1 Metody regulacji poczęćnaturalne metody planowania rodziny metody mechaniczne (wkładki domaciczne, membrany, prezerwatywy) metody chemiczne (środki plemnikobójcze) metody farmakologiczne (tabletki, zastrzyki, implanty) metody biochemicznego monitorowania cyklu (system Persona - spektrofotometr) sterylizacja

2 Skuteczność (Pearl index)IUD ,1 (0 –1) OC ,2 (0 –3) Progestin injection 0,1 (0 –1) Morning after pill 3 (2 – 5) Condom (1 – 7) Periodic abstinence 10 (3 – 15)

3 Metody okresowej wstrzemięźliwości płciowejkalendarzyk małżeński metoda Billingsów metoda objawowa metoda termiczna metoda objawowo- termiczna

4 Fizjologiczne podstawy obliczania okresu płodnego w 28- dniowym cyklupierwszy dzień prawdopodobnej owulacji 14 – 2 = 12 dzień ostatni dzień prawdopodobnej owulacji = 16 dzień przeżywalność plemników w drogach rodnych (48 godzin) – 2 = 10 dzień zdolność do zapłodnienia komórki jajowej (24 godziny) = 17 dzień możliwy okres płodny dzień

5 Okresowa wstrzemięźliwość płciowa- wady i zaletybezpieczna nie wymaga dodatkowych środków akceptowana przez Kościół Katolicki nieużyteczna dla kobiet o nieregularnych cyklach wysoki wskaźnik niepowodzeń

6 Metody mechaniczne Stosowane przez mężczyzn: Stosunek przerywanyPrezerwatywa Stosowane przez kobiety: Błona pochwowa Kapturek naszyjkowy Gąbki pochwowe Środki plemnikobójcze

7 Zalety prezerwatywy ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową (łącznie z AIDS) łatwa w użyciu tania brak objawów ubocznych

8 Wady prezerwatywy ograniczenie doznań ingerencja w akt płciowydyskomfort możliwość reakcji alergicznych na lateks lub substancje dodatkowe

9 Zalety i wady błony pochwowejochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową brak objawów ubocznych trudności w zakładaniu i wyjmowaniu konieczność utrzymywania w czystości

10 Przciwskazania do błony pochwowejwypadanie macicy duże cystocele lub rectocele tyłozgięcie macicy powtarzające się infekcje dróg moczowych alergia na lateks lub środki plemnikobójcze

11 Możliwe działania uboczne błon pochwowychUczulenie na lateks lub środki plemnikobójcze Zwiększona częstość występowania infekcji dróg moczowych

12 Środki plemnikobójczekremy żele pianki globulki tabletki

13 Wady i zalety środków plemnikobójczychBezpieczne Łatwe w użyciu Łatwo dostępne Korzystne w sporadycznych kontaktach płciowych Częściowa ochrona przed chorobami przenoszonymi droga płciową Niski komfort współżycia Wysoki wskaźnik niepowodzeń Podrażnienie dróg rodnych

14 Fizjologiczne okresy niepłodnościkrótko po pierwszej miesiączce po porodzie i podczas laktacji krótko przed menopauzą

15 Czynniki modyfikujące hamujący wpływ karmienia piersią na płodnośćokres karmienia piersią częstotliwość długość ssania wprowadzanie uzupełniającej żywności czas od porodu stopień odżywienia matki geografia, czynniki socjoekonomiczne i kulturowe

16 Skład tabletki antykoncepcyjnejEtynyloestradiol + gestagen I generacji II generacji III generacji noretysteron norgestrel norgestymat noretyndron lewonorgestrel gestoden etynodiol norgestyrianon dezogestrel

17 Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjneJednofazowe (cykliczne) Gravistat 50μg EE + 0,25 mg lewonorgestrelu Cilest 35μg EE + 0,25 mg norgestymatu Marvelon 30μg EE + 0,15 mg dezogestrelu Minisiston 30μg EE + 0,125 mg lewonorgestrelu Femoden, Minulet 30μg EE + 0,075 mg gestodenu Celimona 30μg EE + 2,0 dienogestu Mercilon 20μg EE + 0,150 dezogestrelu Harmonet 20μg EE + 0,075 mg gestodenu

18 Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne- cdSekwencyjne Dwufazowe Anteovin 50μg EE tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu 50μg EE tabl. 0,125 mg lewonorgestrelu Trójfazowe Triquilar , Tri- Regol, Trisiston 30μg EE tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu 40μg EE tabl. 0,075 mg lewonorgestrelu 30μg EE tabl. 0,05 mg lewonorgestrelu

19 Mechanizm antykoncepcyjnego działania leków hormonalnychblokada wydzielania gonadotropin hamowanie owulacji zaburzanie czynności skurczowej jajowodów, utrata rzęsek przez nabłonek migawkowy, zmiana składu płynu jajowodowego- hamowanie transportu jaja i kapacytacji plemników przerost rzekomodoczesnowy endometrium- tzw „skorupa doczesnowa” – utrudnienie zagnieżdżenia jaja zmiana składu śluzu szyjkowego- nieprzepuszczalność dla plemników

