1 Młodzież na świętokrzyskim rynku pracyWojewódzki Urząd Pracy w Kielcach Młodzież na świętokrzyskim rynku pracy Cezary Mielczarz Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach Kielce, r.

2

3 Liczba bezrobotnych w kraju LICZBA BEZROBOTNYCH ORAZ STOPA BEZROBOCIAWojewództwa Liczba bezrobotnych (w tys.) Liczba bezrobotnych w kraju 2 109,1 1 Mazowieckie 281,1 2 Śląskie 208,7 3 Małopolskie 160,9 4 Dolnośląskie 153,4 5 Łódzkie 152,4 6 Podkarpackie 145,8 7 Kujawsko – Pomorskie 8 Wielkopolskie 145,4 9 Lubelskie 128,6 10 Pomorskie 112,9 11 Warmińsko – Mazurskie 107,4 12 Zachodniopomorskie 105,1 13 Świętokrzyskie 84,2 14 Podlaskie 68,0 15 Lubuskie 58,5 16 Opolskie 50,4 LICZBA BEZROBOTNYCH ORAZ STOPA BEZROBOCIA NA KONIEC CZERWCA 2013 ROKU WG WOJEWÓDZTW POLSKA – 13,2% Stopa bezrobocia to: wyrażony w procentach udział liczby bezrobotnych do liczby ludności aktywnej zawodowo

4

5 Zmiany w strukturze bezrobotnych według wiekuod 2002 roku do czerwca 2013 roku 18-24 25-34 35-44 45-54 55 i powyżej 2002 28,2% 28,9% 22,2% 18,4% 2,3% 2003 26,7% 29,2% 21,7% 19,5% 2,9% 2004 25,4% 30,0% 20,5% 20,6% 3,5% 2005 23,9% 19,9% 21,8% 4,4% 2006 29,7% 19,7% 23,0% 5,9% 2007 29,5% 7,4% 2008 20,9% 29,6% 18,8% 22,6% 8,1% 2009 21,9% 30,6% 18,5% 20,7% 8,3% 2010 22,3% 31,2% 18,1% 19,1% 9,3% 2011 31,1% 18,7% 18,2% 10,1% 2012 20,8% 30,9% 19,6% 17,7% 11,0% czerwiec 2013 30,8% 17,8% 12,2%

6 Zmiany w strukturze bezrobotnych według wykształcenia od 2002 roku do czerwca 2013 roku gimnazjalne i poniżej zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe 2002 26,2% 37,0% 6,8% 24,3% 5,7% 2003 36,9% 7,0% 23,7% 6,2% 2004 25,3% 35,0% 7,7% 24,7% 7,3% 2005 25,6% 33,3% 8,6% 7,8% 2006 25,9% 31,9% 9,3% 8,2% 2007 30,8% 10,0% 24,2% 8,8% 2008 24,6% 29,3% 11,1% 10,4% 2009 22,8% 29,5% 11,3% 11,7% 2010 21,8% 28,8% 11,2% 24,9% 13,3% 2011 21,1% 28,2% 25,2% 14,3% 2012 21,0% 28,4% 10,8% 14,5% czerwiec 2013 21,2% 28,1% 14,1%

7 Stopa bezrobocia wśród młodych (do 25 roku życia) w krajachUnii Europejskiej Źródło: EUROSTAT Dane: czerwiec 2013

8 Bezrobotni do 25 roku życia według województw na koniec czerwca 2013 rokuLp. Województwa osoby udział % 1 Małopolskie 36 061 22,4 2 Lubelskie 27 022 21,0 3 Podkarpackie 30 182 20,7 4 Wielkopolskie 29 958 20,6 5 Podlaskie 13 584 20,0 6 Świętokrzyskie 16 397 19,5 7 Kujawsko - Pomorskie 28 076 19,3 8 Warmińsko - Mazurskie 20 178 18,8 9 Pomorskie 20 855 18,5 KRAJ 18,3 10 Opolskie 8 861 17,6 11 Mazowieckie 47 854 17,0 12 Lubuskie 9 656 16,5 13 Łódzkie 24 725 16,2 14 Śląskie 32 780 15,7 15 Zachodniopomorskie 16 294 15,5 16 Dolnośląskie 22 696 14,8

