1 Nieprawidłowości morfologiczne EKGMałgorzata Peregud-Pogorzelska Klinika kardiologii PAM Szczecin

2 Nieprawidłowości morfologiczne EKG

3 Załamek P – wysoki Amplituda > 2,5mm przynajmniej w jednym z trzech odprowadzeń: II, III, aVF

4 Załamek P - wysoki Przerost i (lub) rozszerzenie prawego przedsionka Zwiększenie aktywności układu współczulnego Nadczynność tarczycy Pobudzenia i rytmy ektopowe z ośrodków w górnej części prawego przedsionka

5 Załamek P - ujemny Przynajmniej w jednym z odp. I, II, aVF, V6A - rytm dolnoprzedsionkowy B - rytm LP

6 Załamek P - ujemny Pobudzenia i rytmy dolnoprzedsionkowe (II, III, aVF) Pobudzenia i rytmy LP (I, V6) Wsteczna depolaryzacja przedsionków – pobudzenia, rytmy komorowe lub z łącza P-K (II, III, aVF) Przerost PP (aVL, rzadko I) Dekstrokardia

7 Załamek P – dwufazowy A – FLA B – przerost LP

8 Załamek P – dwufazowy FLA „zęby piły” (II, III, aVF) Przerost LP (V1 dodatnio-ujemny; amplituda fazy ujemnej  1mm, szerokość  0,04s Pobudzenia i rytmy przedsionkowe Wariant normy

9 Załamek P – rozdwojony

10 Załamek P – rozdwojony Przerost i (lub) rozszerzenie LP (I,V5,V6) szczyty oddalone od sienie  0,035s Zaciskające zapalenie osierdzia (rozdwojenie  0,03)

11 Załamek P – szeroki Czas trwania  0,12s

12 Załamek P – szeroki Przerost i (lub) rozszerzenie LP Zaburzenia przewodzenia śródprzedsionowego

13 Załamek P – brak A - blok zatokowo - przedsionkowy 2:1B - czynny rytm komorowy C - FA

14 Załamek P – brak Zahamowanie zatokowe lub blok zatokowo-przedsionkowy Pobudzenia lub rytmy z łącza P-K lub komór (załamki ukryte w QRS-T) Rozkojarzenia P-K interferencyjne (załamki okresowo ukryte w QRS-T) FA fala „ f ”

15 Odcinek PQ – obniżenie Przemieszczenie poniżej linii izoelektrycznej  0,5mm A – poziome B – skośne do dołu

16 Odcinek PQ – obniżenie PoziomeNiedokrwienie lub zawał przedsionka Zapalenie osierdzia Skośne do dołu (zwykle skojarzone z obniżeniem J) Przerost i (lub) rozszerzenie PP Zwiększona aktywność układu współczulnego

17 Odstęp PQ – skrócony Czas trwania <0,12s

18 Odstęp PQ – skrócony Zespół preekscytacjiPrzyspieszone przewodzenie P-K drogą prawidłową Rozkojarzenie P-K interferencyjne Przedwczesne pobudzenia komorowe o długim czasie sprzężenia, często zsumowane Pobudzenia i rytmy z łącza P-K (zał. P ujemne II, III, aVF)

19 Odstęp PQ – wydłużony blok P-K I stopnia czas trwania >0,20s,po 50 r.ż. >0,23s

20 Odstęp PQ – wydłużony Uszkodzony układ bodźcoprzewodzącyPierwotne choroby układu przewodzącego (ch. Lenegre’a, ch. Leva) Zwiększone napięcie układu przywspółczulnego Wpływ niektórych leków antyarytmicznych (β bloker, digoxin, adenozyna, amiodaron, werapamil)

21 Odstęp PQ – zmienny A - Interferencyjne rozkojarzenie P-KB – blok P-K II stopnia Wenckebacha

22 Odstęp PQ – zmienny Blok P-K II stopnia typu WenckebachaBlok P-K III stopnia Rozkojarzenie P-K interferencyjne Zmienny tor przewodzenia w węźle P-K

