1 Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.plWszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.
2 BUDOWA I FUNKCJE KORZENIAAgata Koprowska
3 KORZEŃ Korzeń jest podziemnym organem rośliny, który jako pierwszy rozwija się podczas kiełkowania nasienia.
4 FUNKCJE KORZENIA: umocowanie rośliny w podłożupobieranie wody i soli mineralnych gromadzenie substancji zapasowych rozmnażanie wegetatywne symbioza z bakteriami i grzybami
5 BUDOWA ZEWNĘTRZNA KORZENIAKorzeń dzieli się na kilka odcinków, tak zwanych stref, różniących się budową i pełnionymi funkcjami.
6 BUDOWA ZEWNĘTRZNA KORZENIAstrefa korzeni bocznych strefa włośnikowa strefa wydłużenia stożek wzrostu korzenia czapeczka
7 BUDOWA ZEWNĘTRZNA KORZENIAW budowie zewnętrznej korzenia można wyróżnić cztery zasadnicze strefy. Są to kolejno (patrząc od szczytu korzenia): strefa wierzchołkowa (stożek wzrostu) okryta czapeczką strefa wydłużenia (elongacji) strefa włośnikowa strefa korzeni bocznych
8 Strefa wierzchołkowa (stożek wzrostu)odpowiada za wzrost komórek składa się z drobnych komórek, które stale się dzielą otoczona warstwa komórek osłaniających , które tworzy czapeczkę
9 Strefa wydłużenia w strefie tej występują intensywne podziały komórkowe oraz wzrost korzenia
10 Strefa włośnikowa strefa różnicowania sięw strefie tej komórki różnicują się w skórkę, korę pierwotną, walec osiowy w strefie tej komórki skórki tworzą cienkie wypustki – włośniki, które odpowiadają za pobieranie wody z gleby
11 Strefa korzeni bocznychkorzeń tworzy odgałęzienia boczne, odpowiadające za utrzymanie rośliny w podłożu zawiera uformowane tkanki stałe
12 BUDOWA WEWNĘTRZNA KORZENIAskórka kora pierwotna drewno łyko
13 BUDOWA WEWNĘTRZNA KORZENIAskórka kora pierwotna śródskórnia okolica (perycykl) drewno wiązki przewodzące łyko walec osiowy miazga (kambium)
14 Skórka najbardziej zewnętrzna warstwa korzeniakomórki ściśle przylegają do siebie wytwarza włośniki które pobierają wodę z solami mineralnymi Stanowi ochrone przed czynnikami zewnętrznymi
15 Kora pierwotna Utworzona z komórek miękiszowych o cienkościennych ścianach, z licznymi przestworami międzykomórkowymi
16 Drewno transportuje wodę do wyżej położonych oganównaczynia drewna skupione są w centrum korzenia i w przekroju poprzecznym przypominają gwiazdę, między jej ramionami znajduj się komórki łyka.
17 SYSTEMY KORZENIOWE Istnieją dwa typy systemów korzeniowych:system wiązkowy np. u traw system palowy np. u sosny, róży
18 KORZENIE PRZYBYSZOWE Korzenie wyrastające w nietypowych miejscach rośliny, np. z boku łodygi lub na liściach. Ich zadaniem jest stabilizacja rośliny. Występują przede wszystkim u roślin rosnących w lasach tropikalnych gdzie podłoże jest bardzo podmokłe (np. u figowców, palm, filodendronów, pandanów).
19 MODYFIKACJE KORZENIA U niektórych roślin korzenie ulegają modyfikacją. Przekształcenia dotyczą dodatkowych, często nietypowych funkcji. Istnieją więc: korzenie spichrzowe korzenie podporowe korzenie oddechowe ssawki korzenie powietrzne korzenie czepne
20 Korzenie spichrzowe pełnią funkcję organów magazynujących substancje pokarmowe, zapasowe; są grube i mięsiste – charakteryzują się silnie rozrośniętym miękiszem spichrzowym; występują u marchwi, buraka, pietruszki, selera, dalii
21 Korzenie podporowe występują u roślin rosnących nad brzegami wódchronią roślinę przed zatopieniem występują np. u kukurydzy, figowców, palm
22 Korzenie oddechowe mają postać długich stożków, wyrastających na powierzchnię gleby lub wody; zapewniają dostęp powietrza do systemów korzeniowych zalanych wodą; występują u niektórych roślin klimatu ciepłego rosnących na terenach bagnistych, gdzie jest mało tlenu ; spotykane np. u cypryśnika błotnego i namorzynów
23 Korzenie ssawki występują u roślin pasożytniczych i półpasożytniczych np. jemioła; roślina pobiera za pomocą ssawek wodę lub substancje odżywcze ze swojego żywiciela
24 Korzenie powietrzne zwisające swobodnie w powietrzuumożliwiają pobieranie wody z powietrza, wchłaniają parę wodną występują u niektórych epifitów rosnących w lasach tropikalnych
25 Korzenie czepne charakterystyczne dla pnączy i epifitów;służą do przymocowywania się do gałęzi lub pni drzew wysokich, skał, murów lub ścian; obecne są np. u bluszczu pospolitego.
26 OSMOZA Woda wnika do korzenia dzięki osmozie. Proces ten polega na ruchu cząsteczek wody przez błony półprzepuszczlne z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o stężeniu wyższym. Woda przepływa tak długo, aż stężenie wyrówna się, czyli liczba cząsteczek wody po obu stronach będzie taka sama. Na sktek osmozy woda przenika z gleby do włośników, w których stężenie rotworu jest wyższe. Nastęonie przepływa z nich do komórek leżących obok, któe zawieają mniej wody.
27 Bibliografia i netografia:Podręcznik do biologii do gimnazjum ,, Plus życia 1,, M.Jefimow, M.Sęktas, wyd. Nowa era 2009; Zeszyt ćwiczeń do biologii do gimnazjum ,, Plus życia 1,, M.Jefimow, M.Sęktas, wyd. Nowa era 2009; Podręcznik do biologii do gimnazjum ,, Biologia XXI, cz.1 praca zbiorowa pod redakcja A.Jerzmanowskiego, wyd. WSiP 2003 encyklopedia multimedialna PWN Vademecum gimnazjalisty ,,Biologia,, Szkolny przewodnik ,,Biologia,,