1 O BOWIĄZKI PRACOWNIKA I SKUTKI PRAWNE ICH NARUSZENIA Małgorzata Grześków

2 OBOWIĄZKI PRACOWNIKA SKŁADAJĄ SIĘ NA TREŚĆ STOSUNKU PRACY 2 sposoby rozumienia obowiązków: - ogólne = obowiązek świadczenia pracy - konkretne = obowiązek wykonywania konkretnych czynności (pomiędzy rozumieniem 1 i 2 zachodzi związek funkcjonalny, tzn. wykonywanie konkretnych obowiązków prowadzi do wykonania obowiązku ogólnego)

3 OBOWIĄZKI PRACOWNIKA MOGĄ WYNIKAĆ : wprost z przepisu, z odrębnej jednostki systematyzacyjnej (np. art. 100 k.p.) mogą mieć charakter opisowy, czyli wynikać z całokształtu regulacji (np. obowiązek osobistego świadczenia pracy) mogą być uregulowane w ramach regulacji określonej instytucji (np. zakaz konkurencji)

4 OBOWIĄZKI PRACOWNIKA MOŻEMY PODZIELIĆ NA OBOWIĄZKI DOTYCZĄCE : jakości pracy (pracownika obowiązuje przeciętna staranność i sumienność) ilości pracy (stosowanie się do obowiązującego pracownika czasu pracy) obowiązki porządkowe (gł. stosowanie się do regulaminu pracy) stosunku do zakładu pracy i pracodawcy ( dbałość o dobro zakładu pracy, stosowanie się do poleceń pracodawcy)

5 SKUTKI PRAWNE NARUSZENIA OBOWIĄZKÓW 1. Odpowiedzialność materialna pracownika. a) na zasadach ogólnych ( przesłanki: bezprawność, wina, szkoda, związek przyczynowo-skutkowy) ograniczony charakter odpowiedzialności: - tylko strata, - do wys. 3-miesięcznego wynagrodzenia

6 b) za mienie powierzone przesłanki: - prawidłowe powierzenia mienia, - naruszenie obowiązku zwrotu, - zawiniona bezprawność (domniemanie) - związek przyczynowy (domniemanie) odpowiedzialność do pełnej wysokości!

7 2. Odpowiedzialność porządkowa pracownika. dotyczy wyłącznie określonych w k.p. naruszeń (dot. czasu pracy, potwierdzania i usprawiedliwiania obecności/nieobecności, organizacji i porządku pracy, zdawania i pobierania narzędzi, przebywania na terenie zakładu) jej istotą jest uprawnienie pracodawcy do nakładania kar porządkowych (upomnienie, nagana, kara pieniężna – tylko za wskazane w k.p. naruszenia), skutek nałożenia kary: a)skutek o char. majątkowym (dot. kary pieniężnej) b)skutek o char. niemajątkowym (utrata opinii dobrego pracownika)

8 określony tryb nakładania kar a) pracodawca może nałożyć karę w terminie 2 tyg. od kiedy się dowiedział o naruszeniu, nie później niż 3 msc od naruszenia b) obowiązek uprzedniego wysłuchania pracownika; c) inf. na piśmie dla pracownika; pracownik w terminie 7 dni może się sprzeciwić od nałożonej kary (pracodawca rozpoznaje sprzeciw w terminie 14 dni, gdy nie rozpatrzy w terminie = uznaje sprzeciw, gdy nie uzna w terminie = pracownik ma 14 dni na odwołanie do sądu); d) 1 rok od nałożenia kary usuwa się zapis w aktach (wcześniej pracodawca może usunąć: z własnej inicjatywy lub na wniosek zakładowej organizacji związkowej)

9 3. Możliwość wypowiedzenia stosunku pracy. 4. Możliwość rozwiązania bez wypowiedzenia. tylko w przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracownika