1 nauczania fizyki w EuropiePoròwnanie systemòw nauczania fizyki w Europie i nie tylko Grzegorz Karwasz Mgr ekonomii Handel Zagraniczny, Ekonomika Transportu,Uniwersytet Gdanski, Sopot współpraca naukowa, sterowanie postępem, eksport technologii Mgr inż., Politechnika Gdańska, Instytut Fizyki Technicznej Instytut Maszyn Przepływowych PAN, Gdańsk Dipartimento di Fisica, Università di Trento, Trydent Prof. dr hab.Pomorska Akademia Pedagogiczna, Słupsk Insitut für Teoretische Chemie, Freie Universität, Berlin

2 Plan 1. Zasada Heisenberga 2. Przykładowy wzorzec szkoły3. Od szczegółu do ogółu 4. Przykładowe programy 5. Od ogółu do szczegółu 6. Opinia nauczycieli 7. Propozycje zmian 8. Ranga nauczyciela fizyki ostrzeżenie!

3 Przykładowy wzorzec szkoły (1)- klasy uczniów - specjalistyczne laboratoria, również kopmuterowo sterowane (budżet ok. 3-5 tys.€ rocznie) - komputery wykładowe + projektory - szkolna biblioteka multimedialna - 18 godzin tygodniowo - 18 lat pracy = wiek emerytalny - kursy dokształcające w Eksploratorium (opłata = €)

4 Przykładowy wzorzec szkoły (2)- PNB ↑ 2-3% rocznie - Inflacja < 2% rocznie - Deficyt budżetowy <3% - Dług publiczny <40% PNB

5 Przykładowy wzorzec szkoły (3)Był młody, który życie wstrzemięźliwie pędził; Był stary, który nigdy nie łajał, nie zrzędził; Był bogacz, który zbiorów potrzebnym udzielał; Był autor, co się z cudzej sławy rozweselał; Był celnik, który nie kradł; szewc, który nie pijał; Żołnierz co się nie chwalił; łotr co nie rozbijał; Był minister rzetelny, o sobie nie myślał; Był na koniec poeta, co nigdy nie zmyślał: - A coż to za bajka? Wszystko to być może! - Prawda, jednakże ja to między bajki włożę.

6 Wielka Brytania Return-path: Envelope-to: Delivery-date: Tue, 26 Jul :07: In the UK we have two systems: The system in England and Wales follows the National Curriculum which sets out the science to be covered from age 5 to age 16. From age 5 to age 11 pupils are in primary school and taught science typically 1 hour per week. From age 11 to 14 pupils in secondary school are typically taught science (biology chemistry and physics) for 3 hours per week. From age 14 to 16 in secondary school the majority of pupils take a course in science (generally known as dual science) for 4/5 hours per week. Some will take individual courses in biology, chemistry and physics in 5/6 hours per week (these are often the most able pupils who need to cover about one third more than those taking 'science'). Finally some may take a course in 'single science‘ which is half of the dual science and contains equal measures of biology, chemistry and physics, this is generally about 3 hours per week. Single science is taken by either the less able or pupils who are outstanding in, for example, music or languages to allow more curriculum time for their other studies. Similar systems are in place in both Ireland and Scotland - however the detailed content does differ. Hope this helps Gren Wielka Brytania

7 Francja

8 Izabel Martin (Würzburg)

9 Izabel Martin (FU Berlin, Chemie)

10 Liceo-ginnasio

11 Belgia

12 Podsumowanie Włochy 5+3+5 RFN 4+9 (6+3) Belgia 6+6 (4+2)Francja (+2!) Polska ? ex-NRD 10+2 ex-ZSRR

13 Od ogółu do szczegółu

14 Zróżnicowanie szkół

15 Wydatki w GNP

16 Zatrudnienie w szkolnictwie

17 Zarobki w szkolnictwie

18 System polski 1. Wyłączność instytucji szkoły od wieku 7 lat2. Liceum trzyletnie 3. Niskie zróżnicowanie ≈ Szwecja 4. Niskie nakłady

19 Proponowane rozwiązania (1)“- Cudu! - Cudu!” Jak jarmużu bedłki, tak lud pragnie cudu K.I. Gałczyński

20 Zasoby a cele makrospołeczneWielka Brytania, 59 mln, nie ma problemu w rekrutacji HT tj. możliwy brain-drain RFN 89 mln, intensywna gospodarka przem., autarchia, tj. wysoki poziom inżynieryjno- naukowy Francja ekspansywna gospodarka przemysłowo-handlowa, elity naukowo- przemyłowe Włochy 58 mln, znaczne zasoby kulturowe (>40%)

