1 MODEL LOKALNEGO PARTNERSTWA NA RZECZ ZARZĄDZANIA KOMPETENCJAMI Instrukcja dla operatora modelu ZASADY ZARZĄDZANIA PARTNERSTWEM
2 PARTNERSTWO Partnerstwo lokalne to forma regularnej współpracy pomiędzy instytucjami, podmiotami reprezentującymi różne sektory, które działając na rzecz wspólnej lokalnej misji, analizują społeczno- gospodarczą sytuacją lokalną, określają cele strategiczne rozwoju, projektują i realizują wspólnie określone przedsięwzięcia i inicjatywy, tak aby efektywnie wypracowywać pożądane zmiany w danej społeczności lokalnej. Partnerstwo na rzecz zarządzania kompetencjami młodzieży poniżej 24 roku życia do potrzeb lokalnego rynku pracy, współpracuje w obszarze: rynku pracy, edukacji zawodowej i rozwoju zawodowego.
3 RODZAJE PARTNERSTW WEDŁUG STOPNIA FORMALIZACJI a)Partnerstwa sformalizowane b) Partnerstwo-porozumienie c) Partnerstwa niesformalizowane
4 SPECYFIKA PARTNERÓW SEKTORZADANIACECHY CHARAKTERYSTYCZNE Sektor publiczny Zapewnienie praworządności poprzez: tworzenie struktur dla przestrzegania praw gospodarczych, politycznych i społecznych oraz generowanie wsparcia politycznego dla procesu rozwoju; opracowywanie regulacji i standardów, przestrzeganie zobowiązań międzynarodowych; zaspokojenie podstawowych potrzeb i praw obywateli. Skoncentrowany na prawach i obowiązkach. Sektor publiczny umożliwia korzystanie z należnych praw, informuje, zapewnia stabilność i usankcjonowanie prawne. Sektor gospodarczy Inwestycje i działalność gospodarcza poprzez: wytwarzanie towarów i świadczenie usług; miejsca pracy, rozwój gospodarczy, innowacyjność; maksymalizacja zysków dla inwestorów, aby zapewnić kontynuację inwestycji i umożliwić rozwój przedsiębiorstw. Skoncentrowany na zyskach. Sektor gospodarczy charakteryzuje inwencja, produktywność, wysoka motywacja i szybkość działania.
5 SPECYFIKA PARTNERÓW c.d. SEKTORZADANIACECHY CHARAKTERYSTYCZNE Sektor społeczny Rozwój społeczny poprzez: kreowanie możliwości rozwoju; wspieranie osób potrzebujących i wykluczonych; stanie na straży dobra publicznego. Skoncentrowany na wartościach. Sektor społeczny charakteryzuje wrażliwość, ekspresja, wyobraźnia i otwartość.
6 Silne i słabe strony poszczególnych sektorów SEKTORSILNE STRONYSŁABE STRONY Sektor publiczny Funkcja ustawodawcza (tworzenie prawa) i wykonawcza (egzekwowanie prawa), Decyzyjność administracyjna, Stabilność finansowa, Legitymizacja społeczna. Biurokratyczne i wysoko-sformalizowane formy działania Niski stopień elastyczności Wpływy podmiotów politycznych na proces stanowienia i egzekwowania prawa Sektor gospodarczy Inwencja, produktywność, wysoka motywacja i szybkość działania, Możliwość wysokiej stabilności finansowej, Oddziaływanie społeczne- tworzenie miejsc pracy, usług i produktów niezbędnych do zaspokojenia potrzeb społecznych, Ukierunkowanie na efektywność i jakość. Nastawienie na zysk, Niedostrzeganie roli społecznej, Niechęć do współpracy międzysektorowej. Sektor społeczny Wysoka wrażliwość społeczna, lokalna, środowiskowa, Możliwość angażowania do celów społecznych i dobra publicznego dodatkowych zasobów (np. wolontariat, darowizny), Relatywnie wysoka motywacja do tworzenia i działania w formie partnerstw, porozumień, współpracy Brak stabilności finansowej, Problemy z wiarygodnością i wizerunkiem, Duża rotacja kadr.
