1 Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

2 Süßwasserfische - Teil 3 ryby słodkowodne – część 3 Arkadiusz Więzowski

3 Friedfische ryby spokojnego żeru Friedfische jagen keine anderen Fische. Sie ernähren sich von Fischbrut oder Fischfleisch nicht. Friedfische ernähren sich von Insektenlarven, Würmern oder Schnecken, die sich auf der Wasseroberfläche, im Wasser oder am Grund der Flusse und Seen befinden. Friedfische können wir mit den Ködern wie zum Beispiel Tauwurm, Maden, Mais, Käse, Erbsen fangen. Ryby spokojnego żeru nie polują na inne ryby. One nie odżywiają się narybkiem i mięsem ryby. Ryby spokojnego żeru odżywiają się larwami owadów, robakami lub ślimakami, które znajdują się na powierzchni ziemi, w wodzie bądź na dnie rzek i jezior. Ryby spokojnego żeru możemy złowić na przynęty takie jak dżdżownica, czerwie, kukurydza, ser, groszek.

4 Barbe (Flussbarbe) Brzana Die Barbe gehört zu der Familie der Karpfenfische. Sie wird der Unterfamilie der Barben zugeordnet. Der Flussbarbe hat grossen Flossen, die kleinen Schuppen und der pfeilförmige, flache und langgestreckte Körper. Ihr Körper ermöglicht ihr schnelle und präzise Manöver in Gewässern. Barben sind Grundfische. Sie haben ein rüsselförmiges Maul. Das Maul hat zwei dicke Barteln an der Oberlippe und zwei an der Unterlippe. Brzana należy do rodziny ryb karpiowatych. Jest ona przypisana do podrodziny brzan. Brzana ma duże płetwy, małe łuski oraz strzałokształtne, płaskie, wydłużone ciało. Jej ciało umożliwia jej szybkie i precyzyjne manewry w wodach. Brzany są rybami dennymi. Mają ryjkowaty pysk. Pysk ma dwa grube wąsy na górnej wardze i dwa na wardze dolnej.

5 Barbe (Flussbarbe) Brzana Barben können wir in fast ganz Europa finden. Rückenoberfläche der Barbe ist grau bis grün gefärbt. Die Seiten der Barbe sind eher gold-gelblich schimmernd. Je nach Jahreszeit und Alter ändert sich die Farbe der Flossen. Sie schwankt zwischen rötlich bis grau-grün, wobei der Bauch weiß ist. Barben können eine Länge bis zu 90 Zentimeter haben und bis zu 8-9 Kilogramm wiegen. Brzany możemy spotkać prawie w całej Europie. Powierzchnia grzbietu brzany jest koloru szarego do zielonego. Boki brzany mają żółto-złoty odblask. W zależności od pory roku i wieku zmienia się kolor płetw. Waha się od czerwonawo na szaro-zielony, przy czym brzuch jest biały. Brzany mogą mieć długość do 90 centymetrów i ważyć do 8-9 kilogramów.

6 Barbe (Flussbarbe) Brzana Die durchschnittliche Länge ist jedoch ca. 40-50 Zentimeter. Im Durchschnitt sind sie ca. 1-4 Kilogramm schwer. Barben bevorzugen klare, sauerstoffreiche Gewässern. Sie sind typische Grundfische. Ihre volle Geschlechtsreife erreichen sie meist mit 5 Jahren. Von Mai bis Juni haben die Barben die Laichzeit. Während Laichzeit wandern sie flussaufwärts und legen ihre Eier im Flachwasser an sandigen Stellen ab. Ein Weibchen produziert in der Laichzeit zwischen 4000-9000 Eier. Jednak średnia długość to około 40-50 cm. Średnio ważą około 1-4 kilogramów. Brzany preferują czyste, bogate w tlen wody. Są to typowe ryby denne. Dojrzałość płciową osiągną one zwykle w wieku 5 lat. Od maja do czerwca brzany mają tarło. W okresie tarła wędrują w górę rzeki i składają jaja w płytkiej wodzie w piaszczystych miejscach. Samica wytwarza podczas okresu tarła około 4000-9000 jaj.

