1 MODUŁ 4: STOSOWANIE WIEDZY Część 3: Zdrowie publiczne, prewencja i promocja zdrowia – perspektywa wielodyscyplinarna Przygotowanie: Amets Suess, Andalusian School of Public Health, 2015 Tłumaczenie: Anna Szetela, Instytut Zdrowia Publicznego UJ CM, 2015

2 Prezentacja: Zdrowie publiczne, prewencja i promocja zdrowia w perspektywie wielodyscyplinarnej Ćwiczenie: Prewencja i promocja zdrowia Plan sesji

3 Prewencja i promocja zdrowia ukierunkowana na różnorodność kulturową i etniczną : Model pojęciowy Zdrowie publiczne: Nadzór Screening Prewencja zdrowotna Promocja zdrowia Nacisk na społeczne determinanty zdrowia Redukcja społecznych nierówności w zdrowiu Promocja kulturowych zwyczajów korzystnych dla zdrowia Nadzór Prawo każdego do najwyższego osiągalnego stanu zdrowia Prawo do nie- dyskryminacji Wrażliwość wobec różnorodności kulturowej i etnicznej Definicja zdrowia WHO

4 Profilaktyka ukierunkowana na różnorodność kulturową i etniczną: Istotne zagadnienia i strategie Istotne zagadnienia: Znaczenie poprawy świadomości zdrowotnej w populacjach migrantów i mniejszości etnicznych Dostęp migrantów do świadczeń profilaktycznych – gorszy niż w przypadku ogółu populacji. Bariery w korzystaniu ze świadczeń profilaktyki o Brak uprawnienia do świadczeń o Niepewna sytuacja społeczno-ekonomiczna o Częste zmiany miejsca pobytu o Aspekty kulturowe o Doświadczenia dyskryminacji w systemie Niedostateczne korzystanie ze świadczeń prewencji w populacji Romów, powiązane z rozumieniem zdrowia jako brakiem choroby.  Znaczenie poznania potrzeb i zwyczajów zdrowotnych migrantów i przedstawicieli mniejszości etnicznych dla kierowania strategiami profilaktyki.  Podejścia partycypacyjne.  Wykorzystanie technik innowacyjnych.. Champion, et al. 2013; Martin, et al. 2014; OSF 2005, 2011; Phillips, et al. 2014.

5 Profilaktyka ukierunkowana na różnorodność kulturową i etniczną : Przykład HIV Rozpowszechnienie HIV Wzrost liczby nowych zakażeń HIV 2007 – 2011 Spadek w populacji migrantów. Figure (left): Own elaboration, based on data published by ECDC 2014: 23; figure (right): ECDC 2014: 22.

6 Testy na obecność wirusa HIV i dostęp do opieki dla migrantów Bariery prawne, administracyjne, kulturowe i językowe w zakresie testów i dostępu do opieki Ograniczony dostęp do leczenia dla migrantów w nieuregulowanej sytuacji Rekomendacje Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób: o Dobrowolność i poufny charakter testów o Dostępność leczenia Analizy zwyczajów w zakresie prewencji w grupach MEM Większe rozpowszechnienie testów w populacji migrantów niż w ogólnej (Hoyos, et al. 2013) Różnice w ryzykownych zachowaniach seksualnych wśród specyficznych grup mniejszości etnicznych (Champion, et al. 2013)  Rekomendacje w zakresie środków profilaktycznych właściwych dla grup docelowych. Champion et al. 2013; ECDC 2014; Hoyos, et al. 2013. Profilaktyka ukierunkowana na różnorodność kulturową i etniczną : Przykład HIV

7 TAMPEP, Europejska Sieć Prewencji HIV/Zakażeń Przenoszonych Droga Płciową i Promocji Zdrowia wśród migrantów pracujących w seks-biznesie Projekt europejski realizowany od 1993 roku – sieć działająca w 25 krajach, (w Polsce: Stowarzyszenie na rzecz Promocji Zdrowia i Prewencji Zagrożeń Społecznych TADA) Projekt rozwoju społeczności i partycypacji, osadzony w ramach Praw Człowieka Cele: Sprawiedliwy dostęp do wsparcia i świadczeń dla migrant sex workers Działania: o Wyjście do potrzebujących i bezpośrednia praca na ulicy o Zaangażowanie mediatorów kulturowych i edukatorów rówieśniczych o Opracowywanie wielojęzycznej informacji i materiałów edukacyjnych dla pracowników sektora sex-biznesu TAMPEP s.a. Profilaktyka ukierunkowana na różnorodność kulturową i etniczną : Przykład projektu: projekt TAMPEP