9 Bezrobotni do 25 roku życia według powiatów na koniec czerwca 2013 rokuLp. Powiaty osoby udział % 1 kazimierski 670 32,6 2 pińczowski 479 27,5 3 staszowski 909 24,8 4 buski 715 5 włoszczowski 740 6 opatowski 1 223 24,4 7 sandomierski 1 057 23,3 8 jędrzejowski 1 238 23,2 9 kielecki 3 036 21,6 Województwo 16 397 19,5 10 konecki 1 303 18,4 Kraj 18,3 11 ostrowiecki 1 510 17,1 12 starachowicki 1 168 16,8 13 skarżyski 1 046 14,2 14 m. Kielce 11,1

10

11 BEZROBOTNI DO 25 ROKU ŻYCIA NA ŚWIĘTOKRZYSKIM RYNKU PRACYNa koniec czerwca 2013 roku w rejestrach pozostawało osób do 25 roku życia, czyli 19,5% ogółu bezrobotnych, w tym kobiet (tj. 48,2%). W porównaniu do czerwca 2012 roku omawiana grupa bezrobotnych zmniejszyła się o 166 osób (tj. o 1,0%) W rejestrach urzędów pracy na koniec czerwca 2013 roku pozostawało 911 osób, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia, tj. 1,1% ogółu, z tego większość stanowiły kobiety.

12

13 Badanie przeprowadzono na próbie 917 pracodawców z województwa świętokrzyskiego (ogółem zgłoszonych zostało1.010 wolnych miejsc pracy). Źródło: Badanie własne WUP Zapotrzebowanie na zawody i kwalifikacje w województwie świętokrzyskim do 2014 roku.

14 ZGODNOŚĆ WYKONYWANEJ PRACY Z WYUCZONYM ZAWODEM WEDŁUG ABSOLWENTÓWProjekt pn. „Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego” ZGODNOŚĆ WYKONYWANEJ PRACY Z WYUCZONYM ZAWODEM WEDŁUG ABSOLWENTÓW Absolwentów, którzy pracują lub pracowali po ukończeniu szkoły poproszono o dokonanie oceny, czy wykonywana przez nich praca jest zgodna z zawodem wyuczonym w szkole. Co drugi z badanej grupy absolwentów (51,5%) podjął pracę całkowicie niezgodną z wyuczonym zawodem. Co piąty (20,9) ma pracę częściowo zgodną z wyuczonym zawodem. Natomiast w swoim zawodzie pracuje ok. 28% absolwentów, którzy podjęli pracę. Trudno nie skomentować smutnej rzeczywistości, kiedy na wyuczony zawód i związane z nim kwalifikacje nie ma zapotrzebowania na rynku pracy. Świadczy to na niedoskonałości oferty edukacyjnej niedostosowanej do potrzeb rynku pracy. Źródło: Centrum Doradztwa Strategicznego w Krakowie

15 OCENA SZANS NA ZNALEZIENIE PRACY W ZAWODZIEProjekt pn. „Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego” OCENA SZANS NA ZNALEZIENIE PRACY W ZAWODZIE Spośród uczniów objętych badaniem ankietowym 41,6% nie zamierza szukać w przyszłości pracy w zawodzie. Źródło: Centrum Doradztwa Strategicznego w Krakowie

16 ELEMENTY POMOCNE W ZNALEZIENIU PRACY WEDŁUG UCZNIÓWProjekt pn. „Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego” ELEMENTY POMOCNE W ZNALEZIENIU PRACY WEDŁUG UCZNIÓW Źródło: Centrum Doradztwa Strategicznego w Krakowie

17 MOTYWY WYBORU SZKOŁY UCZNIÓW SZKÓŁ ZAWODOWYCHProjekt pn. „Mapa Monitorująca Szanse na Pracę absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego” MOTYWY WYBORU SZKOŁY UCZNIÓW SZKÓŁ ZAWODOWYCH Wybór szkoły, zwłaszcza kształcącej w danym zawodzie, w dużym stopniu może determinować i określać ścieżkę kariery młodych ludzi. W badaniu wśród uczniów szkół zawodowych województwa świętokrzyskiego zadano im pytanie o to, co zadecydowało o wyborze obecnej szkoły. Spośród zaproponowanych najważniejszych powodów respondenci mogli wybierać trzy, które ich zdaniem miały w chwili podejmowania decyzji kluczowy charakter. Jak widać w tabeli najczęściej wskazywano na dwa powody: chęć „zdobycia konkretnego zawodu” ( 53.8%) oraz ze względu na zainteresowania (49,4%). . Pokazuje to iż, połowa z przebadanych uczniów sposób przemyślany określiła oczekiwany w przyszłości charakter aktywności zawodowej. Niestety, z drugiej strony, spora liczba uczniów kierowała się przy wyborze szkoły między innymi prozaicznym powodem „bliskość szkoły i łatwość dojazdu” (41,7%). Można to interpretować jako „ przestrzenne przypisywanie” ucznia do szkoły, która znajduje się blisko miejsca zamieszkania. Co piąty uczeń wskazywał również, „że dobra opinia o szkole” miała wpływ na dokonany wybór (28,7%), ale najmniej ważny był „wpływ kolegów znajomych”(26,4%). Niepokojąca jest ilość wskazań 26,5% na wariant odpowiedzi „po prostu trzeba było coś wybrać”. Takie podejście na starcie kształcenia musi wpływać demotywująco. Źródło: Centrum Doradztwa Strategicznego w Krakowie

18 Świadomy wybór nauki w szkole zawodowej„Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę” Świadomy wybór nauki w szkole zawodowej Wg badania uczniów ostatnich klas szkół zawodowych: Tylko 1% uczniów wybrał kierunek kształcenia na podstawie rozmowy z doradcą zawodowym, 3% wskazało doradcę jako jedno ze źródeł informacji o przyszłej szkole, 44% zadeklarowało, że dokonało wyboru szkoły ze względu na zainteresowania. Jednocześnie osoby deklarujące wybór szkoły ze względu na zainteresowania nie znają wymagań wiążących się z kształceniem w danym zawodzie. Wg pracodawców aż 60% absolwentów mówi, że „wybór szkoły był przypadkowy, to była pomyłka.”

19 Młodzież na rynku pracyPracodawcy (szczególnie MŚP) oczekują, aby szkolnictwo zawodowe dostarczało im pracowników w pełni przygotowanych do konkretnych stanowisk pracy, posiadających określone kwalifikacje, umiejętności i kompetencje zawodowe. Pracodawców interesują efekty nauczania i uczenia się, tj. co faktycznie absolwent szkoły, uczelni potrafi.

20 Współpraca szkoły z pracodawcami„Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę” Współpraca szkoły z pracodawcami Opiera się głównie na nieformalnych kontaktach kadry zarządzającej i nauczycieli i ogranicza się do organizowania obowiązkowych praktyk w przedsiębiorstwach. 81% uczniów oceniło praktyki zawodowe jako przydatne, niżej oceniają je nauczyciele. Przyczyny niskiej jakości praktyk: Niewielkie zaangażowanie pracodawców - brak motywacji finansowej. Brak świadomości pracodawców wpływu praktyk zawodowych na jakość wykształcenia przyszłych pracowników oraz dostosowania ich umiejętności do swoich potrzeb. Niedostateczna komunikacja między szkołami a pracodawcami w zakresie tworzenia programów praktyk.

21 Współpraca szkoły z instytucjami naukowymi„Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę” Współpraca szkoły z instytucjami naukowymi 71% szkół zadeklarowało, iż kontaktowało się z uczelniami, ale tylko w ograniczonym zakresie. Formy współpracy obejmowały: przekazywanie szkołom wyposażenia i materiałów dydaktycznych, dokształcanie uczniów, doradztwo edukacyjne, zwiedzanie specjalistycznych pracowni, zajęcia z wykorzystaniem innowacyjnego sprzętu, zajęcia wyrównawcze czy kursy przygotowujące do matury.

22 Współpraca międzynarodowa szkół„Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę” Współpraca międzynarodowa szkół Formy współpracy obejmowały: wymianę uczniów w ramach programów, praktyki u zagranicznych pracodawców. Korzyści tego rodzaju współpracy: dla szkoły i kadry pedagogicznej: - poznanie nowych rozwiązań, metod pracy, dla uczniów: - potwierdzone formalnie doświadczenie pracy lub nauki za granicą, - nabycie kompetencji kluczowych, - lepsza znajomość danego języka, - wzrost samooceny i pewności siebie. Możliwości finansowania współpracy międzynarodowej w ramach konkretnych programów dają szansę korzystania z tej formy mniej zamożnym osobom.

23 Działania priorytetowe: (wspólne ustalenia przedstawicieli: organów prowadzących szkoły, kadry zarządzającej i pedagogicznej szkół, urzędów pracy biorących udział w badaniu) zapewnienie uczniom możliwości korzystania z poradnictwa zawodowego na poziomie szkoły gimnazjalnej, a nawet podstawowej, badanie indywidualnych predyspozycji i cech osobowości, prezentacja specyfiki danego zawodu, praca z rodzicami obejmowanego wsparciem ucznia, nawiązanie współpracy szkoły z wyspecjalizowanymi instytucjami: poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, urzędami pracy (współpraca o długotrwałym charakterze, cykliczne spotkania doradców zawodowych z uczniami zarówno w formie indywidualnej, jak i grupowej). „Badanie potencjału szkolnictwa zawodowego w woj. świętokrzyskim oraz perspektyw i uwarunkowań włączenia w budowanie gospodarki opartej o wiedzę”

24 Młodzież na rynku pracyDzisiejsi absolwenci szkół w ciągu swojego życia zawodowego będą prawdopodobnie zmuszeni zmieniać swój zawód co najmniej 3 razy. Pracę, zmieniać będą jeszcze częściej. Według prognoz niektórych niezależnych instytutów badawczych, nawet 12 razy. Sukcesami zawodowymi w przyszłości będą cieszyć się ci pracownicy, którzy zmienią swoje nastawienie z „mieć etat” na „mieć pracę do wykonania”. Są podstawy do twierdzenia, że w przyszłości pojawią się nowe zawody, których dzisiaj nie jesteśmy w stanie nazwać. W literaturze ocenia się, że w ciągu 20 lat powstanie co najmniej % nowych zawodów uprzednio nie zidentyfikowanych.

25 Największy przyrost zatrudnienia w okresie do 2025 roku:branża usług komputerowych (700 tys. osób), służba zdrowia (620 tys. osób), gastronomia i bary (345 tys. osób), przemysł wysokich technologii (200 tys. osób), badania i rozwój (170 tys. osób), usługi hotelarskie (160 tys. osób). Źródło: Zespół Doradców Strategicznych Premiera, opr. Michał Boni

26 Publikacje Wojewódzkiego Urzędu PracyAnaliza i ocena sytuacji na rynku pracy w województwie świętokrzyskim Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie świętokrzyskim Młodzież na rynku pracy w województwie świętokrzyskim Badanie zapotrzebowania na zawody i kwalifikacje w województwie świętokrzyskim Aktywny na rynku pracy. Poradnik dla poszukujących pracy Wyznaczaj, planuj, działaj, o skutecznym osiąganiu celów zawodowych Kształcenie ustawiczne i jego rola w rozwoju zawodowym człowieka Ulotki tematyczne dla osób poszukujących pracy

27 adres: ul. Witosa 86, 25-561 Kielce,WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KIELCACH adres: ul. Witosa 86, Kielce, tel. (41) , fax. (41) www:

28 Wojewódzkiego Urzędu PracyDziękuję za uwagę Cezary Mielczarz Wicedyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach