1 MODUŁ 4: STOSOWANIE WIEDZY Część 6: Podejście międzysektorowe Przygotowanie: Amets Suess, Andalusian School of Public Health, 2015 Tłumaczenie: Anna Szetela, Instytut Zdrowia Publicznego UJ CM, 2015

2 Prezentacja: Podejście międzysektorowe Ćwiczenie: Mapowanie działań międzysektorowych Plan sesji

3 Działanie międzysektorowe: Koncepcja Działanie międzysektorowe dla zdrowia może być definiowane jako skoordynowana akcja mająca na celu bezpośrednio poprawę zdrowia ludzi lub wpływ na determinanty zdrowia. Działania międzysektorowe dla zdrowia są postrzegane jako najistotniejsze dla osiągnięcia większej sprawiedliwości w zdrowiu, szczególnie w obszarach, gdzie postęp zależy od decyzji i działań podejmowanych w innych sektorach. (Ståhl, et al. 2006) Ståhl, et al. 2006; WHO 2008. “Działanie międzysektorowe dla zdrowia” rozumiane jest jako odnoszące się do działań podejmowanych przez sektory zewnętrzne w stosunku do sektora zdrowotnego, (z możliwą, ale niekonieczną, współpracą z tym sektorem) w celu osiągnięcia efektów w zakresie zdrowia / sprawiedliwości w zdrowiu lub w zakresie determinant zdrowia / sprawiedliwości w zdrowiu. (WHO 2008: 2)

4 Działanie międzysektorowe: Konceptualizacja Działanie międzysektorowe jest konceptualizowane w odniesieniu do: Modeli społecznych determinant zdrowia Polityk mających na celu redukowanie nierówności zdrowotnych Działania międzysektorowe stanowią jedno z podstawowych zagadnień polityki „Zdrowie we wszystkich politykach” (Health in All Policies) Są rozwijane i stosowane na poziomie międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym. Zaangażowanie wielu instytucji i interesariuszy (w sektorze zdrowotnym, edukacyjnym, związków zawodowych, mediów itp.). „ Health in All Policies” (HiAP) jest strategią polityczną skierowaną na kluczowe społeczne determinanty zdrowia poprzez zintegrowaną politykę wszystkich odpowiednich obszarów politycznych. (CHAFEA 2014: 21) CHAFEA 2014; Marmot 2013; McQeen et al. 2012; Ministry of Health and Social Policy of Spain; Ståhl, et al. 2006; Vervoordeldonk, et al. 2013; WHO 2008, 2010, 2011.

5 Działanie międzysektorowe: Możliwości i ograniczenia Możliwości Rozwój synergii Osiągnięcie dodatkowych korzyści międzysektorowych Wzmocnienie sprawiedliwości w zdrowiu Redukcja nierówności o charakterze geograficznym Ograniczenia Trudności w koordynacji pomiędzy zainteresowanymi podmiotami Koszty interwencji międzysektorowych Trudności w ocenie kosztów i korzyści Ograniczone wdrażanie na poziomie lokalnym, z powodu zmian priorytetów na poziomie europejskim, narodowym i regionalnym Trudności w poprawie społecznych determinant zdrowia CHAFEA 2014; Marmot 2013; McQeen et al. 2012;; Ministry of Health and Social Policy of Spain Ståhl, et al. 2006; Vervoordeldonk, et al. 2013; WHO 2008, 2010, 2011.

6 Działanie międzysektorowe: Strategie Strategie wzmocnienia działań międzysektorowych  Poprawa politycznego i instytucjonalnego rozpoznania działań międzysektorowych.  Włączanie perspektywy długoterminowej.  Zapewnienie ciągłości, oceny i kontynuacji  Promocja partycypacji społecznej i upodmiotowienia  Adaptacja działań międzysektorowych do kontekstu politycznego, ekonomicznego i kulturowego CHAFEA 2014; Marmot 2013; McQeen et al. 2012;; Ministry of Health and Social Policy of Spain Ståhl, et al. 2006; Vervoordeldonk, et al. 2013; WHO 2008, 2010, 2011.

7 Działanie międzysektorowe: Znaczenie w działaniach przeciwko nierównościom w zdrowiu Przegląd 64 działań ukierunkowanych na nierówności w zdrowiu, prowadzonych w ramach pierwszego i drugiego programu UE w dziedzinie zdrowia “Zdrowie we wszystkich politykach”: Działania międzysektorowe jako najrzadszy rodzaj interwencji Wzrastające uwzględnienie działań międzysektorowych w drugim programie Migranci i mniejszości etniczne jako istotna grupa docelowa Figures and data: CHAFEA 2014: 22, 24.

