1 MIĘDZYNARODOWA EKONOMIA POLITYCZNAHandel międzynarodowy i Sport – transfery zagraniczne piłkarzy po wprowadzeniu prawa Bosmana Łukasz Wrotniak
2 Plan prezentacji: sport, a rynek ekonomicznyrynek transferowy do 1995 roku sprawa „Bosmana” następstwa wprowadzenia prawa „Bosmana” „Bosman”, a Polska
3 Sport - rynek ekonomicznysport – rola jaką odgrywa dla społeczeństwa ogromny rynek ekonomiczny – reklamy, sponsoring, prawa telewizyjne, wielkie imprezy sportowe 3% międzynarodowego handlu to branża sportowa piłka nożna – najpopularniejszy ze wszystkich sportów
4 Najdrożsi piłkarze 10 najwyższych transferów do roku 2007 (w mln Euro)Cena Rok 1 Zidane Juventus Real Madrid 76.0 2001 2 Figo Barcelona 61.0 2000 3 Crespo Parma Lazio 51.0 4 Buffon 46.8 5 Vieri Internazionale 46.0 1999 6 Shevchenko AC Milan Chelsea 45.0 2006 7 Ferdinand Leeds Manchester United 41.7 2002 8 Mendieta Valencia 41.6 9 Ronaldo 41.0 10 Veron 40.3 10 najwyższych transferów do roku 2007 (w mln Euro)
5 Zyski klubów Klub Zysk Kraj 1. Real Madrid 365.8 Spain 2.Manchester Utd 324.8 England 3. Barcelona 308.8 4. Bayern Munich 295.3 Germany 5. Chelsea 268.9 6. Arsenal 264.4 7. Liverpool 210.9 8. AC Milan 209.5 Italy 9. Roma 175.4 10. Inter 172.9 10 najbogatszych klubów piłkarskich (zysk w mln Euro)
6 Rynek transferowy do 1995 roku rynek zamkniętykarta zawodnicza – klub jako właściciel kwota odstępnego – opłata ponoszona za koszty szkolenia piłkarza brak swobody w wyborze pracodawcy
7 Sprawa „Bosmana” Jean Marc Bosman piłkarz RC LiegeRC Liege blokuje transfer Marca Bosmana po wygaśnięciu jego kontraktu przepisy ograniczające liczbę graczy zagranicznych sprawa trafia przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości
8 Orzeczenie ETS w sprawie Bosman1) Artykuł 48 traktatu EWG stoi na przeszkodzie stosowaniu ustanowionych przez stowarzyszenia sportowe reguł, zgodnie z którymi piłkarz zawodowy będący obywatelem jednego z państw członkowskich nie może po wygaśnięciu umowy z klubem zostać zatrudniony przez klub innego państwa członkowskiego, o ile klub pozyskujący nie zapłaci klubowi odstępującemu ekwiwalentu za transfer, wyszkolenie lub promocję. 2) Artykuł 48 traktatu EWG stoi na przeszkodzie stosowaniu ustanowionych przez stowarzyszenia sportowe reguł, zgodnie z którymi w meczach rozgrywanych w organizowanych przez nie zawodach kluby piłkarskie mogą wystawić do gry na boisku jedynie ograniczoną liczbę piłkarzy zawodowych będących obywatelami innych państw członkowskich
9 Orzeczenie ETS w sprawie Bosmanswoboda przepływu towarów, usług, dóbr i kapitału orzeczenie rewolucjonizuje rynek transferów piłkarzy zawodnik dostaje kartę zawodniczą koniec limitów na zawodników zagranicznych
10 Korzyści prawa Bosmanarynek transferowy został otwarty swoboda zmiany pracodawcy wzrost zarobków piłkarzy zniesienie ograniczeń obcokrajowców zaciąg z Afryki, Brazylii i Argentyny – wzrost jakości piłki klubowej
11 Zagrożenia prawa Bosmanawypieranie krajowych piłkarzy przez zagranicznych osłabienie reprezentacji narodowych bajońskie kontrakty indywidualne
12 Wzrost wynagrodzeń 1995/96 1996/97 1997/98 1998/99 1999/00 163 218 305Sezon Wynagrodzenie 1995/96 163 1996/97 218 1997/98 305 1998/99 391 1999/00 471 Wynagrodzenie piłkarzy ligi angielskiej od wprowadzenia prawa Bosmana (w mln Funtów)
13 Wzrost liczby obcokrajowcówSezon Odsetek zagranicznych graczy 1992/93 22% 1993/94 26% 1994/95 27% 1995/96 29% 1996/97 32% 1997/98 43% 1998/99 44% 1999/00 54% Odsetek piłkarzy pochodzących z zagranicy w lidze angielskiej
14 Wzrost liczby obcokrajowcówOdsetek zagranicznych graczy Liczba zagranicznych graczy Anglia 62,5% 342 Hiszpania 37,5% 191 Włochy 40,6% 221 Francja 38,4% 213 Niemcy 52,8% 261 Polska 19,5% 79 Rosja 47,6% 179 Ukraina 28,9% 121 Odsetek oraz liczba zagranicznych piłkarzy w ligach europejskich w sezonie 2008/09
15 Bosman, a Polska niestosowanie się do orzecznictwa ETSEkstraklasa SA nakłada karę na klub uznając Hiszpanów za cudzoziemców
16 Podsumowanie liberalizacja rynku transferowego globalizacja w sporciepodnoszenie poziomu piłki nożnej szansa dla biednych
17 KONIEC