1 Niepłodność prof. dr hab. med. Jacek SuzinInstytut Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

2 Niepłodność małżeńską rozpoznajemy po jednym roku normalnego współżycia płciowego15-20% małżeństw jest niepłodnych w pierwszym roku regularnego współżycia zachodzi w ciążę 50% kobiet, w drugim i trzecim odpowiednio 20% i 10%

3 Niepłodność (Sterilitas)Całkowita - sterilitas absoluta Względna – sterilitas relativa Wrodzona – sterilitas congenita Nabyta – sterilitas aquisita Pierwotna – sterilitas primaria Wtórna – sterilitas secundaria

4 Patogeneza niepłodnościCzynniki: Podwzgórzowo-przysadkowy Jajnikowy Jajowodowy Maciczny Szyjkowy Męski Immunologiczny Psychiczny

5 Czynnik podwzgórzowo-przysadkowyZaburzenia negatywnego sprzężenia zwrotnego (zwiększona wrażliwość podwzgórza na estrogeny) Niewydolność podwzgórza (brak cyklicznego uwalniania LH) Hiperprolaktynemia Hiperandrogenizm Zaburzenia czynności tarczycy Czynniki emocjonalne Czynniki jatrogenne

6 Czynnik jajnikowy Zmniejszenie reaktywności jajnika na gonadotropinyZaburzenie równowagi pomiędzy hormonami steroidowymi, prostaglandynami a czynnikami regulacyjnymi Dysgenezje gonad Zmiany zapalne Procesy nowotworowe Endometrioza

7 Czynnik jajowodowy Przyczyny mechaniczne Czynnościowa niedrożność

8 Czynnik maciczny Wady wrodzone Zrosty śródmaciczneZapalenie endometrium Mięśniaki pod błoną śluzową macicy Nieprawidłowa kurczliwość macicy Endometrioza

9 Czynnik szyjkowy Nieprawidłowości śluzu szyjkowego Skurcz cieśniPrzyczyny anatomiczne

10 Diagnostyka niepłodnościWywiad Badanie ogólne Badanie ginekologiczne Badanie andrologiczne i seminologiczne Ocena cyklu miesiączkowego Badania drożności jajowodów Ocena jajników Ocena jamy macicy i endometrium Testy penetracyjne

11 Wywiad Wiek obojga partnerów Zawód Przebyte chorobyPrzebyte stany zapalne narządów płciowych Choroby ogólne i przebyte operacje Czas wystąpienia menarche, długość cyklu, przebyte porody i poronienia Częstość stosunków płciowych Warunki socjalno-ekonomiczne Stan psychiczny i stresy

12 Badanie ogólne obojga partnerówBudowa ciała Owłosienie Tkanka podskórna Gruczoł tarczowy Wątroba Płuca

13 Badanie ginekologiczneRozmaz cytologiczny z tarczy i kanału szyjki macicy Badanie bakteriologiczne pochwy i śluzu szyjkowego Ocena anatomiczna macicy Ocena stanu zagłębienia odbytniczo-macicznego Badanie gruczołów sutkowych

14 Badanie andrologiczneOcena narządów płciowych Moszna Jądra Najądrza Nasieniowód Prącie Gruczoł krokowy Badania hormonalne Badanie nasienia

15 Prawidłowy spermiogram (Światowa Organizacja Zdrowia 1992)Minimum 20 mln w 1 ml nasienia Minimum 50% plemników o zachowanym ruchu postępującym Minimum 30% plemników o prawidłowej budowie główki Poniżej 10% plemników opłaszczonych przeciwciałami (w testach MAR lub kuleczkowym) Brak aglutynacji pH: 7,2-7,8 Leukocyty: poniżej 1 mln w 1 ml nasienia Bakterie: poniżej 1 tys w 1 ml nasienia

16 Ocena cyklu miesiączkowegoPomiar podstawowej temperatury ciała Ocena rozmazów cytohormonalnych Badanie śluzu szyjkowego Ocena ultrasonograficzna owulacji Ocena stężenia prolaktyny Oznaczenie stężenia estrogenów i progesteronu w surowicy krwi Ocena stężenia LH w surowicy krwi Badanie endometrium w II fazie cyklu Laparoskopia i laparotomia

17 Ocena stanu jajowodów Histerosalpingografia Laparoskopia

18 Ocena budowy jajników Ultrasonografia Laparoskopia

19 Ocena jamy macicy i endometriumHisterosalpingografia Biopsja endometrialna Histeroskopia