23 Zespół QRS – poszerzonyCzas trwania >0,1s A - blok lewej odnogi B - czynny rytm komorowy C - zespół preekscytacji D - rytm stymulatora

24 Zespół QRS – poszerzonyBlok śródkomorowy (blok odnogi, niezupełny blok odnogi, czasem blok wiązki, rozlany blok śródkomorowy,okołozawałowy) Zespól preekscytacji Przerost LK Pobudzenia lub rytmy komorowe i nadkomorowe z aberracją Pobudzenia wystymulowane Hiperkaliemia Hipotermia Leki antyarytmiczne (amiodaron, chinidyna, prokainamid, propafenon) lub psychotropowe (imipramina, tiorydazyna)

25 Zespół QRS – wydłużenie czasu pobudzenia istotnego komórOdstęp od początku QRS do szczytu R >0,03s w odp PK i 0,05 LK A – prawokomorowe odprowadzenia B – lewokomorowe odprowadzenia

26 Zespół QRS – wydłużenie czasu pobudzenia istotnego komórOdprowadzenia prawokomorowe Całkowity lub niezupełny blok prawej odnogi Przerost PK Zespół preekscytacji Zawał tylnej ściany Odprowadzenia lewokomorowe Całkowity lub niezupełny blok lewej odnogi Przerost LK

27 Zespół QRS – zawęźlony Zawęźlenie w obrębie zespołu QRS widoczne przynajmniej w 2 odprowadzeniach

28 Zespół QRS – zawęźlony Bloki odnógObwodowe ogniskowe utrudnienie przewodzenia śródkomorowego Pobudzenia i rytmy komorowe Arytmogenna dysplazja PK (fala epsilon V1-V3)

29 Zespół QRS – rozdwojonyObecność R i R’

30 Zespół QRS – rozdwojonyNiezupełny blok prawej odnogi Wariant całkowitego bloku prawej odnogi Ogniskowe zaburzenia przewodzenia śródkomorowego czasem wywołane przebytym zawałem serca Pobudzenia i rytmy komorowe

31 Zespół QRS – fala delta

32 Zespół QRS – fala delta Zespół preekscytacjiZaburzenia przewodnictwa śródkomorowego

33 Zespół QRS – zmienne zespołyOkresowe zmiany ukształtowania w ciągłym zapisie EKG

34 Zespół QRS – zmienne zespołyIntermitujące zaburzenia przewodzenia śródkomorowego Intermitujący zespół preekscytacji Pobudzenia lub rytmy komorowe oraz nadkomorowe z aberracją Zmiana położenia serca w zależności od fazy oddechowej

35 Zespół QRS – naprzemienne zespołyZmiana amplitudy i (lub) ukształtowania w co drugiej ewolucji

36 Zespół QRS – naprzemienne zespołyNaprzemienne zaburzenia przewodnictwa śródkomorowego Naprzemienny zespół preekscytacji Wysiękowe zapalenie osierdzia lub nowotwór naciekający osierdzie (płyn w osierdziu) Rytm bliźniaczy – bigeminia komorowa lub nadkomorowa z aberracją

37 Zespół QRS – niskie zespołySuma R i S < 5mm w kończynowych lub < 10mm w przedsercowych

38 Zespół QRS – niskie zespołyKardiomiopatie restrykcyjne Płyn w osierdziu Zaciskające zapalenie osierdzia Niedoczynność tarczycy Sporadycznie wariant EKG

39 Zespół QRS – wysoki załamek R w odp. I-III, aVL, aVF, V1, V5, V6R >20mm: I-III lub aVF; R >11mm aVL; R >26mm V5-V6; R >7mm V1 A – przerost LK B – przerost PK

40 Zespół QRS – wysoki załamek R w odp I-III, aVL, aVF, V5, V6Przerost LK Zespół preekscytacji Zaburzenia przewodzenia w obrębie lewej odnogi Pobudzenia i rytmy komorowe Wariant prawidłowego EKG (młodzi, wysocy, szczupli)

41 Zespół QRS – wysoki załamek R w odp V1Przerost PK Zespól preeksycacji Blok prawej odnogi Dekstrowersja

42 Zespół QRS – załamek R>S w odp. V1

43 Zespół QRS – załamek R>S w odp. V1Przerost lub ostre przeciążenie PK Zespól preekscytacji Zawał ściany tylnej Zaburzenia przewodzenia w obrębie prawej odnogi Rzadko –zaciskające zapalenia osierdzia Nieprawidłowe położenie serca (przesunięcie w prawo lub skręcenie w lewo)

44 Zespół QRS – zespół SI-SII-SIII

45 Zespół QRS – zespół SI-SII-SIIIPrzerost PK Rozedma płuc Serce płucne Wariant EKG

46 Zespół QRS – brak załamka QZespoły QRS bez „przegrodowych” załamków Q: I i aVL oraz V5-V6

47 Zespół QRS – brak załamka QZaburzenia przewodzenia w obrębie lewej odnogi Zespól preekscytacji Skręcenie osie serca w prawo Wariant EKG

48 Zespół QRS – nieprawidłowy załamek QCzas trwania  0,04s amplituda  1mm załamek Q w odp. V1-V2

49 Zespół QRS – nieprawidłowy załamek QZawał serca Ogniskowe uszkodzenie mięśnia sercowego (zapalenie, kardiomiopatia, nowotwór) Kardiomiopatia przerostowa Zespól preekscytacji Dekstrokardia lub dekstrowersja Ostre serce płucne

50 Zespół QRS – zespoły QS

51 Zespół QRS – zespoły QS Zawał sercaOgniskowe uszkodzenie mięśnia sercowego Zespól preekscytacji Kardiomiopatia przerostowa Blok lewej odnogi Przemieszczenie serca (rozedma płuc, znaczny przerost LK) Wariant EKG

52 Zespół QRS – nieprawidłowa progresja załamków RZmniejszanie się amplitudy R w odp. V1-V3 (V4)

53 Zespół QRS – nieprawidłowa progresja załamków RZawał ściany przedniej Ogniskowe uszkodzenie mięśnia sercowego Rozedma płuc Blok lewej odnogi Kardiomiopatia przerostowa Wariant EKG

54 Oś elektryczna serca – patologiczne odchylenie w lewo

55 Oś elektryczna serca – patologiczne odchylenie w lewoBlok przedniej wiązki Zawał dolnej ściany Zespół preekscytacji

56 Oś elektryczna – patologiczne odchylenie w prawo

57 Oś elektryczna – patologiczne odchylenie w prawoPrzerost PK Zawał ściany bocznej Blok tylnej wiązki Zmiana pozycyjna Dekstrokardia

58 Oś elektryczna – oś niezdefiniowana

59 Oś elektryczna – oś niezdefiniowanaNiezdefiniowane zaburzenia przewodnictwa śródkomorowego Przerost PK Kardiomiopatia przerostowa Zawał przednio-bocznej ściany serca

60 Skręcenie serca dookoła długiej osi – dekstrogyria

61 Skręcenie serca dookoła długiej osi – dekstrogyriaRozedma płuc Blok przedniej wiązki Zawał przednio-bocznej ściany Zmiana pozycyjna (nieprawidłowa pozycja serca w klatce piersiowej)

62 Skręcenie serca - sinistrogyria

63 Skręcenie serca - sinistrogyriaPrzerost PK Zupełny i niezupełny blok prawej odnogi Zawał ściany tylnej Zespół preekscytacji Zaciskające zapalenie osierdzia Zmiana pozycyjna (nieprawidłowa pozycja serca w klatce piersiowej)

64 Odcinek ST – uniesienieA – świeży zawał B – zespól wczesnej repolaryzacji C – wariant EKG A B C

65 Odcinek ST – uniesienieOstre pełnościenne niedokrwienie mięśnia sercowego Świeży zawał Przebyty zawał (zwykle z dyskinezą,tętniakiem) Zespół wczesnej depolaryzacji komór Zwiększone napięcie układu przywspółczulnego (skośne do góry) Zespół Brugadów (blok prawej odnogi bez zawału , uniesienie V1-V3) Wariant EKG

