1 Narzędzia, metody, koncepcje wspierające zarządzanie jakością

2 Nagrody jakości

3 Nagrody jakości - nagroda Deminga  Przyznawana od 1951 roku  Nagroda podstawowa przyznawana osobom prowadzącym aktywną działalność w obszarze badań teoretycznych lub praktycznych nad zastosowaniem metod statystycznych, których osiągnięcia zostały znane za wybitne,  Nagroda w dziedzinie zastosowań przyznawana firmom, które odnotowały wyróżniająca poprawę efektów związana ze stosowaniem metod statystycznych sterowania jakością  Od 1984 roku w konkursie mogą brać udział także firmy spoza Japonii

4 Układ kryteriów japońskiej Nagrody Jakości 90% 10% Efekty Czynniki sprzyjające zasady Organizacja Informacja Standaryzacja Plany na przyszłość Rozwój w wykorzystanie zasobów ludzkich Organizacja Informacja Standaryzacja Plany na przyszłość Rozwój w wykorzystanie zasobów ludzkich Działania dotyczące sterowania jakością Utrzymywanie i sterowanie Doskonalenie Działania dotyczące sterowania jakością Utrzymywanie i sterowanie Doskonalenie Wyniki

5 Nagroda Deminga  Służy przede wszystkim promocji osób i firm tworzących dorobek zastosowań statystyki w zarządzaniu jakością, pośrednio – promowaniu i popularyzacji wykorzystania statystyki w przemyśle,  Schemat postępowania, w którym organizacja dokonuje samooceny wypełniając formularz konkursowy umożliwia określenie położenia organizacji w ustalonym wielowymiarowym układzie odniesienia

6 Nagrody jakości – nagroda im. Baldrige’a  Przyznawana jest or1988 roku (corocznie) w trzech kategoriach: duże przedsiębiorstwa produkcyjne, duże przedsiębiorstwa usługowe, małe firmy zatrudniające do 500 osób,  Regulamin nagrody wyróżnia pewne aspekty funkcjonowania firmy, które uważa się za istotne z punktu widzenia filozofii TQM. Oceny przyporządkowane w arkuszu samooceny poszczególnym aspektom określają, w jakim stopniu rozwiązania organizacyjne i praktyki stosowane w firmie odpowiadają temu, co przyjęto za ideał TQM,  Liczba punktów, które uzyskała organizacja jest jej wizytówką świadczącą o poziomie wdrażania TQM, czytelną dla partnerów biznesowych,  Stwarza to motywację do podnoszenia pozycji w rankingu, a dzięki temu do nieustannego doskonalenia systemu zarzadzania

7 Układ kryteriów Amerykańskiej Nagrody Jakości 66,5% 33,5% Efekty Czynniki sprzyjające przywództwo Informacja i analiza Planowanie strategiczne Rozwój i zarządzanie zasobami ludzkimi Informacja i analiza Planowanie strategiczne Rozwój i zarządzanie zasobami ludzkimi Zarządzanie procesowe Klienci Podstawowa działalność firmy motor system

8 Nagrody jakości – Europejska Nagroda Jakości  1988 – powstanie Europejskiej Fundacji do spraw Zarządzania Jakością EFQM z inicjatywy 14 największych europejskich korporacji gospodarczych  1992 – przyznanie pierwszej Europejskiej Nagrody Jakości (EQA),  Stopień zgodności organizacji z filozofią reprezentowaną przez model doskonałości wyrażany jest trzystopniową skalą:  zaangażowanie w doskonalenie – wskazuje, że organizacja podjęła działania i pokonała pierwsze bariery zaangażowania,  wyróżnienie za doskonałość – wskazuje dobrze zarządzaną organizację, znajdującą się na drodze ku zaawansowanej doskonałości organizacyjnej,  poziom Europejskiej Nagrody Jakości – wskazuje organizację, która aspiruje do osiągnięcia najwyższego poziomu europejskiego lub światowego

9 Europejska Nagroda Jakości Model doskonałości stworzony przez EFQM stanowi standard, według którego organizacja może dokonywać samooceny służącej:  lepszemu rozumieniu systemowej natury prowadzonej działalności,  ocenie staniu „zdrowia” organizacji, określeniu obszarów wymagających działań doskonalących,  do przeglądu i tworzenia wizji i strategii, wyznaczaniu w wymierny sposób celów na przyszłość,  jako podstawa do wystąpienia o Europejską Nagrodę Jakości, uczestniczenia w procesie, który ma na celu upowszechnienie przykładów tych organizacji, które osiągają największy sukces i promowania ich jako wzorów doskonałości do naśladowania przez inne firmy europejskie.

10 Układ kryteriów Europejskiej Nagrody Jakości 50% 50%  Efekty Czynniki sprzyjające przywództwo Ludzie Zasady i strategie Partnerstw o i zasoby Ludzie Zasady i strategie Partnerstw o i zasoby Procesy Działalność podstawowa Ludzie Klienci Społeczeństwo Ludzie Klienci Społeczeństwo

11 Porównanie nagród Różnice wśród elementów oceniających w grupie „czynniki”:  w nagrodzie Deminga układ kryteriów jest nieporównywalny z pozostałymi, rozwój tego modelu odbywa się według innej koncepcji,  w pozostałych nagrodach wyróżnia się przywództwo, zarządzanie strategiczne i dbałość o rozwój pracowników,  w nagrodach europejskich i polskiej dodatkowo wyróżnia się ogólne zasoby, natomiast w amerykańskiej – informację Różnice wśród elementów oceniających w grupie „efekty”:  w nagrodzie amerykańskiej oprócz efektów odnotowanych w podstawowej działalności organizacji wyróżnia się zadowolenie klientów,  w nagrodach europejskich poszerza się tę listę i efekty społeczne działalności organizacji oraz zadowolenie pracowników.

12 Porównanie nagród Różnice z kryteriach oceny wynikają z różnic w formułowaniu paradygmatu zarządzania jakością:  japońskiego – nakierowanego na procesy i na stworzenie warunków do prawidłowego funkcjonowania systemu, które powinny zapewnić oczekiwane efekty,  amerykańskiego – który, mimo nauk Edwardsa Deminga, nie mógł się wyzwolić od systemu zarządzania przez cele,  europejskiego – który, przy wielu podobieństwach do modelu amerykańskiego, przywiązuje dużą wagę do społecznej i środowiskowej misji firmy.

13 Narzędzia wspierające zarządzanie jakością

14 Siedem elementarnych narzędzi jakości Wykrywanie błędów Arkusze kontrolne Histogram Karta kontrolna Analiza błędów Diagram Ishikawy Diagram Pareto Diagram rozproszenia Schemat blokowy

15 Siedem nowych narzędzi jakości Analiza problemu Diagram pokrewieństwa Diagram relacji Podejmowanie decyzji o działaniach Diagram systematyki Diagram macierzowy Macierzowa analiza danych Kolejność działań – planowanie zasobów Plan działania Diagram strzałkowy

16 Siedem narzędzi statystycznych Zbieranie danych Próbkowanie Szacowanie parametrów populacji StatystykiRozkłady Przedziały ufności Wnioskowanie Hipotezy statystyczne Analiza wariacji Analiza regresji i korelacji

17 Inny podział narzędzi jakości  NARZĘDZIA DO KOJARZENIA I GRUPOWANIA  diagram Ishikawy  diagram pokrewieństwa (podobieństwa)  diagram relacji,  diagram macierzowy,  macierzowa analiza danych  diagram systematyki  NARZĘDZIA DO PLANOWANIA DZIAŁAŃ  schemat blokowy,  plan działania  sieć działań (diagram strzałkowy),  NARZĘDZIA DO OPISU ILOŚCIOWEGO  arkusz kontrolny,  diagram Pareto,  NARZĘDZIA ILOŚCIOWE STATYSTYCZNE

