1 MATERIAŁY NIEMETALOWE Drewno W technice mianem drewna określa się surowiec otrzymany ze ściętych drzew i ukształtowany przez obróbkę na odpowiednie asortymenty. Drewno jest tworzywem o budowie komórkowej. Ścianki komórek są zbudowane z substancji drzewnej, pory wypełnia zmienna ilość powietrza i wody. Drewno jest doskonałym materiałem konstrukcyjnym, zarówno w stanie naturalnym jak i w postaci sklejek, płyt spilśnionych, wiórowych itp. Cechuje je lekkość, trwałość, sprężystość, znaczna wytrzymałość mechaniczna, mały współczynnik rozszerzalności cieplnej (ok. 5∙10-5 C-1), mała przewodność cieplna właściwa i łatwość obróbki. W stanie suchym drewno wskazuje bardzo małą przewodność elektryczną, która jednak szybko wzrasta przy podwyższeniu jego wilgotności. Wspólną ujemną cechą wszystkich gatunków drewna jest higroskopijność, tj. skłonność do pochłaniania wilgoci i wyparowywania jej po ogrzaniu, co wywołuje powstanie pęknięć. Zwiększenie wilgotności drewna prowadzi do jego butwienia. Przed butwieniem i gniciem drewno chroni się warstwa smoły, asfaltu lub betonu, zwęglaniem powierzchniowej warstwy przez opalanie, a także przez nasycanie preparatami przeciwgnilnymi. Wyroby stolarskie zabezpiecza się warstwą pokostu, farb i lakierów. stolarskie

2 Zastosowanie drewna: Do wyrobu części maszyn, Trzonów do młotów, siekier, kilofów Tworzywa sztuczne Zwane są także plastomerami, są tworzywami na podstawie polimerów syntetycznych, otrzymywanych w wyniku polireakcji z produktów chemicznych przeróbki węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego lub polimerów naturalnych, uzyskiwanych przez chemiczną modyfikację produktów pochodzenia naturalnego ( celuloza, kauczuk, białko). Właściwości mechaniczne tworzyw sztucznych zmieniają się w szerokich granicach, w zależności od rodzaju podstawowego polimeru i ilości środków pomocniczych. Zastosowanie tworzyw sztucznych: Wyroby elektrotechniczne, Części do maszyn, samochodów Materiały konstrukcyjne do budowy nadwozi samochodowych Części wyposażenia ciągników

3 Guma Guma jest elastycznym produktem wulkanizacji kauczuku naturalnego lub syntetycznego. Otrzymuje się ją przez przeróbkę mieszanek zawierających oprócz kauczuku inne substancje ułatwiające procesy przetwórcze oraz nadające gumie odpowiednie właściwości. Do podstawowych składników mieszanek kauczukowych należą:  Kauczuk naturalny,  Środki wulkanizujące,  Środki zmiękczające,  Napełniacze,  Pigmenty i barwniki,  Środki ochronne,  Środki porotwórcze. Wytrzymałość na rozciągnięcie gumy waha się od 2 do 40 MPa a nawet wyżej. Gumy są odporne na ścieranie, jest to szczególnie istotne w przypadku takich wyrobów jak bieżniki opon itp. Bardzo dobry wpływ na ścieralność wywierają napełniacze mineralne, a zwłaszcza krzemionki aktywne lub sadze o drobnych cząsteczkach.

4 Odporność gumy na trwałe odkształcenia przy ściskaniu jest istotną cechą gumy przeznaczonej do różnego rodzaju uszczelniania. Gumy odporne na działanie olejów, paliw i smarów najczęściej produkuje się z kauczuku nitrylowego. Zastosowanie gumy: Przemysł oponowy, Taśmy izolacyjne, kable, węże do paliw, Produkcja artykułów technicznych, Amortyzatory, Kleje, Okrycia ochronne, Masy uszczelniające dla przemysłu samochodowego i maszynowego.

5 Szkło Szkło jest bezpostaciową substancją otrzymywaną ze stopionej mieszaniny odpowiednich materiałów, która przy chłodzeniu ze stanu ciekłego przechodzi w stan szklisty. Szkło wykazuje właściwości ciał stałych, jest twarde, sztywne i kruche. Istotnymi zaletami szkła jako materiału konstrukcyjnego są ponadto:stałych odporność na działanie czynników atmosferycznych oraz rozcieńczonych kwasów i zasad,odporność na działanie podwyższonej temperatury, przezroczystość, gładkość i połysk powierzchni, niepalność, łatwość kształtowania w stanie plastycznym, przenikalność dla cieczy i gazów, mała przewodność cieplna i elektryczna oraz taniość. Wadami szkła są kruchość i wrażliwość na zmiany temperatury. Zastosowanie szkła: Lampy samochodowe i ciągnikowe Szyby kabinowe ciągników Lusterka

6 Wyroby z tworzyw węglowych Tworzywami węglowymi nazywa się prasowane materiały, których głównym składnikiem jest węgiel bądź w postaci amorficznej, krystalicznej, a domieszkami są tlenki żelaza, aluminium, krzemu, magnezu i wapnia. Tworzywa te cechuje całkowita odporność na działanie kwasów, alkaliów i rozpuszczalników organicznych. Wykazują one również dużą odporność na uderzenia cieplne i działanie wysokich temperatur. Innymi zaletami są: niezwilżalność ciekłymi metalami szkłem, lekkość obrabialność podobna jak metali i samosmarowość. Wadą jest znaczna kruchość materiału. Zastosowanie wyrobów z tworzyw węglowych: Części maszyn, Na elektrody do pieców, Na styki elektryczne i elementy oporowe, Elektronika,

