1 Najważniejsze zasady pisowniORTOGRAFIA Najważniejsze zasady pisowni

2 Prezentacja poświęcona jest:Pisowni wyrazów z literą ó i u Pisowni wyrazów z literą rz i ż Pisowni wyrazów z literą ch i h Pisowni wyrazów wielką i małą literą

3 Kiedy piszemy ó ?

4 Ó wymienia się na o, a lub emróz-mrozy kózka-koza ogród-ogrody powtórka-powtarzać piórko-pierze

5 Ó piszemy również: w zakończeniach wyrazów: -ów, np. chłopców-ówka, np. lodówka mrówka, temperówka, końcówka,wskazówka,kartkówka, kreskówka -ówna, np. Nowakówna Wyjątki: zasuwka skuwka

6 Ó piszemy bardzo rzadko na początku wyrazuÓsemka Ósmy Ów Ówczesny Ówcześnie Ówdzie Uwaga: Litera ó nie występuje nigdy na końcu wyrazu!!!

7 W pewnej liczbie wyrazów, w którychnie zachodzi wymiana na o, a lub e, np. chór, córka, król, róża, równy, żółty, źródło, stróż.

8 Literę u piszemy bułka, umowa, ulica, kupować, dużo, chudy, luksusW wyrazach rodzimych i zapożyczonych , np. bułka, umowa, ulica, kupować, dużo, chudy, luksus multimedia

9 urlop udział urodziny ugoda umrzeć uderzyć ogrodu domu tabu w końcuPrawie zawsze na początku wyrazu Zawsze na końcu wyrazu urlop udział urodziny ugoda umrzeć uderzyć ogrodu domu tabu w końcu po cichu pokoju

10 Piszemy również w wielu przyrostkach-ula, np. Krasula -ulec, np. hamulec -unek, np. podarunek -unia, np. ciotunia -uszek, np. dzbanuszek -usia, np. mamusia -uję, np. rusuję, częstuję

11 Literę u piszemy zawsze w dwugłoskach au, euauto euforia pauza Europa klaun eukaliptus miauczeć terapeuta

12 Rz piszemy po spółgłoskach:-b, p, k, g, t, d, ch, j, w, np. -brzoza -przyjaźń -grzmot -strzała -chrzan -wrzask -dojrzały

13 Połączenie literowe rz piszemy:przebój brzoza krzyż grzyb brzydula dojrzały wrzosy drzewo wrzesień krzyczeć drzemać trzeba przepływać spojrzenie chrzan krzew

14 Aby szybciej zapamiętać, spójrz na rysunkiW wyrazach wrzos, grzyb, przepływać, jarzębina piszemy rz

15 Gdy wymienia się na "r" marzec- marca lekarz- lekarstwoharcerz- harcerski morze-morski

16 Rz piszemy w zakończeniach:arz, np. kucharz, lekarz, drukarz, elementarz erz, np. rycerz, pasterz, kanclerz, kołnierz - mierz, -mistrz, np. kątomierz, Kazimierz, burmistrz

17 Pamiętaj o wyjątkach: - pszenica - bukszpan - pszczoła - Pszczyna- lepszy - większy

18 Kiedy piszemy „ż” ? Gdy wymienia się na: g, z, ź, s, dz, dź, h, np.:dróżka- droga zwyciężyć- zwycięzca mrożonka- mroźny bliżej- blisko pieniężny- pieniądze krawężnik- krawędź drużyna – druh

19 Są również wyrazy z „ż’’ niewymiennymżagiel żaba żarówka żółw żart wieża żółty wrażliwy żyrafa

20 Ż piszemy także: lżej ulżyć małżeństwo łże skarżyć inżynier strażPo spółgłoskach l, ł, r, n W przyrostkach -aż -eż lżej ulżyć małżeństwo łże skarżyć inżynier straż sprzedaż masaż bandaż bagaż młodzież odzież kradzież papież beż

21 Zasady pisowni litery h- h występuje jedynie w wyrazach obcego pochodzenia, np. hak, hałas, harmonia, herbata, humor, historia, hiperbola, hemofilia, homologacja, hipermarket

22 Literę h piszemy wtedy, gdy wymienia się na g, ż, z, dzwahadło, wahać się- waga- na wadze druh- drużyna błahy- błazen

23 Ch piszemy: Gdy wymienia się na sz, s, ś, np. ucho-uszko, mucha-muszka, Włochy-włoski Zawsze na końcu wyrazu z wyjątkiem wyrazu druh, np. na półkach, kielich, dach, śmiech, mech Po literze s, np. schron, schemat, schody, schodzić, schabowy W wyrazach tj. chaos, charakter, chusteczka, zachód, architektura

24 Pisownia wyrazów wielką literą► nazwy części świata, państw, miast, dzielnic, wsi, osiedli, np. Ameryka, Francja, Rzym, Mokotów ► nazwy mieszkańców planet, kontynentów, krajów, regionów, np. Ziemianin, Europejczyk, Polak, Ślązak ► nazwy gwiazd, planet, np. Saturn, Wenus ► imiona, nazwiska, przydomki, pseudonimy, nazwy dynastii, np. Maria, Nowak, Krzywousty, Piastowie ► nazwy oceanów, mórz, jezior, rzek, gór, np. Ocean Spokojny, Morze Bałtyckie, Śniardwy, Wisła, Tatry, Giewont ► nazwy świąt, dni i okresów świątecznych, np. Wigilia, Nowy Rok, Dzień Matki, Wszystkich Świętych ► nazwy urzędów, władz, instytucji, szkół, organizacji, np. Ministerstwo Finansów, Uniwersytet Warszawski, Polska Akademia Nauk ► nazwy orderów i odznaczeń, np. Virtuti Militari, Krzyż Walecznych

25 Pisownia wyrazów małą literą► przymiotniki utworzone od nazw kontynentów, krajów, narodów, plemion, miast, wsi, np. europejski, australijski, polski, pomorski ► nazwy mieszkańców miast, wsi, dzielnic, np. łodzianin, paryżanin ► nazwy dni tygodni, miesięcy, obrzędów, zabaw, zwyczajów, np. wtorek, luty, andrzejki, mikołajki, walentynki, oczepiny ► nazwy wydarzeń historycznych, np. powstanie styczniowe, powstanie listopadowe, unia lubelska ► tytuły naukowe i zawodowe, np. magister, profesor, inżynier ► pojęcia i terminy geograficzne, np. wschód, koło podbiegunowe, ► nazwy stron świata, np. wschód, zachód, północ, południe ► nazwy okresów, epok i prądów kulturalnych, np. średniowiecze, odrodzenie, romantyzm, pozytywizm, rokoko, ale: Młoda Polska