1 Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.
2 Fragensätze Zdania pytające Arkadiusz Więzowski
3 - poznamy niemieckie zaimki pytające - poznamy kilka rodzajów zdań pytających - nauczymy się prawidłowo budować pytania w języku niemieckim - zadanie pytania w języku niemieckim nie będzie dla nas problemem! Zaczynamy! Dzięki dzisiejszej lekcji:
4 Co powinniśmy wiedzieć o zdaniach pytających w języku niemieckim? Naturalną rzeczą jest, że jeśli czegoś nie wiemy, coś jest nam nieznane, musimy (chcemy) o to zapytać. Zapytać możemy całym zdaniem lub tylko jedną określoną częścią zdania (np. Jak?). Dlatego w języku niemieckim rozróżniamy dwa rodzaje zdań pytających. Są to: - Entscheidungsfrage (lub Ja/Nein – Frage) – pytanie o rozstrzygnięcie - Ergänzungsfrage (lub W-Frage) – pytanie o uzupełnienie Na pytanie o rozstrzygnięcie odpowiadamy zazwyczaj tylko „Tak” lub „Nie”, natomiast na pytanie o uzupełnienie odpowiadamy często pełnym zdaniem, jest to pytanie, które ma określony cel i nie wymaga jednoznacznej odpowiedzi odpowiedzi „tak” lub „nie”. Różnicę pomiędzy tymi zdaniami poznamy za chwilę.
5 Entscheidungsfrage Pytanie o rozstrzygnięcie Jak już wcześniej wspomnieliśmy, pytanie o rozstrzygnięcie, znane również jako „pytanie tak/nie” ma na celu uzyskanie od osoby którą pytamy konkretnej odpowiedzi. („tak” lub „nie”.) Po zadaniu pytania oczekujemy albo potwierdzenia albo zaprzeczenia naszego pytania. Zadając pytanie o rozstrzygnięcie ważne jest, aby czasownik stał zawsze na pierwszym miejscu a podmiot na drugim! Oto kilka przykładów: Liest du Bücher? - Czytasz książki?Ja, ich lese Bücher. - Tak, czytam książki. Macht er Einkäufe? - Czy on robi zakupy?Nein, er ist in der Arbeit. - Nie, on jest w pracy. Liebst du Martin? - Kochasz Marcina?Ja, ich liebe ihn. - Tak, kocham go. Macht ihr Party? - Robicie imprezę?Nein, wir hören Musik. - Nie, my słuchamy muzyki.
6 Ja / Nein Fragen – Beispiele Pytania tak / nie - przykłady Bist du verheiratet? - Jesteś żonaty? Nein, ich bin ledig. - Nie, jestem wolny. Gehst du in die Schule? - Idziesz do szkoły? Ja, ich gehe in die Schule. - Tak, idę do szkoły. Kocht ihr Tomatensuppe? - Gotujecie zupę pomidorową? Nein, wir kochen Brühe. - Nie, my gotujemy rosół. Arbeiten Sie noch? - Pracuje Pani jeszcze? Ja, ich arbeite noch. - Tak, jeszcze pracuję. Tanzt er gut? - Czy on dobrze tańczy? Nein, er tanzt miserabel. - Nie, on tańczy kiepsko. Fahrt ihr nach Berlin? - Jedziecie do Berlina? Ja, wir fahren nach Berlin. - Tak, jedziemy do Berlina. Hast du Zeit? - Masz czas?Nein, ich habe keine Zeit. - Nie, nie mam czasu.
7 Ja / Nein Fragen – Beispiele Pytania tak / nie - przykłady Gehen wir ins Kino? - Idziemy do kina? Nein, wir gehen ins Restaurant. - Nie, idziemy do restauracji. Kommt ihr heute? - Przyjdziecie dzisiaj? Nein, wir werden morgen. - Nie, będziemy jutro. Trinkst du Milch? - Pijesz mleko? Nein, ich trinke Tee. - Nie, piję herbatę. Magst du Tina? - Lubisz Tinę?Ja, ich mag sie. - Tak, lubię ją. Spielst du Fußball? - Grasz w piłkę nożną? Ja, ich spiele Fußball.- Tak, gram w piłkę nożną. Ist es kalt? - Jest zimno?Nein, es ist warm. - Nie, jest ciepło. Hast du einen Hund? - Masz psa? Nein, ich habe eine Katze. - Nie, mam kota. Bist du zufrieden? - Jesteś zadowolona? Ja, ich bin zufrieden. - Tak, jestem zadowolona. Schreibst du E-mail? - Piszesz maila? Nein, ich schreibe Aufsatz.- Nie, piszę wypracowanie.
8 Ergänzungsfragen Pytania o uzupełnienie Pytanie o uzupełnienie, znane również jako „W-Frage”, jest pytaniem otwartym, to znaczy, że osoba pytająca chciałaby otrzymać informację o stanie faktycznym danej rzeczy. Pytaniem o uzupełnienie możemy zapytać o drogę, o określone miejsce, o wiek, o czas itd. W tym rodzaju pytań zaimek pytający (tzw. Fragewort) stoi zawsze na pierwszym miejscu! Na miejscu drugim znajduje się czasownik a dopiero na trzecim podmiot! Spójrzmy na przykłady: Wo wohnst du? - Gdzie mieszkasz? In Warschau. - W Warszawie. Was macht er hier? - Co on tu robi?Er arbeitet. - On pracuje. Wie heißt sie? - Jak się ona nazywa?Ania Kowalska. - Ania Kowalska.
9 Ergänzungsfragen / W-Frage Pytania o uzupełnienie Jak można zauważyć, pytania te są zdaniami pytającymi z zaimkami pytającymi zaczynającymi się na „w”. Stąd też nazwa tego rodzaju pytań - „W-Fragen”. Zaimków pytających jest w języku niemieckim bardzo dużo. Dlatego na początek się z nimi zapoznamy. Oto najczęstsze z nich: wo? – gdzie? wie? – jak? wer? – kto? was? – co? wen? – kogo? woher? – skąd? wohin? – dokąd? wann? – kiedy? wieso? – dlaczego? warum? – dlaczego? wessen? – czyj?, czyja?, czyje? wem? – komu? do kogo? (np. należeć)
10 W-Frage – Czynność, działanie, stan rzeczy, znaczenie Teraz zapoznamy się z pytaniami z zaimkami pytającymi, których celem jest informacja o czynności, działaniu, znaczeniu, stanie rzeczy. W tym celu używamy przeważnie zaimka pytającego „was” oznaczającego w języku polskim „co”. Was macht er gerade? - Co on właśnie robi? Was hat Tina gemacht? - Co robiła Tina? Was ist mit Martin los? - Co się dzieje z Marcinem? Was ist passiert? - Co się stało? Was ist heute geschehen? - Co się dziś wydarzyło? Was interessiert dich? - Co cię interesuje? Was willst du wissen? - Co chciałbyś wiedzieć? Was bedeutet das? - Co to znaczy?
11 W-Frage – określenie czasu Zdaniami pytającymi zawierającymi zaimki pytające możemy również zapytać o czas. Możemy zapytać zarówno o czas trwania jakiejś rzeczy jak i o czas zegarowy (godzinę). Służą nam do tego zaimki pytające takie jak: Wann – kiedy Wie lange – jak długo Wie viel Uhr – która godzina Wie oft – jak często Ab wann – od kiedy Seit wann - od kiedy Bis wann – do kiedy Für wie lange – na jak długo Von wann bis wann – od kiedy do kiedy Wie spät – jak późno (która godzina) Um wie viel Uhr – o której godzinie
12 określenie czasu - przykłady Wann kommt das Taxi? - Kiedy przyjedzie taksówka? Wie lange dauert das Unterricht? - Jak długo trwa lekcja? Wie viel Uhr ist es? - Która jest godzina? Wie oft machst du Einkäufe? - Jak często robisz zakupy? Ab wann sind die Ferien? - Od kiedy są wakacje? Seit wann arbeitest du? - Od kiedy pracujesz? Bis wann sind sie im Urlaub? - Do kiedy oni są na urlopie? Von wann bis wann sind sie in der Schule? - Od kiedy do kiedy jesteście w szkole? Wie spät is es? - która jest godzina? Um wie viel Uhr gehst du schwimmen? - O której godzinie idziesz pływać?
13 W-Fragen – kierunek, miejsce Teraz zajmiemy się zdaniami pytającymi z zaimkiem pytającym określającym kierunek lub miejsce. Dzięki nim możemy zapytać się o drogę, dowiedzieć się gdzie znajduje się interesujące nas miejsce, rzecz itp. Oto przykłady: Wo ist das Buch? - Gdzie jest książka? Wo ist das Stadtzentrum? - Gdzie jest centrum miasta? Wohin ist Patrik gefahren? - Dokąd (gdzie) pojechał Patryk? Wohin gehen wir heute? - Dokąd (gdzie) dziś idziemy? Woher kommst du? - Skąd pochodzisz? Woher hast du diese Bluse? - Skąd masz tą bluzę?
14 W-Fragen – powód, przyczyna, cel Dzięki pytaniom z zaimkiem pytającym możemy również poznać powód, przyczynę lub cel danego działania, zachowania się, danego stanu rzeczy. Zapoznajmy się na początek z tymi zaimkami. Warum – dlaczego Weshalb – dlaczego Weswegen – dlaczego Wieso – czemu, dlaczego Wozu – po co, w jakim celu Aus welchem Grund – z jakiego powodu Aus welchem Grund bist du so traurig? Z jakiego powodu jesteś taka smutna?
15 W-Fragen – powód, przyczyna, cel Przykłady Warum gehst du nicht? - Dlaczego nie idziesz? Weil ich kein Geld habe. - Ponieważ nie mam pieniędzy. Weshalb runzelst du Stirn? - Dlaczego marszczysz czoło? Weil ich mich schlecht fühle. - Ponieważ się źle czuję. Weswegen geht Tina nicht mit? - Dlaczego Tina z nami nie idzie? Wegen starken Kopfschmerzen. - Z powodu silnych bóli głowy. Wieso geht ihr nach Hause? - Dlaczego idziecie do domu? Weil wir schon schlafen möchten. - Ponieważ my chcemy już spać. Aus welchem Grund bist du so müde? - Z jakiego powodu jesteś taki zmęczony? Weil ich die ganze Nacht nicht geschlafen habe. - Ponieważ nie spałem całą noc. Wozu machst du dir Sorgen? - Po co się zamartwiasz? Weil ich sehr liebevoll bin. - Ponieważ jestem bardzo troskliwa.
16 W-Fragen – zaimki odmienne Niektóre pytania w języku niemieckim można stworzyć używając zaimków które się odmieniają, jak na przykład „welch - jaki, co za”. Poniżej przedstawione zostały przykłady zdań z tym właśnie zaimkiem. Przykłady: Was für ein Auto ist das? - Jaki to jest samochód? Welches Mädchen gefällt dir? - Jaka dziewczyna ci się podoba? An welchem kurs ist Tina interessiert? - Jakim kursem Tina jest zainteresowana? Mit welchem Auto fahren wir nach Berlin? - Kogo autem jedziemy do Berlina? Mit was für einem Auto fahren wir? - Jakim samochodem (marka) jedziemy?
17 Wie-Fragen zdania z zaimkiem pytającym „wie” - „jak” Następnym zagadnieniem którym się zajmiemy są zdania pytające z zaimkiem pytającym „wie”. Dzięki temu zaimkowi możemy zapytać o miarę, masę, wiek, ilość, jakość i wiele innych. Zanim poznamy przykładowe zdania, zapoznajmy się z najczęściej używanymi pytaniami zawierającymi zaimek „wie”. Oto one: Wie – jak Wie viel – ile (rzeczowniki policzalne) Wie viele – ile (rzeczowniki niepoliczalne) Wie lange – jak długo Wie weit – jak daleko Wie spät – jak późno (godzina) Wie oft – jak często Wie schwer – jak cięzki/a/e Wie tief – jak głęboki/a/e
18 Wie-Fragen zdania z zaimkiem pytającym „wie” przykłady Wie geht es dir? - Jak się masz? Jak leci? Wie alt bist du? - Ile masz lat? Wie viel kostet die Bluse? - Ile kosztuje bluza? Wie viele Schüler gibt es in der Schule? - Ilu uczniów jest w szkole? Wie weit ist es vom Hauptbahnhof zur Nicolaikirche? Jak daleko jest z dworca głównego do kościoła Świętego Mikołaja? Wie lange dauert die Pause? - Jak długo trwa przerwa? Wie spät ist es? - Która jest godzina? Wie oft gehst du ins Kino? - Jak często chodzisz do kina? Wie schwer sind die Einkäufe? - Jak ciężkie są zakupy? Wie tief ist der Bodensee? - Jak głębokie jest Jezioro Bodeńskie?