7 Sektorowy podział partnerów partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami. Sektor publicznySektor gospodarczySektor społeczny 1.Władze lokalne- administracja lokalna (gminna, powiatowa, wojewódzka), związki Jednostek Samorządu Terytorialnego, 2.Instytucje użyteczności publicznej- szkoły na różnym poziomie, publiczne instytucje zajmujące się rynkiem pracy (urzędy pracy), jednostki kształcenia zawodowego, 3.Agendy rządowe- lokalne i regionalne agendy rządowe, 4.Agencje Rozwoju Regionalnego. 1.Duże przedsiębiorstwa, 2.Mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa lokalne, 3.Instytucje finansowe- banki, instytucje ubezpieczeniowe, instytucje otoczenia biznesu świadczące usługi poręczeniowe i pożyczkowe, 4.Przedsiębiorstwa usług komunalnych, 5.Spółdzielnie rolnicze, spółdzielnie producentów 6.Stowarzyszenia służące ochronie interesów- gospodarcze, związki zawodowe, organizacje pracodawców, 7.Izby rzemieślnicze, handlowe, 8.Niepubliczne instytucje rynku pracy (agencje zatrudnienia, pośrednictwa pracy). 1.Organizacje pozarządowe pożytku publicznego- stowarzyszenia, fundacje, związki wyznaniowe, spółdzielnie socjalne, 2.Związki stowarzyszeń, 3.Grupy nieformalne, grupy mieszkańców (np. Koła Gospodyń Wiejskich), 4.Organizacje uczniowskie.
8 KORZYŚCI PŁYNĄCE Z PARTNERSTW Korzyści ze współpracy partnerskiej dla społeczności lokalnej: Lepsze rozpoznanie i zrozumienie sytuacji danego obszaru, jego potencjału i problemów, Realizacja większych, kompleksowych, efektywniejszych projektów, Dostęp do większej puli zasobów, poprzez wykorzystanie pełnego zakresu możliwości merytorycznych, kadrowych, technicznych i finansowych każdego z sektorów, Wzmocnienie poczucia wspólnoty i tożsamości poprzez zbiorowe działanie, Lepsze zrozumienie wartości i cech charakterystycznych dla poszczególnych sektorów, przyczyniając się w ten sposób do budowania bardziej zintegrowanego i stabilnego społeczeństwa
9 Korzyści ze współpracy partnerskiej dla poszczególnych sektorów KORZYŚCI DLA SEKTORA PUBLICZNEGO WYNIKAJĄCE ZE WSPÓŁPRACY Z: SEKTOREM GOSPODARCZNYMSEKTOREM SPOŁECZNYM Optymalne dostosowanie publicznego kształcenia kadr do potrzeb lokalnego sektora gospodarczego, Lepsze zrozumienie zmian i potrzeb lokalnej gospodarki, Dobre praktyki efektywnego planowania i zarządzania, Współpraca finansowa w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy, wykorzystywania narzędzi aktywnej integracji, jak np.: staże, praktyki, subsydiowane zatrudnienie, refundacja wyposażenia stanowisk pracy. Podnoszenie umiejętności kadr, rozwój zawodowy własnych pracowników, poszerzanie liczby kontaktów, budowanie marki i wiarygodności własnego podmiotu. Lepsze rozpoznanie i zrozumienie sytuacji danego obszaru, grupy docelowej dzięki wiedzy społecznych działaczy lokalnych, Większa akceptacja decyzji publicznych, poprzez uwiarygodnienie społeczne, Konsultacje społeczne planów, programów, strategii publicznych, Eliminowanie dublowania realizowanych zadań, Optymalne dostosowanie decyzji publicznych do potrzeb społeczności lokalnej, Podnoszenie umiejętności kadr, rozwój zawodowy własnych pracowników, poszerzanie liczby kontaktów, budowanie marki i wiarygodności własnego podmiotu.
10 Korzyści ze współpracy partnerskiej dla poszczególnych sektorów KORZYŚCI DLA SEKTORA GOSPODARCZEGO WYNIKAJĄCE ZE WSPÓŁPRACY Z SEKTOREM PUBLICZNYMSEKTOREM SPOŁECZNYM Lepsze prawo lokalne, optymalnie dostosowane do aktualnych potrzeb gospodarki lokalnej, Dostęp do informacji publicznej, właściwego interpretowania zapisów prawa, Podnoszenie umiejętności kadr, rozwój zawodowy własnych pracowników, poszerzanie liczby kontaktów, budowanie marki i wiarygodności własnego podmiotu, Lepsze zarządzanie strategiczne w odniesieniu do planów, programów i strategii publicznych związanych z wykorzystaniem funduszy publicznych. Budowanie relacji z otoczeniem, ze społecznością lokalną, Budowanie lepszego wizerunku, podmiotu społecznie odpowiedzialnego Lepsze dostosowanie własnych produktów i usług do potrzeb społeczności lokalnej, poprawiające konkurencyjność rynkową Podnoszenie umiejętności kadr, rozwój zawodowy własnych pracowników, poszerzanie liczby kontaktów, budowanie marki i wiarygodności własnego podmiotu.
