1 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH Arkadiusz Korzeniewski Adwokat, Senior Counsel White & Case Warszawa, 26 października 2007 r.

2 2 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH REGULACJA MEDIACJI W POLSKIM PRAWIE  KPC  KPK  POSTĘPOWANIE SĄDOWO-ADMINISTRACYJNE

3 Warszawa, 26 października 2007 r. 3 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH MEDIACJA W KPC WSZCZĘCIE MEDIACJI  Mediację prowadzi się na podstawie: - umowy o mediację, albo - postanowienia sądu o skierowaniu stron do mediacji.  Mediacja może być przeprowadzona przed wszczęciem postępowania a także w toku sprawy.  Zgodnie z KC wszczęcie mediacji powoduje przerwanie biegu przedawnienia.

4 Warszawa, 26 października 2007 r. 4 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH UMOWA O MEDIACJĘ  Umowa o mediację nie wymaga formy szczególnej. KPC nie przewiduje również szczególnych wymogów co do treści umowy o mediację. KPC stanowi, że taka umowa powinna określać przedmiot mediacji i osobę mediatora lub sposób powołania mediatora.

5 Warszawa, 26 października 2007 r. 5 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH SKIEROWANIE SPRAWY DO MEDIACJI PRZEZ SĄD  Sąd aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawę może (także z własnej inicjatywy a zatem bez wniosku strony) skierować strony do mediacji. Po zamknięciu tego posiedzenia sąd może skierować strony do mediacji tylko na zgodny wniosek.  Sąd nie może w tym trybie skierować sprawy (z własnej inicjatywy) w sprawach rozpoznawanych w postępowaniach nakazowych, upominawczych i uproszczonych.  Mediacja jest dobrowolna, także wtedy, gdy z inicjatywą mediacji występuje sąd. Dlatego też nawet w takim przypadku, mediacji nie prowadzi się, jeżeli strona w terminie tygodnia od ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia o skierowaniu sprawy do mediacji nie wyraziła zgody na mediację.  Sąd może skierować strony do mediacji tylko raz w toku postępowania.

6 Warszawa, 26 października 2007 r. 6 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH WYBÓR MEDIATORA  Wybór mediatora bądź ustalenie trybu powołania mediatora należy do stron.  W przypadku skierowania sprawy do mediacji przez sąd, mediatora powołuje sąd. Jednakże również w tym przypadku strony mogą wybrać innego mediatora.  KPC nie stawia jakichkolwiek, szczególnych wymagań co do kwalifikacji mediatora. Mediatorem nie mogą być jedynie czynni sędziowie.

7 Warszawa, 26 października 2007 r. 7 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH PROCEDURA MEDIACJI  Mediacja jest postępowaniem w znacznym stopniu odformalizowanym. KPC reguluje jedynie najważniejsze kwestie dotyczące wszczęcia mediacji i jej trybu.  Wszczęcie mediacji przez stronę następuje z chwilą doręczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji.  Wniosek o przeprowadzenie mediacji powinien zawierać: - oznaczenie stron, - dokładnie oznaczone żądanie, - przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie, - umowę o mediację (jeżeli strony taką umowę zawarły), - wymienienie załączników.  KPC nie reguluje skutków ewentualnych braków formalnych wniosku o mediację.  KPC nie reguluje również kwestii, czy strona chcąc skutecznie zainicjować mediację, powinna skierować wniosek o mediację wprost do mediatora, czy też może tego dokonać tylko za pośrednictwem sądu. Problem ten jest istotny, ponieważ wszczęcie mediacji powoduje przerwanie biegu przedawnienia.  KPC pozostawia duży zakres elastyczności dla stron i mediatora odnośnie czasu trwania, miejsca i trybu mediacji.

8 Warszawa, 26 października 2007 r. 8 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH NIEJAWNOŚĆ  Postępowanie mediacyjne jest niejawne. Przejawia się to szczególnie w dwóch aspektach: 1. Mediator obowiązany jest zachować w tajemnicy fakty, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji. Jednakże strony mogą zwolnić mediatora od tego obowiązku. 2. Bezskuteczne jest powoływanie się w toku postępowania przed sądem na: - propozycje ugodowe, - propozycje wzajemnych ustępstw, lub - inne oświadczenia składne w postępowaniu mediacyjnym.

9 Warszawa, 26 października 2007 r. 9 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH UGODA  Z KPC wynika, że ugoda przed mediatorem powinna być zawarta w formie pisemnej. Jednakże nie oznacza to, że ta forma będzie wystarczająca dla ważności ugody zawartej przed mediatorem, obejmującej czynność prawną, dla której prawo wymaga innej formy szczególnej.  Jeśli chodzi o skutki ugody zawartej przed mediatorem, to należy uznać, że w sferze prawa materialnego, co do zasady ugoda jest skuteczna i wiąże strony od chwili jej zawarcia przez strony.  Jeżeli jednak strona lub strony chcą nadać ugodzie zawartej przed mediatorem moc ugody sądowej, wówczas konieczne jest zatwierdzenie ugody przez sąd.  Zatwierdzenie ugody następuje na wniosek strony. Należy odróżnić dwie sytuacje: - jeżeli ugoda nadaje się do egzekucji, sąd zatwierdza ugodę przez nadanie jej klauzuli wykonalności; - jeżeli ugoda nie nadaje się do egzekucji, sąd wydaje postanowienie o zatwierdzeniu ugody.  Sąd może odmówić nadania ugodzie zawartej przed mediatorem klauzuli wykonalności lub zatwierdzenia takiej ugody tylko w przypadku, gdy ugoda jest: - sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego, albo - zmierza do obejścia prawa, bądź - jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności.  Na odmowę zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem lub nadania klauzuli wykonalności przysługuje zażalenie.

10 Warszawa, 26 października 2007 r. 10 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH MEDIACJA VS. POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE (ZAWEZWANIE DO PRÓBY UGODOWEJ) W KPC  podobieństwa  różnice

11 Warszawa, 26 października 2007 r. 11 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH MEDIACJA – praktyczne refleksje  Czy i kiedy warto rozważyć mediację, jako sposób rozwiązania sporu?  Kwestia kluczowa – wybór mediatora  Umowa o mediacje  Przebieg mediacji  Czas i koszt mediacji

12 Warszawa, 26 października 2007 r. 12 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH Arkadiusz Korzeniewski, Adwokat, Senior Counsel White & Case W. Daniłowicz W. Jurcewicz i Wspólnicy - Kancelaria Prawna Spółka komandytowa tel.: +48 (22) 50 50 146 faks: +48 (22) 50 50 400 e-mail: [email protected] Dziękuję za uwagę

13 Warszawa, 26 października 2007 r. 13 MEDIACJA JAKO NOWY SPOSÓB KONKUROWANIA NA RYNKU USŁUG PRAWNICZYCH Na całym świecie. Dla naszych Klientów. White & Case, a New York State registered limited liability partnership, is engaged in the practice of law directly and through entities compliant with regulations regarding the practice of law in the countries and jurisdictions in which we have offices. www.whitecase.com