7 Kleje Klej to tworzywo niemetaliczne, które może łączyć spajane części dzięki przyczepności do powierzchni i wewnętrznej wytrzymałości. Podstawowymi składnikami klejów tworzywa sztuczne termoplastyczneskładnikami lub sieciujące żywice sztuczne oraz w pewnym zakresie kauczuki naturalne i syntetyczne. Wyróżniamy rodzaje klejów: 1. Kleje rozpuszczalnikowe – wiążą po odparowaniu rozpuszczalników:  Kleje kontaktowe – nakładane na obydwie powierzchnie klejone,  Kleje przylepcowe – tworzące stałe lepkie powierzchnie wykorzystywane np. do taśm samoklejących, etykiet, 2. Kleje dyspersyjne – służą do klejenia płaskich materiałów porowatych, stosuje się je jako kleje do skóry i papieru, 3. Kleje plastizolowe – zawierają pasty PCV, używane przy klejeniu konstrukcji nadwozi, 4. Kleje topliwe – aktywuje się je przez ogrzewanie, 5. Kleje termopliwe – wprowadzane są w postaci stałej folii lub stopu międzyKleje łączone elementy, wnikają dobrze po stopieniu, wiążąc po ostygnięciu.

8 Lakiery Lakierami są produkty ciekłe lub proszkowe, które nanoszone rozmaitymi metodami na podłoża w postaci cienkich powłok, odgrywają rolę ochronną lub zdobniczą. Lakiery otrzymuje się z następujących surowców:  Żywic lakierniczych,  Rozpuszczalników,  Wody,  Pigmentów,  Barwników,  Napełniaczy,  Środków pomocniczych. Lakiery wykorzystuje się do ochrony niektórych materiałów Np. drewna przed pękaniem.

9 MATERIAŁY METALOWE Żeliwo – jest to stop odlewniczy żelaza z węglem otrzymywany przez przetopienie surówki w piecach zwanych żeliwiakami. Żeliwo zawiera od 2% do 3,6% węgla i inne składniki, jak krzem, mangan. Żeliwa możemy podzielić na gatunki w zależności od rodzaju surówki, dodatków i sposobu stygnięcia. Żeliwo szare – ma szary kolor, jest kruche i trudno ścieralne. Z żeliwa wyrabia się elementy maszyn które nie są obciążone dużymi siłami zginającymi. Nadaje się na odlewy skrzyń przekładniowych, kół pasowych, obudowy łożysk. Żeliwo białe – ma jasny kolor bardzo twarde, odporne na ścieranie i na korozję. stosowane do wyrobu części takich jak np. stopki redlic siewników zbożowych.

10 Żeliwo ciągliwe – mniej kruche, nadające się do wyrobu cienkościennych części, jak np. palce i przyciski zespołów tnących, płozy kosiarek, ogniwa łańcuchów. Żeliwo stopowe – zawiera dodatki niklu, chromu, krzemu i tym podobne. W zależności od zastosowanych dodatków otrzymujemy żeliwo odporne na wysokie temperatury i korozje. Używane do wyrobu wałów korbowych i pierścieni tłokowych. Stal jest to stop żelaza z węglem o zawartości od 0,05 - 2% węgla. Stal otrzymuje się z surówki przez bezpośrednie działanie powietrzem na płynną surówkę czyli tzw. świeżenie.

11 Twardość stali zależy od zawartości węgla. Jeśli zawartość węgla w stali wynosi do 0,25% to są to stale miękkie. Stale o zawartości węgla od 0,25% do 0,6% - za stale twarde, natomiast stale o zawartości węgla od 0,6 do 1,75% za bardzo twarde. Stal w zależności od składników dzielimy na dwie grupy: a) stal niestopowa(węglowa) – głównym składnikiem jest węgiel. b) stal stopowa – w czasie wytapiania oprócz węgla zawiera celowo dodane domieszki takie jak: mangan, chrom, nikiel. Otrzymuje się wtedy stale: manganowe, niklowe, chromoniklowe. W zależności od zastosowania stale dzieli się na: a)stale konstrukcyjne – stosujemy do wyrobu części maszyn, urządzeń, konstrukcji stalowych itp. Stale konstrukcyjne mogą być: - zwykłej jakości – gdy suma zawartości fosforu i siarki nie przekracza 0,1% - wyższej jakości – gdy suma zawartości fosforu nie przekracza 0,07%. Stale te stosowane są do wyrobu części maszyn podlegającym dużym obciążeniom.

12 b) stale narzędziowe – są stosowane do wyrobu różnego rodzaju narzędzi i innych bardzo ważnych części konstrukcyjnych, gdyż mają wysoką twardość, odporność na ścieranie oraz małą wrażliwość na przegrzanie. Dzieli się je na: węglowe – charakteryzują się twardością, odpornością na ścieranie i uderzenia. stopowe – są odporne na działanie wysokiej temperatury. c) stale specjalne – są to stale o różnej zawartości węgla i składników stopowych. Najważniejsze z nich to: stale żaroodporne, stale odporne na korozję, stale przeznaczone do wyrobu sprzętu szczególnie obciążonego. Staliwo – jest to stal odlana w formy o określonym kształcie, pod względem składu chemicznego nie różni się od stali. Po skrzepnięciu odlew poddawany jest obróbce skrawaniem lub obróbce cieplnej. Nie poddawana obróbce plastycznej.