7 Barbe (Flussbarbe) Brzana Als die Barben eine Größe von 1 cm erreichen, beginnen sie nach Nahrung zu suchen. Sie ernähren sich vor allem von Plankton. Die ausgewachsenen Barben ernähren sich von kleinen Krebsen, Fischlaich, Würmern und auch Insektenlarven. Die Barben sind keine Raubfische und sie fressen keine Fische. Das Fleisch von Barben ist weich und schmeckt sehr gut. Die Barben haben leider sehr viel kleine Gräten. Die Barbe ist heute auf der Roten Liste der stark gefährdeten Tierarten. Gdy brzany osiągną wielkość 1 centymetra zaczynają szukać pożywienia. Odżywiają się przede wszystkim planktonem. Dorosłe brzany odżywiają się małymi skorupiakami, ikrą, robakami jak również larwami owadów. Brzany nie są rybami drapieżnymi i nie jedzą ryb. Mięso brzan jest miękkie i bardzo dobrze smakuje. Brzany mają jednak bardzo dużo ości. Brzana znajduje się dzisiaj na czerwonej liście gatunków silnie zagrożonych.

8 Barbe (Flussbarbe) Brzana Die beste Angelmethode auf Barbe ist Angeln mit Futterkorb und Grundangeln. Barben können wir auch beim Posenangeln angeln. Die gute Fangzeit ist von September bis November. Als Köder verwenden wir Mais, Maden, Würmer und Käse. Wir sollten sich sehr ruhig am Angelplatz verhalten, weil Barben sehr scheu sind. Najlepszą metodą połowu na brzanę jest łowienie z pomocą koszyka zanętowego oraz wędkarstwo gruntowe. Brzany możemy również złowić poprzez wędkarstwo spławikowe. Dobry sezon połowów trwa od września do listopada. Jako przynęty używamy kukurydzy, czerwia, robaków i sera. Powinniśmy zachowywać się bardzo cicho w miejscu połowów, ponieważ brzany są bardzo nieśmiałe.

9 Brasse (Brachse, Brachsme, Blei, Bresen) leszcz Die Brasse wird der Familie der Karpfenartigen zugeordnet. Sie ist eine weit verbreitete Fischart. Brachsen finden wir in fast ganz Europa. Brassen haben einen schlanken und sehr hochrückigen Körper. Das Maul ist klein und rüsselförmig. Die Afterflosse ist besonders lang gezogen und durchgängig. Sie reicht vom After ohne Unterbrechungen bis fast zur Schwanzflosse. Leszcz jest przypisany do rodziny karpiowatych. Jest on szeroko rozpowszechnionym gatunkiem ryby. Leszcz występuje w niemal całej Europie. Leszcze mają szczupłe i silnie wygrzbiecone ciało. Pysk jest mały i ryjkowaty. Płetwa odbytowa jest szczególnie długa i spójna. Ona sięga od odbytu bez przerwy prawie aż do płetwy ogonowej.

10 Brasse (Brachse, Brachsme, Blei, Bresen) leszcz Die Farbe der mit dickem Schleim überzogenen Schuppen ist in jungen Jahren hell-silbern- metallisch. Die Farbe ist jedoch im fortgeschrittenen Alter eher gold schimmernd mit einem bronze-oliven Rücken. Die Flossen sind dunkelgrau bis schwarz gefärbt. Der Bauch ist weißlich mit einem Perlmuttglanz. Nach ca. 4 Jahren erreichen die Prassen die Geschlechtsreife. Die Laichzeit findet von Mai bis Juli statt. Weibchen produziert bei einem Laichvorgang zwischen 160.000 bis 300.000 Eier. Kolor pokrytych grubym śluzem łusek jest w młodym wieku jasno - srebrno - metaliczny. W podeszłym wieku kolor błyszczy się jednak bardziej na złoto z brązowo-oliwkowym grzbietem. Płetwy są koloru ciemnoszarego do czarnego. Brzuch jest białawy z perłowym połyskiem. Po około 4 latach leszcze osiągają dojrzałość płciową. Tarło odbywa od maja do lipca. W okresie tarła samica produkuje pomiędzy 60.000 do 300.000 jaj.

11 Brasse (Brachse, Brachsme, Blei, Bresen) leszcz Brassen bevorzugen langsam fliessende Flüsse, sowie große Seen mit weichen, schlammigen und nährstoffreichen Gewässergrund. Nach Nahrung suchen sie in kleinen Gruppen ab. Die durchschnittliche Länge der Brasse beträgt in etwa 35 Zentimeter. Wenn sie günstige Lebensbedingungen haben, können sie auch auf eine Länge von bis zu 85 Zentimetern heranwachsen. Sie können sogar bis zu 8 Kilogramm wiegen. Brachsen werden bis 20 Jahen alt. Leszcze preferują wolno płynące rzeki jak i duże jeziora z miękkim, błotnistym i bogatym w składniki odżywcze gruntem. Leszcze szukają pożywienia w małych grupach. Średnia długość leszcza wynosi około 35 centymetrów. Jeśli mają dobre warunki życiowe, mogą urosnąć do długości 85 centymetrów. Mogą ważyć nawet do 8 kilogramów. Leszcze mogą żyć do 20 lat.

