1 Materiały PPA Mateusz Kabut

2 Postępowanie Administracyjne

3 Cechy Prawa Administracyjnego vs. Cechy Postępowania Ogólnego wg KPAPrawo administracyjne: 1)bezwzględne obowiązywanie 2)charakter obywatelski, 3)niesporność stosowania i kontroli Postępowanie ogólne (KPA): 1)toczy się przed organami administracji 2)w sprawach indywidualnych 3)rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych

4 Właściwość Rzeczowa Miejscowa Funkcjonalna

5 Wyłączenia Pracownik organu może być wyłączony z mocy prawa (obligatoryjnie) lub na wniosek (fakultatywnie) Organ może być wyłączony tylko z mocy prawa (obligatoryjnie) Wyłączenie z mocy prawa następuję tylko wtedy, gdy spełniony jest warunek wymieniony w art. 24 § 1 lub art. 25 § 1 KPA Narzeczeństwo nie jest przesłanką wyłączenia z mocy prawa

6 Art. 28 i art. 29 Kto może być stronąKażdy kto ma interes prawny Osoby fizyczne Osoby prawne Następujące podmioty nawet, gdy nie mają zdolności prawnej Państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne Organizacje społeczne

7 Art. 30-34 Zdolność prawna vs. Zdolność do czynności prawnychPrzedstawiciele Pełnomocnicy Podmioty na prawach strony

8 Strony postępowania Dzieci i osoby ubezwłasnowolnione mogą być stroną, nie mogą natomiast samodzielnie działać przed organem Koło naukowe jako organizacja społeczna działająca na podstawie ustawy w pewnych sytuacjach może być stroną Spółka cywilna co do zasady nie może być stroną (stroną sa wspólnicy). Wyjątkowo, gdy ustawa tak stanowi mogą być stroną (tak jak KN) Prokurator i RPO mogą wziąć udział w każdym postępowaniu administracyjnym na prawach strony

9 Doręczenia i wezwania Przedstawiciel vs. PełnomocnikDziecko może być stroną, a więc może być też wezwane – ale pismo musi być dostarczone przedstawicielowi (zwykle rodzicowi) Gdy pismo doręczone domownikowi nie ma potrzeby pozostawiania informacji w skrzynce lub drzwiach

10 Przewlekłość a bezczynnośćPrzewlekłość jest wtedy, gdy organ niepotrzebnie wydłuża zakończenie postępowania (trudniej wykazać, ale nie trzeba czekać) Bezczynność organu jest wtedy, gdy organ nie zakończy postępowania w odpowiednim terminie (łatwo wykazać, ale trzeba czekać)

11 Przewlekłość i bezczynnośćArt. 39 KPA Zażalenie Skarga do sądu Skarga na przewlekłość postępowania przed sądem Skarga do ETCzP

12 Wszczęcie postępowaniaArt. 63 KPA § 2. Podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych. § 3. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził.

13 Wszczęcie postępowania i rozprawaPostępowanie gabinetowe jest zasadą np. wycinka drzewa Rozprawa to wyjątek Tylko wyjątkowo nieobecność stron prowadzi do odroczenia rozprawy Wszczęcie postępowania jest możliwe także z urzędu

14 Wszczęcie postępowaniaZłożenie podania do niewłaściwego miejscowo organu skutkuje przekazaniem sprawy do organu właściwego

15 Zawieszenie W trakcie zawieszenie organ tylko wyjątkowo może zajmować się czynnie sprawą

16 Metryki, protokoły, adnotacjeWszystkie trzy terminy oznaczają co innego: Protokół – jest sporządzany wyłącznie z czynności postępowania, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy Adnotacja – krótka notatka służbowa sporządzana z czynności organu, z których nie sporządzono protokołu, a które mają znaczenie dla sprawy Metryka – dokumentuje udział poszczególnych urzędników w sprawie

17 Dostęp do akt Nawet stronie można odmówić dostępu do akt, gdy:są objęte tajemnicą państwową lub organ uzna, że dostęp do akt może naruszyć ważny interes państwowy

18 Dowody Art. 78. KPA § 1. Żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu jest okoliczność mająca znaczenie dla sprawy. § 2. Organ administracji publicznej może nie uwzględnić żądania (§ 1), które nie zostało zgłoszone w toku przeprowadzania dowodów lub w czasie rozprawy, jeżeli żądanie to dotyczy okoliczności już stwierdzonych innymi dowodami, chyba że mają one znaczenie dla sprawy.

