1 Mieszkania Readaptacyjne - wsparcie środowiskowe dla kobiet i dzieci w Zabrzu Barbara Demidowicz Kierownik Ośrodka Wsparcia Dla Kobiet i Mieszkań Readaptacyjnych 15 czerwiec 2016 r. Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Zabrzańskie

2 Mieszkania readaptacyjne w systemie pomocy dla bezdomnych w Zabrzu Mieszkania Readaptacyjne (TPBA) Mieszkania Readaptacyjne (Żyj i daj Żyć) Mieszkania Readaptacyjne (Żyj i daj Żyć) Ośrodek Wsparcia dla Kobiet (TPBA) Przytulisko dla Mężczyzn (TPBA) Dom Noclegowy (MOPR) Ogrzewalnia (MOPR) Mieszkania chronione (MOPR) Mieszkania chronione (MOPR)

3 Skąd pomysł ?  Jedynym miejscem, w którym kobiety z dziećmi będące w kryzysie mogły otrzymać całodobowe wsparcie był Ośrodek Wsparcia dla Kobiet (ograniczony czas pobytu, długie oczekiwanie na mieszkanie z zasobów miasta).  Jednym z celów pobytu w Ośrodku Wsparcia dla Kobiet jest usamodzielnienie (brak w systemie pomostu, kolejnego etapu).  Potrzeba stworzenia miejsca dla kobiet, które podejmują pracę i podejmują wysiłek na rzecz poprawy swojej sytuacji życiowej w różnych obszarach swojego życia.  Mieszkania miały spełniać także rolę motywującą do zmiany dotychczasowego sposobu funkcjonowania dla tych kobiet, które biernie, pokoleniowo korzystają z zasiłków socjalnych.

4 Czym są mieszkania readaptacyjne ? Mieszkania readaptacyjne dla kobiet są szczególną formą wsparcia zaspokajania lokalnych potrzeb mieszkaniowych, bo kierowaną do szczególnej grupy - kobiet i dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej.Mieszkania readaptacyjne dla kobiet są szczególną formą wsparcia zaspokajania lokalnych potrzeb mieszkaniowych, bo kierowaną do szczególnej grupy - kobiet i dzieci znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej. Bezpieczne miejsce odkrywania domu na nowo przy wsparciu terapeutycznym.Bezpieczne miejsce odkrywania domu na nowo przy wsparciu terapeutycznym.

5 CEL MIESZKANIA READAPTACYJNEGO  Przygotowanie do pełnej samodzielności poprzez doskonalenie umiejętności prowadzenia samodzielnego gospodarstwa domowego, radzenie sobie z problemami codziennego życia, rozporządzania posiadanymi środkami finansowymi,  Wspieranie integracji ze środowiskiem poprzez rozwój umiejętności prawidłowego wchodzenia w relacje,  Stwarzanie możliwości samodzielnego rozwiązywania trudności życiowych, emocjonalnych, rodzinnych – przy wsparciu terapeutycznym,  Rozwijanie możliwości planowania i wykorzystania czasu wolnego,  Rozwijanie i utrwalanie poczucia odpowiedzialności za własne życie, ponoszenia konsekwencji własnych decyzji i działań  Umożliwienie nabycia umiejętności realnego postrzegania rzeczywistości.

6 Program terapeutyczny Świadoma droga do domu  Największą trudnością w niesieniu pomocy osobom bezdomnym jest brak motywacji z ich strony (wiele osób nie chce zmienić swojej sytuacji życiowej).  Osoby bezdomne liczą przede wszystkim na wsparcie materialne a nie pomoc psychologa czy psychoterapeuty. (chociaż bezdomność to coś więcej niż tylko brak własnego mieszkania, to także brak relacji z innymi ludźmi – trudności w budowaniu poprawnych relacji).  Kompleksowy program dla kobiet nastawiony jest na wsparcie indywidualnych zasobów i rozwój umiejętności samodzielnego radzenia sobie (wzmacnianie tego co w człowieku najbardziej ludzkie: poczucie godności, wartości oraz odpowiedzialności za siebie i innych).  Udział w programie jest świadomym krokiem do zmiany – związanym z podejmowaniem życiowych wyborów (rozwój samoświadomości).

7 ETAPY PROGRAMU Ośrodek Wsparcia dla Kobiet Mieszkania Readaptacyjne Usamodzielnienie

8 CELE PROGRAMU

9 Cele te realizowane są poprzez udział w formach terapeutycznych tj.: społeczność terapeutyczna, zajęcia grupowe (edukacja, warsztaty, treningi), pomoc psychologiczna i psychoterapeutyczna. Program terapeutyczny obejmuje zarówno kobiety jak i dzieci.

