1 Motywy i bariery ekspansji zagranicznej polskich przedsiębiorstw Rafał Tuziak, Instytut Rynków i Konkurencji SGH

2 Cele badania Dokonanie oceny poziomu i skali umiędzynarodowienia spółek notowanych na GPW posiadających BIZ Określenie motywów realizowania BIZ Zidentyfikowanie barier ograniczających przeprowadzanie BIZ

3 Próba badawcza Wyjściowa próba badawcza, obejmowała 339 spółek notowanych na krajowym rynku podstawowym na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w 2014 r. Do pogłębionych badań zostały zakwalifikowane, spółki posiadające efektywną kontrolę nad pomiotami działającymi za granicą Z grupy badawczej zostały wykluczone: spółki prowadzące tylko działalność eksportową podmioty posiadające tylko mniejszościowy udział w spółkach zagranicznych podmioty posiadające BIZ działające wyłączenie lub w dominującym stopniu w celach optymalizacji finansowej i podatkowej

4 Etapy badania i spółki Badanie ankietowe przeprowadzono na grupie 91 podmiotów. Uzyskano zwrot na poziomie 52%. Etap Liczba IAnaliza metodą desk research339 Spółki giełdowe posiadające BIZ101 IIAnaliza spółek zidentyfikowanych w etapie I101 Spółki z BIZ o charakterze holdingowym i/lub w celu optymalizacji finansowej10 IIIPrzeprowadzenie badania ankietowego91 Spółki które odmówiły udziału44 Spółki, które wzięły udział w badaniu40 Spółki, które zadeklarowały zlikwidowanie BIZ5 Spółki, które posiadały BIZ w trakcie likwidacji2 IVSzczegółowa analiza spółek o zidentyfikowanych BIZ84 Brak danych dotyczących BIZ posiadanych przez spółki9 Spółki poddane szczegółowej analizie desk research75

5 Poziom umiędzynarodowienia Syntetyczny wskaźnika umiędzynarodowienia w 12 z analizowanych spółek osiągnął wartość przewyższającą 40%. Syntetyczny wskaźnik umiędzynarodowienia był liczony jako średnia arytmetyczna trzech wskaźników: wskaźnika umiędzynarodowienia sprzedaży wskaźnika umiędzynarodowienia zatrudnienia wskaźnika umiędzynarodowienia aktywów

6 Udział przychodów ze sprzedaży za granicą w przychodach ogółem w % 26% spółek miało udział sprzedaży za granicą w przychodach ogółem przekraczający 60% wartości przychodów ogółem W przypadku 48% spółek wartość wskaźnika była w przedziale od 20-60%

7 Dywersyfikacja lokalizacji BIZ 34 spółki miało BIZ w jednym lub w dwóch krajach 33 spółki miało BIZ w 3 do 9 państw 8 spółek miało BIZ w 10 lub więcej krajach

8 Lokalizacje BIZ– regiony w % 51% BIZ zostało zlokalizowane w krajach CEE

9 Lokalizacje BIZ – kraje w % Najczęstszą lokalizacją BIZ był Niemcy

10 Branżowa struktura BIZ w %

11 Modele ekspansji

12 Motywy BIZ

13 Motywy BIZ na wybranych rynkach Głównymi motywami BIZ w Niemczech i Francji (15,2% BIZ) były: wsparcie działalności eksportowej możliwość wejścia na nowe rynki poszukiwanie know-how Czynnikiem do podejmowania BIZ na Ukrainie (9,3% BIZ), w Rosji (8,3%) i w Rumunii (5,1% BIZ) były: redukcja kosztów - tańsza siła robocza możliwość wejścia na nowe rynki zbytu Lokowanie BIZ na Słowacji (5,4% BIZ) i Litwie (2,6% BIZ) oraz na Węgrzech (4,2%) związane było z: wchodzeniem na nowe rynki zbytu wsparciem działalności eksportowej

14 Bariery dla BIZ

15 Bariery BIZ Bariery administracyjne dominowały w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie znajduje się ponad 50% wszystkich inwestycji Wysokie koszty pracy oraz wysokie koszty operacyjne, dostrzegalne przede wszystkim w krajach UE-15 (23% BIZ), a w tym w: Niemczech, Francji, Szwecji, Austrii oraz Belgii Duże nasycenie rynków docelowych, szczególnie w krajach UE-15

16 Konkluzje Wiele z inwestycji ma na celu wsparcie prowadzonej działalności eksportowej Coraz istotniejszą rolę zaczynają odgrywać inwestycje w przedsiębiorstwa prowadzące łącznie działalność handlową i produkcyjną, oraz handlową i usługową Zdecydowanie mniejsze znaczenie mają inwestycje w działalność badawczo-rozwojową

17 Konkluzje BIZ są najczęściej zlokalizowane w Niemczech oraz w krajach regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Koncentracja ta świadczy o ograniczonym regionalnie zakresie internacjonalizacji Wybór Niemiec jako lokalizacji BIZ wynika z silnych powiązań handlowych pomiędzy Polską a Niemcami oraz związaną z tym znajomością rynku

18 Konkluzje Motywy i bariery BIZ różnią się w zależności od lokalizacji inwestycji Sukces na rynkach zagranicznych był osiągany dzięki: wysokim kwalifikacjom kapitału ludzkiego wyjątkowości sprzedawanych produktów korzystnej relacji ceny do jakości