1 Nasze środowisko Województwo podlaskie wyróżnia się na tle kraju i Europy: wysoki stopień lesistości – 29,2% znaczny udział użytków zielonych- 19,8% nieużytki: - bagna – 3,0% - wody – 3,0% Ogółem 55% powierzchni ma warunki przyrodnicze mało zmienione działalnością człowieka.

2 Kompleksy leśne: Puszcza Białowieska Puszcza Knyszyńska Puszcza Augustowska zabagniona Dolina Narwi malownicza Dolina Bugu Bagna Biebrzańskie polodowcowy krajobraz Północnej Suwalszczyzny

3 Różnorodność gatunków zwierząt: żubr (828 sztuk) bóbr (12 tyś.) wilk (240 sztuk) Różnorodność gatunków ptaków: orzeł bielik głuszec cietrzew batalion bocian czarny

4 Ochrona obszarów w regionie: - 4 parki narodowe: Białowieski Biebrzański Narwiański Wigierski - 3 parki krajobrazowe -88 rezerwatów przyrody -15 obszarów chronionego krajobrazu -249 użytków ekologicznych -2050 pomników przyrody

5

6 Tereny pod ochroną są ujęte w system ekologiczny obszarów chronionych obecnie 31,9% powierzchni ziemi podlaskiej 26% przy wdrożeniu Europejskiego Systemu Obszarów Chronionych – Natura 2000

7 Bogactwem Podlasia są surowce mineralne: 266 udokumentowanych złóż kruszywa (w północnej i centralnej części województwa) torf

8 Instytucje ochrony i rozwoju dziedzictwa przyrodniczego: samorządy zakłady

9 Komunalne oczyszczalnie ścieków: 36 miast województwa 85% ośrodków gminnych brakuje kanalizacji sanitarnej w niektórych gminach i w większości wsi

10 Ochrona powietrza: modernizacja tradycyjnych kotłowni węglowych modernizacja technologicznych instalacji odpylających modernizacja instalacji odsiarczania spalin ze źródeł energetycznych gazyfikacja gmin  Północna część Podlasia charakteryzuje się najniższym w kraju stężeniem dwutlenku siarki i azotu w powietrzu (20% wartości dopuszczalnej)  Wielkość emisji pyłowych i gazowych w województwie jest najmniejsza w skali innych województw

11 Gospodarka odpadowa: 32 nowoczesne, bezpieczne dla środowiska składowiska odpadów komunalnych Zakłady Utylizacji Odpadów w Białymstoku i Suwałkach kompostownia w Sokółce 2 spalarnie odpadów medycznych i weterynaryjnych (w Hajnówce i w Białymstoku przy Szpitalu w Dojlidach) w trakcie realizacji są 2 spalarnie medyczne: w Suwałkach i Łomży zlikwidowano 130 ton odpadów niebezpiecznych zdeponowanych w Wąsoszu, Anusinie, Słochach Annopolskich podjęto prace przy likwidacji mogilnika w gm. Zbójna

12 Samorząd Województwa Podlaskiego opracował strategię rozwoju województwa i Program Ochrony Środowiska na lata 2003-2006 i ustalił zasady gospodarowania zasobami przyrody

13 Zadania do podjęcia:  ograniczenie wzrastającej z każdym rokiem ilości odpadów i budowa nowoczesnych instalacji do ich unieszkodliwiania i wykorzystania (kompostownie, spalarnie), w tym instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz osadów ściekowych  zapobieganie zagrożeniom powodziowym poprzez budowę i modernizację urządzeń przeciwpowodziowych oraz zbiorników małej retencji

14  zabezpieczenie wysokiej jakości wody do picia mieszkańcom małych miast i terenów wiejskich, porządkowanie gospodarki ściekowej na pozostałych obszarach województwa, a w szczególności w północnych obszarach pojeziernych  likwidację źródeł emisji poprzez szerokie stosowanie alternatywnych proekologicznych źródeł energii, budowę obwodnic odciążających centra miast i ograniczających w nich ruch samochodów ciężarowych

15 Rolnictwo Ogólna powierzchnia użytków rolnych (w %) w województwie podlaskim w 2002 roku

16 Kierunki prowadzonej produkcji roślinnej są ściśle dostosowane do uwarunkowań klimatycznych i glebowych. Uprawia się tu głównie: ziemniaki zboża (żyto, owies, pszenica) kukurydzę rzepak buraki cukrowe

17 Uprawy rolne

18 Charakterystyczną cechą rolnictwa w województwie jest to, że na przeciętnego mieszkańca województwa przypada najwięcej użytków rolnych – 0,98 ha, czyli ponad dwa razy więcej niż w Polsce (0,48 ha)

19 Czynniki obiektywne sprawiające, że pod względem waloryzacji rolnictwa jesteśmy na ostatnim miejscu w kraju jakość gleb warunki klimatyczne (temperatura, opady) długość okresu wegetacji (3-4 tygodnie krótszy niż np. w woj. opolskim) ukształtowanie powierzchni

20 Produkcja zwierzęca oparta jest na trwałej bazie paszowej, jaką stanowią użytki zielone Dominuje: hodowla trzody chlewnej bydła mlecznego owiec Realizowany z pomocą rządu holenderskiego program “TUROŚL” przyczynił się do utworzenia wielu farm mlecznych, których standard nie ustępuje podobnym gospodarstwom Danii czy Holandii

21 Istnieją doskonałe warunki do tworzenia gospodarstw ekologicznych i produkcji rolnej metodą integrowaną Wiele gospodarstw uzyskało już atesty Stowarzyszenia EKOLAND za produkcję żywności wysokiej jakości, obejmującej głównie warzywa, owoce i zboża