11 Korzyści ze współpracy partnerskiej dla poszczególnych sektorów KORZYŚCI DLA SEKTORA SPOŁECZNEGO WYNIKAJĄCE ZE WSPÓŁPRACY Z: SEKTOREM PUBLICZNYMSEKTOREM GOSPODARCZYM Lepsze prawo lokalne, optymalnie dostosowane do potrzeb społeczności lokalnej, Dostęp do informacji publicznej, właściwego interpretowania zapisów prawa, Podnoszenie umiejętności kadr, rozwój zawodowy własnych pracowników, poszerzanie liczby kontaktów, budowanie marki i wiarygodności własnego podmiotu, Lepsze zarządzanie strategiczne w odniesieniu do planów, programów i strategii publicznych związanych z wykorzystaniem funduszy publicznych, Wsparcie finansowe i rzeczowe. Wiedza o planowaniu, zarządzaniu, funkcjonowaniu programów rozwoju, Budowa własnego wizerunku, Podnoszenie umiejętności kadr, rozwój zawodowy własnych pracowników, poszerzanie liczby kontaktów, budowanie marki i wiarygodności własnego podmiotu, Współpraca finansowa.
12 ZASADY WSPÓŁPRACY PARTNERSKIEJ Równość partnerów (angażowanie wszystkich uczestników na każdym etapie działań oraz podejmowanie wspólnych decyzji); Budowanie partnerstw oddolnie na poziomie lokalnym (rozwiązywanie problemów lokalnych powinno odbywać się poprzez działania osób bezpośrednio zainteresowanych i znających lokalne uwarunkowania i problemy); Wspólne planowanie i podejmowanie decyzji, a następnie ich wspólne wdrażanie; Innowacyjność i kompleksowość podejmowanych działań (zaangażowanie wszystkich partnerów, którzy mogą uzyskać korzyści z partnerstwa oraz podjęcie wszystkich niezbędnych działań, bez których nie ma możliwości uzyskania pożądanego efektu); Zaufanie, otwartość i jawność działań (wszyscy uczestnicy powinni otwarcie mówić o swoich oczekiwaniach; wszystkie decyzje i działania realizowane w ramach partnerstwa powinny być jawne i uzasadnione, a wszyscy członkowie partnerstwa powinni sobie ufać); Koncentracja na rzeczywistych problemach społeczności lokalnych; Łagodzenie konfliktów (ważne, aby członkowie partnerstwa postrzegali siebie nawzajem jako partnerów, a nie konkurentów); Poszerzanie kręgu partnerskiego (konieczność angażowania coraz to nowych partnerów, którzy będą uzupełniali potrzeby i wzmacniali możliwości podejmowania działań przez partnerstwo; pozwoli to uniknąć sztucznej elitarności członków partnerstwa; rozwój lokalny wymaga zaangażowania jak najszerszej liczby przedstawicieli i członków lokalnej społeczności).
13 ETAPY TWORZENIA PARTNERSTWA LOKALNEGO NA RZECZ ZARZADZANIA KOMPETENCJAMI
14 Etap inicjowania partnerstwa lokalnego na rzecz zarządzania kompetencjami Faza inicjowania partnerstwa obejmuje takie zadania jak: a) Diagnoza społeczna (danej społeczności lokalnej w odniesieniu do rynku pracy) i analiza problemów grupy docelowej- młodzieży poniżej 24 roku życia w kontekście potrzeb lokalnego rynku pracy, b) Identyfikacja i analiza potencjalnych partnerów pod kątem działań na rzecz dostosowywania kompetencji młodzieży poniżej 24 roku życia do potrzeb lokalnego rynku pracy
15 Etap inicjowania partnerstwa lokalnego na rzecz zarządzania kompetencjami Diagnoza społeczna 1. Położenie geograficzne: a) Położenie administracyjne, b) Infrastruktura komunikacyjna, c) zasoby naturalne. 2. Infrastruktura instytucjonalna w perspektywie potrzeb mieszkańców, a w szczególności rozwoju kompetencji młodzieży poniżej 24 roku życia: a) edukacja: liczba i dostępność (jako obszar rozwoju zawodowego): - przedszkoli, - szkół podstawowych, - gimnazjów, - szkół ponadpodstawowych, - szkolnictwa wyższego, - centrów kształcenia zawodowego, centrów kształcenia praktycznego, kształcenia ustawicznego, - możliwości nauki języków obcych, dokształcania, kursów zawodowych, podyplomowych, staży, praktyk; b) konsumpcja, c) czas wolny (jako obszar aktywizacji zawodowej oraz rozwoju osobistego): - kultura - sport
