1 Naczelne i centralne organy administracji publicznej

2 Naczelne i centralne organy administracji publicznejKlasyfikacja organów administracji publicznej wg. kryteriów: Sposób powołania; Miejsce w strukturze organizacyjnej administracji publicznej; Terytorialny zasięg działania.

3 Naczelne i centralne organy administracji publicznejNaczelne organy administracji publicznej – określenie ma charakter normatywny, wyrażony w ustawach. Nauka prawa wyróżniała cechy wspólne naczelnych organów administracji publicznej.

4 Naczelne i centralne organy administracji publicznejNauka prawa wyróżniła 4 sposoby określania naczelnych organów. Każdy z tych sposobów służy innym celom.

5 Naczelne i centralne organy administracji publicznej1. Naczelne organy – to organy administracji publicznej powoływane przez Prezydenta bezpośrednio lub po uprzednim wyborze przez Sejm

6 Naczelne i centralne organy administracji publicznej2. Naczelne organy – to organy zwierzchnie wobec pozostałych organów w strukturze administracji rządowej

7 Naczelne i centralne organy administracji publicznej3. Naczelne organy – to organy powoływane przez Prezydenta / Sejm , których właściwość obejmuje cały kraj

8 Naczelne i centralne organy administracji publicznej4. Naczelne organy - to organy zwierzchnie wobec pozostałych organów administracji rządowej, których właściwość terytorialna obejmuje cały kraj.

9 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPrzykładem naczelnego organy jest: Rada Ministrów Organy wchodzące w skład RM Problematyczne jest określenie Prezydenta jako naczelnego organu administracji publicznej, ze względu na jego znaczenie dla całego państwa, a nie tylko dla administracji

10 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPREZYDENT Zgodnie z regulacjami Konstytucji – Prezydent jest centralnym konstytucyjnym organem państwa Kompetencje Prezydenta są związane z jego specyficzną / szczególną rolą w państwie

11 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPREZYDENT W sferze stosunków zagranicznych – pozycja zwierzchnia – najwyższy przedstawiciel RP Nie kieruje jednak polityką zagraniczną; Wpływa na politykę zagraniczną – np. poprzez ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych

12 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPREZYDENT 2. W sferze prawodawstwa nadzwyczajnego Wprowadzenie stanu wojennego Wprowadzenie stanu wyjątkowego

13 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPREZYDENT 3. W sferze prawodawstwa zwykłego: Sfera ograniczona: Kontrola aktów prawnych z konstytucją oraz ustawami;

14 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPREZYDENT 4. W sferze obsadzania stanowisk. Wniosek o odwołanie RM, innych organów naczelnych Powołanie rządu – w sytuacjach określonych przez Konstytucję

15 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPREZYDENT 5. W sferze uprawnień o charakterze organizacyjnym. Zwołuje i przewodniczy RM – Rada Gabinetowa Nadawanie obywatelstwa Nadawanie orderów i odznaczeń Stosowanie prawa łaski

16 Naczelne i centralne organy administracji publicznejRADA MINISTRÓW Ustawa z 1996 r. o Radzie Ministrów - Konstytucja RP Z Konstytucji wynika - domniemanie kompetencji RM w sprawach polityki państwa niezastrzeżonych dla innych organów pań. Lub organów j.s.t.

17 Naczelne i centralne organy administracji publicznejRADA MINISTRÓW Skład RM: Prezes RM Ministrowie; Przewodniczący komitetów określonych w ustawach – np. Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej

18 Naczelne i centralne organy administracji publicznejRADA MINISTRÓW Powołanie RM – określone w Konstytucji

19 Naczelne i centralne organy administracji publicznejRADA MINISTRÓW Zadania RM: Prowadzenie polityki wew. i zagranicznej RP Kierowanie administracją rządową

20 Naczelne i centralne organy administracji publicznejRADA MINISTRÓW Ponadto kompetencjami RM jest: Zapewnia wykonanie ustaw i wydawanie rozporządzeń Koordynowanie i kontrolowanie prac organów administracji rządowej Związane z budżetem i skarbem państwa Związane z bezpieczeństwem wewnętrznym

21 Naczelne i centralne organy administracji publicznejRADA MINISTRÓW RM jest organem kolegialnym, działa pod kierunkiem Prezesa RM Posiedzenia mogą być wyjątkowo prowadzone drogą obiegową.