22 Podstawowe wyroby eksportowane do innych państw to: produkty spożywcze wyroby przemysłu elektromaszynowego wyroby przemysłu lekkiego wyroby przemysłu drzewno-papierniczego

23 Udział poszczególnych państw w wartości towarów wyeksportowanych Rosja 32% Niemcy 15% Białoruś 12% Litwa 10% Włochy 3,5% Ukraina 2,5%

24 Import obejmuje przede wszystkim: wyroby przemysłu chemicznego wyroby przemysłu elektromaszynowego paliwa energię

25 Udziały w imporcie poszczególnych państw wynoszą: Niemcy 30% Białoruś 13% Rosja 8% Włochy 8% Szwecja 4%

26 Dominującą formą własności są prywatne gospodarstwa rolne, obejmujące ponad 97% powierzchni użytków rolnych. Najwięcej jest gospodarstw średniej wielkości, zajmujących od 7 do 20 ha; wiele z nich prowadzi produkcję mieszaną – roślinną i zwierzęcą.

27 Lasy Podlasia Lasy tworzą warunki: do wypoczynku rekreacji poprawy zdrowia

28 Lasy: tworzą najwyżej zorganizowane ekosystemy, w których procesy wykorzystania energii słonecznej i akumulacji produktów fotosyntezy oraz neutralizacji skażeń osiągają bardzo wysoki poziom odnawiają zapasy tlenu w atmosferze dzięki procesom fotosyntezy łagodzą "efekt cieplarniany" poprzez wiązanie dwutlenku węgla z powietrza zatrzymują pyłowe i gazowe zanieczyszczenia powietrza

29 chronią różnorodność przyrody i jej zasoby genowe umożliwiając bytowanie wielu gatunków roślin i zwierząt drewno - odnawialny produkt lasu pozostaje nadal niezastąpionym surowcem, warunkującym postęp cywilizacyjny (Produkty z drewna tworzą najbliższe człowiekowi, ekologiczne otoczenie, a jako surowiec do produkcji papieru - podstawę rozwoju kultury).

30 Funkcje lasów: funkcja ekologiczna (ochronna) funkcja produkcyjna (gospodarcza) funkcja społeczna

31 Cele gospodarki leśnej poza produkcyjne produkcyjne mieszane (b. często) Grupy lasów utworzone ze względu na funkcje: rezerwatowe ochronne gospodarcze

32 Ogólna powierzchnia leśna województwa wynosi 569 tys.ha lasy państwowe stanowią 69%, lasy prywatne zajmują ok.31%

33 Lesistość według powiatów w 2001 r. : · Augustowski – 47,5 % ; · Białostocki – 39 % ; · Bielski – 19,5 % ; · Grajewski – 22 % ; · Hajnowski – 51,5 % ; · Koleński – 20,5 % ; · Łomżyński – 21.7 % ; · Moniecki – 19,8 % ; · Sejneński – 41,3 % ; · Siemiatycki – 33 % ; · Sokólski – 24 % ; · Suwalski – 16,5 % ; · Wysokomazowiecki – 18 % ; · Zambrowski 14,5 %.

34 Instytucje ochrony i rozwoju Podlasia Podlaski Urząd Wojewódzki ul. Mickiewicza 3 15-213 Białystok Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa ul. Zwycięstwa 26B 15-959 Białystok

35 Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych ul. Młynowa 21 15-404 Białystok Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska ul. Ciołkowskiego 2/3 15-264 Białystok Wojewódzki Inspektorat Weterynarii ul. Zwycięstwa 26A 15-959 Białystok

36 Organizacje pozarządowe Starostwo Powiatowe w Augustowie ul. 3 Maja 29 16-300 Augustów Starostwo Powiatowe w Białymstoku ul. Borsucza 2 15-569 Białystok Starostwo Powiatowe w Bielsku Podlaskim ul. Mickiewicza 46 17-100 Bielsk Podlaski Starostwo Powiatowe w Grajewie ul. Strażacka 6a 19-200 Grajewo

37 Starostwo Powiatowe w Hajnówce ul. Aleksego Zina 1 17-200 Hajnówka Starostwo Powiatowe w Kolnie ul. Wojska Polskiego 18 18-500 Kolno Starostwo Powiatowe w Łomży ul. Nowa 2 18-400 Łomża Starostwo Powiatowe w Mońkach ul. Słowackiego 5a 19-100 Mońki

38 Starostwo Powiatowe w Sejnach ul. 1 Maja 1 16-500 Sejny Starostwo Powiatowe w Siemiatyczach ul. Legionów Piłsudskiego 3 17-100 Siemiatycze Starostwo Powiatowe w Sokółce ul. Marszałka Piłsudskiego 8 16-100 Sokółka

39 Starostwo Powiatowe w Suwałkach ul. Noniewicza 10 16-400 Suwałki Starostwo Powiatowe w Wysokiem Mazowieckiem ul. Ludowa 15a 18-200 Wysokie Mazowieckie Starostwo Powiatowe w Zambrowie 18-300 Zambrów

40 Urzędy Miejskie Białystok ul. Słonimska 1 15-950 Białystok Łomża ul. Stary Rynek 14 18-400 Łomża Suwałki Pl. Mickiewicza 1 16-400 Suwałki

41 Opracowano na podstawie: 1.Praca zbiorowa red. J.Kopciał, Województwo Suwalskie, Suwałki 1995 2. Praca zbiorowa red. J. Sawicka - Demianowicz, Strategia rozwoju obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski, Warszawa 1999 3. Zasoby internetowe: www. wrotapodlasia.pl Teresa Dzikielewska