16 Etap inicjowania partnerstwa lokalnego na rzecz zarządzania kompetencjami (diagnoza społeczna c.d.) 3.Portret demograficzny społeczności lokalnej: a) liczba mieszkańców (w tym kobiet i mężczyzn), b) gęstość zaludnienia, c) struktura wieku– proporcje kategorii wiekowych wśród całej populacji. Najczęściej wyróżnia się proporcje ludności w wieku: -przedprodukcyjnym (do 18 lat), - produkcyjnym (18-59 lat dla kobiet, a do 64 lat dla mężczyzn), - mobilnym (18-44 lat), - niemobilnym (45 -67 lat), - poprodukcyjnym (od 60 lat dla kobiet i od 65 lat dla mężczyzn), d) obciążenie demograficzne– określa, ile osób w wieku przed – i poprodukcyjnym przypada na 100 osób w wieku produkcyjnym, e) przyrost naturalny. 4. Wykształcenie mieszkańców i aktywność zawodowa: a) wykształcenie mieszkańców (podstawowe, bez wykształcenia, gimnazjalne, zawodowe, średnie, wyższe) a miejsce zamieszkania (obszary miejski, wiejski, miejsko-wiejski), b) wskaźnik zatrudnienia– procentowy udział ludności pracującej w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej, c) wskaźnik aktywności zawodowej – procentowy udział ludności aktywnej zawodowo (obejmuje osoby pracujące w gospodarce narodowej oraz osoby zarejestrowane w urzędach pracy jako bezrobotne) wśród ludności w wieku 15 lat i więcej, d) stopa bezrobocia – procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo (tzn. pracującej i bezrobotnej).
17 Etap inicjowania partnerstwa lokalnego na rzecz zarządzania kompetencjami (diagnoza społeczna c.d.) 5. Lokalny rynek pracy: a) zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, b) zatrudnienie w sektorze publicznym, c) zatrudnienie w sektorze społecznym, d) zatrudnienie w rolnictwie, e) Lista zawodów deficytowych i nadwyżkowych. 6. Gospodarka: a) struktura lokalnych przedsiębiorstw, b) analiza wiodących gałęzi gospodarki, c) stopień rozwoju technologicznego, d) ilość inwestycji.
18 Etap inicjowania partnerstwa lokalnego na rzecz zarządzania kompetencjami (diagnoza społeczna c.d.) 7. Stopień rozwoju trzeciego sektora i demokracji lokalnej: a) liczba organizacji pozarządowych, b) liczba członków/kiń organizacji pozarządowych, c) liczba wolontariuszy w organizacjach pozarządowych, d) finanse lokalnych organizacji pozarządowych, e) główne obszary działania lokalnych organizacji pozarządowych, f) inne partnerstwa działające na tym samym obszarze (cele, działania, stopień formalizacji, liczba partnerów). 8. Inne dane, np.: a) poziom migracji zarobkowej, b) ukryte bezrobocia, c) szara strefa.
19 Analiza problemów grupy docelowej- młodzieży poniżej 24 roku życia w kontekście potrzeb lokalnego rynku pracy
20 Identyfikacja i analiza potencjalnych partnerów partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami Mapa partnerów
21 Etap organizowania partnerstwa lokalnego na rzecz zarządzania kompetencjami Faza organizowania partnerstwa obejmuje takie zadania jak: a) Określenie celów partnerstwa, b) Określenie struktury partnerstwa- przegląd i dostosowanie modelu partnerstwa, lokalnej rady ds. rozwoju kompetencji oraz stanowiska pracy animatora ds. rozwoju kompetencji do lokalnych potrzeb i możliwości, c) Zawiązywanie i formalizacja partnerstwa- opracowanie formuły formalizacji partnerstwa i zawiązanie partnerstwa (np. poprzez umowę partnerską, deklarację przystąpienia do partnerstwa i współpracy).
22 Określenie celów partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami Przyszli partnerzy w tej fazie powinni dokonać analizy celów, które będzie realizowało partnerstwo w odniesieniu do: a)analizy problemów przeprowadzonej w fazie inicjacji, b) celów i zadań określonych w modelu dla Lokalnej rady ds. rozwoju kompetencji oraz animatora ds. rozwoju kompetencji.