12 Brasse (Brachse, Brachsme, Blei, Bresen) leszcz Die Brassen haben viele Gräten aber die Menschen angeln und essen sie gern. Die beste Angelmethoden sind Posenangeln und Grundangeln mit Futterkorb. Als Köder können wir Maden, Würmer, Mais und auch Brot verwenden. Die gute Fangzeit findet von April bis Juni und von September bis November statt. Leszcze mają wiele ości jednak ludzie chętnie je łowią i jedzą. Najlepszą metodą połowu na leszcza jest wędkarstwo spławikowe oraz wędkowanie gruntowe za pomocą koszyka zanętowego. Jako przynęty używamy czerwia, robaków, kukurydzy oraz chleba. Dobry czas połowów jest od kwietnia do czerwca i od września do listopada.

13 Karpfen karp Der Karpfen ist ein Süßwasserfisch. Er ist weit verbreitete Fischart. Der Karpfen kommt aus Asien. In der Römerzeit wurde er nach Europa gebracht. Der Karpfen ist ein Zuchtfisch. Die Karpenzucht ist in Polen ein größer wirtschaftlichen Faktor. Die Karpfen gelten als sehr gute Speisefische besonders zur Weihnachtszeit. Der Körper des Karpfen ist muskulös, kräftig und hochrückig. Die Rückenflosse ist lang gezogen. Der Karpfen hat keine Zähne. Auf der Oberlippe und in den Mundwinkeln hat der Karpfen die Barteln. Karp jest rybą słodkowodną. Jest on bardzo rozpowszechnionym gatunkiem ryby. Karp pochodzi z Azji. W czasach rzymskich został przywieziony do Europy. Karp jest rybą hodowlaną. Hodowla karpi jest dużym czynnikiem gospodarczym w Polsce. Szczególnie w czasie Świąt Wielkanocnych karpie uchodzą za bardzo dobrą rybę jadalną. Ciało karpia jest umięśnione, silne i wygrzbiecone. Płetwa grzbietowa jest długa. Karp nie ma zębów. Karp posiada wąsy na górnej wardze oraz w kącikach ust.

14 Karpfen karp Der Wildkarpfen ist die eigentliche Karpfenform. Er ist jedoch eine gefährdete Fischart. Im Laufe der Zeit sind weitere Karpfenformen entstanden. Sie unterscheiden sich von dem Wildkarpfen in Aussehen und Länge. Karp dziki jest rzeczywistą formą karpia. Jest on jednak zagrożonym gatunkiem ryby. Z biegiem czasu powstały dalsze gatunki karpi. Różnią się one od dzikiego karpia wyglądem i długością. Zu den Karpfenfischen gehören die folgenden Unterformen des Karpfens: Do Karpi należą poniższe podgatunki karpia: ● Der Schuppenkarpfen, der einen ganzen, durchgängigen ● Schuppenmantel hat. Der Rücken des Schuppenkarpfens ● ist höher als der Rücken des Wildkarpfens. ● Karp Pełnołuski, który ma pełne, ciągłe warstwy łusek. Grzbiet ● karpia pełnołuskiego jest większy od grzbietu karpia dzikiego.

15 Karpfen karp ● Der Zeilkarpfen, der eine einzelne Schuppen-Reihe entlang der Seitenlinie hat. Ansonsten hat der Zeilkarpfen keine Schuppen. ● Karp Zatorski, który ma tylko jeden rząd łusek wzdłuż lini bocznej. Poza tym karp zatorski nie ma łusek. ● Der Spiegelkarpfen, der in Europa eine bekannteste Zuchtform des Karpfens ist. Der Spielegelkarpfen hat vereinzelte, ungleichmäßig angereichte Schuppen auf dem ganzen Körper. ● Lustrzeń (karp królewski), który jest najbardziej znaną formą hodowlaną karpia. Karp królewski ma pojedyncze, nierównomiernie rozprzestrzenione łuski na całym ciele. ● Der Lederkarpfen (Nacktkarpfen), der gar keine oder einige vereinzelte Schuppen hat. Karp bezłuski, który w ogóle nie posiada bądź posiada pojedyncze łuski. ● Der Koi-Karpfen, der farbig und meist sehr teur ist. Er kommt aus Japan. ● Karp koi, który jest kolorowy, i przeważnie bardzo drogi. On pochodzi z Japonii.

