1

2 NAPOLEON CYBULSKI KIM BYŁ ? CO ODKRYŁ ?

3 WPROWADZENIE Napoleon Cybulski urodził się 15 września 1854 roku w Krzywonosach, gm. Kobylnik. Zainicjował w Polsce badania nad hipnotyzmem. Zmarł 26 kwietnia 1919 roku w Krakowie z powodu ataku apoplektycznego. Był najwybitniejszym polskim fizjologiem, współodkrywca adrenaliny, jeden z twórców endokrynologii, współodkrywca prądów czynnościowych mózgu (1890) i pionier elektroencefalografii.

4 LATA NAUKI 1880 roku ukończył Akademię wojskowo – medyczną z dyplomem lekarz i najwyższą dostępną notą cum eximia laude. 1882 złożył egzamin doktorski, a 13 kwietnia 1885 roku obronił rozprawę doktorską pt. „Badania nad prędkoscią ruchu krwi za pomocą fotohemotachometru”. Tego samego roku otrzymał nominację na profesora zwykłego, w zakładzie Fizjologii UJ (Uniwersytet Jagieloński), którym kierował, aż do śmierci.

5 LATA NAUKI C. D. W tym czasie zmodernizował i uaktywnił działalność zakładu Fizjologicznego, był trzy razy dziekanem wydziału Lekarskiego, a także rektorem UJ w latach 1904/5. Bardzo mocno uczestniczył w Międzynarodowych Zjazdach Fizjologów i Lekarzy, począwszy od I Międzynarodowego Kongresu Fizjologów w Bazylei w 1889.

6 ODKRYCIA W swoim 65 letnim życiu pomógł lub sam odkrył wiele zjawisk: - Prądy czynnościowe w mózgu (1890) współodkrywca. - Odizolowanie Adrenaliny (1885) współodkrywca. - Odkrycie hormonalnego oddziaływanie rdzenia nadnerczy (1885) współodkrywca.

7 ODKRYCIA CYBULSKIEGO I SZYMONOWICZA Napoleon Cybulski uważany jest za pioniera polskiej elektroencefalografii i endokrynologii. W 1895 wraz z Władysławem Szymonowiczem odkrył hormonalne oddziaływanie rdzenia nadnerczy i wyizolował adrenalinę. Jako jeden z pierwszych w 1890 otrzymał zapis EEG kory mózgowej.

8 INNE ZAINTERESOWANIA CYBULSKIEGO Oprócz medycyny interesował się również zagadnieniami społecznymi, publikując na ten temat książki i artykuły m.in: Czy państwo i społeczeństwo mają obowiązek popierać naukę? (1895), W sprawie organizacyi gospodarstw włościańskich (1896), Nauka wobec wojny (1918). Był zdecydowanym zwolennikiem dopuszczenia kobiet do studiów medycznych. Wraz z Odo Bujwidem założył w 1891 pierwsze w Krakowie gimnazjum żeńskie. W 1916 zakupił dwór w Nawojowej Górze. W roku 1918 otrzymał Nagrodę Fundacji Erazma i Anny Jerzmanowskich przyznaną przez Polską Akademię Umiejętności. Uważany jest za twórcę Krakowskiej szkoły Fizjologicznej.

9 INNE ODKRYCIA Wraz z Adolfem Beckiem przeprowadził pionierskie w skali światowej badania fal elektroencefalograficznych. Jako jeden z pierwszych na świecie zarejestrował i opisał szybkość linearnego przepływu krwi w tętnicy szyjnej i udowej

10 UCZNIOWIE NAPOLEONA Wśród jego uczniów można wymienić tak wybitnych uczonych jak: Adolf Beck (współodkrywca prądów czynnościowych mózgu (1890) i pionier elektroencefalografii), Władysław Szymonowicz (współodkrył hormonalne oddziaływanie rdzenia nadnerczy i wyizolował adrenalinę), 1 Leon Wachholz (jeden z najwybitniejszych lekarzy medycyny sądowej), 2 Aleksander Rosner (uważany z twórcę polskiej ginekologii), 3 Stanisław Maziarski ( rektor UJ 1933 do 1936 odznaczony Krzyżem Orderu Odrodzenia Polski) i wielu innych

11 DZIĘKUJE Z UWAGĘ Jeremiasz Mularczyk 6a Źródła: - Grafika gogle, - Biogramy uczonych polskich, Część VI: Nauki medyczne zeszyt 1: A-Ł (pod redakcją Andrzeja Śródki), Ossolineum, Wrocław 1990, - Słownik biologów polskich (pod redakcją Stanisława Feliksiaka), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987 s. 106-107, - Wikipedia Napoleon Cybulski.