10 ETAPY PROGRAMU Ośrodek Wsparcia dla Kobiet Mieszkania Readaptacyjne Usamodzielnien ie

11 OŚRODEK WSPARCIA DLA KOBIET (1996 – 2016) Ośrodek Wsparcia dla Kobiet jest całodobową placówką realizująca pomoc o charakterze interwencyjnym oraz długofalowym dla kobiet i dzieci, które dotknięte są bezdomnością z bardzo wielu powodów, także z powodu przemocy

12 Ośrodek Wsparcia dla Kobiet jest całodobową placówką dla kobiet i dzieci o charakterze terapeutycznym Dysponujemy 25-28 miejscami. Zdjęcia Ośrodka

13 PROGRAM TERAPEUTYCZNY założenia, cele, metody pracy 1.Obejmuje kobiety i dzieci 2.Ograniczony czas pobytu 3.Trzy tory działań:  Zabezpieczenie podstawowych potrzeb życiowych  działania o charakterze terapeutycznym  aktywizacja społeczno-zawodowa 4.Włączanie osób bezdomnych w proces planowani działań, podejmowania decyzji związanych z pobytem w Ośrodku oraz przekazywanie odpowiedzialności za siebie i innych. 5.Możliwość przejścia do Mieszkań Readaptacyjnych (TPBA) – kontynuacja działań podjętych w Ośrodku, przy wsparciu terapeutycznym, kolejny etap programu. 1.Obejmuje kobiety i dzieci 2.Ograniczony czas pobytu 3.Trzy tory działań:  Zabezpieczenie podstawowych potrzeb życiowych  działania o charakterze terapeutycznym  aktywizacja społeczno-zawodowa 4.Włączanie osób bezdomnych w proces planowani działań, podejmowania decyzji związanych z pobytem w Ośrodku oraz przekazywanie odpowiedzialności za siebie i innych. 5.Możliwość przejścia do Mieszkań Readaptacyjnych (TPBA) – kontynuacja działań podjętych w Ośrodku, przy wsparciu terapeutycznym, kolejny etap programu.

14 OŚRODEK WSPARCIA DLA KOBIET Główną formą pracy w Ośrodku jest społeczność terapeutyczna:

15 OŚRODEK WSPARCIA DLA KOBIET Osoby objęte są indywidualnym wsparciem psychologicznym, psychoterapeutycznym i pedagogicznym.

16 OŚRODEK WSPARCIA DLA KOBIET Dzieci przebywające w Ośrodku objęte są specjalistyczną pomocą – spotkania indywidualne i zajęcia grupowe.

17 MIESZKANIA READAPTACYJNE – Drugi etap programu Ośrodek Wsparcia dla Kobiet Mieszkania Readaptacyjne Usamodzielnien ie

18 MIESZKANIA READAPTACYJNE – KWALIFIKACJA Ukończenie Kompleksowego Programu Terapeutycznego w Ośrodku Wsparcia dla Kobiet jest przepustką do ubiegania się o pobyt czasowy w MR. Mieszkania przeznaczone są zarówno dla kobiet samotnych jak i matek z dziećmi. KWALIFIKACJA: Ukończenie programu terapeutycznego w OWDK Ukończenie programu terapeutycznego w OWDK Stałe źródło dochodu Stałe źródło dochodu Praca (warunek niezbędny) Praca (warunek niezbędny) Świadoma decyzja podopiecznych – Świadoma decyzja podopiecznych – chęć dalszej współpracy w zakresie chęć dalszej współpracy w zakresie reintegracji zawodowej i społecznej reintegracji zawodowej i społecznej Mieszkania Readaptacyjne

19 Powstały w 2009 r. dzięki przychylności Władz MiastaPowstały w 2009 r. dzięki przychylności Władz Miasta 3 mieszkania w dzielnicy Biskupice3 mieszkania w dzielnicy Biskupice 10 miejsc dla kobiet i dzieci10 miejsc dla kobiet i dzieci Kontynuacja programu OWDKKontynuacja programu OWDK Pobyt od 12 miesięcy do 2 lat,Pobyt od 12 miesięcy do 2 lat, Wyłącznie dla kobiet z ustabilizowaną sytuacją zawodowąWyłącznie dla kobiet z ustabilizowaną sytuacją zawodową Przygotowanie mieszkanek do pełnej samodzielności i powrotu do środowiska przy wsparciu terapeutycznym (kobiety od momentu podjęcia decyzji o przejściu do mieszkań włączone są w działania i decyzje związane z pobytem)Przygotowanie mieszkanek do pełnej samodzielności i powrotu do środowiska przy wsparciu terapeutycznym (kobiety od momentu podjęcia decyzji o przejściu do mieszkań włączone są w działania i decyzje związane z pobytem)

20 PROGRAM MIESZKAŃ READAPTACYJNYCH MIESZKANIA READAPTACY JNE Indywidualne wsparcie terapeutyczne Społeczność terapeutyczna

21 INDYWIDUALNE WSPARCIE TERAPEUTYCZNE Każda osoba przebywająca w MR objęta jest indywidualnym wsparciem terapeutycznym Każda osoba przebywająca w MR objęta jest indywidualnym wsparciem terapeutycznym Spotkania odbywają się średnio 1 raz w tygodniu w miejscu zamieszkania. Spotkania odbywają się średnio 1 raz w tygodniu w miejscu zamieszkania. Spotkania obejmują kontynuację indywidualnego wsparcia realizowanego w Ośrodku (kontynuacja celów) Spotkania obejmują kontynuację indywidualnego wsparcia realizowanego w Ośrodku (kontynuacja celów) Towarzyszenie w wyzwaniach jakie przynosi samodzielność Towarzyszenie w wyzwaniach jakie przynosi samodzielność Motywowanie do podejmowania działań w chwilach zwątpienia Motywowanie do podejmowania działań w chwilach zwątpienia Psychoedukacja Psychoedukacja Zespół mieszkań regularnie spotyka się w celu omawiania bieżących działań. Praca terapeutyczna odbywa się pod stałą superwizją.

