1 Miasta i gminy przyjazne starzeniu Paweł Kubicki, Instytut Gospodarstwa Społecznego SGH 1

2 2 Przeciętne dalsze trwanie życia w 2014 r. dla osób w wieku 60+: mężczyzna 19,2 lat życia, kobieta 24,3 lat. Przeciętne dalsze trwanie życia w zdrowiu w 2013 r. dla osób w wieku 65+: mężczyzna (7,2 z 15,5 lat), kobieta (7,8 z 19,9 lat). Odsetek osób w wieku 60+ w populacji (prognoza): 2015 r. 22,9%; 2025 r. 27,6%; 2050 r. 40,4%. Jednoosobowe gospodarstwa domowe osób starszych: w 2030 r. 2.740.000 osób 65+, w tym 887 tys. osób w wieku 80+ Wybrane dane statystyczne dla Polski (za GUS 2016, 2014)

3 3 Starzenie się ludności – w analizach zazwyczaj postrzegane negatywnie, jako koszt i ograniczenie szans rozwojowych gminy (demograficzne tsunami); Strategia rozwiązywania problemów społecznych - seniorzy jako klienci pomocy społecznej i odbiorcy usług, a nie jako zasób; Strategia rozwoju – najczęściej brak odniesień do osób starszych; Programy strategiczne dedykowane osobom starszym – tak, ale … Głos osób starszych: http://partycypacjaobywatelska.pl/seniorzy/http://partycypacjaobywatelska.pl/seniorzy/ Perspektywa samorządów – dane zastane

4 4 Miasta przyjazne starzeniu - 2005 r. konferencja Międzynarodowego Stowarzyszenia Gerontologów i Geriatrów w Rio de Janeiro w Brazylii Badania w 33 miastach z 22 krajów na każdym z kontynentów, łącznie 158 wywiadów grupowych z 1485 uczestnikami 60+, dodatkowo konsultacje z 250 opiekunami i 515 usługodawcami Miasta przyjazne starzeniu. Przewodnik – 2007 r. (WHO) Międzynarodowa sieć miast i gminy przyjaznych starzeniu – 2010 r. Polskie tłumaczenie przewodnika - 2014 r. Age-friendly cities (miasta przyjazne starzeniu)

5 5 przestrzenie publiczne i budynki, transport mieszkalnictwo partycypacja społeczna szacunek i integracja społeczna partycypacja obywatelska i zatrudnienie komunikacja i informacja wsparcie społeczności i usługi zdrowotne Źródło: http://publica.pl/wp-content/uploads/2014/12/MIASTA- PRZYJAZNE-STARZENIU.pdf Obszary tematyczne wpływające na ocenę miasta i gminy

6 6 Miasta i gminy przyjazne starzeniu/osobom starszym = ? Miasta i gminy przyjazne ludziom w każdym wieku Miasto przyjazne starzeniu wg. WHO – to takie, w którym władze, przedsiębiorcy i mieszkańcy: Uwzględniają różnorodność osób starszych Przeciwdziałają wykluczeniu i promują wnoszony przez seniorów wkład do wszystkich dziedzin życia Szanują wybory, decyzje i sposób życia os. starszych Przewidują i elastycznie reagują na potrzeby związane ze starzeniem się. Przygotowują do starości! (dopisek własny) Miasta i gminy przyjazne starzeniu - definicja

7 7 Choć główną barierą jest wciąż hardware (fizyczna dostępność i infrastruktura), to coraz większą rolę zaczyna odgrywać software (kultura i nawyki/styl życia) (Risom, Gehl Architects). Seniorzy: Prorodzinni - definiujący i realizujący się w ramach rodziny Poszukiwacze wrażeń - poszukujący sposobów na spędzenie czasu Wykluczeni – bierni i zniechęceni do życia Elita – aktywni społecznie i zawodowo, inicjatorzy działań Największa zmiana – spadek znaczenia rodziny, wzrost znaczenia relacji nieformalnych, do czego niezbędna przyjazna przestrzeń publiczna Przemiany rodziny = zmiany w sposobie zaspokajania potrzeb opiekuńczych! Miasta przyjazne - styl życia (badania własne)

8 8 Kogo, jak i kiedy przygotowywać do starości? Jak efektywnie zagospodarować kapitał (materialny, ludzki, społeczny) osób starszych? Jak racjonalnie wspomagać w niezależnym życiu w miejscu zamieszkania? Oswoić starość czy eutanazję? Pytania i dyskusja