1 Między przeszłością a przyszłością komputerów i informatykiMaciej M. Sysło Uniwersytet Wrocławski, UMK w Toruniu

2 Co ci dwaj Panowie, stojący na tle komputera ENIAC, trzymają w rękach?Rozgrzewka, I Co ci dwaj Panowie, stojący na tle komputera ENIAC, trzymają w rękach? Mysz Jedną liczbę Jedną cyfrę Klawiaturę Cyfra dziesiętna: 0, 1,… zbudowana z 22 lamp!!! Maciej M. Sysło

3 Superkomputer Earth SimulatorRozgrzewka, II Co to jest? Magazyn lodówek Elektrownia atomowa Superkomputer Chip w powiększeniu Superkomputer Earth Simulator (Japonia 2002 rok) op/sek Maciej M. Sysło

4 Co to jest computer? Człowiek !!! 1969:komputer: 1. osoba, która oblicza; 2. urządzenie stosowane do obliczeń … Człowiek !!! Maciej M. Sysło

5 Pierwsze wystąpienie computer?1892 Firma Rapid Computer w Chicago, wytwarzała urządzenie do liczenia, zwane comptometer 5 Maciej M. Sysło

6 Komputer dzisiaj IBM PC 12 sierpnia 1981 Mikroprocesor serce komputeraSerce każdego urządzenia Elwro 800 Junior, 1986 Dziecinne, szkolne komputerki Maciej M. Sysło

7 ? Think Myśl Reklama firmy IBM z 1924 rokuKomputer to maszyna do myślenia !!! Think ? Myśl Maciej M. Sysło

8 Pierwsze kalkulatory elektroniczneTI DataMath – 1972 Tylko 4 działania TI 30 – 1977 dla inżynierów Kalkulator mały komputerek Elwro – Bolek Elwro – Lolek Maciej M. Sysło

9 A jak liczono dawno temu?Człowiek zawsze musiał liczyć !!! używał do tego palców, rąk, całego ciała: robił także nacięcia na drewnie: Chińczycy liczyli na obu rękach aż do !!! Maciej M. Sysło

10 Współczesne zdjęcia Liczydła Suan-pan, Chiny, X-XI wSoroban, Japonia, XIX w Współczesne zdjęcia Szczoty, Rosja, XVII w Kipu (Quipu), Ameryka Płd. Maciej M. Sysło

11 Liczydła Japonia – Piórnik szkolny początek XX w. Przybory do pisaniaSoroban Połączenie liczydła z kalkulatorem Maciej M. Sysło

12 Pierwszy kalkulator Pałeczki Napiera 1617 rok Wyrób współczesnyMaciej M. Sysło

13 Pałeczki Napiera – jak używaćPierwszy kalkulator Pałeczki Napiera – jak używać Mnożenie z pałeczkami: + Tradycyjne mnożenie: 25 x 25 125 + 50 625 1 2 5 4 1 2 5 6 2 5 Maciej M. Sysło

14 Maszyna Schickarda Pierwszy kalkulator – 1624Pałeczki zainspirowały W. Schickarda przy budowie pierwszego kalkulatora Rycina z listu Schickarda do Keplera. Replika maszyny Schickarda

15 Kalkulator Schickarda – jak działaPierwsze kalkulatory mechaniczne Kalkulator Schickarda – jak działa Pałeczki w postaci walców, z wszystkimi cyframi Działanie: ustaw pałeczki – pierwsza liczba ustawa drugą liczbę dodaj cyfry z okienek Maciej M. Sysło

16 Pierwsze kalkulatory mechaniczne …Gottfried W. Leibniz, filozof, matematyk, prawnik, mąż stanu, dyplomata Blaise Pascal, filozof, matematyk, fizyk Pascalina – mechanizm licznika Żywa ława do obliczeń – bęben schodkowy

17 Kalkulatory mechaniczne – sumatoryWykonują tylko dodawanie Maciej M. Sysło

18 Kalkulatory mechaniczne – sumatorySumator Hasbro Mnożenie jako dodawanie: 25 x 25 ABCDE 5 razy dodaj 25 - wynik: 125 2 razy dodaj 25 - wynik: 50 625 A B C D E Maciej M. Sysło

19 Kalkulatory mechaniczne – sumatoryOdejmowanie jako dodawanie !!! 345 – 137 208 ABCDE ABCDE 345 – 137 99999 1 ABCDE 345 99862 1 ABCDE 345 99000 1 Tylko dodawania

20 Sumatory i maszyny biuroweKalkulatory biurowe Masowa mechanizacja prac biurowych – podniesienie zatrudnienia i statusu kobiet 20 Maciej M. Sysło

21 Kalkulatory mechaniczne – kręciołkiMnożenie i dzielenie za pomocą wielokrotnego dodawania i odejmowania Feliks od Dzierżyńskiego Pin wheels – koła z ruchomymi zębami 21 Maciej M. Sysło

22 Kalkulator Curta – cud technikiCurt Herzstark ( ) Najdoskonalszy kalkulator mechaniczny: projekt powstawał w obozie w Buchenwaldzie perfekcyjne wykonanie niemal niezniszczalny kalkulator Maciej M. Sysło

23 Kalkulator Curta – cud technikiRozłożony na części: Bęben schodkowy Leibniza –1694 Maciej M. Sysło

24 Na wyposażeniu każdego inżyniera do 1972 rokuSuwaki Na wyposażeniu każdego inżyniera do 1972 roku Skala 30 cm Skala 150 cm Skala 12 m Maciej M. Sysło

25 Do 1972 roku … … a później 40 mln 1 mld w 2008Kalkulator wyparł urządzenia, które przyczyniły się do jego powstania!!! Maciej M. Sysło

26 Co pozostało sprzed 1972 rokLogarytm Ułatwia obliczanie iloczynów i ilorazów: Wynalazł John Napier (ten od pałeczek) – 1614 Suwak logarytmiczny: 1620 – E. Gunter, 1632 – W. Oughtred !!! logarytm i algorytm to anagramy !!! Złożoność: log n bardzo wolno rośnie w porównaniu z n Występuje w złożoności metod dziel i zwyciężaj Euklides wprowadził nieświadomie w algorytmie dla NWD(m,n) m, n, r1, r2, r3, r4, … np. m=34, n= 21, 13, 8, 5, 3, 2, 1 ri = ri-2 mod ri-1 ri = ri-2 / 2 Zastosowania w kryptografii, RSA Liczba kroków w algorytmie Euklidesa jest ok. log m Maciej M. Sysło

27 Morse jej ojcem Kompresja Kody: ASCII a: 01100001 b: 01100010Huffman 110 1111 10 abrakadabra 88 znaków 24 znaki Maciej M. Sysło

28 Pierwsze ręczne procesory tekstuFlying Oliver Franklin Writingball Blick Dart Duplex Maciej M. Sysło

29 Pierwsze ręczne procesory tekstu1875 Maciej M. Sysło

30 Pierwsze ręczne procesory tekstuKlawiatura QWERTY, Sholes, 1874 – rezultat konstrukcji i … Klawiatura Dvoraka (1936) – nie przyjęła się Ale … „Klawiatura Morse” Maciej M. Sysło

31 Pierwsze ręczne procesory tekstuFonty – to pomysł z najstarszych maszyn do pisania Przełom XIX/XX Lata 60-80 Wymienne fonty Maciej M. Sysło

32 (niespełniony) ojciec komputerówCh. Babbage ( ) (niespełniony) ojciec komputerów I wish to God these calculations had been performed by steam Maszyna różnicowa Scheutzów Maszyna różnicowa Babbage’a Schemat maszyny analitycznej Maciej M. Sysło

33 Ada Augusta Lovelace (1815-1852)Córka poety, Lorda Byrona Początkowo interesowała ją literatura, ale matka chciała ją odsunąć od zajęć jej ojca Otrzymała wykształcenie matematyczne: 1833: poznała Babbage’a, – pokazał jej maszynę różnicową 1843: opublikowała rozległe opracowanie na temat maszyny analityczne, 2/3 to jej własne notatki 1852: umiera, pochowana obok ojca Maciej M. Sysło

34 Notatki (notes) Ady – wyjątki… maszyna analityczna tka wzory algebraiczne, tak jak krosno Jacquarda tka kwiaty i liście … – programowanie Zwróciła uwagę na znaczenie, jakie może mieć wykonywanie różnych instrukcji w zależności od spełnienia określonych warunków – instrukcja warunkowa Pisała o korzyściach płynących ze zdolności maszyny analitrycznej do wielokrotnego wykonywania tych samych obliczeń – instrukcja iteracyjna Rachunek symboliczny (algebra) – komponowanie muzyki Jednak: nie należy w żadnym razie uważać, że AE może cokolwiek sama z siebie stworzyć A.M. Turing, wykład o AI: zastrzeżenia lady Lovelace Maciej M. Sysło

35 System tabulacyjny Hermana HollerithaLiczniki zegarowe Czytnik kart Pantograf Sorter Maciej M. Sysło

36 Herman Hollerith (1860-1929) i IBMAbsolwent MIT, pracownik Census Office (GUS) 1890: Spis w USA – olbrzymi sukces Ekspansja geograficzna: Kanada (1892), spis rolny w USA (1893), Norwegia, Włochy, Rosja: 1895 – następny był dopiero w 1926 r. ankieterów, 2200 stały personel, spisano osób, 44 języków Ostatnie analizy przeprowadzono 9 lat po spisie Założył: Tabulating Machine Co. (1896), Computing Tabulating and Recording Co. (1911), która 1924 została przemianowana na IBM Maciej M. Sysło

37 Rozwój komputerów w czasie wojny…„Bomby”: – polska – UK, USA Colossus – 1943 Maciej M. Sysło

38 Duże maszyny – main frameMaciej M. Sysło

39 Teoretyczne podstawy Maciej M. Sysło

40 Rozwój elektroniki Prawo Moore’a, 1965 2 4 1 3 40 40

41 mamy jeszcze superkomputeryDzisiaj … mamy jeszcze superkomputery Cray-1 (1976) operacji na sekundę IBM Blue Gine/L (2005) operacji na sek Maciej M. Sysło

42 Dzisiaj … mamy superkomputer dostępny dla każdego:Google: op/sek !!! Google – obsługiwane przez najpotężniejszy komputer !!! Maciej M. Sysło

43 Od kiedy??? Do 2??? roku … ? Nowa technologia ???Współczesna technologia Nowa technologia ??? Jaka nowa technologia zostanie stworzona na IBM PC, która wyprze PC? Skąd bierze się różnica między przeszłością i przyszłością? Dlaczego pamiętamy przeszłość, a nie pamiętamy przyszłości? [Stefan W. Hawking, Krótka historia czasu] Maciej M. Sysło