22 Naczelne i centralne organy administracji publicznejRADA MINISTRÓW Członkowie RM: Podwójna rola: Sami są organami; Są członkami organu kolegialnego

23 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPREZES RADY MINISTRÓW Kieruje pracami RM zwierzchność osobowa wobec członków RM Zwierzchność służbowa

24 Naczelne i centralne organy administracji publicznejPREZES RADY MINISTRÓW Jako naczelny organ: Wydaje rozporządzenia i zarządzenia Nadzór Zwierzchnictwo nad pracownikami administracji rządowej

25 Naczelne i centralne organy administracji publicznejMINISTER Kieruje działaniami administracji rządowej Wypełnia zadania wyznaczone przez Prezesa RM Minister – dwa aspekty: Członek RM Naczelny organ adm. pub.

26 Naczelne i centralne organy administracji publicznejMINISTER Zakres działania określa ustawa o działach administracji rządowej Zamknięty katalog spraw należących do danego działu Rozporządzenie Prezesa RM – szczegółowy zakres działania ministrów

27 Naczelne i centralne organy administracji publicznejMINISTER Funkcje ministra: Prawotwórcze Wydawanie decyzji administracyjnych Kierowania resortem Związane ze szczególnego statusu ministra – np. Minister Skarbu Państwa

28 Naczelne i centralne organy administracji publicznejCentralne organy administracji rządowej Normowane są przez ustawy. Należy je odróżnić od centralnych konstytucyjnych organów państwa

29 Naczelne i centralne organy administracji publicznejCentralne organy administracji rządowej Nie wchodzą w skład RM Ich właściwość obejmuje cały kraj

30 Naczelne i centralne organy administracji publicznejCentralne organy administracji rządowej Są tworzone w drodze ustawowej – czasami za pomocą aktów niższego rzędu (rozporządzeń) Ich lista nie jest stała – ze względu na ciągłe powstawanie nowych lub likwidowanie starych centralnych organów

31 Naczelne i centralne organy administracji publicznejCentralne organy administracji rządowej Z reguły mają charakter monokratycznym Problemy językowe – organem nie jest urząd lecz jego szef – np. prezes / dyrektor – np. UOKiK

32 Naczelne i centralne organy administracji publicznejCentralne organy administracji rządowej Centralny organ jest zazwyczaj powoływany przez: Prezesa RM, choć są nadzorowane przez ministra. - Minister składa Prezesowi RM wniosek o powołanie i odwołanie piastuna organu – nazywanego tez kierownikiem urzędu.

33 Naczelne i centralne organy administracji publicznejCentralne organy administracji rządowej Minister wobec centralnego organu: Składa Prezesowi RM wniosek o nadanie statutu; Powołuje zastępców kierownika urzędu centralnego; Wykonuje wobec urzędu centralnego funkcje kontrolne

34 Naczelne i centralne organy administracji publicznejCentralne organy administracji rządowej Akty prawne wydawane przez te organy / dotyczące tych organów są promulgowane: Dzienniku Urzędowym RP Monitorze Prawnym Dziennikach resortowych.

35 Naczelne i centralne organy administracji publicznejCentralne organy administracji rządowej Centralne organy są zwierzchne wobec terytorialnych organów – organy te mogą należeć do adm. zespolonej lub niezespolonej Czasami nie mają swoich odpowiedników w strukturach terenowych – np. Prezes Urzędu Patentowego

36 Naczelne i centralne organy administracji publicznejDziękuję za uwagę