66 Odcinek ST – poziome obniżenieA – niedokrwienie B - naparstnica

67 Odcinek ST – poziome obniżenieNiedokrwienie Zawał bez załamka Q Glikozydy naparstnicy

68 Odcinek ST – obniżenie skośne do góry

69 Odcinek ST – obniżenie skośne do góryZaburzenia elektrolitowe, hormonalne, metaboliczne Niedokrwienie (obniżenie 1mm w odstępie 0,08s d końca QRS)

70 Odcinek ST – obniżenie skośne do dołu

71 Odcinek ST – obniżenie skośne do dołuNiedokrwienie Przerost LK lub PK Zaburzenia elektrolitowe Glikozydy naparstnicy Wtórne zmiany repolaryzacji (blok odnogi, zespół preekscytacji, pobudzenia ektopowe komorowe)

72 Załamek T – wysoki Amplituda >5mm: I, aVL, II, III, aVF; >10mm minimum 2 odp. przedsercowe

73 Załamek T – wysoki Niedokrwienie serca HiperkaliemiaZwiększona aktywność układu przywspółczulnego Wariant EKG

74 Załamek T – dodatnio ujemny

75 Załamek T – dodatnio ujemnyNiedokrwienie serca Uszkodzenie mięśnia w stanach chorobowych

76 Załamek T – ujemno dodatni

77 Załamek T – ujemno dodatniPrzerost PK i LK Wtórne zmiany repolaryzacji Wariant EKG

78 Załamek T – ujemny Przynajmniej w 1 z odp.: I,II, aVF, aVL, V4-V6

79 Załamek T – ujemny Niedokrwienie Ewolucja zawałuPrzeciążenie LK lub PK Kardiomiopatie Wtórne zmiany repolaryzacji Zapalenie mięśnia sercowego Zapalenie osierdzia (późna faza) Zaciskające zapalenie osierdzia Zaburzenia elektrolitowe, hormonalne, metaboliczne Dekstrokardia

80 Załamek T – ujemny i szeroki „gigantyczny”

81 Załamek T – ujemny i szeroki „gigantyczny”Zespół długiego QT Zawał bez załamka Q

82 Załamek T – rozdwojony

83 Załamek T – rozdwojony Zespół długiego QTWpływ leków antyarytmicznych i psychotropowych Zespól poabstynencyjny Uszkodzenie mięśnia w przebiegu chorób Wariant EKG

84 Załamek T – naprzemienność amplitudy

85 Załamek T – naprzemienność amplitudyOstre niedokrwienie Świeży zawał Wrodzony lub nabyty zespól długiego QT

86 Załamek U – wysoki Amplituda >2mm odp. przedsercowe prawokomorowe>1mm pozostałe

87 Załamek U – wysoki HipokaliemiaWolny rytm komór (hiperwagotonia, SSS, blok P-K) Zwiększona aktywność α - adrenergiczna Guz chromochłonny Zespół długiego QT Uszkodzenie mózgu lub opon mózgowych Hipotermia

88 Załamek U – ujemny

89 Załamek U – ujemny Niedokrwienie Przerost LK

90 Odstęp QT – skrócony QTc = QT rzeczywisty(s)1(s) / RR (s)wzór Bazzeta

91 Odstęp QT – skrócony Hiperkaliemia Hiperkalcemia Glikozydy naparstnicy

92 Odstęp QT – wydłużenie QTc > 0,44s

93 Odstęp QT – wydłużenie Niedokrwienie lub zawałWrodzone nieprawidłowości repolaryzacji Zespół Jervella i Lang-Nielsena Zespół Romano-Warda Uszkodzenie mózgu lub opon mózgowych Hipokaliemia Hipokalcemia Wpływ leków antyarytmicznych i psychotropowych Wariant EKG