20 Wpływ antykoncepcji hormonalnej na:czynność wątroby metabolizm węglowodanów metabolizm lipidów witaminy układ krzepnięcia tarczycę nadnercza

21 Leki zmniejszające skuteczność doustnej tabletki antykoncepcyjnejprzeciwpadaczkowe : barbiturany, fenytoina, karbamazepina, prymidon ryfampicyna tetracykliny, penicyliny, cefalosporyny gryzeofulwina

22 Bezwzględne przeciwwskazania do doustnej antykoncepcji hormonalnejchoroba niedokrwienna serca choroba mózgowo- naczyniowa rak narządu rodnego choroby wątroby ciąża lub jej podejrzenie porfiria

23 Względne przeciwwskazania do doustnej antykoncepcji hormonalnejsilne bóle głowy, szczególnie naczyniowe lub migrenowe nadciśnienie tętnicze cukrzyca, obciążony wywiad rodzinny kamica dróg żółciowych zaburzenia funkcji wątroby palenie papierosów powyżej 30 rż (powyżej 15 dziennie) żylaki kończyn dolnych niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych planowany zabieg operacyjny w ciągu najbliższych 4 tyg. wiek > 40 rż

24 Przerwać OC natychmiast w przypadku:Ból łydek Ból w klatce piersiowej Bóle migrenowe Kamica pęcherzyka żółciowego Długie unieruchomienie (np. przy złamaniach kości)

25 Najczęstsze objawy uboczne doustnej antykoncepcji hormonalnejkrwawienia międzymiesiączkowe skąpe krwawienia miesiączkowe zatrzymanie miesiączki nudności, wymioty przyrost wagi ciała

26 Korzyści stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnejczęstości występowania niezłośliwych guzów piersi częstości występowania niezłośliwych torbieli jajników niedokrwistości RZS ciąży pozamacicznej chorób zapalnych miednicy mniejszej raka jajnika raka endometrium

27 OC jako czynnik leczniczy:Krwawienia funkcjonalne Nieregularne cykle, nadmiernie obfite miesiączki PMS Hyperandrogenizm jajnikowy Trądzik Hirsutyzm

28 Antykoncepcja postkoitalnaDo 1 godziny: Postinor- lewonorgestrel 0,75 mg p.o. Do 12 godzin: Lewonorgestrel 0,6 mg i.m. Do 48 godzin: estrogeny skoniugowane końskie 30 mg p.o. przez 5 dni, etynyloestradiol 5 mg p.o. przez 5 dni Metoda YUZPE’a- E + A do 72 godzin – LNG 1,0 mg + EE 0,1 mg p.o. 2 x /12 godzin ze środkami przeciwwymiotnymi IUD

29 Sposoby antykoncepcji hormonalnej długo działającejiniekcje gestagenów implanty podskórne krążki dopochwowe IUD

30 Przeciwwskazania do iniekcji gestagenówrak piersi i niezdiagnozowane guzy piersi rak narządu rodnego niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych podejrzenie ciąży zakrzepowe zapalenie żył i inne zakrzepice choroby naczyń wieńcowych i mózgowych żółtaczka

31 Przeciwskazania do implantówciąża lub podejrzenie rak piersi i niezdiagnozowane guzy piersi rak narządu rodnego niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych podejrzenie ciąży zakrzepowe zapalenie żył i inne zakrzepice choroby naczyń wieńcowych i mózgowych żółtaczka

32 Implanty- efekty uboczne i powikłaniazaburzenia cyklu miesiączkowego zaburzenia metaboliczne miejscowy stan zapalny

33 Zalety IUD nie zaburza naturalnego cyklu małe ryzyko ciążywymagana regularna kontrola

34 Czas założenia IUD po porodzie po połogu po poronieniupo stosunku płciowym w trakcie miesiączki

35 Przeciwwskazania do IUDstan zapalny w miednicy mniejszej ciąża lub jej podejrzenie mięśniaki macicy zwężenie szyjki narażenie na choroby przenoszone drogą płciową

36 Powikłania IUD krwawienie ból upławy wypadnięcie wkładki ciążastan zapalny miednicy perforacja macicy

37 Kandydatka do IUD 34 lata i więcej Pali papierosy2 dzieci i nie planuje więcej

38 Kandydatka do OC Mniej niż 30 lat Bez dzieci Jeden partner seksualnyPlanuje ciążę w przyszłości Funkcjonalne krwawienia z dróg rodnych

39 Kandydatka do prezerwatywy i spermicydówMniej niż 20 lat Bez dzieci Nieregularne kontakty sexualne

40 Progestageny Karmienie piersią Planuje ciążę w przyszłości