19 Dokumenty urzędowe Art. 76. KPA§ 1. Dokumenty urzędowe sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

20 Decyzja administracyjna

21 Akty prawne Akty prawne Akty normatywneKonstytucja, ustawy, rozporządzenia Prawo międzynarodowe Indywidualne akty prawne M.in. Decyzje administracyjne

22 Podstawowe typy decyzjiDecyzja administracyjna Załatwiająca sprawę (art. 104 KPA) Umarzająca postępowanie (art. 105 KPA)

23 Decyzja załatwiająca sprawę„Użycie tej lub innej nazwy nie ma znaczenia dla charakteru prawnego danego aktu jako decyzji, jeżeli jest to, zgodnie z art. 104 KPA, akt rozstrzygający merytorycznie indywidualną sprawę należącą do właściwości organu administracji państwowej” (NSA) „Przyznanie lub odmowa przyznania zasiłku jest decyzją administracyjną. Jest to bowiem rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej aktem jednostronnym skierowanym na zewnątrz i regulującym uprawnienia indywidualne” (NSA) Inne przykłady?

24 Decyzjami nie są Ocena z egzaminu praktycznego na prawo jazdyZgoda dziekana na podjęcie studiów na drugim kierunku Protokoły kontroli oraz wystąpienia pokontrolne

25 Rodzaje decyzji Deklaratoryjne i konstytutywne Pozytywne i negatywneSwobodne i związane Ostateczne i nieostateczne

26 Treść decyzji Państwa zdaniem jakie elementy powinna zawierać decyzja administracyjna?

27 Elementy decyzji administracyjnejOznaczenie organu administracji Data wydania Oznaczenie strony Treść rozstrzygnięcia (osnowa) Powołanie podstawy prawnej Uzasadnienia faktyczne i prawne Pouczenie Podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska Inne elementy (np. warunek, rygor natychmiastowej wykonalności)

28 Elementy konieczne decyzji administracyjnejOznaczenie organu Oznaczenie strony Treść rozstrzygnięcia Podpis

29 Uzasadnienie Art. 107 KPA § 3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. § 4. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania. § 5. Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

30 Pouczenie Art KPA Błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania albo wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego nie może szkodzić stronie, która zastosowała się do tego pouczenia.

31 Uzupełnienie i sprostowanie decyzjiArt KPA § 1. Strona może w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji zażądać jej uzupełnienia co do rozstrzygnięcia bądź co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach. § 1a. Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, może ją uzupełnić lub sprostować z urzędu w zakresie, o którym mowa w § 1, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji. § 1b. Uzupełnienie lub odmowa uzupełnienia decyzji następuje w formie postanowienia. § 2. W przypadku wydania postanowienia, o którym mowa w § 1b, termin dla strony do wniesienia odwołania, powództwa lub skargi biegnie od dnia jego doręczenia lub ogłoszenia.

32 Uzupełnienie i sprostowanie decyzjiArt. 113. § 1. Organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach. § 2. Organ, który wydał decyzję, wyjaśnia w drodze postanowienia na żądanie organu egzekucyjnego lub strony wątpliwości co do treści decyzji. § 3. Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie.

33 Związanie organu wydaną decyzjąArt KPA Organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej.

34 Decyzja administracyjna – elementy konieczneOznaczenie organu Oznaczenie strony Treść decyzji (osnowa) Podpis

35 Postępowanie odwoławcze dla postanowień

36 Zażalenie Środek odwoławczy dla postanowieńPrzysługuje wyłącznie, gdy jest wprost przewidziany w KPA Przykład: Art. 101 § 3 Zażalenie musi spełniać wymagania stawiane podaniom => Nie ma konieczności uzasadnienia, dlaczego postanowienie jest wadliwe Termin na wniesienie zażalenia wynosi 7 dni

37 W trybie odwołania od decyzjiGdy nie przysługuje zażalenia to postanowienie można zaskarżyć dopiero w odwołaniu od decyzji Art. 142 KPA

38 Skarga do sądu administracyjnegoArt. 3 PPSA § 2. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na: 2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty

39 Prawo administracyjne – zagadnienia ogólne

40 Źródła prawa Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą Sejmu ma pierwszeństwo przed ustawą Rozporządzenie unijnie obowiązuje bezpośrednio – wystarczy, że zostanie opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE Akty prawa miejscowego są prawem powszechnie obowiązującym