8 Działanie międzysektorowe: Znaczenie dla opieki zdrowotnej i polityki zdrowotnej adresowanej do migrantów i mniejszości etnicznych Wielosektorowy wymiar zdrowia migrantów i mniejszości: ekonomiczny, polityczny i społeczny charakter determinant ich zdrowia Znaczenie zintegrowanego podejścia międzysektorowego dla lepszego rozumienia zagadnień nierówności w zdrowiu i zasobów koniecznych dla zmierzenia się z problemami w tej dziedzinie Znaczenie partnerstwa regionalnego i międzynarodowego Znaczenie zaangażowania organizacji społecznych Ingleby 2012; WHA 2008a, 2008; WHO 2010.

9 Działanie międzysektorowe Rekomendacje Rekomendacje związane z działaniem międzysektorowym oraz polityką „Zdrowie we wszystkich politykach” Promocja działań międzysektorowych Skupienie się na nierównościach w zdrowiu zamiast ograniczania się do akcji skierowanych do grup szczególnie narażonych Uwzględnienie społecznych determinant zdrowia migrantów i mniejszości etnicznych w rozwoju działań międzysektorowych Działania międzysektorowe skupione na wpływie obecnego kryzysu ekonomicznego w ochronie zdrowia i zdrowiu Monitorowanie i ocena działań międzysektorowych CHAFEA 2014; Marmot 2013; McQeen et al. 2012; Ministry of Health and Social Policy of Spain, 2010; Ståhl, et al. 2006; Vervoordeldonk, et al. 2013; WHA 2008a, 2008b; WHO 2008, 2010, 2011.

10 Konstrukcja planu działania międzysektorowego Zdrowie migrantów i mniejszości etnicznych CIMAS 2009; Community Tool Box 2014; RedIsir 2014; Risler et al. 2013. Przygotowanie Identyfikacja potrzeb współpracy międzysektorowej Przekazanie idei do innych sektorów i zainteresowanych podmiotów Wymiana doświadczeń, oczekiwań i celów Międzysektorowy plan działania Analiza sytuacji Mapowanie odpowiednich zainteresowanych podmiotów i istniejących zasobów Analiza SWOT (mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia / S trengths, Weeknesses, Opportunities and Threats ) Planowanie interwencji Identyfikacja metodologii Przygotowanie interwencji Wdrożenie Działanie Ocena Ocena wyników Poprawa działań

11 Ćwiczenie: Mapowanie działania międzysektorowego. Methodology: CIMAS 2009; CommunityToolBox 2014; Risler et al. 2013. W małych grupach: Opiszcie działanie międzysektorowe związane ze zdrowiem migrantów/mniejszości etnicznych, z jakim spotkaliście się w swoim otoczeniu instytucjonalnym, lokalnym, regionalnym lub krajowym. Skonstruujcie mapę odpowiednich podmiotów i zasobów związanych z tym działaniem. Zaznaczcie istniejące pomiędzy podmiotami interakcje i bariery. Stwórzcie obraz przyszłej „idealnej” koordynacji międzysektorowej. Zaproponujcie strategie do osiągnięcia „idealnego” obrazu. Wspólnie: Zakończenie i dyskusja

12 Dziękujemy za uwagę. Pictures: Andalusian Childhood Observatory (OIA, Observatorio de la Infancia de Andalucía) 2014; Josefa Marín Vega 2014; RedIsir 2014; Morguefile 2014.

