1

2 Nadleśnictwo Golub – Dobrzyń jest jednym z 27 nadleśnictw wchodzących w skład Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu. Siedziba nadleśnictwa mieści się w miejscowości Konstancjewo przy mieście Golub - Dobrzyń. Powierzchnia ogólna nadleśnictwa wynosi 17 612,88 ha, w tym 16 421,98 ha gruntów leśnych. Grunty nadleśnictwa położone są w południowo- wschodniej części województwa Kujawsko- Pomorskiego na północny wschód od miasta Toruń na terenie 6 powiatów i 15 gmin: powiat brodnicki (gmina Brodnica, Osiek), powiat grudziądzki (gmina Chełmża, Lubicz, Łysomice), powiat wąbrzeski (gmina Dębowa Łąka, Książki, Płużnica, Wąbrzeżno). Nadleśnictwo gospodaruje na dwóch obrębach leśnych podzielonych na 13 leśnictw. W obrębie Konstancjewo leśnictwa – Cieszyny, Mokry Las, Paliwodzizna, Płonne, Radziki,Tokary, w obrębie Leśno leśnictwa: Czystochleb, Gronowo Kępa, Leśno, Łęga, Nielub, Wronie.

3 Nadleśnictwo jako jednostka administracyjna istniała już od pierwszej połowy XIX wieku. Obejmowało kilkanaście kompleksów leśnych między Brodnicą, Golubiem, Dąbrową Chełmińską i Czemlewem. Po I wojnie światowej utworzono Nadleśnictwa Konstancjewo i Leśno. W 1926 roku Konstancjewo podzielono na dwa nadleśnictwa, a Leśno podzielono na dwa obręby gospodarcze. W obecnych granicach Nadleśnictwo Golub – Dobrzyń utworzono 1 stycznia 1973 r. z połączenia dwóch nadleśnictw Konstancjewo i Leśno. Większość terenów leśnych Nadleśnictwa Golub-Dobrzyń rozciąga się wzdłuż Drwęcy, która przez kilka wieków była rzeką graniczną. Najpierw oddzielała państwo Zakonu Krzyżackiego od Królestwa Polskiego, a w okresie rozbiorów zabór pruski od rosyjskiego. Odmienne systemy społeczno- gospodarcze inaczej widziały rolę lasu w życiu gospodarczym. Wpłynęło to na stan lasów na tych terenach co można obserwować do dziś.

4 Na terenie nadleśnictwa występuje 15 gatunków płazów spośród 18 żyjących w Polsce, są to traszki, żaby, ropuchy, rzekotka drzewna, kumak niziny, huczek ziemny. Gady reprezentowane są przez jaszczurki: zwinkę, żyworodną i padalca oraz węże zaskrońca zwyczajnego i żmiję zygzakowatą. Wszystkie gatunki gadów i płazów objęte są ochroną. Bardzo licznie reprezentowane są ptaki, które nie sposób tu wymienić. Osobliwością wśród gatunków lęgowych są bocian czarny i orzeł bielik, inne cenne gatunki można obserwować podczas przelotów. Zbiorniki wodne zamieszkują m.in. gęsi gęgawy, perkozy, liczne gatunki kaczek, łabędzie. Nad urwistymi brzegami Drwęcy spotkać można pięknie ubarwionego zimorodka i wijącego ciekawe gniazda remiza. Dość licznie występują sowy, szczególnie puszczyk, a także dzięcioły. Spośród ssaków najliczniejsze są gryzonie, a największym z nich jest bóbr europejski. Ssaki owadożerne reprezentują jeż europejski, kret i ryjówki. Interesującą grupę, liczącą kilkanaście gatunków, stanowią nietoperze. Spośród drapieżników najliczniej występują lisy. Wśród parzystokopytnych najwięcej jest saren, nieco mniej dzików, jeleni i danieli, najmniej zaś łosi. Żyjąca tu populacja danieli jest jedną z liczniejszych w kraju. Remiz

5 Z poszczególnymi typami siedliskowymi związane są rosnące na nich gatunki drzew, krzewów oraz charakterystyczne rośliny zielne. Największą powierzchnię zajmują lite drzewostany sosnowe. Na mniejszych powierzchniach występują jednogatunkowe drzewostany olchowe, brzozowe, bukowe i dębowe. Zróżnicowane, kilkugatunkowe rosną na żyźniejszych siedliskach lasowych, głównie w obrębie Leśno. Obserwuje się stopniowy wzrost udziału gatunków liściastych, o czym świadczy fakt, iż najwięcej występuje ich w lasach do 40 lat. Wiele gatunków roślin objętych jest ochrona gatunkową m.in. grążel żółty, rosiczka okrągłolistna, wawrzynek wilczełyko, widłaki, bagno zwyczajne, 3 gatunki kukułki ( storczyka ), starodub łąkowy. Starodub łąkowy