16 Karpfen karp Die durchschnittliche Länge des Karpfens ist ca. 40 Zentimeter. Karpfen können über 100 cm groß werden und sogar über 30 kg wiegen, wenn die Lebensbedingungen günstig sind. Die Laichzeit des Karpfens findet meist von Mai bis Juli statt. Das Weibchen legt in dieser Zeit 200.000 Eier bei je 1 kg eigener Körpermasse. Ihre volle Geschlechtsreife erreichen sie meist mit ca. 4 Jahren. Sie ernähren sich von Plankton und Kleinstlebewesen. Przeciętna długość karpia wynosi około 40 centymetrów. Karpie mogą mieć ponad 100 cm długości i ważyć nawet ponad 30 kilogramów, jeżeli warunki życiowe są korzystne. Tarło karpia odbywa się zwykle od maja do lipca. Samica składa w tym czasie 200.000 jaj na każdy kilogram masy ciała własnego. Osiągną one dojrzałość płciową zazwyczaj w wieku 4 lat. Żywią się planktonem i mikroorganizmami.

17 Karpfen karp Karpfen bevorzugen stehende Gewässer. Die beste Angelmethode auf Karpfen ist Posenangeln mit schlanken Posen. Als die gute Angelmethode gilt auch Grundangeln mit Boilies. Die beste Fangzeit auf Karpfen findet von Mai bis September statt. Karpfen können wir meist Nachts und früh morgens fangen. Als Köder benutzen wir Boilies, Maden, Mais, Würmer. Karpie preferują wody stojące. Najlepszą metoda na karpia jest wędkowanie spławikowe ze smukłym spławikiem. Za dobrą metodę uważane jest również wędkowanie gruntowe z Boilie. Najlepszy czas połowów karpia jest od maja do września. Karpie możemy złowić przeważnie nocami oraz wczesnymi rankami.

18 Nase (Näsling, Schnabel) świnka Die Nase gehört der Karpfenfische an. Sie ist ein typischer Schwarmfisch. Die Nase wohnt in schnell fliessenden Gewässer. Die Nasen sind die Hauptfischen der Dunau und des Rheins. Die Nasen haben ein breites Maul und eine wulstige vorstehende Nase. Sie haben einen verhornten Kiefer und scharfe Lippen. Der Rücken ist grünlich-blau gefärbt und hat einen metalischen Glanz. Die Seiten der Nase sind stark silbrig und der Bauch ist gelblich-weiß. Die Flossen haben eine rötliche Färbung. Świnka należy do ryb karpiowatych. Jest typową rybą ławicową. Świnka mieszka w wodach szybko płynących. Świnki są głównym rybami Dunaju oraz Renu. Świnki mają szeroki pysk i gruby wydarty nos. Mają zrogowaciałą szczękę oraz ostre wargi. Grzbiet jest jest koloru zielono- niebieskiego i ma metaliczny połysk. Boki świnki są bardzo srebrzyste a brzuch jest żółto-biały. Płetwy mają czerwonawy odcień.

19 Nase (Näsling, Schnabel) świnka Die durchschnittliche Länge einer Nase beträgt ca. 25-35 Zentimeter. Das Körpergewicht beträgt bis zu 1 Kilogramm. Bei optimalen Lebensbedingungen ist die Nase im Stande, 50 Zentimeter groß zu werden und bis 2 Kilogramm zu wiegen. Nasen werden meist bis 20 Jahre alt. Die Nasen ernähren sich von Algenbewuchs auf Steinen und Wasserpflanzen. Sie essen auch Insekten, Würmer und Larven. Die Laichzeit der Nase findet meist von März bis Mai statt. Ein ausgewachsenes Nase-Weibchen produziert bei einem Laichvorgang ca. 30.000 bis 90.000 Eier. Przeciętna długość świnki wynosi około 25-35 centymetrów. Waga ciała wynosi do 1 kilograma. Przy optymalnych warunkach życiowych świnka jest w stanie mieć 50 cm długości oraz ważyć do 2 kilogramów. Świnki żyją przeważnie dwadzieścia lat. Odżywiają się glonami na kamieniach oraz roślinami wodnymi. Jedzą również owady, robaki oraz larwy. Okres tarła świnki odbywa się od marca do maja. Dorosła samica świnki produkuje w czasie tarła około 30.000 do 90.000 jaj.