13 Literatura CHAFEA, Consumers, Health and Food Executive Agency, European Commission. Action on health inequalities in the European Union. Final version. The EU Health Programme’s contribution to fostering solidarity in health and reducing health inequalities in the European Union. Luxembourg: European Union, 2014. http://ec.europa.eu/chafea/documents/health/health-inequality-brochure_en.pdf (retrieved: March 5, 2015).http://ec.europa.eu/chafea/documents/health/health-inequality-brochure_en.pdf CIMAS, Observatorio Internacional de Ciudadanía y Medio Ambiente Sostenible. Metodologías Participativas. Manual, 2009. http://www.redcimas.org/wordpress/wp-content/uploads/2012/09/manual_2010.pdf (retrieved: March 5, 2015). CommunityToolBox. Section 3. Our Model of Practice: Building Capacity for Community and System Change. http://ctb.ku.edu/en/table-of-contents/overview/model-for-community-change-and-improvementhttp://ctb.ku.edu/en/table-of-contents/overview/model-for-community-change-and-improvement (retrieved: March 5, 2015). Ingleby D. Ethnicity, Migration and the ‘Social Determinants of Health’ Agenda’. Psychosocial Intervention 2012;21(3):331-341. Marmot M (consortium leader). Health inequalities in the EU. Final report of a consortium. European Union 2013. http://ec.europa.eu/health/social_determinants/docs/healthinequalitiesineu_2013_en.pdfhttp://ec.europa.eu/health/social_determinants/docs/healthinequalitiesineu_2013_en.pdf (retrieved: March 5, 2015). McQueen DV, Wismar M, Lin V, Jones CM, Davies M. Intersectoral Governance for Health in All Policies. Structures, actions and experiences. Observatory Studies Series 26.Copenhagen: WHO, World Health Organization, European Observatory on Health Systems and Policies, 2012. http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0005/171707/Intersectoral-governance-for-health-in-all-policies.pdfhttp://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0005/171707/Intersectoral-governance-for-health-in-all-policies.pdf (retrieved: March 5, 2015). Ministry of Health and Social Policy of Spain. Moving forward Equity in Health: Monitoring Social Determinants of Health and the Reduction of Health Inequalities. An independent expert report commissioned through the Spanish Presidency of the EU. Madrid: Ministry of Health and Social Policy of Spain, 2010. https://www.msssi.gob.es/profesionales/saludPublica/prevPromocion/promocion/desigualdadSalud/PresidenciaUE_2010/conferenciaExpertos/docs/haciaL aEquidadEnSalud_en.pdfhttps://www.msssi.gob.es/profesionales/saludPublica/prevPromocion/promocion/desigualdadSalud/PresidenciaUE_2010/conferenciaExpertos/docs/haciaL aEquidadEnSalud_en.pdf (retrieved: March 5, 2015). Red Isir, Red Inmigración y Salud. Cuadernos audiovisuales para formación de profesionales en habilidades de comunicación con poblaciones inmigrantes. [DVD]. Risler J, Ares P. Manual de mapeo colectivo: recursos cartográficos críticos para procesos territoriales de creación colaborativa. Buenos Aires: Tinta Limón, 2013. (retrieved: March 5, 2015). Ståhl T, Wismar M, Ollila E, Lahtinen E, Leppo K. Health in All Policies. Prospects and potentials. Helsinki, Ministry of Social Affairs and Health, European Observatory on Health Systems and Policies, 2006, p. 5. http://ec.europa.eu/health/ph_information/documents/health_in_all_policies.pdfhttp://ec.europa.eu/health/ph_information/documents/health_in_all_policies.pdf (retrieved: March 5, 2015).

14 Literatura Vervoordeldonk J, Dorgelo A, Timmermans H, Dimitrov P, Manolova A, Tsolova G, et al. Action for Health: Reducing Inequalities in Health. Situation Analysis and Needs Assessment in Seven EU-Countries and Regions. Murska Sobota: Institute of Public Health, 2013. http://www.action-for-health.eu/sites/default/files/files/Situation%20Analysis%20and%20Needs%20Assessment%20in%20Seven%20EU- Countries%20and%20Regions.pdfhttp://www.action-for-health.eu/sites/default/files/files/Situation%20Analysis%20and%20Needs%20Assessment%20in%20Seven%20EU- Countries%20and%20Regions.pdf (retrieved: December 18. 2014). WHA, World Health Assembly. Health of Migrants. Report by the Secretariat, 2008a. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/23467/1/A61_12-en.pdf?ua=1http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/23467/1/A61_12-en.pdf?ua=1 (retrieved: March 5, 2015). WHA, World Health Assembly. Health of migrants. WHA61.17, 24 May 2008. WHA, 2008b. http://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/A61/A61_R17-en.pdf (retrieved: March 5, 2015).http://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/A61/A61_R17-en.pdf WHO, World Health Organization. A conceptual framework for action on the social determinants of health. Discussion Paper Series on Social Determinants of Health 2. Geneva: WHO, 2010. http://www.who.int/sdhconference/resources/ConceptualframeworkforactiononSDH_eng.pdf (retrieved: March 5, 2015). WHO, World Health Organization. Commission on Social Determinants of Health. Closing the gap in a generation. Health equity through action on the social determinants of health. Geneva: WHO, 2008. http://whqlibdoc.who.int/publications/2008/9789241563703_eng.pdf (retrieved: March 5, 2015).http://whqlibdoc.who.int/publications/2008/9789241563703_eng.pdf WHO, World Health Organization. Discussion Paper Intersectoral Action on Health: A Path for Policy-Makers to Implement Effective and Sustainable Intersectoral Action on Health. First Global Ministerial Conference on Healthy Lifestyles and Noncommunicable Disease Control. Moscow, 28-29 April 2011. http://www.who.int/nmh/publications/ncds_policy_makers_to_implement_intersectoral_action.pdf (retrieved: March 5, 2015). WHO, World Health Organization. Health of migrants: the way forward – report of a global consultation. Madrid, Spain, 3-5 March 2010. http://www.who.int/hac/events/consultation_report_health_migrants_colour_web.pdf (retrieved: March 5, 2015). WHO, World Health Organization, Public Health Agency of Canada. Health Equity Through Intersectoral Action: An Analysis of 18 Country Case Studies. WHO, Public Health Agency of Canada, 2008. http://www.who.int/social_determinants/resources/health_equity_isa_2008_en.pdf?ua=1 (retrieved: March 5, 2015).http://www.who.int/social_determinants/resources/health_equity_isa_2008_en.pdf?ua=1

15