1 NADLEŚNICTWO ORNETA

2 Obszar znajdujący się w zasięgu terytorialnym obecnego Nadleśnictwa Orneta w dawnych czasach był częścią ogromnych lasów o charakterze puszczy pierwotnej. W miarę upływu czasu oraz rozwoju osadnictwa lasy te uległy znacznym przekształceniom. Od VI wieku tereny dzisiejszego Nadleśnictwa Orneta zamieszkiwały dwa plemiona pruskie: Warmów od Północy i Pogezanów na południu. HISTORIA NADLEŚNICTWA ORNETA

3 Wierzenia plemion pruskich związane były ściśle z siłami przyrody. Wiara Prusów nakazywała im czcić święte lasy i gaje, dlatego też niechętnie trzebili puszczę zamieniając je na pola uprawne. Po sprowadzeniu w 1226 roku Krzyżaków do Polski przez Konrada Mazowieckiego nastąpił podbój tych plemion oraz dynamiczny rozwój państwa krzyżackiego. Prusowie nie poddali się bez walki. 20 września 1260 roku rozpoczęło się największe powstanie plemion pruskich. Objęło ono Pogezanię, Warmię, Natangię i Barcję. Walki powstańcze trwały wiele lat, jednak po roku 1268 dzięki ogromnemu napływowi ochotników z Niemiec, Czech Krzyżacy zaczęli uzyskiwać nad Prusami przewagę. Dzisiaj dawne grodziska pruskie przypomina tylko konfiguracja terenu, nazwa miejsca lub legenda.

4 Po zakończeniu wojny trzynastoletniej i podpisaniu traktatu w Toruniu 19 października 1466 roku Warmia przeszła spod panowania Krzyżaków we władanie Rzeczypospolitej aż do czasów pierwszego rozbioru Polski w 1772r. Od tego roku nastąpił okres rządów pruskich i niemieckich. W 1945 roku Warmia ponownie znalazła się w granicach Polski.

5 Orneta jako osada funkcjonowała od pierwszych lat XIV wieku. Jako miasto została określona po raz pierwszy w dokumencie wydanym 26 marca 1313r. Wszelkie przywileje i nadania, wielkości czynszów i powinności wychodzą od władzy kościelnej i to ona dysponuje wszelkimi dobrami, wśród których na pierwszym miejscu są grunty rolne i las. Korzystanie na przestrzeni wieków z wyrębów, z których drewno przeznaczone było na budulec i opał oraz łowiectwo na tych terenach było przywilejem hierarchów kościelnych i aktem ich łaski jeśli takich praw udzielali podległym sobie urzędnikom. W Ornecie znajdował się tartak, należący oczywiście do biskupa. Jedno jest pewne, że zajęcia dla niego nie brakowało, gdyż wybuchające co jakiś czas pożary niszczyły miasto, które pracowici mieszczanie szybko odbudowywali. Na utrzymanie swoich fundacji, takich jak szpitale, przytułki, szkoły władza kościelna przydzielała las, który eksploatowano tak, żeby dawał dochód.

6 Gospodarka leśna od połowy XVIII wieku ograniczała się do wyrębów na potrzeby osadników oraz do karczowania lasów pod uprawę ról. Tak prowadzona gospodarka leśna istotnie zmieniła charakter pierwotnych lasów. W miejsce lasów z dużym udziałem lub przewagą gatunków liściastych wprowadzono znaczne powierzchnie monokultur sosnowych i świerkowych. Na przełomie XVIII i XIX wieku za główny cel gospodarczy uznano rentowność gospodarki leśnej i przeprowadzono urządzanie lasów oraz wprowadzono gospodarkę zrębową rębniami zupełnymi.

7 Na podstawie obecnego stanu drzewostanów można tylko sądzić, że użytkowanie rębne na tym terenie prowadzone było zrębami zupełnymi, które odnawiano sztucznie siewem oraz sadzeniem (monokultury sosnowe z niewielką domieszką Świerku, Brzozy i Dębu). Podczas prac korzystano z najemnej siły roboczej tzw. robotników rolnych. Nie było też osad służbowych innych niż funkcyjne (tj. gajówki, leśniczówki, nadleśnictwa). Praca na roli rodziny leśnika przynosić mogła, przy dotowaniu produkcji rolnej w Prusach Wschodnich, znaczący dochód. Eksploatowano wszelkie miejscowe zasoby naturalne tj. żwir, piasek torf na własne potrzeby oraz na sprzedaż. Przed 1945 rokiem część południowo-wschodnia obecnego obrębu Orneta w większości należała do Nadleśnictwa Łaniewo (leśnictwo Taftowo i południowa część leśnictwa Karbowo). Północna część leśnictwa Karbowo, łącznie z majątkiem Krosno, stanowiła własność Kurii Biskupiej, a pozostała część lasów należała do majątków: Bażyny, Bogatyńskie, Kierpajny i innych lub do miejscowych rolników. Część północna obrębu należała do Nadleśnictwa Zaporowo.

8 Przy naturalnych ciekach wodnych funkcjonowały stawy rybne, w szkółkach produkowano sadzonki, w lesie zbierano zioła, owoce runa leśnego, nasiona, hodowano i pozyskiwano zwierzynę łowną, prowadzono prace żywiczarskie. Na terenie lasów miejskich znajdowały się boiska sportowe, budynki restauracyjne, hotele. Nadleśnictwo Orneta utworzone zostało po II Wojnie Światowej w 1945r. W jego skład weszły dawne lasy państwowe, lasy kościelne i miejskie oraz część lasów prywatnych. W wyniku przeprowadzonej reorganizacji podziału na nadleśnictwa w 1973 roku Nadleśnictwo Orneta zostało włączone do Nadleśnictwa Wichrowo jako obręb. Z dniem 1 stycznia 1991r. ponownie utworzone zostało jednoobrębowe Nadleśnictwo Orneta z siedzibą w Ornecie, w skład którego weszły leśnictwa: Migny, Komasy, Taftowo, Welza i Karbowo o łącznej powierzchni 7189,91 ha. Z Nadleśnictwa Zaporowo przyłączono natomiast leśnictwa Białobór i Rozdroże (Orneta I) o łącznej powierzchni 2872,49 ha, co daje ogólną powierzchnię wynoszącą 10062,40 ha.

9 Na terenie naszego nadleśnictwa przeważają siedliska lasowe z dominacją sosny. Średni wiek lasów na naszym terenie to 48 lat, a przeciętna zasobność przekracza 245 m 3 /ha. Udział siedlisk leśnych: 25 % – borowe, czyli drzewostany z przewagą gatunków iglastych, najczęściej sosny i świerku 68 % – lasowe, czyli drzewostany z przewagą gatunków liściastych 7 % – olsy, czyli lasy porastające żyzne, bagienne tereny Udział gatunków lasotwórczych: 40 % – sosna, modrzew 11 % – świerk 15 % – dąb 18 % – brzoza 1 %– buk 13 % – olcha 2 % – pozostałe

10 Skład grupy: -Agata Zych kl.5a -Amelia Malinowska kl.5a -Marta Szybko kl.5a Szkoła Podstawowa Nr 1 w Ornecie Nadleśnictwo Orneta Kategoria: - historia nadleśnictwa i miejscowych lasów