41 Organy Organy monokratyczne (większość), np.: Minister Skarbu PaństwaPrezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej Prezydent m.st. Warszawy Komendant Główny Straży Granicznej Organy kolegialne: Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji Rada Gminy Zarząd Powiatu

42 Organy cd. Dwa typy organów wybieralnych: W wyborach powszechnych:Wójt, burmistrz, prezydent Prezydent RP Rada Gminy Sejm RP Wybierane pośrednio: KRRiT przez Sejm, Senat i Prezydenta Zarząd Powiatu przez Radę Powiatu Marszałek Sejmu przez Sejm

43 Prawo administracyjne –terenowa administracja rządowa

44 Wojewoda Przedstawiciel RMZwierzchnik administracji zespolonej (kierowanie) Organ nadzoru nad samorządem (nadzór) Reprezentant SP Organ wyższego stopnia wg KPA Wydaje akty prawne Kontrola administracji niezespolonej (kontrola) Nadzór nad wojewodą pełni: Prezes RM Minister właściwy do spraw administracji

45 Pozostałe organy administracji rządowejAdministracja niezespolona Administracja zespolona

46 Prawo administracyjne –samorząd

47 Gmina Rada gminy jest organem stanowiącymWójt, burmistrz, prezydent to organ wykonawczy Tylko rada gminy może ustalać wysokość podatków lokalnych

48 Powiaty Mieszkańcy + terytorium Niezależność Osobowość prawnaTworzone, zmieniane i dzielone na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów

49 Organy Rada powiatu – podobna do rady gminy Zarząd Powiatu Starosta

50 Zadania W dużym stopniu pokrywają się z zadaniami gmin – tylko na większa skalę (zasada pomocniczości) Przykład: edukacja

51 Miasta na prawach powiatuGdy miasto ma mieszkańców lub jest byłą stolicą województwa

52 Samorząd powiatu Starosta nie jest wybierany w wyborach powszechnych. Wybiera go rada powiatu (organ stanowiący) W miastach na prawach powiatu funkcje starosty pełni prezydent miasta.

53 Samorząd województwa Marszałek województwa nie jest organem wykonawczym. Jest nim Zarząd Województwa (którego przewodniczącym jest marszałek) Samorząd województwa odpowiada za strategię regionalną/wojewódzką

54 Środki nadzoru nad samorządem

55 Organy nadzoru Wojewoda Regionalna Izba Obrachunkowa Premier

56 Wojewoda Stwierdzenie nieważności uchwały w przypadku istotnego naruszenia prawa Wstrzymanie wykonania uchwały Wydaje zarządzenia zastępcze (przy wyborach samorządowych) Wezwanie wójta do zaprzestania powtarzających się naruszeń Konstytucji Wezwanie rady powiatu / sejmiku województwa przez wojewodę do zastosowania niezbędnych środków jeżeli naruszania Konstytucji lub ustaw dopuszcza się zarząd powiatu / zarząd województwa Wnioskowanie do premiera o odwołanie wójta, zarządu powiatu lub województwa

57 Regionalna Izba Obrachunkowaorzekają o nieważności uchwał sprzecznych z prawem,   w odniesieniu do uchwał budżetowych – wyznaczają organom samorządu termin do usunięcia sprzeczności z prawem wskazując nieprawidłowości i sposób ich usunięcia,   orzekając o nieważności uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego ustalają budżet tej jednostki,   ustalają budżet samorządu., jeżeli organ stanowiący tej jednostki nie uchwali budżetu do 31 marca roku budżetowego.   

58 Prezes Rady Ministrów Na wniosek wojewody może odwołać organ wykonawczy samorządu Wnioskowanie do Sejmu o rozwiązanie organu stanowiącego samorządu Na wniosek ministra właściwego do spraw administracji zawieszenie organów samorządu i powołanie zarządu komisarycznego

59 Nadzór nad samorządem Premier na wniosek wojewody może odwołać wójta, burmistrza, prezydenta miasta w przypadku powtarzającego naruszania prawa Premier nie może odwołać rady gminy – może tylko wnioskować do Sejmu o podjęcie uchwały o rozwiązaniu rady gminy W przypadku nieuchwalenia budżetu jednostki samorządu w terminie obowiązuje budżet ustalony przez Regionalną Izbę Obrachunkową