6 Leśnictwo Płonne jest jednym z 13 leśnictw Nadleśnictwa Golubia – Dobrzyń, znajduje się ono w południowo-wschodniej jego części i leży na terenie powiatu golubsko-dobrzyńskiego(gmina Golub-Dobrzyń i Radomin) i powiatu rypińskiego (gmina Wąpielsk). Położone jest wzdłuż rzeki Drwęcy, od miasta Golub-Dobrzyń w stronę Brodnicy. Powierzchnia leśnictwa wynosi 994,53 ha, z czego powierzchnia leśna zalesiona- 941,85 ha, leśna niezalesiona – 0,35 ha, nieleśna (łąki, grunty rolne) – 35,49 ha. Przez całą długość leśnictwa przebiega droga publiczna, będąca fragmentami częścią szlaku Św. Jakuba. Leśnictwo składa się z kilku kompleksów i jest poprzecinane gruntami prywatnymi, także lasami. Od strony Golubia – Dobrzynia w okolicach Białkowa występuje głównie sosna na gruntach porolnych, siedliska bobrowe (około 125 ha). Główny kompleks (około 760 ha, okolice wsi Płonko, Rodzone, Płonne, Tomkowo) od strony Drwęcy to lasy iglaste, sosnowe z udziałem świerka. Od strony południowej dominują siedliska lasowe, o bardzo urozmaiconej rzeźbie terenu, lasy liściaste. Widać tutaj ślady działalności lodowca. Oddzielny kompleks to lasy w okolicach Radomina (około 100 ha), lasy liściaste na bogatych siedliskach, otoczone gruntami rolnymi. Najmniejszy fragment to lasy w okolicach wsi Szafarnia (około 10 ha), iglaste na siedliskach borowych. Na terenie leśnictwa znajdują się 2 rezerwaty (Tomkowo i Bobrowiska), pomnik przyrody Góra Modrzewia, użytki ekologiczne( 12,38 ha). Wzdłuż Drwęcy znajduje się specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Dolina Drwęcy”.

7 Rezerwat florystyczny "Bobrowisko" Utworzony 30 lipca w 1958 r. w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu lasu z udziałem modrzewia polskiego, występującego w tym miejscu na granicy swojego zasięgu. W okresie międzywojennym teren obecnego rezerwatu wchodził w skład lasów majątku Płonne, którego właściciel wg relacji mieszkańców wsi szczególnie interesował się modrzewiami i ochraniał je. Z tego okresu nie zachowała się niestety żadna dokumentacja. Miejsce to przez miejscową ludność nazywane było "winnicą". Aktualna powierzchnia rezerwatu wynosi 3,24 ha. Celem ochrony w rezerwacie jest zachowanie zespołu grądu z pojedynczymi stanowiskami modrzewia polskiego.

8 Znajdujące się w leśnictwie Płonne skupienie drzew "Góra Modrzewiowa", zajmujące pow. ok. 0,36 ha, należy do najcenniejszych i najbardziej imponujących pomników przyrody województwa kujawsko- pomorskiego. Skupienie "Góra Modrzewiowa", na które składało się z 14 sędziwych modrzewi polskich, zostało uznane za pomnik przyrody w 1964 roku. W styczniu 1983 roku gwałtowna wichura powaliła 4 modrzewie. Pozostałe okazy, których wiek szacuje się na około 300 lat, mają w obwodzie od 140 do niemal 400 centymetrów. Różne źródła podają inną ilość żyjących do dzisiaj drzew: od 7 do 10. Modrzew polski

9 Rezerwat przyrody Tomkowo – leśny rezerwat przyrody w gminie Wąpielsk, w powiecie rypińskim, w województwie kujawsko- pomorskim. Położony jest na gruntach Skarbu Państwa zarządzanych przez Nadleśnictwo Golub-Dobrzyń. Został powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z 3 maja 1965 roku. Pierwotnie zajmował powierzchnię 14,98 ha, obecnie wynosi ona 15,82 ha. Według aktu powołującego, rezerwat utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu lasu z domieszką modrzewia polskiego. Z czasem zmieniono cel rezerwatu, za który uznano ochronę mozaiki lasów grądowych, łęgowych oraz olsów wraz z zachodzącymi w nich procesami ekologicznymi. Ochronie czynnej podlega cały obszar rezerwatu. Zagrożeniem jest rozprzestrzenianie się w poszyciu czeremchy amerykańskiej.

10 Drwęca - Bobrowiska Żeremie Bobrowe Tama Bobrowa Ponad 200-letni Modrzew polski Paśnik-Bobrowiska

11 http://www.golub-dobrzyn.torun.lasy.gov.pl/ ( strona najczęściej używana),http://www.golub-dobrzyn.torun.lasy.gov.pl/ http://www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl/opisy/3d/plonne.htm, http://www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl/opisy/3d/plonne.htm https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Tomkowo, https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Tomkowo Program Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Golub Dobrzyń, Większość zamieszczonych zdjęć pochodzi z zasobów Szkoły Podstawowej im. Dziewanowskich w Płonnem. Nazwiska autorów: -Julia Świderska kl. 6, -Julia Jurkiewicz kl. 6, -Kacper Świniarski kl. 6. Szkoła Podstawowa im. Dziewanowskich w Płonnem Kategoria – Szkoła Podstawowa