWIAMY, A INACZEJ PISZEMY.GŁOSKOWANIE! UWAGA! NIE NALEŻY Z DZIECKIEM GŁOSKOWAĆ WYRAZÓW O ZŁOŻONEJ, BĄDŹ TRUDNEJ WYMOWIE: autobus, auto, jabłko, automat, eukaliptus, itp. WYRAZY TE INACZEJ WYMAWIAMY, A INACZEJ PISZEMY.

26 NAUKA LICZENIA Niech Twoje dziecko zawsze liczy na konkretach, czyli na przedmiotach: palcach, klockach. Niech dodaje przedmioty, odejmuje, ale nie wymagaj, by robił to w pamięci. Zwróć uwagę, czy Twoje dziecko liczy prawidłowo. To, że liczy pamięciowo i wymienia w kolejności liczby np. do 20, to jeszcze nie liczenie. Jeżeli przeliczy 20 kasztanów, czy cukierków, wskazując każdego po kolei, dopiero możemy powiedzieć, że posiada tę umiejętność.

27 PISOWNIA SZLACZKÓW ZACZYNAMY OD DUŻYCH FORMATÓW PAPIERU- STARE GAZETY, SZARY PAPIER PAKOWY- NIECH DZIECKO PĘDZLEM, KREDĄ, KREDKĄ RYSUJE DUŻE WZORY, LINIE, BAZGROTY. NASTĘPNIE RYSUJEMY NA KARTCE Z BLOKU SZEROKIE LINIE, W KTÓRYCH DZIECKO BĘDZIE RYSOWAŁO SZLACZKI. ZAWSZE PO OPANOWANIU PIERWSZYCH WZOROW PRZYSTĘPUJEMY DO TRUDNIEJSZYCH. NIGDY OD RAZU DO TRUDNYCH, BO ZNIECHĘCIMY DZIECKO DO PISANIA. NIE DAJEMY DZIECKU ZBYT DUŻO DO PISANIA. LEPIEJ CZĘŚCIEJ, A MNIEJ. CHYBA, ŻE DZIECKO MA NIEDOSYT.

28 NA OPANOWANIE SZLACZKÓW DZIECKO MA CZAS DO WAKACJI. WAŻNE, BY :PISOWNIA SZLACZKÓW NA OPANOWANIE SZLACZKÓW DZIECKO MA CZAS DO WAKACJI. WAŻNE, BY : - STARAŁO SIĘ TRZYMAĆ WZORU, -PISAŁO OD LEWEJ STRONY DO PRAWEJ, -KRESECZKI STAWIAŁO Z GÓRY DO DOŁU, -KOŁA KREŚLIŁO W KIERUKU PRZECIWNYM DO KIERUNKU WSKAZÓWEK ZEGARA, -NA POCZĄTKU MOŻE PISAĆ WOLNO, ALE Z CZASEM POWINNO WYRÓWNAĆ TEMPO, -TRZYMAŁO SIĘ LINIATURY. ZWRACAMY UWAGĘ NA UŁOZENIE KARTKI, SPOSÓB TRZYMANIA PRZYBORU ORAZ NA STOPIEŃ NACISKU OŁÓWKA (jeżeli dziecko zbyt mocno naciska, kupujemy mu ołówek z serii B, jeżeli zbyt lekko, z serii H). JEŻELI DZIECKO DOBRZE RADZI SOBIE Z KREŚLENIEM WZOROW , MOŻNA ZMNIEJSZYĆ – ZWĘŻYĆ LINIATURĘ.

29 KOLEJNOŚĆ WPROWADZANIA SZLACZKÓWLinie proste pionowe, poziome i ukośne. Linie łamane, zygzaki. Linie faliste, zaokrąglone i koła. Pętelki i ślimaki. Szlaczki literopodobne.

30 Strona z wzorami szlaczków……załączona w materiałach

31 Artykuły nauczycieli…….załączone w materiałach

32 OPRACOWANIE: ANNA PRZEPIÓRA DORADCA METODYCZNY WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO W ZABRZU NAUCZYCIEL PRZEDSZKOLA AUTORKI ARTYKUŁÓW: ANETA KAWECKA LOGOPEDA NAUCZYCIEL EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ JOLANTA JASKÓŁKA NAUCZYCIEL EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ ZABRZE 2012/2013