1 NEISSERIA MENINGITIDISmeningokok, dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
2 Może wywołać: postać sepsy (posocznicy)-uogólnione zakażenie organizmu zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych ZOMR określane łączni jako inwazyjna choroba meningokokowa IChM. - inne – np. zap. stawów, ucha środkowego, płuc, gardła, układu moczowego …. Meningokoki nie przeżywają długo poza organizmem człowieka. Giną bardzo szybko pod wpływem powszechnie używanych do mycia detergentów (mydło, płyn do mycia naczyń, itp.)
3 Źródło zakażenia Źródłem zakażenia może być człowiek chory i bezobjawowy nosiciel. U około % zdrowych ludzi (nosicieli) meningokoki występują w jamie nosowo-gardłowej nie powodując żadnych dolegliwości ani objawów. W środowiskach zamkniętych ich odsetek może sięgać 40-80% Nosicielstwo może utrzymywać się przez wiele miesięcy.
4 Drogi szerzenia Do zakażenia człowieka dochodzi drogą kropelkową oraz przez bardzo bliski i bezpośredni kontakt z wydzieliną z górnych dróg oddechowych. Zakażenie kropelkowe to zakażenie powietrzne kropelkami śliny lub śluzu, wydalanymi przez zakażonego człowieka podczas mówienia, kaszlu, kichania. Istotną rolę odgrywają zbiorowiska takie jak: żłobki, przedszkola szkoły internaty dyskoteki
5 Wrota zakażenia Jama nosowo- gardłowa. Okres wylęgania Okres wylęgania dni, na ogół jednak jest to okres 3-4 dni.
6 Choroba meningokokowa może przebiegać bardzo gwałtownie i wprzypadkach szczególnych może doprowadzić do zgonu w ciągu kilku godzin od wystąpienia pierwszych objawów. Dlatego bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie choroby rozpoczęcie leczenia. Opóźnienie leczenia nawet o kilka godzin może mieć fatalne skutki. Najwięcej zachorowań wywoływanych przez N. meningitidis obserwuje się u młodszych dzieci i młodzieży, a największy odsetek nosicieli występuje u osób w wieku od 15 do 24 roku życia Występują one zwłaszcza w okresie zimowo- wiosennym. Jednak warto pamiętać, że zachorować może każdy człowiek bez względu na wiek.
7 POKONANIE BARIERY BŁONY ŚLUZOWEJRozwój zakażenia KOLONIZACJA POKONANIE BARIERY BŁONY ŚLUZOWEJ INWAZJA DO KRWIOOBIEGU INWAZJA MIEJSCOWA ZAPALENIE OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH, POSOCZNICA
8 Jakie są niepokojące objawy Inwazyjnej Choroby Meningokokowej?W początkowej fazie podobne są do przeziębienia (gorączka, bóle stawowe, mięśniowe, ogólne złe samopoczucie). U dzieci : brak apetytu, wymioty, biegunka rozpaczliwy płacz, kwilenie rozdrażnienie pulsujące ciemiączko u niemowląt drżenie rączek wzmożone napięcie mięśniowe U dorosłych: wymioty bóle brzucha ból głowy sztywność karku światłowstręt senność drgawki zaburzenia świadomości zmiany skórne Objawy sepsy są różne, w zależności od jej ciężkości. Charakterystycznym, ale nie zawsze obecnym, objawem w postępującej sepsie meningokokowej jest wysypka wybroczynowa; plamki na skórze całego ciała w postaci drobnych czerwonych punkcików zlewających się w późniejszym okresie w duże plamy, które nie bledną pod naciskiem. Zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych i posocznica wymagają NATYCHMIASTOWEJ pomocy lekarskiej.
9 Leczenie Leczenie inwazyjnej choroby meningokokowej polega na antybiotykoterapii oraz leczeniu objawowym, wymaga hospitalizacji.
10 Chemioprofilaktyka Bardzo ważne jest bezwzględne rozpoczęcie chemioprofilaktyki Najlepiej w ciągu 24 godzin od rozpoznania zachorowania. Zastosowanie chemioprofilaktyki w otoczeniu chorego jest zasadne do 2 tygodni od daty wystąpienia zachorowania. Chemioprofilaktyka jest zalecana osobom, które w ciągu 7 dni poprzedzających zachorowanie, miały bliski kontakt z chorym. Są to: domownicy , osoby będące z chorym w kontakcie intymnym (ze względu na głębokie pocałunki i wspólne spanie), osoby śpiące w tej samej sali (uczniowie /studenci /żołnierze /funkcjonariusze), osoby, które miały krótkotrwały kontakt z chorym, o ile miały one bezpośredni kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych chorego tuż przed i w trakcie przyjmowania go do szpitala, osoby przeprowadzające resuscytację usta-usta, intubację i odsysanie.
11 Chemioprofilaktyka nie daje stuprocentowej ochrony.Konieczne jest udzielenie informacji o możliwości wystąpienia zachorowania i zgłoszenia się do lekarza w przypadku wystąpienia niepokojących objawów. Chemioprofilaktyka jest rozważana dla każdego zachorowania osobno. Nie należy zamykać szkół, przedszkoli, dyskotek lub odwoływać wydarzeń sportowych i kulturalnych.
12 Wymazy Pobieranie wymazów z nosogardła w kierunku nosicielstwa meningokoków u najbliższych kontaktów chorego nie jest zalecane.
13 Antybiotyki zalecane w chemioprofilaktyce zakażeń meningokokowych:wg Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego w Warszawie Ceftriakson domięśniowo, jednorazowo mg, dzieci poniżej 15 r.ż. domięśniowo, jednorazowo mg, dorośli Ciprofloksacyna doustnie, jednorazowo mg, osoby powyżej 18 r.ż. Rifampicyna doustnie, przez 2 dni, co 12h mg, dorośli. dzieci >1 m-ca, 10 mg/kg (max. 600 mg) dzieci < 1 m-ca, 5 mg/kg
14 ZAPOBIEGANIE uodpornienie się poprzez szczepienie, zachowanie higieny osobistej - bardzo duże znaczenie mają prawidłowe zachowania związane z higieną osobistą, unikanie zachowań sprzyjających zakażeniu (nieużywanie przez kilka osób wspólnych naczyń, sztućców, picie z jednej butelki).
15 Szczepienia W Polsce są dostępne następujące rodzaje szczepionek przeciwko meningokokom: • szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy C (Meningitec, NeisVac-C) • szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy A, C, W, Y (Menveo, Nimenrix) • szczepionka przeciwko meningokokom grupy B (Bexsero).
16 Ryzyko zachorowania W przypadku wystąpienia pojedynczego zachorowania, ryzyko kolejnego zakażenia wśród osób mających kontakt z chorym, poza osobami mieszkającymi razem z chorym, jest niskie. W takiej sytuacji nie zaleca się chemioprofilaktyki osobom stykającym się z chorym w szkole, miejscu pracy itp. Zależnie od oceny ryzyka chemioprofilaktykę zaleca się dzieciom mającym kontakt z chorym w żłobku lub przedszkolu, ale generalnie ryzyko to jest niewielkie.
17 Więcej informacji można znaleźć: