1 Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

2 Czasowniki modalne die Modalverben Arkadiusz Więzowski

3  Poznamy niemieckie czasowniki modalne  Nauczymy się odmiany tych właśnie czasowników  Poznamy różnicę pomiędzy odmianą zwykłych czasowników a czasowników modalnych Zaczynamy! Dzięki dzisiejszej lekcji:

4 Podstawowe Informacje: Musimy wiedzieć, że czasowniki modalne odmieniają się nieco inaczej niż pozostałe czasowniki w języku niemieckim. Ważne jest to, aby zwrócić uwagę na 1. i 3. osobę liczby pojedynczej, ponieważ mają one taką samą formę. W języku niemieckim rozróżniamy sześć czasowników modalnych: Są to: wollen – chcieć können – móc, umieć potrafić müssen – musieć dürfen – mieć pozwolenie sollen – mieć obowiązek, mieć powinność mögen – lubić, chcieć

5 Czasowniki modalne nie występują zazwyczaj same lecz z bezokolicznikiem innego czasownika. Bezokolicznik drugiego czasownika występuje zawsze na końcu zdania. A oto odmiana poszczególnych czasowników modalnych. Zaczniemy od czasownika „wollen”, który w języku polskim oznacza „chcieć” wollen – chcieć Ich willwir wollen du willstihr wollt er / sie / es willsie/Sie wollen Ich will heute nach Warschau fahren. - Chcę jechać dziś do Warszawy.

6 wollen – Beispiele chcieć - przykłady Martin will morgen nach Berlin fahren. Marcin chce jechać jutro do Berlina. Ihr wollt ein neues Haus kaufen. Chcecie kupić nowy dom. Ich will heute meinen Opa besuchen. Chcę dziś odwiedzić swojego dziadka. Will er morgen ins Kino gehen? Czy on chce iść jutro do kina? Wollt ihr Schokoladentorte essen? Chcecie zjeść tort czekoladowy?

7 A teraz zajmiemy się odmianą czasownika modalnego „können” - móc, umieć potrafić. Musimy pamiętać, że jak każdy czasownik modalny, odmienia się on inaczej niż wszystkie inne czasowniki w języku niemieckim. Pierwsza i trzecia osoba liczby pojedynczej jest zawsze taka sama! können - móc, umieć, potrafić ich kann wir können du kannst ihr könnt er / sie / es kannsie/ Sie können Kannst du Deutsch sprechen? - Umiesz mówić po niemiecku? Ja, ich kann Deutsch sprechen. - Tak, umiem mówić po niemiecku. Nein, ich kann kein Deutsch sprechen. - Nie, nie umiem mówić po niemiecku.

8 können – Beispiele móc, umieć, potrafić - przykłady Er kann richtig gut kochen. On umie naprawdę dobrze gotować. Kannst du etwas schneller fahren? Czy możesz jechać trochę szybciej? Liebe Kinder, könnt ihr mir helfen? Kochane dzieci, czy możecie mi pomóc? Ich kann sehr viel essen. Potrafię zjeść bardzo dużo. Können Sie etwas leiser sprechen? Czy może mówić Pan trochę ciszej?

9 A teraz zajmiemy się odmianą czasownika modalnego „müssen”, czyli po polsku „musieć”. Tak jak poprzednie dwa czasowniki, odmienia się on inaczej niż wszystkie inne czasowniki w języku niemieckim. Oto jego odmiana: müssen – musieć Ich muss wir müssen du musst ihr müsst er / sie / es mussSie / sie müssen Du siehst aber slecht aus! Du musst zum Arzt gehen! Ależ ty źle wyglądasz! Musisz iść do lekarza! Wir müssen tüchtig lernen. Musimy pilnie się uczyć.

10 müssen - Beispiele musieć - przykłady Peter muss leider heute zu Hause bleiben. Piotrek musi niestety zostać dzisiaj w domu. Keine Sorge! Du muss es nicht machen! Bez obaw! Nie musisz tego robić! Ihr müsst der Mutter helfen! Musicie pomóc mamie! Ich muss mich bemühen, um bessere Noten zu haben! Muszę się starać, aby mieć lepsze oceny. Musst du so eifersüchtig sein? Musisz być taki zazdrosny?

11 Czasownik „dürfen” - czyli mieć powinność, mieć uprawnienie – również odmienia się w zupełnie inny sposób niż inne czasowniki w języku niemieckim. Oto jego odmiana: dürfen – mieć powinność, uprawnienie ich darf wir dürfen du darfst ihr dürft er / sie es darf Sie/ sie dürfen Darf man hier rauchen? - Czy można tutaj zapalić? Nein, hier darf man nicht rauchen. - Nie, tutaj nie wolno palić. Ja, hier darf man rauchen. - Tak, tutaj wolno palić.

12 dürfen – Beispiele mieć pozwolenie - przykłady Er darf kein Auto fahren, weil er kein Führerschein hat. On nie może prowadzić auta, ponieważ nie ma prawa jazdy. Kinder dürfen keinen Alkohol trinken und Zigarretten rauchen. Dzieci nie mogą pić alkoholu i palić papierosów. Darf ich dich mal was fragen? Czy mogę cię o coś zapytać? Darf ich zum Tanz bitten? Czy mogę prosić do tańca?

13 Kolejnym czasownikiem modalnym jest czasownik „sollen” oznaczający „mieć powinność, mieć obowiązek”. Za chwilę nauczymy się jego odmiany oraz praktycznego użycia w zdaniach. sollen – mieć powinność, mieć obowiązek ich soll wir sollen du sollst ihr sollt er / sie / es soll sie / Sie sollen Soll ich bleiben oder gehen? - Powinienem zostać czy iść? Was machst du hier? - Co ty tutaj robisz? Du sollst jetzt den Eltern helfen. - Powinieneś teraz pomagać swoim rodzicom.

14 sollen – Beispiele mieć powinność / obowiązek - przykłady Soll ich dich heute Abend besuchen? Mam cię odwiedzić dziś wieczorem? Du sollst dem Bruder bei den Hausaufgaben helfen. Powinieneś pomagać bratu przy zadaniach domowych. Er soll den Arzt rufen, wenn dein Vater krank ist. On powinien wezwać lekarza, jeśli jego tato jest chory. Was sollen wir tun, wenn der Zug nicht ankommt? Co powinniśmy zrobić, jeśli pociąg nie przyjedzie?

15 Czasownik modalny „mögen” oznacza „lubić, mieć ochotę lub chcieć”. Odmienia się on tak jak pozostałe czasowniki modalne, czyli pierwsza i trzecia osoba liczby pojedynczej jest identyczna. mögen – lubić, mieć ochtę, chcieć ich mag wir mögen du magst ihr mögt er/ sie/ es mag sie/ Sie mögen Was machst du am liebsten? Was magst du? - Co robisz najchętniej? Co lubisz? Ich mag Musik und Sport. Ich treibe sehr gern. Lubię muzykę i sport. Bardzo chętnie ćwiczę.

16 mögen – Beispiele lubić, mieć ochotę, chcieć - przykłady Welche Sportarten mögt ihr? Jakie rodzaje sportu lubicie? Wir mögen das Schwimmen und das Autorennen. Lubimy pływanie i wyścigi samochodowe. Mag Thomas das Klettern und die Wanderung? Czy Tomek lubi wspinaczkę i piesze wędrówki? Nein, er mag das Angeln und das Laufen. Er ist ein Läufer. Nie, on lubi wędkowanie i bieganie. On jest biegaczem.

17 Czasownik modalny mögen – wyjaśnienie. Czasownik modalny „mögen” rożni się od pozostałych czasowników modalnych tym, że nie „lubi” się z innymi czasownikami i zazwyczaj występuje sam w towarzystwie rzeczowników. Do wyrażenia zainteresowań z czasownikami używamy słówka „gern” - chętnie. Przykłady: Ich mag Schwimmen. - Lubię pływanie. Ich schwimme gern. - Chętnie pływam. Ich mag Musik. - Lubię muzykę. Ich höre Musik gern. - Chętnie słucham muzyki. Ich mag Laufen. - Lubię bieganie. Ich laufe gern. - Chętnie biegam. Ich mag Malerei. - Lubię malarstwo. Ich male gern. - Chętnie maluję. Ich mag Springen. - Lubie skakanie. Ich springe gern. - Chętnie skaczę. Ich mag Lernen. - Lubię naukę Ich lerne gern. - Uczę się chętnie.

18 Czasownik modalny „möchten” jest to forma przypuszczająca czasownika „mögen”. Występuje ona bardzo często w języku niemieckim. W języku polskim oznacza ona „chciałabym” „chciałbym” möchten - chcieć ich möchte wir möchten du möchtest ihr möchtet er /sie / es möchte sie/ Sie möchten Ich möchte heute nach Deutschland fahren. - Chciałbym dzisiaj jechać do Niemiec. Was möchtest du von mir bekommen? - Co chciałbyś ode mnie dostać? Er möchte ein neues Haus bauen. - On chciałby wybudować nowy dom.

19 möchten – Beispiele chcieć - przykłady Tina und Peter möchten ins Grüne fahren. Tina i Piotrek chcieliby pojechać na łono natury. Er möchte Deutsch und Englisch lernen. On chciałby się uczyć niemieckiego i angielskiego. Ich möchte heute Ewa besuchen, weil sie krank ist. Chciałbym dziś odwiedzić Ewę, ponieważ jest chora. Möchtest du den Tee oder den Kaffee trinken? Chciałbyś się napić herbaty czy kawy? Wer möchte heute antworten? Kto chciałby dziś odpowiadać?

20 Zusammenfassung podsumowanie ● w języku niemieckim rozróżniamy sześć czasowników modalnych ● czasowniki modalne odmieniają się inaczej niż inne czasowniki w języku niemieckim ● pierwsza i druga osoba liczby pojedynczej jest zawsze taka sama ● czasowniki modalne przeważnie występują z drugim czasownikiem dopenijającym ● wyjątkiem jest czasownik „mögen” który „nie lubi” czasowników i łączy się z rzeczownikami ● aby utworzyć zdanie z innym czasownikiem, czasownik „mögen” zastępujemy słówkiem „gern”, które również podkreśli czynność, którą lubimy wykonywać.