18 Koncepcje wspierające zarządzanie jakością

19 LEAN MANAGEMENT  istota koncepcji – uproszczenie organizacji i zarządzania poprzez budowanie prostych, w miarę płaskich i zrozumiałych struktur, eliminowanie z procesów czynności, które nie tworzą wartości dodanej. jego stosowanie oznacza: standaryzację pracy, stosowanie kontroli wizualnych w postaci etykiet, oznakowań, sygnałów alarmowych, tablic produkcyjnych, kart kontrolnych, redukcję czasu ustawiania maszyn i urządzeń, zapewnienie ciągłości przepływu produkcji w toku przez minimalizację opóźnień, ograniczenie kolejek, racjonalizację transportu, przestrzeganie zasad 5S (metoda Kaizen) związek z zarządzania jakością – upraszcza ścieżki postępowania, zmniejsza ryzyko powstawania niezgodności

20 REENGINEERING  istota koncepcji – wprowadzanie zmian usprawniających procesy wewnętrzne organizacji poprzez fundamentalne przemyślenie od nowa i radykalne przeprojektowanie procesów, prowadzące do przełomowej poprawy osiąganych wyników z zakresie jakości, kosztów, efektywności, itp.  związek z zarządzaniem jakością – daje dodatkowy impuls procesom doskonalenia.

21 BENCHMARKING  istota koncepcji – systematyczne identyfikowanie, analiza i wdrażanie rozwiązań stosowanych przez przedsiębiorstwa, które osiągnęły najwyższe kompetencje w danej dziedzinie. Przedmiotem badań mogą być procesy, produkty, sposoby rozwiązywania problemów, itp.  celem benchmarkingu jest pobudzanie innowacji poprzez:  porównanie się z najlepszymi, dorównywanie im,  orientację na najlepszą klasę wyrobów lub usług,  uczenie się od konkurentów,  związek z zarządzaniem jakością - pozwala czerpać wzorce od najlepszych, może jednak prowadzić do naśladownictwa, co może mieć negatywny wpływ na atrakcyjność oferty

22 OUTSOURCING  istota koncepcji – wydzielenie ze struktury organizacji działań powtarzalnych i przekazanie ich do wykonania podmiotom zewnętrznym. Głównym celem takiego postępowania jest skoncentrowanie się przedsiębiorstwa na procesach kluczowych, decydujących o jego pozycji i perspektywach rozwojowych.  związek z zarządzaniem jakością – pozwala przedsiębiorstwu skoncentrować się na procesach ważnych dla jakości i tych, w których ma najwyższe kompetencje.

23 JUST IN TIME I KANBAN  istota koncepcji – takie planowanie i sterowanie ruchem materiałów i części aby zminimalizować czas oczekiwania, by dostarczyć je w odpowiednie miejsce w „ostatnim momencie”. Osiąganiu celów JIT sprzyja stosowanie metody KANBAN, polegającej na sterowaniu ilością i czasem przepływu materiałów poprzez dwa rodzaje kart – kartę produkcji (zlecenie produkcji – KAN) i kartę zaopatrzenia (zlecenie przepływu – BAN)  związek z zarządzaniem jakością – motywuje do robienia tylko „dobrych rzeczy” i to „za pierwszym razem dobrze"

24 TPM (TOTAL PREVENTIVE MAINTENANCE  istota koncepcji – optymalne wykorzystanie urządzeń produkcyjnych przez zapobieganie ich awariom i ciągłe poprawianie ich dyspozycyjności.  Uzyskuje się to poprzez przestrzeganie praktyk 5S oraz:  usuwanie źródeł marnotrawstwa,  przejecie przez każdego pracownika odpowiedzialności za swoje stanowisko,  prowadzenie stałych i okresowych przeglądów,  zaangażowanie w te działania wszystkich pracowników,  związek z zarządzaniem jakością – wpływa pozytywnie na stan techniczny infrastruktury, co wprost przekłada się na utrzymanie stabilnej zdolności jakościowej procesów, a ponadto zmniejsza możliwość powstawania opóźnień w realizacji zobowiązań wobec klientów.