23 Określenie celów partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami Drzewo celów, jako narzędzie, obrazuje zależności pomiędzy celami i środkami do ich realizacji, zatem zapisy z niższego poziomu celów są czynnikami składowymi niezbędnymi dla osiągnięcia celów na wyższym poziomie
24 Określenie struktury partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami a) Lokalną radę ds. rozwoju kompetencji- która stanowi reprezentację poszczególnych partnerów wchodzących w skład partnerstwa i której przewodniczy Operator modelu jako lider partnerstwa. b) Animatora ds. rozwoju kompetencji
25 Zawiązywanie i formalizacja partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami Sformalizowane partnerstwo na rzecz zarządzania kompetencjami, działa w oparciu o umowę, która powinna zawierać: Cel partnerstwa; Czas obowiązywania umowy; Odpowiedzialności lidera- Operatora modelu oraz partnerów wobec osób trzecich za zobowiązania partnerstwa; Zadania i obowiązki partnerów w partnerstwie; Jeżeli partnerstwo przewiduje zaangażowanie finansowe partnerów-plan czasowo-finansowy w podziale na wydatki wszystkich uczestników partnerstwa oraz zasady zarządzania finansowego, w tym przepływów finansowych i rozliczania środków; Zasady komunikacji i przepływu informacji w partnerstwie; Zasady podejmowania decyzji w partnerstwie; Pełnomocnictwo lub upoważnienie do reprezentowania partnerów; Sposób wewnętrznego monitorowania i kontroli zobowiązań partnerstwa; Zasady odstąpienia od umowy i wystąpienia z partnerstwa; Zasady przystąpienia do umowy nowych podmiotów; Zasady aneksowania umowy; Inne, zgodne ze specyfiką partnerstwa lokalnego oraz oczekiwaniami partnerów.
26 Zawiązywanie i formalizacja partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami c.d. b) Partnerstwo-porozumienie na rzecz zarządzania kompetencjami, działa w oparciu o deklarację współpracy partnerskiej, która powinna zawierać: Deklarację przystąpienia do partnerstwa, Akceptację zasad funkcjonowania Lokalnej rady ds. rozwoju kompetencji i jej regulaminu, Datę i podpis osoby upoważnionej do reprezentowania danego podmiotu, Operator inicjujący partnerstwo zobowiązuje się jednocześnie do zatrudnienia animatora ds. rozwoju kompetencji (nie dotyczy innych partnerów), c) Partnerstwo niesformalizowane działa w oparciu o honorową deklarację współpracy, wyrażoną na pierwszym posiedzeniu Lokalnej rady ds. rozwoju kompetencji.
27 Etap zarządzania partnerstwem lokalnym na rzecz zarządzania kompetencjami Faza zarządzania partnerstwa obejmuje takie zadania jak: a) Zatrudnienie Animatora ds. rozwoju kompetencji, b) Organizacja posiedzeń Lokalnej rady ds. rozwoju kompetencji, c) Realizacja założeń partnerstwa wyrażonych w umowie partnerskiej i/lub zasadach działania Lokalnej rady ds. rozwoju kompetencji i Animatora ds. rozwoju kompetencji, d) Monitoring i ewaluacja funkcjonowania partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami, e) Ewentualna korekta struktury partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami, korekta modelu, f) Funkcjonowania lub zakończenia działania partnerstwa na rzecz zarządzania kompetencjami.
28 ZASADY ZARZĄDZANIA PARTNERSTWEM Opracowanie planu prac i spotkań, Sporządzanie raportów, notatek, protokołów po każdym spotkaniu i przesyłanie do wiadomości wszystkich partnerów, Dążenie do podejmowania decyzji, zobowiązań na każdym spotkaniu, nie zawsze o charakterze ostatecznym, mogą to być decyzje o charakterze roboczym, Określanie terminów realizacji zadań, Zapewnienie właściwych warunków lokalowych i zabezpieczenie środków do pracy partnerów, Bieżące rozpoznawanie i usuwanie barier pracy partnerstwa, Prezentowanie i upublicznianie rezultatów pracy partnerstwa, Zapewnienie skutecznej komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej, Dopuszczenie do prezentowania wszystkich stanowisk i pomysłów partnerów, Poszanowanie innych opinii partnerów, Przyznawanie się do błędów, Upewnianie się, że partnerzy rozumieją się nawzajem nawet w najdrobniejszych sprawach.
29 PODSUMOWANIE - WARUNKI SUKCESÓW PARTNERSTW Jasno wytyczone, wspólne cele, Dobrowolność uczestnictwa w partnerstwie, Poszanowanie autonomii partnera, Dobra komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna, Korzyści dla wszystkich podmiotów, Ryzyko dzielą wszyscy, Partnerzy są zdolni do przystosowywania do zmian, wzajemnego uczenia się, elastyczności, Efekt synergii- efekty działania partnerstwa są większe niż suma działań pojedynczych podmiotów.