1 MAPA HYDROGRAFICZNA HALINA KLIMCZAK INSTYTUT GEODEZJ I GEOINFORMATYKI [email protected]

2 MAPA HYDROGRAFICZNA Treść podkładową stanowią sytuacja i nazewnictwo (w kolorze szarym) oraz rysunek rzeźby terenu (w kolorze brązowym) mapy topograficznej w skali 1:50 000. Podstawą nazewnictwa obiektów hydrograficznych jest: „Podział hydrograficzny Polski” (IMGW, Warszawa, 1980) w skali 1 : 200 000 i Katalog Jezior Polski cz. I – III, 1991, 1992, Wyd. Naukowe UAM, a przebieg granic administracyjnych musi być zgodny z aktualnym Państwowym Rejestrem Granic.

3 MAPA HYDROGRAFICZNA Mapa Hydrograficzna Polski ( Wytycznymi Technicznymi GIS-3 Mapa Hydrograficzna Polski 1: 50 000.) jest mapą tematyczną przedstawiającą w syntetycznym ujęciu warunki obiegu wody w powiązaniu ze środowiskiem przyrodniczym, jego zainwestowaniem i przekształceniem. Powstaje ona na podkładzie mapy topograficznej, na którą nanoszone są wyniki kartowania terenowego zjawisk i obiektów wodnych, przepuszczalności gruntów oraz liczne informacje związane z gospodarowaniem zasobami wodnymi, oceny jakości wody, a także dane sieci monitoringu hydrosfery. Mapa przedstawia chwilowy stan i warunki obiegu wody podczas kartowania w powiązaniu ze środowiskiem przyrodniczym. Mapa w skali 1:50 000 przedstawia;  przepuszczalność gruntów,  głębokość występowania pierwszego poziomu wód podziemnych,  rozmieszczenie wód powierzchniowych i zjawisk hydrograficznych, z uwzględnieniem obiektów gospodarki wodnej.

4 MAPA HYDROGRAFICZNA Na treść tematyczną mapy składają się następujące grupy elementów, uszeregowane w kilku poziomach informacyjnych: – topograficzne działy wodne, – wody powierzchniowe, – wypływy wód podziemnych, – wody podziemne pierwszego poziomu, – przepuszczalność gruntów, – zjawiska i obiekty gospodarki wodnej, – punkty hydrometryczne pomiarów stacjonarnych. Każdy z tych elementów jest reprezentowany przez grupę zjawisk i obiektów wodnych przedstawionych na mapie za pomocą znaków umownych (Załącznik 2).

5 MAPA HYDROGRAFICZNA Przepuszczalność gruntów Przepuszczalność gruntów określa warunki obiegu wody. Badań tych warunków nie można prowadzić bez analizy tła geologicznego, tzn. bez określenia rozmieszczenia utworów skalnych na tle rzeźby terenu. Najważniejszą rolę odgrywają tu cechy litologiczne skał i gruntów, które informują o zdolności do przewodzenia wody. Przepuszczalność pionowa informuje o możliwości zasilania wód podziemnych. Szczególną rolę odgrywa tu przepuszczalność utworów powierzchniowych. Za utwór powierzchniowy uznano grunt zalegający pod warstwą poziomu próchniczego. Zwykle znajduje się on na głębokości do 1 m poniżej powierzchni terenu. Mapę przepuszczalności gruntów opracowuje się na podstawie map glebowo-rolniczych w skali 1:25 000, którymi objęty jest cały obszar Polski, oraz korzystając z map geologicznych i geomorfologicznych. W trakcie wykonywania zdjęcia hydrograficznego konieczna jest weryfikacja wyznaczonych stref występowania poszczególnych rodzajów gruntów.

6 MAPA HYDROGRAFICZNA W oparciu o cechy strukturalne i stopień uszczelnienia skał ustalono 6 klas przepuszczalności utworów powierzchniowych: 1 klasa – grunty o łatwej przepuszczalności, 2 klasa – grunty o średniej przepuszczalności, 3 klasa – grunty o słabej przepuszczalności, 4 klasa – grunty o zmiennej przepuszczalności, 5 klasa – grunty o zróżnicowanej przepuszczalności, 6 klasa – grunty o bardzo słabej przepuszczalności.

7 MAPA HYDROGRAFICZNA 2 klasa – przepuszczalność średnia, o współczynniku filtracji od 10- 3m*s-1 do 10-5m*s-1, obejmuje: a) grunty piaszczyste, takie jak: piaski gruboziarniste, średnioziarniste i drobnoziarniste oraz lessy, b) piaski luźne oraz piaski słabogliniaste wykształcone na piaskach luźnych i lessy zwykłe zaliczane do tej klasy na podstawie map glebowych; piaski słabogliniste zaliczane do tej klasy na podstawie badań terenowych, c) skały lite silnie uszczelinione, spękane i skrasowiałe, d) skały osadowe, np. wapienie, opoki, margle, piaskowce i zlepieńce, e) mady o podłożu piaszczystym, f) rędziny na wysoczyznach i zboczach, gdzie następuje ich wymywanie.

8 MAPA HYDROGRAFICZNA Stan obecny pokrycia mapą hydrograficzna w Polsce wg. GUGiK

9 MAPA HYDROGRAFICZNA

10

11

12

13

14

15

16 Źródło: na podstawie prezentacji dr Renaty Graf, Uniwersytet im. Adama Mickiewicz w Poznaniu