21 System edukacyjny a cele makrospołeczneWłochy RFN 4+9 Francja 6+4+(2+2!) Polska 6+3+3 China Peoples Republic 6+3+3 (+ korepetycje prywatne = “długi kurs przygotowawczy”) ex-NRD 10+2 ex-ZSRR

22 “Reforma szkolna” “Ta reforma była najgłupsza, jaką można sobie tylko wyobrazić. Katorga dla nauczyciela, głupota z punktu widzenia ucznia, stres dla wszystkich” Nauczycielka mianowana z 20 letnim stażem, Gimnazjum Publiczne w woj. warszawskim, v-ce dyrektor. (wrzesień 2005)

23 “Reforma szkolna” Niestety, nowy system edukacyjny w Polsce, z decydującymi szczeblami 2x3 de facto uniemożliwi realizację długich kulturotwòrczych cykli programowych - matematyki, historii czy łaciny. Likwidację czteroletniego liceum, należy uznać za główny mankament nowego systemu edukacyjnego. GK adresat: przewodniczący Konferencji Rektoròw Akademickich Szkół Polskich styczeń 2002

24 “Uratować liceum” Tak! Reforma Handkego, podobnie jak dwie inne (za wyjątkiem reformy emerytur) była najgorszą z możliwych. I to nie wina żadnej z „ekip”. Pisałem cztery lata temu w „Głosie Slupskim”: - „Naród za reformami jakby w amoku!” Ale, o ile o zlikwidowaniu kas chorych zaczyna się mówić („Wprost” z 10.10) a powiaty obwinia się zapaść finansową państwa, to opory przed głupią reformą oświatową nadal są nikłe. Widocznie nauczyciele uważają, że skoro „mądrzy ludzie tak wymyślili a na Zachodzie tak jest - to widać tak być musi”. Tak!, we Włoszech kasy chorych były - jeszcze w latach sześćdziesiątych, a powiaty wymierają powoli do dziś. 18/10/2001

25 “Uratować liceum” Tak! Reforma Handkego, podobnie jak dwie inne (za wyjątkiem reformy emerytur) była najgorszą z możliwych. I to nie wina żadnej z „ekip”. Pisałem cztery lata temu w „Głosie Slupskim”: - „Naród za reformami jakby w amoku!” Ale, o ile o zlikwidowaniu kas chorych zaczyna się mówić („Wprost” z 10.10) a powiaty obwinia się zapaść finansową państwa, to opory przed głupią reformą oświatową nadal są nikłe. Widocznie nauczyciele uważają, że skoro „mądrzy ludzie tak wymyślili a na Zachodzie tak jest - to widać tak być musi”. Tak!, we Włoszech kasy chorych były - jeszcze w latach sześćdziesiątych, a powiaty wymierają powoli do dziś. 18/10/2001

26 T.W. 15/10/1997

27 Reforma reformy? “Najgorszą rzeczą jaką można zrobić,to próbować reformować nieudane reformy” Prof. Lev Pitejewskij

28 “Mała” reforma w wieku 6 lat “idzie się” do szkoły liceum trwa 4 latatreści gimnazjum bez zmian nieco więcej pracy (zmiana programu) tylko w 1 i 2 klasie - “normalne” Liceum

29 P.S. pomoce dla nauczyciela (6)wystawy wypożyczalnie multimedia laboratoria środowiskowe ścieżki dydaktyczne podręczniki multimedialne Uwaga: inne przykłady na stronie PAP

30 Ratunek? wysoki poziom moralny, dogłębna znajomość przedmiotupoczucie odpowiedzialności …polskiego nauczyciela póki co!

31 Streszczenie Polski system szkolny jest nieadekwatny:w swej strukturze przypomina system szwedzki i angielski 3. ale w Szwecji i Anglii nakłady na szkolnictwo są najwyższe w Europie, w Polsce najniższe 4. Proponuje sie “małą” reformę w Polsce: obowiązek szkolny od 6 lat i liceum czteroletnie, 5. a nauczanie fizyki pozostaje pochodną całości systemu

32 Status nauczyciela filozofiiDo promowania z pożytkiem około nauk wyzwolonych i umiejetności najbardziej przeszkadzało, ze tę facultatum uważano jako najniższą od trzech innych, mniej jeszcze w tej mierze szkodziła sama opinia, więcej nierówne oczywiście straty. Zawsze nauczyciel filozofii był ubogi i jeżeli chciał przejść do miernego przynajmniej sposobu życia, musiał filozofią lub matematykę porzucić, a udać się do teologii lub prawa. Hugo Kołłątaj, Stan Oświecenia w Polsce ( )