8 . WHO1986. Promocja zdrowia to proces umożliwiający ludziom kontrolę nad własnym zdrowiem oraz jego poprawę. Dla osiągnięcia stanu pełnej pomyślności fizycznej, umysłowej i społecznej, jednostka bądź grupa musi być zdolna do identyfikowania i realizowania zamierzeń, zaspokajania potrzeb, wpływu i współdziałania z otoczeniem. Zdrowie jest więc postrzegane jako zasób dla codziennego życia, nie jako cel tego życia. Zdrowie jest ideą pozytywną, w której podkreśla się zasoby społeczne i osobiste, jak również możliwości fizyczne. Stąd więc promocja zdrowia stanowi nie tylko odpowiedzialność sektora zdrowotnego, wykracza poza zdrowe zachowania aż do osiągania dobrostanu/pomyślności. (WHO, Ottawa Charter for Health Promotion 1986: s.n.) Promocja zdrowia ukierunkowana na różnorodność kulturową i etniczną: Definicja

9 Promocja zdrowia ukierunkowana na różnorodność kulturową i etniczną: Strategie Promocja zachowań zdrowotnych w populacji migrantów i mniejszości etnicznych Dieta Aktywność fizyczna Zdrowie seksualne i reprodukcyjne Zdrowy styl życia Znaczenie programów promocji zdrowia wrażliwych na kulturę i odpowiednio ukierunkowane Rola mediatorów międzykulturowych w promocji zdrowia ukierunkowanej na różnorodność kulturową i etniczną Waga rozpoznawania i promowania zachowań zdrowotnych specyficznych dla danej kultury Identifikacja zachowań zdrowotnych w populacji migrantów i mniejszości etnicznych Promowanie wymiany doświadczeń i wiedzy z ogółem populacji (dieta, aktywność fizyczna, tradycyjna prewencja i techniki opieki zdrowotnej) Trudności w zakresie utrzymywania zwyczajów korzystnych dla zdrowia. CHAFEA 2014; Council of Europe 2011; Mock-Muñoz de Luna, et al. 2015a; OSF 2005, 2011; WHO-Europe 2010.

10 Zmniejszanie różnic w zdrowiu: Strategie i najlepsze praktyki Opieka zdrowotna oparta na modelu społecznych determinant zdrowia Podejścia międzysektorowe Projekty europejskie skierowane na zmniejszanie różnic w zdrowiu grup szczególnie podatnych na problemy zdrowotne. Fésüs 2012; Ingleby 2012; Figure: WHO 2010: 14, adapted from: Dahlgren, et al. 1991.

11 W niewielkich grupach Wskazanie pozytywnych zwyczajów dotyczących prewencji i promocji zdrowia wśród migrantów i mniejszości etnicznych, trudności w zachowywaniu ich oraz strategii wzmacniających ich stosowanie Przygotowanie inscenizacji przedstawiającej wskazane trudności i strategie Wspólnie Inscenizacja Udział uczestników spoza danej podgrupy w rozwiązywaniu problemów, w ramach opieki zdrowotnej ukierunkowanej na różnorodność kulturową i etniczną (próba znalezienia strategii rozwiązania problemu) Dyskusja Prewencja i promocja zdrowia ukierunkowana na różnorodność kulturową i etniczną: Ćwiczenie 1 – Prewencja i promocja zdrowia

12 Dziękujemy za uwagę. Pictures: Andalusian Childhood Observatory (OIA, Observatorio de la Infancia de Andalucía) 2014; Josefa Marín Vega 2014; RedIsir 2014; Morguefile 2014.

