1 Metoda kartodiagramów

2 Miejsce wśród metod prezentacji Met. kartodiagramów należy do metod ilościowych, wyrażających relację między zmiennością przestrzenną a zmiennością natężenia zjawiska mierzonego liczbowo (głównie skale interwałowa, ilorazowa). Służy m. in. do przedstawień danych statystycznych.

3 Definicja Kartodiagram jest specjalnie uwarunkowanym zbiorem diagramów lub wykresów. Warunkiem tym jest ich umiejscowienie w określonej pozycji geograficznej, tzn. na mapie we wzajemnych stosunkach położenia. Czyli krótko mówiąc jest to mapa, na której ilościowa charakterystyka zjawisk i faktów przestawiona jest za pomocą umiejscowionych diagramów (lub wykresów). Oczywiście będzie ona sporządzona na podkładzie pomagającym w usytuowaniu diagramów.

4 Podział (w zależności od elementów odniesienia) ‏ Punktowe – jednoznaczne określenie położenia diagramów, charakteryzujących punkty na mapie. Ważne jest tutaj jednoznaczne określenie ich położenia, przy czym w kwestiach spornych powinno stosować się zasadę, iż czyta się od lewej do prawej, oraz że najpierw odczytuje się miejsce, w drugiej zaś kolejności elementy informacyjne.

5 Podział cd.

6 Powierzchniowe – odniesione do jednostek powierzchniowych. Dla identyfikacji przynależności diagramu do danej jednostki konieczne jest pokazanie na mapie jej granic. Jeśli zastosowany zostanie geometryczny podział na jednostki odniesienia (np. siatka kwadratów), to układ diagramów powtórzy regularność sieci tych pól, a więc pokazywanie ich granic nie będzie konieczne.

7 Podział cd.

8 Liniowe – odniesione do kierunku (wektorowe) bądź do linii będącej odbiciem rzeczywistego przebiegu zjawiska (wstęgowe) ‏

9

10 Typy (w zależności od rozbudowy treści) ‏ Prosty, złożony sumaryczny, strukturalny oraz ich odmiany (porównawczy i dynamiczny) ‏

11 Typy - cd. K. prosty – tylko jedno zjawisko lub fakt poprzez podanie jego położenia i wielkości. K. złożony – klika zjawisk lub faktów jednocześnie, każde z nich przy pomocy innego rodzaju diagramu. K. strukturalny – ukazuje jedynie różnice strukturalne reprezentowanych miejsc, nie można stosować sumowania (wszystkie diagramy jednakowej wielkości). K. porównawcze – jednoczesne pokazanie dwóch nałożonych na siebie diagramów, przy czym jeden z nich jest stałej wielkości (najczęściej kontur). K. dynamiczny – uklazuje zmienność wielkości zjawiska w czasie.

12 Diagramy służą do prezentacji liczbowej wielkości zjawisk bądź obiektów i są w zasadzie zwartymi figurami geometrycznymi, o łatwo mierzalnych parametrach, pozwalających łatwo obliczyć ich wielkość oraz ewentualne elementy składowe. Podstawową cechą rozróżniającą diagramy są ich właściwości metryczne

13 Podział 1. Jednoparametrowe a. Płaskie Kołowe Kwadratowe Trójkątne... b. Bryłowe Sześcienne Kuliste... 2. Wieloparametrowe Prostokątne Eliptyczne Prostopadłościenne...

14 Wymiar diagramu W diagramach jedyną cechą reprezentującą ilość jest jego wymiar - powierzchnia bądź objętość - inne cechy (kształt, kolor, walor itd.) mają za zadanie jedynie rozróżnienia jakościowe. Dla diagramów można przyjąć ciągłą lub skokową skalę wartości. W przypadku ciągłym każdy diagram zbioru (kartodiagramu) będzie posiadał wymiar indywidualny, wynikający z wielkości obrazowanego zjawiska. W przypadku skokowym wielkość diagramu reprezentuje pewien przedział klasowy, tracąc swoje indywidualne rozmiary.

15

16 Budowa diagramu kołowego strukturalnego sumarycznego Diagram kołowy charakteryzuje prostota rysowania oraz niezależność identyfikacji jakościowej od kierunku usytuowania. Buduje się go wg wzoru:,gdzie: r – promień koła W – wartość liczbowa zjawiska m – miara jednostkowa wartości liczbowej zjawiska π = 3, 14… Przykład:W = 282600ha; m = 1mm 2 ≡ 100ha, więc: mm

17 Struktura Diagram kołowy można w prosty sposób podzielić na sektory obrazujące wewnętrzną strukturę przedstawianego zjawiska. Wartości liczbowe kolejnych kategorii przelicza się na ich procentowy udział w całości zjawiska czy faktu. Za początek podziału przyjmuje się promień odpowiadający „godzinie 12” a podział rozpoczyna się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Ważne jest zachowanie tego samego porządku i kolejności elementów dla zbioru diagramów.

18 Literatura Lech Ratajski, „Metodyka kartografii społeczno – gospodarczej”, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa – Wrocław, 1989