22 SPOŁECZNOŚĆ TERAPEUTYCZNA Spotkania społeczności w mieszkaniach odbywają się 1 raz w miesiącu. Spotkania społeczności w mieszkaniach odbywają się 1 raz w miesiącu. Omawianie bieżących sprawy organizacyjnych związanych z użytkowaniem lokali Omawianie bieżących sprawy organizacyjnych związanych z użytkowaniem lokali Podsumowania realizacji celów zawartych w umowie o współpracy (co 6 miesięcy) Podsumowania realizacji celów zawartych w umowie o współpracy (co 6 miesięcy) Omawianie i rozwiązywanie konfliktów Omawianie i rozwiązywanie konfliktów modyfikowanie, normalizowanie i zmiana wadliwych postaw i zachowań, modyfikowanie, normalizowanie i zmiana wadliwych postaw i zachowań, Rozwiązywanie indywidualnych i grupowych problemów. Rozwiązywanie indywidualnych i grupowych problemów.

23 ETAPY PROGRAMU Ośrodek Wsparcia dla Kobiet Mieszkania Readaptacyjne Usamodzielnien ie

24 EFEKTY PROGRAMU KORZYŚCI SPOŁECZNE Aktywizacji społeczno- zawodowa (podjęcie pracy) – warunek pobytu w mieszkaniach.Aktywizacji społeczno- zawodowa (podjęcie pracy) – warunek pobytu w mieszkaniach. Uniezależnienie od pomocy społecznej (własny dochód)Uniezależnienie od pomocy społecznej (własny dochód) Odbudowanie własnej wartości – poczucia odpowiedzialności za siebie i najbliższych.Odbudowanie własnej wartości – poczucia odpowiedzialności za siebie i najbliższych. Lepsze funkcjonowanie społeczne (m.in. poprawa relacji rodzinnych, świadome dokonywanie wyborów, umiejętność rozwiązywania konfliktów, konstruktywne sposoby radzenia sobie w sytuacjach stresu)Lepsze funkcjonowanie społeczne (m.in. poprawa relacji rodzinnych, świadome dokonywanie wyborów, umiejętność rozwiązywania konfliktów, konstruktywne sposoby radzenia sobie w sytuacjach stresu) Pomocą w Mieszkaniach Readaptacyjnych od 2009r. objętych zostało 37 osób (kobiety i dzieci)Pomocą w Mieszkaniach Readaptacyjnych od 2009r. objętych zostało 37 osób (kobiety i dzieci) 14 osób (kobiet i dzieci) przeprowadziło się do miszkania z zasobów miasta14 osób (kobiet i dzieci) przeprowadziło się do miszkania z zasobów miasta

25 EFEKTY PROGRAMU KORZYŚCI EKONOMICZNE:  Przeciętny koszt utrzymania 1 osoby bezdomnej w systemie pomocy społecznej miesięcznie wynosi średnio 1665,00 zł  Przeciętny koszt utrzymania osoby w Mieszkaniach Readaptacyjnych prowadzonych przez TPBA w 2015 r. kosztował miasto Zabrze 58,30 zł miesięcznie. Osoby przebywające w MR z najniższym wynagrodzeniem (obecnie 1850,00 zł) - płacą podatek dochodowy (bezpośredni) - 97,00 zł na miesiąc, oraz podatki pośrednie (VAT) zakupując towary niezbędne do codziennego funkcjonowania. Nie obciąża budżetu Miasta i Państwa  Przechodząc do mieszkania własnego osoba utrzymuje się na własną rękę. Wychodząc z systemu pomocy pozostawia w budżecie Miasta miesięcznie kwotę 1665,00 zł a ponadto płaci podatki nawet do 250 zł.

26 O najważniejszych osiągnięciach – kobiety przebywające w MR JOANNA 32 lata (rok w OWDK, rok w MR) „Moim największym osiągnięciem jest to, że nie korzystam z pomocy społecznej. Od roku mieszkam w mieszkaniu readaptacyjnym, pracuję na umowę o pracę, realizuję się zawodowo i jako matka. Gdyby nie wsparcie terapeuty w Ośrodku nie uwierzyłabym, że uda mi się ja podjąć pracę. Nauczyłam się asertywności i odzyskałam nadzieję na lepsze życie. Odważniej podejmuję nowe wyzwania. Czekam na swoje docelowe mieszkanie”.

27 Dziękuję za uwagę [email protected]