13 Literatura Champion J, Harlin B, Collins JI. Sexual risk behavior and STI health literacy among ethnic minority adolescent women. Applied Nursing research 2013;26:204-209. Chiarenza A. Developments in the concept of 'cultural competence'. In: Ingleby D, et al. (eds). Inequalities in health care for migrants and ethnic minorities, Vol. 2, p. 66-81. COST Series on Health and Diversity. Antwerp: Garant Publishers, 2012. ECDC, European Centre for Disease Prevention and Control. Assessing the burden of key infectious diseases affecting migrant populations in the EU / EEA. Stockholm: ECDC, 2014. http://www.ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/assessing-burden-disease-migrant-populations.pdfhttp://www.ecdc.europa.eu/en/publications/Publications/assessing-burden-disease-migrant-populations.pdf (retrieved: March 5, 2015). Council of Europe. Constructing an inclusive institutional culture – Intercultural competences in social services. Strasbourg: Council of Europe, 2011. http://cdn.basw.co.uk/upload/basw_100713-4.pdfhttp://cdn.basw.co.uk/upload/basw_100713-4.pdf (retrieved: March 5, 2015). Fésüs G, Östlin P, McKee M, Ádány R. Policies to improve the health and well-being of Roma people: The European Experience. Health Policy 2012;105:25-32. Hoyos J, Fernández-Balbuena S, de la Fuente L, Sordo L, Ruiz M, Barrio G, Belza MJ, on behalf of Madrid Rapid HIV Testing Group. Journal of the International AIDS Society 2013;16(18560):1-8. http://www.law.harvard.edu/students/orgs/crcl/vol40_1/ehrenreich.pdfhttp://www.law.harvard.edu/students/orgs/crcl/vol40_1/ehrenreich.pdf (retrieved: March 5, 2015). Ingleby D. Ethnicity, Migration and the ‘Social Determinants of Health’ Agenda. Psychosocial Intervention 2012;31(3):331-341. Martin Y, Collet TH, Bodenmann P, Blum MR, Zimmerli L, Gaspoz JM, Battegay E, Cornuz J, Rodondi N. The lower quality of preventive care among forced migrants in a country with universal healthcare coverage. Preventive Medicine 2014;59:19-24. Mock-Muñoz de Luna C, Ingleby D, Graval E, Krasnik A. Synthesis Report. MEM-TP, Training packages for health professionals to improve access and quality of health services for migrants and ethnic minorities, including the Roma. Granada, Copenhagen: Andalusian School of Public Health, University of Copenhagen, 2015a. http://www.mem-tp.org/pluginfile.php/619/mod_resource/content/1/MEM-TP_Synthesis_Report.pdfhttp://www.mem-tp.org/pluginfile.php/619/mod_resource/content/1/MEM-TP_Synthesis_Report.pdf (retrieved: March 5, 2015). Mock-Muñoz de Luna C, Bodewes A, Graval E, Ingleby D. Appendices I-VI, Synthesis Repport. MEM-TP, Training packages for health professionals to improve access and quality of health services for migrants and ethnic minorities, including the Roma. Granada, Copenhagen: Andalusian School of Public Health, University of Copenhagen, 2015b. http://www.mem-tp.org/pluginfile.php/620/mod_resource/content/1/MEM-TP_Synthesis_Report_Appendices_I-VI.pdfhttp://www.mem-tp.org/pluginfile.php/620/mod_resource/content/1/MEM-TP_Synthesis_Report_Appendices_I-VI.pdf (retrieved: March 5, 2015). OSF, Open Society Foundations. Mediating Romani Health: Policy and Program Opportunities. New York: OSF, 2005. http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/roma_health_mediators.pdf (retrieved: March 5, 2015).http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/roma_health_mediators.pdf

14 Literatura OSF, Open Society Foundations. Roma Health Mediators. Successes and challenges. New York: OSF, 2011. http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/roma-health-mediators-20111022.pdfhttp://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/roma-health-mediators-20111022.pdf (retrieved: March 5, 2015). Phillips AL, Kumar D, Patel S, Arya M. Using text messages to improve patient-doctor communication among racial and ethnic minority adults: An innovative solution to increase influenza vaccinations. Preventive Medicine 2014;69:117-119. TAMPEP, European Network for HIV / STI Prevention and Health Promotion among Migrant Sex Workers, s.a. http://tampep.eu/ (retrieved: March 5, 2015).http://tampep.eu/ WHO, World Health Organization. How health systems can address health inequities linked to migration and ethnicity. Briefing on policy issues produced through the WHO/European Commission equity project. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe, 2010. http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0005/127526/e94497.pdf (retrieved: March 5, 2015).

15